آمدند تا برجام را زمين بزنند

(روزنامه اعتماد – 1394/12/15 – شماره 3482 – صفحه 10)

مرد آرام مذاكرات هسته‌اي، مذاكره‌كننده‌اي كه از نيمه راه به رايزني‌هاي هسته‌اي ايران و ١+٥ ملحق شد، اما خاطره مذاكرات عمان ميان ايران و امريكا با نام علي‌اكبر صالحي، وزير امور خارجه وقت دولت دهم عجين شده است. مرد شماره يك مذاكرات فني ايران سال سختي را هم از نظر شخصي و هم از منظر كاري پشت سر گذاشت. ضعف جسماني ناشي از جراحي‌هاي ناگهاني در سيماي صالحي در مذاكرات وين كاملا مشهود بود اما وي با وجود توصيه پزشكان براي استراحت مطلق خود را به تيم مذاكره‌كننده مي‌رساند و مقابل ارنست مونيز، وزير انرژي ايالات متحده مي‌نشست.

رويارويي دو مرد آرام و فني كه به نظر مي‌رسيد در جدل‌هاي آنها مانند رايزني‌هاي وزراي امور خارجه ايران و امريكا از تنش‌هاي پر سر و صدا خبري نبوده است. آن صالحي آرام در مهرماه سال جاري هنگام به راي گذاشتن برنامه جامع اقدام مشترك در مجلس شوراي اسلامي آمده بود تا وزير امور خارجه را آرام و به نوعي در مديريت فضا به وي كمك كند اما ورق برگشت و ميزان بي‌اخلاقي‌ها و توهين‌ها به جايي رسيد كه رييس سازمان انرژي اتمي پشت تريبون مجلس شوراي اسلامي فرياد زد: آيا اين نحوه گفتار و بيان در جمهوري اسلامي ايران است؟ صالي در گفت‌وگوي اختصاصي با سالنامه «اعتماد» از روزي مي‌گويد كه هجمه‌ها، كاسه صبر وي را لبريز كرد و صداي لرزان او حاضران در مجلس را نگران وضعيت سلامتي‌اش كرده بود.

شرعا، عرفا و عقلا مسووليت ابعاد فني اين توافق را مي‌پذيرم

وي در اين گفت‌وگو با اشاره به اينكه در بحث هسته‌اي مسووليت فني آنچه را انجام داده‌ام و تمام تبعات آن را مي‌پذيرم، گفت: من همواره گفته‌ام و باز هم تاكيد مي‌كنم كه در بحث هسته‌اي مسووليت فني آنچه را انجام داده‌ام و تمام تبعات آن را مي‌پذيرم و در اين خصوص هم من پاسخگو هستم. بنده در بحث فني پاسخگو هستم و مسووليت آن را مي‌پذيرم. در حال حاضر هم خيالم از نظر فني اين توافق كاملا راحت است. غني سازي ما ادامه پيدا خواهد كرد. رآكتور آب سنگين ما حفظ شده و تحقيق و توسعه هم ادامه خواهد داشت. ادامه اين مسير و پيشبرد موفقيت‌هاي هسته‌اي به همت خود ما بستگي دارد. بنده مي‌دانم كه در حوزه فني اين توافق چه كارهايي انجام داده‌ايم و با هوشمندي هم پيش رفتيم. منويات مقام معظم رهبري را هم در اين خصوص مي‌دانستيم. ايشان به آقاي حجازي پيام داده بودند كه آقاي صالحي بايد شرعا، عرفا و عقلا مسووليت فني اين توافق را بپذيرد و من هم در ديداري كه با رهبري معظم داشتم تاكيد كردم كه شرعا، عرفا و عقلا مسووليت ابعاد فني اين توافق را مي‌پذيرم. اما كسي هم نمي‌تواند به من بگويد چرا مثلا تاريخ ١٠ ساله براي برجام تعيين شد؟ من در آن زمان در مذاكرات نبودم و زماني هم كه به مذاكرات پيوستم اين چارچوب‌ها تعيين شده بود.

توصيه امام به آقاي ولايتي

وزير امور خارجه دولت دهم در بخش‌هاي ديگري از سخنان خود در پاسخ به سوالي در مورد رابطه خود با مقام معظم رهبري مي‌گويد: اساس فكر سياسي من مبتني بر اصل ولايت فقيه است و اين را هم از نظر عقلاني و هم از نظر تعبدي قبول دارم. سنگِ محك من، ولايت فقيه است.

