(روزنامه شرق – 1395/05/02 – شماره 2637 – صفحه 7)
* جهان برای دههها به سیاست خارجی محافظهکارانه عربستان عادت کرده بود. اکنون با دخالت نظامی در یمن، موضعگیری آشکار در برابر ایران و سوریه، نبرد با داعش، القاعده و همچنین نیروهای بشار اسد، شاهد رویکرد بیمحابای عربستان هستیم. آیا این چهره تازه عربستان است و جهان باید به آن عادت کند؟
** ما شاهد یک خلأ بودیم. این خلأ باید پر میشد. شاهد فقدان رهبری بودیم. باید رهبری در منطقه وجود میداشت. با متحدانمان همکاری کردیم و برای حفاظت از منافعمان وارد این خلأ شدیم. نیروهای شبهنظامی رادیکال که متحدان ایران و حزبالله بهشمار میروند، تلاش کردند کنترل یمن، پایگاههای موشکی بالستیک و نیروی هوایی را در دست گیرند. این تهدیدی مستقیم برای پادشاهی عربستان سعودی و کشورهای منطقه بهشمار میآمد. کسی باید کاری میکرد. ما وارد عمل شدیم. درباره ایران نیز گفتیم که کافی است. ۳۵ سال تجاوز ازسوی این کشور به پادشاهی عربستان سعودی و متحدانش کافی است. ما چنین چیزی را تحمل نخواهیم کرد. درباره سوریه، هدفمان حمایت از اپوزیسیون میانهرو و اعمال تغییر در نظام حاکم در آنجاست.
* هنگامی که از خلأ سخن میگویید، آیا اشارهتان به ضعف حضور آمریکا در منطقه است؟
** الزاما نه. شاهد بودیم حوثیها آرامآرام در هفت، هشت، ٩ سال گذشته در حال قدرتگرفتن بودند. هیچکس اراده رویارویی با آنها را نداشت. این وظیفه ما بود. در سالهای گذشته شاهد قتلعام مردم بیگناه در سوریه بودیم. کسی کاری انجام نمیداد. بنابراین ما باید کاری میکردیم.
* تلاش برای کودتا در ترکیه باعث بیثباتی بیشتر در منطقه شد. نقش ترکیه را پس از کودتا در زمینه سیاست خارجی چگونه ارزیابی میکنید؟
** گمان نمیکنم حادثه تأسفبار کودتا در ترکیه که با شکست مواجه شد تأثیر دراز مدتی در ثبات و وضعیت این کشور داشته باشد.
* کشورهای غربی نگران هستند ترکیه در مسیر اقتدارگرایی گام بردارد. جان کری، وزیر خارجه آمریکا، نیز بهطور ضمنی گفته است عضویت ترکیه در ناتو با خطر روبهروست. آیا فکر نمیکنید این وقایع به معنای تضعیف نبرد با داعش باشد؟
** گمان نمیکنم. ترکیه دموکراتیک است. خواست مردم ترکیه به کرسی خواهد نشست. باید به ترکیه فرصت داد تا برای تأمین امنیت خود گامهای لازم را بردارد. هنگامیکه هزاران نفر در گوانتانامو در کوبا زندانی شدند، هیچکس آمریکا را بازخواست نکرد. هیچکس.
* چندین بار گفتهاید که اطمینان دارید بشار اسد از قدرت کنار خواهد رفت. با توجه به ضعف برخی بازیگران منطقهای و همچنین وضعیت خود سوریه، چگونه هنوز به چنین چیزی اعتقاد دارید؟ حلب در آستانه سقوط به دست نیروهای ارتش سوریه است.
** در پایان، سوریهای نو بدون بشار اسد خواهد بود. نیاز به زمان است. این میتواند با یک رویکرد سیاسی رخ دهد. در چنین حالتی انتقال قدرت سریعتر و با خشونت کمتری روی میدهد. روش دیگر راهحل نظامی است که طولانیتر، پرتلفاتتر و با خسارتها و هزینههای بیشتری خواهد بود.
* گویی راهحل سیاسی به بنبست رسیده است؛ بنابراین راهحل نظامی باقی میماند. کدام روش به نظر شما واقعگرایانهتر است؟
** از اپوزیسیون میانهروی سوریه حمایت نظامی میکنیم با این فرض که راهحل سیاسی وجود ندارد. روش سیاسی را نیز در پیش میگیریم، گویی راهحل نظامی کارساز نیست.
* تا چه اندازه آمادگی حمایت نظامی را دارید؟
** گروهی از کشورها از اپوزیسیون میانهروی سوریه حمایت نظامی میکنند. درباره اینکه چه گروههایی در سوریه و چه هنگام کمک دریافت کنند به توافق رسیدهایم. همچنین ضروری است که آنها را به سلاحهای قویتری مجهز کنیم؛ اینگونه آنها میتوانند بر بشار اسد پیروز شوند.
