(روزنامه جوان – 1395/04/24 – شماره 4859 – صفحه 15)
از شعار «هم چرخ سانتريفيوژها بچرخد، هم چرخ اقتصاد» زمان چنداني نگذشته و نيازي هم به سواد چندان تخصصي ندارد كه معلوم شود مهمترين هدف ايران لغو تحريمهاي اقتصادي ظالمانه مرتبط با برنامه هستهاي بوده است، با اين حال يكي از اعضاي تيم مذاكرهكننده هستهاي فتواي سياسي در تشريح برجام صادر و نگاه اقتصادي و تجاري به برجام را منع كرده تا اميدهاي مردم براي تحقق وعدههاي مكرر دولت يازدهم براي بهبود وضع اقتصادي در شرايط پسابرجام كمرنگتر شود.
حميد بعيدينژاد عضو ارشد گفتوگوهاي هستهاي ايران روز چهارشنبه گفت: برجام يك تفاهم اقتصادي و تجاري نيست، نبايد نگاه ما به برجام نگاه به يك تفاهم تجاري باشد، انتظارات از برجام بايد واقعي باشد. بعيدينژاد بدون اشاره به كارشكنيهاي غربي در اجراي برجام و كاغذي ماندن تعهدات آنها تأكيد كرد كه تا اين لحظه اعضاي مذاكره معتقدند برجام نقض نشده و هنوز اميدواريم با رايزنيها، مشورتها و مذاكرات امكان حل مشكلات وجود دارد. تيم هستهاي معتقد است تا اين لحظه برجام نقض نشده است. با اين حال عضو ارشد گفتوگوهاي هستهاي ايران نگفت كه اگر تا به حال برجام نقض نشده است، پس چرا به گفته خودش روند اجراي برجام «تا حدي» رضايتبخش بوده است؟
وي همچنين تصريح كرد كه ايران به هيچ چيزي كمتر از اجراي برجام رضايت نخواهد داد و اينكه اواسط هفته آينده نشست كميسيون مشترك برجام در وين برگزار ميشود؛ سخناني است كه نشانه ديگري از اجرا نشدن برجام است. بعيدينژاد در اظهارات ديگري مدعي شد كه اين انتظار وجود داشته است كه روابط منطقهاي ايران پس از برجام بهبود يابد و كشورهاي منطقه استقبال بيشتري از برجام داشته باشند و اين در صحنه عمل محقق نشد. عضو تيم مذاكرهكننده هستهاي در پاسخ به سؤال خبرنگار آنا عنوان كرد: اجراي تعهدات ايران در زمينه هستهاي توسط آژانس راستيآزمايي ميشود. دبيركل سازمان ملل بايد به يافتههاي آژانس استناد كند. ما هستيم كه ميتوانيم اعلام كنيم محدوديت بانكي حذف شده يا نشده، دبيركل بايد به ديدگاههاي ايران استناد كند.
بعيدينژاد در پاسخ به سؤال ديگري اظهارات ديگري درباره وضعيت بد تعاملات بانكي ايران بعد از برجام انجام داد كه بازهم در تناقض با اظهارات او درباره اينكه برجام اقتصادي نيست، قرار دارد: « هيچكس نميتواند بانكي را مجبور به تعامل با بانك ديگري كند، نميتوان براي ارتباط بانكهاي خارجي با ايران زمانبندي گذاشت.» اين عضو هيئت نظارت بر اجراي برجام در ادامه سخنان خود به وجود موانع در اين زمينه اعتراف كرد و گفت: به صورت روزانه، هفتگي و ماهانه تماسهاي مختلفي در سطوح مختلف براي حل مسائل بانكي در جريان است كه موانع برطرف شود.
بعيدينژاد در پاسخ به سؤال ديگري، مانند برخي از مسئولان دولت به برداشته شدن محدوديتها در «بسياري» از عرصهها از جمله در حوزههاي كشتيراني، صادرات نفت و پتروشيمي اشاره كرد بدون اينكه بگويد صادراتي كه نتوان وجه آن را از طريق سيستم بانكي دريافت كرد، عملاً كمكي به شرايط اقتصادي نميكند. عضو تيم مذاكرهكننده هستهاي كه خود احتمالاً از تعارض داشتن اظهارات خود آگاه است، در توجيه اين تعارضات گفت: يك برجام بيشتر وجود ندارد، شروط رهبري نعل به نعل اجرا ميشود. نبايد اين تصور را داشته باشيم كه هر بدعهدي به نقض برجام منجر ميشود، مشكلات اجرايي و بدعهديها به طور جدي مورد توجه است و براي حل آنها تلاش ميشود.
وي درباره هيئت عالي نظارت بر برجام گفت: نبايد مسئوليت اين هيئت را با موضوعات جاري و سازمانهايي كه روزمره با مسائل برجام درگير هستند، خلط كرد. قرار نيست اين هيئت رأساً وارد مذاكره در خصوص مسائل هستهاي و تحريم شود. جايگاه اين هيئت به لحاظ تصميمگيري جايگاهي عالي است. بعيدينژاد گفت: اعضاي هيئت كاملاً به بدعهديها و گزارش بدعهديها حساس هستند. وي گفت: نشانهاي بر اين امر نميبينيم كه برجام در آستانه شكست است، البته چشممان را به بدعهديها نميبنديم، در زمينه رفع تحريمها با كندي و بدعهدي مواجه بوديم.