وي در پاسخ به اين سوال كه آيا در جريان مذاكرات هسته‌اي مقطعي بوده كه فكر كنيد ايشان راضي به روند در حال طي شدن نيستند؟ پاسخ مي‌دهد: تصوّر عموم از نظرات ايشان يك چيز است و تصوّر ما كه دستي در كار داريم چيز ديگري است. يك بار در جايي خواندم زماني كه مساله عربستان پيش آمده بود امام(ره) به آقاي ولايتي گفته بودند: من به عنوان رهبري و مرجع ديني نوع و محتواي كلامم يك شكل است و شما به عنوان وزير امور خارجه به گونه ديگري بايد صحبت كنيد. رهبري يك نقش دارند و رييس‌جمهور و وزير امور خارجه هم نقش خاص خود را دارند. نمي‌توان انتظار داشت كه رهبري مانند وزير امور خارجه صحبت كنند يا برعكس.

تصورم از روز راي‌گيري در مجلس چيز ديگري بود

صالحي با اشاره به جلسه مجلس شوراي اسلامي در نوزدهمين روز از مهر ماه سال جاري براي راي‌گيري در خصوص برجام و فضاي آن روز مجلس مي‌گويد: آن جلسه، تقدير الهي بود چون قرار نبود من به مجلس بروم. من اين مسائل را مشيت الهي مي‌دانم. بنده صبح آن روز به مراسم تشييع شهيد سردار همداني رفته بودم كه ناگهان با من تماس گرفتند و گفتند به مجلس بيا. من به دوستان گفتم‌اي كاش از قبل اين مساله را مطرح مي‌كرديد زيرا من برنامه‌ام را از قبل مشخص كرده‌ام. به آنها گفتم آقاي دكتر ظريف، رييس تيم مذاكره‌كننده هستند و حضورشان كافي است. حجت‌الاسلام والمسلمين جناب آقاي انصاري گفتند توصيه مي‌شود كه شما هم بياييد. رفتم اما وقتي به مجلس رسيدم ديدم كه ديگ مخالفت‌ها و انتقادها در حال جوشيدن است. من واقعا تصورم از آن روز اينجور نبود.

آمده بودند تا برجام را زمين بزنند

صالحي با اشاره به اينكه آقاي لاريجاني پيام دادند طرح امروز در اين مجلس راي نمي‌آورد، گفت: در حالي كه من و آقاي ظريف مشغول صحبت بوديم عده‌اي مي‌آمدند و با ما سخن مي‌گفتند. تعدادي به ما خسته نباشيد مي‌گفتند و عده ديگري كنايه مي‌زدند. در آن زمان، عزيزان مخالف يا منتقد خوب يارگيري كرده بودند و مي‌توان گفت نمره‌ آنها در يارگيري در جلسه فوق ٢٠ بود، يعني همانند تيم فوتبال همه پست‌ها حتي در هيات رييسه را هم در اختيار داشتند و همانطور كه در ارتش مي‌گويند، در جناح راست و چپ و روبه‌رو و پشت سر و بالا و پايين حاضر بودند. عملكردشان خيلي جالب بود و دست‌شان درد نكند و قشنگ كار كردند. آنها آمده بودند تا برجام را زمين بزنند!مشاور رييس‌جمهور با اشاره به اينكه روح‌الله حسينيان پا را از انتقادهاي عادي فراتر نهاده بود گفت: آقاي حسينيان قصد عصباني كردن ما را داشت. بعدها هم اعتراف كردند كه من به دنبال عصباني كردن آنها بودم. من در پاسخ به اين حرف‌ها گفتم: آقاي حسينيان اين حرف‌ها را نگوييد زيرا درست نيست. شما يك روحاني هستيد و لباسي مقدس بر تن داريد. شما بايد مردم را به دين و اخلاق دعوت ‌كنيد. بعد هم آقاي حسينيان گفت: والله من شماها را در سيمان دفن خواهم كرد. من به او گفتم نگو والله زيرا نبايد كلمه‌الله را به استهزا گرفت. در اين ماجرا و گيرودار بوديم كه چند نفر ديگر هم آمدند و سوالاتي را مطرح كردند و گفتند آقاي صالحي شما در حال خيانت هستيد و اين كارها را براي تامين مقاصد دنيايي خود انجام مي‌دهي.