* آیا عربستان سعودی به سوریه نیرو میفرستد؟
** در چارچوب ائتلاف بینالمللی برای مبارزه با داعش، آمادگی اعزام نیروهای ویژه را به سوریه داریم.
* هنگامی که از گروه موسوم به دولت اسلامی سخن میگویید، بیشتر از واژه عربی داعش استفاده میکنید؛ به گمانم بی دلیل نیست. داعش برای شما چیست؟ آیا اسلامی است؟ آیا یک دولت است؟
** هیچکدام. مجموعهای از تبهکاران، افراد دچار اختلال شخصیت و فاسد هستند. این هیچ ربطی به اسلام ندارد. رابطه این گروه با اسلام مانند رابطه کوکلاکسکلانها در آمریکا با مسیحیت است. بیربط هستند. هر مذهبی متعصبان و افراد افراطی خود را دارد ولی آنها راوی مذهب نیستند. اینکه گمان کنیم داعش گروهی از مسلمانان هستند عصبانیکننده است.
* گروهی از افراد دچار اختلال شخصیت؟ چگونه آنها میتوانند نه الزاما یک دولت ولی یک منطقه جغرافیایی را برای زمانی طولانی در دست گیرند و باعث چنین مشکل نظامی بزرگی شوند؟
** نمونههای زیادی از افراد دچار اختلال شخصیت در تاریخ وجود دارد که کارهای غیرقابل باوری انجام دادهاند. هیتلر یکی از این افراد بود.
* توافقی هستهای با ایران امضا شده است؛ عربستان به چنین توافقی بدبین بود. پس از گذشت یک سال، وضعیت را چگونه میبینید؟
** ما گفتیم از هر توافقی که مانع دستیابی ایران به سلاح هستهای شود و برخوردار از مکانیسم قوی بازرسی دقیق و سرزده باشد و در صورت نقض توافق اجازه بازگرداندن تحریمها را بدهد، استقبال میکنیم. آنچه باعث نگرانی ما بود و هست، دسترسی ایران به منابع مالی است. آنچه شاهدش هستیم ادامه فعالیتهای خصمانه ایران در حمایت از حزبالله در لبنان، سوریه، عراق و تلاش برای فرستادن اسلحه برای حوثیها در یمن است. به گمانم برای داوریکردن باید دید آیا تغییری در رفتار ایران وجود دارد یا نه. ولی ما شاهد چیز خاصی نیستیم.
* اگر شما گمان کنید ایران به مفاد توافق پایبند نیست، آیا عربستان دستیابی به سلاح هستهای را مدنظر قرار خواهد داد؟
** عربستان برای پاسداری از مردم و کشورش به هر کاری دست میزند. اینکه چگونه و به چه روشی آن را انجام میدهیم چیزی نیست که دربارهاش اطلاعیه صادر کنیم. مسلما، این کار در تلویزیون اعلام نخواهد شد.
* پس از توافق هستهای، روابط عربستان سعودی با اسرائیل چگونه خواهد بود؟
** ما ارتباطی با اسرائیل نداریم.
* هیچ ارتباط یا ارتباط پشتپردهای؟
** نه.
* گاه عربستان سعودی به عنوان یک مسئول در تروریسم اسلامی متهم میشود؛ چراکه عربستان از مسجدها در سراسر جهان حمایت مالی میکند، امامان جماعت مساجد را آموزش میدهد، این امامان نسخهای از اسلام بسیار محافظهکارانه ارائه میدهند و بهصورت ناخواسته زمینه مناسب را برای رشد تروریسم فراهم میآورند. پاسخ شما چیست؟
** چرا باید از ایدئولوژیای که هدفش کشتن ماست حمایت کنیم؟ ما در خط مقدم مبارزه با تروریسم و افراطگرایی در منطقه و در جهان قرار داریم. اینکه کسی بگوید سعودیها از افراطگرایان حمایت مالی میکنند یا از ایدئولوژی آنها پشتیبانی میکنند، حرف نادرستی است. پشت چنین برداشتی این تصور نهفته است که ما به دنبال آدم، پول و القای طرز فکر هستیم. ما افراطگرایی را تحمل نمیکنیم. اگر شما در گوشهای از کشورتان مشکل دارید، مرکز اسلامی آنجا را تعطیل کنید، دیگران را سرزنش نکنید. اگر افراطگرایی در کشور شما روی میدهد، مشکل شماست.
http://www.sharghdaily.ir/News/98477
ش.د9501425