بعيدينژاد در نهايت تنها نكته منفي را كه حاضر شد درباره برجام بپذيرد به طور غيركارشناسانهاي به مسائل منطقه مربوط دانست. وي در موضعي منفعلانه از ابلاغ نارضايتي مردم به امريكا سخن گفت و ادامه داد: نگراني خاصي در خصوص اينكه در اجراي برجام به بنبست برسيم نداريم. مردم ما علاقهمندند اجراي برجام، تضمين و مسيري كه شروع شده ادامه يابد ولي نگراني از بدعهدي طرف مقابل دارند كه ما اين نگرانيها را به طرف مقابل منتقل ميكنيم.
اين درحالي است كه به عقيده كارشناسان مستقل از دولت، انتظار ميرفت كشورهاي منطقه بعد از برجام رفتار خصمانهاي از خود نشان دهند؛ رفتاري كه نشانههاي آن از مدتها پيش از انعقاد برجام نيز با يك مشاهده سطحي از تحولات منطقه هم قابل مشاهده بود.
بدهكارنمايي ايران
هماهنگكننده كاخ سفيد در امور برجام روز سهشنبه بار ديگر مسئوليت بيميلي بانكهاي بينالمللي براي مراوده با ايران را به گردن «ضعف شفافيت نظام بانكي» اين كشور انداخت و با وجود آنكه بر لزوم ادامه اجراي برجام تأكيد كرد، مدعي شد تكاليف زيادي براي انجام در زمينه برجام دارد؛ سخناني كه از رويه بدهكارنمايي ايران توسط امريكاييها به عنوان بهانه عدم اجراي برجام يا به تعبير بعيدينژاد «كندي اجراي برجام» حكايت دارد. «استفان مول» نماينده رئيسجمهور امريكا در امور مربوط به توافق هستهاي با ايران روز سهشنبه در نشست مركز سياست دو حزبي امريكا گفت: اگر واشنگتن از توافق هستهاي كنار بكشد، خود را در جهان منزوي خواهد ديد، مول مانند ديگر مقامات امريكايي مسئوليت را به گردن ايران انداخت و گفت: نظام بانكي ايران از ضعف شفافيت رنج ميبرد و همين امر بانكهاي خارجي را نسبت به مراوده با اين كشور بيميل كرده است. وي تصريح كرد: «تكاليف زيادي هست كه ايران بايد انجام دهد.» وي افزود: «توافق بهتري وجود نداشت كه به آن برسيم. اگر ايران به اجراي تعهداتش ادامه دهد و ما كنار برويم، ما تنها خواهيم بود.»
هماهنگكننده ارشد كاخ سفيد در امر برجام بار ديگر از پيشرفت برنامه موشكي ايران، حمايت تهران از گروههاي مقاومت و آنچه او نقض حقوق بشر خواند، ابراز نگراني كرد، اما گفت كه «توافق دارد كار ميكند.» مول همچنين در واكنشي به طرح سه مادهاي كه نمايندگان مخالف دولت در كنگره امريكا براي اعمال محدوديتهاي جديد عليه ايران در دست بررسي دارند، گفت كه اگر برجام نبود، «آن وقت مجبور بوديم با اين واقعيت روبهرو شويم كه در جهاني كه در آن ديپلماسي شكست خورده، بايد چطور با برنامه هستهاي ايران برخورد كنيم.» از سوي ديگر نانسي پلوسي رهبر اقليت دموكرات مجلس نمايندگان امريكا و چهار نماينده ارشد اين حزب با سه طرح پيشنهادي جمهوريخواهان عليه ايران مخالفت كرده و خواستار رأي منفي اعضاي حزب به آنها شدهاند. به گزارش بيبيسي، مقامهاي دولت اوباما هم گفتهاند كه رئيسجمهور اين طرحها را وتو خواهد كرد.
يكي از اين سه طرح «قانون مسئوليتپذيري ايران» است كه تحريمهاي تازهاي را به دليل ادامه برنامه موشكهاي بالستيك و نقض حقوق بشر عليه اين كشور وضع ميكند. به گزارش رسانههاي امريكايي، طرح دوم خريداري «آب سنگين» (ماده مورد استفاده در بعضي رآكتورها) را ممنوع ميكند و طرح سوم هم دسترسي ايران به نظام مالي امريكا را مسدود خواهد كرد. علاوه بر موضعگيري پلوسي، چهار عضو ارشد دموكرات در نامه جداگانهاي به رهبر جمهوريخواهان در مجلس نمايندگان از تنظيم اين طرحها انتقاد كردهاند. اين چهار دموكرات نوشتند كه حاضرند براي تصويب يك طرح فراجناحي عليه فعاليتهاي موشكي ايران و همچنين تمديد قانون تحريمهاي ۱۹۹۶ ايران كه در دوره رياست جمهوري بيل كلينتون وضع شده بود با جمهوريخواهان همكاري كنند.
http://javanonline.ir/fa/news/797410
ش.د9501185