کودتا در ترکیه آینده منطقه

(روزنامه آفتاب يزد – 1395/04/30 – شماره 4664 – صفحه 8)

شکست کودتاگران در ترکیه آن هم با استفاده از ابزاری به نام شبکه‌های اجتماعی و حمایت‌های مردمی باعث شد تا اردوغان نفس راحتی بکشد تا شاید در فرآیند زمان بتواند رقبای خود را در عرصه داخلی منفعل و حرکت به سمت یکنواخت کردن سیستم مورد نظر خود که در آن پارلمان نقش بازدارنده و ریاستش نقش فرمانده را بازی کند به منصه ظهور برسد، چنین نقشه‌ای از گفته‌های او در اجتماع مردم ترکیه طی روز‌های پساکودتا به چشم می‌خورد، سخنی که در گذشته از زبان دیگران گفته می‌شد، اما امروز مستقیما از زبان او جاری است تاجایی که شعارهای تند طرفدارانش برای اعدام کودتا‌گران، آن را با سیاست خاصی به پارلمان ارجاع می‌دهد. بر این اساس کودتای نافرجام درترکیه برگ برنده‌ای در دستان اردوغان است، تا با ضعیف شدن مخالفان، هیزمی بر آتش کاریزمای خود بیفزاید و قدرتش را به طور کامل تثبیت کند.

اما در بطن حوادث جاری ترکیه، اطلاعات داده شده حاکی از این است که گولن نیز در کودتای نافرجام نقش داشته (که اردوغان در مصاحبه اش غیر مستقیم به آن صحه گذاشته) همین موضوع عاملی خواهد شد تا مشکلات داخلی ترکیه بغرنج‌تر از گذشته شود، کارشناسان اذعان می‌کنند سطح بالای ارتش یعنی فرماندهان اصلی سکولار ند که با کودتاگران همراه نبودند پس احتمال اینکه رده‌های پایین ارتش او را همراهی کرده باشند محتمل به نظر می‌رسد، به دلیل اینکه گولن با سکولاریسم میانه خوبی ندارد، حتی اگر لائیک‌ها در کودتا حضور داشته باشند به معنی این است که او توانسته آنها را با امکانات یا پول وسوسه کرده باشد و این ابزاری است تا اردوغان درتمامی ارکان کشور دست به تسویه حساب‌های گسترده‌ای بزند که برای آینده ترکیه وثبات داخلی آن خبر خوبی نخواهد بود.

اگرچه ترکیه هویت ملی بسیار قوی دارد وکودتا با پشتیبانی گولن یا مخالفت او، خدشه‌ای به آن وارد نخواهد کرد، چون ترکیه، سوریه و عراق نیست که جنگ داخلی در آن صورت گرفته و گروه‌ها به جان هم بیفتند، اما بی ثباتی موقتی در این کشور کودتاخیز ایجاد خواهد کرد که به اقتصاد نسبتا پیشرفته آن آسیب برسد، به نظر می‌رسد کودتا در ترکیه این کشور را به همسایه هایی مانند ایران، سوریه و روسیه نزدیک کند، تا در ثبات منطقه شریک شده و خود نیز از آسیب‌های آن در امان بماند، خاورمیانه پر آشوب نه به نفع ترکیه است و نه به نفع همسایگانش، چه بسا در وانفسای آشوب‌های منطقه همسایگان نیز از آن مصون نمانند، بی دلیل نبود که وزیر خارجه مدبر ایران دکتر ظریف بلافاصله و حتی زودتر از عربستان وکشورهای دیگر، نسبت به این کودتا موضع‌گیری کرد، چون ایران از کودتا در ترکیه نفعی نخواهد برد، همچنان که ترکیه بدون همکاری با ایران در منطقه سودی نخواهد برد.

ترکیه مجبور است در آینده مناقشات منطقه‌ای به ایران نزدیک شود تا عربستان، ثبات منطقه بدون ایران (به دلیل قرارگرفتن درمنطقه سوق الجیشی، امنیت و قدرت وسرمایه ) برای هر کشوری نامناسب خواهد بود، از آن طرف، بودن یک کشور دموکراتیک درکنار ایران بهتر از قرارگرفتن یک دولت کودتایی در ترکیه است، تاریخ ثابت کرده هر گاه درترکیه کودتایی به وقوع پیوسته به آمریکا و کشورهای قدرتمند نزدیک شده و از ایران فاصله گرفته است و این فاصله گرفتن برای هردو کشور مشکلاتی ایجاد کرده ، بنابراین موضع‌گیری به موقع وزیرخارجه با کفایت ما می‌تواند از جنبه بین‌المللی برای کشور ما یک نگاه دور اندیشانه محسوب شود،در حالی که بعضی از کشورهای همسایه و منطقه منتظر نتیجه کودتا بودند.

کودتا در ترکیه جدید دیگر جواب نخواهد داد، به قول فرید ذکریا« آنجا ترکیه است نه مصر، کشوری که عصر پوتین پوشان را پشت سر گذاشته و همان کودتای پست مدرن 1997را باید به عنوان قله پایانی تلاش‌های مذبوحانه دانست» اما تا مدت‌ها به اقتصاد و صنعت گردشگری ترکیه آسیب وارد خواهد کردتا ثبات و نظم اساسی در کشور برقرار شود.

http://aftabeyazd.ir/?newsid=43470

ش.د9501294