ما متهم به خيانت شديم

رييس سازمان انر‍ژي اتمي در ادامه اين گفت‌وگوي تفصيلي با بيان اينكه اندك اندك فضاي جلسه رو به تندي بيشتر رفت، گفت: ما متهم به خيانت شديم. شرايط را تصور كنيد: مگر آدم در اين سن و سال مي‌خواهد چند سال ديگر عمر بكند كه خائن هم خوانده شود؟ گاهي مي‌گويند ما جوك گفته‌ايم و چرا به شما برخورده است. اينها به آدم برنخورد پس چه چيزي و چه كلمه‌اي بايد گفته شود تا به آدم بربخورد؟ زماني كه شما را به خيانت متهم مي‌كنند احساس مي‌كنيد هركاري كه تاكنون انجام داده‌ايد عبث بوده است. من كه غني سازي ٢٠ درصد را پيش بردم و مايي كه اين تعداد دانشجو تربيت كرديم، شهيد شهرياري تربيت كرديم حالا يك كاره و در آخر عمري خائن شديم؟ آدم با اين كلمات، احساس مي‌كند تمام عمرش تباه شده است.

طرح اين مسائل در آن روز، من را برآشفته كرد. در ميانه اين دعوا بوديم كه آقاي لاريجاني مرا براي ايراد سخن دعوت كرد. من در حال خودم نبودم و در حالت عصبانيت پشت تريبون قرار گرفتم. البته من فكر مي‌كنم كه تقدير چنين بود زيرا بعد از آن، عده‌اي گفتند كه آقاي صالحي ما تا پيش از اين مردد بوديم اما صحبت‌هاي شما ترديدها را برطرف كرد و موجب مثبت شدن نظرمان و راي آوري طرح شد. به هر حال اين هم تقدير الهي بود و جزيي از صفحات تاريخ شد.

گفته بودم خبرنگار يا عكاس خبر نكنيد

صالحي در بخش‌هايي از اين مصاحبه با اشاره به عيادتش از روح‌الله حسينيان در بيمارستان پس از تصويب برجام در مجلس شوراي اسلامي گفت: نكته جالب اينجا بود كه پس از آن جلسه در مجلس ضربان قلب بنده به‌شدت بالا رفته بود. به دفتر آمدم و با قرص آرام شدم. فرداي آن روز به من اطلاع دادند كه آقاي حسينيان راهي بيمارستان شده است. با تعجب سوال كردم كه من بايد با آن ضربان قلب بالا و فشار عصبي به بيمارستان مي‌رفتم. چرا ايشان بستري شدند. تصميم گرفتم به عيادت ايشان بروم. تاكيد هم كردم كه براي رضاي خدا به بيمارستان مي‌روم و هيچ خبرنگار يا عكاسي مطلع نشود. در ميانه صحبت با ايشان بودم كه آقاي حسينيان پيشنهاد كردند عكسي با هم بگيريم. من هم تاكيد كردم كه با اين نيت نيامده‌ام اما اگر شما علاقه‌مند هستيد مساله‌اي نيست. دو نفر عكس گرفتند كه يكي از فرزندان آقاي حسينيان بود و ديگري هم آقاي خادم از افراد همراه بنده.

شكرگزاري حسينيان براي برجام

صالحي در ادامه اين گفت‌وگو با اشاره به صحبت‌هاي صورت گرفته ميان خود و آقاي حسينيان در بيمارستان مي‌گويد: آقاي حسينيان گفتند بعد از آنكه از مجلس خارج شدم با خودم خدا را براي راي آوردن برجام شكر كردم. اين عين عبارتي است كه ايشان به من گفتند. در ادامه هم فرمودند كه من راي آوردن برجام را در صحن مجلس از الطاف خفيه الهي مي‌دانم. من هم پاسخ دادم كه آقاي حسينيان شما به عنوان منتقدي كه ممكن است نگران توقف پيشرفت صنعت هسته‌اي باشد، مطمئن باشيد كه چنين اتفاقي نخواهد افتاد و برعكس صنعت هسته‌اي ما معنا پيدا مي‌كند و در مسير صحيح قرار خواهد گرفت. در مسيري كه هزينه و فايده آن درست باشد. پس از اين مكالمه خداحافظي كرده و به سازمان بازگشتم اما در كمال تعجب ديدم كه آقاي حسينيان فرداي عيادت من از ايشان، حرف خود را تغيير دادند كه من ديگر واكنشي نشان ندادم.

رييس سازمان انر‍ژي اتمي در اين گفت‌وگوي تفصيلي كه متن كامل آن در سالنامه «اعتماد» منتشر خواهد شد، به پرسش‌هاي بي‌شمار در خصوص چرايي پذيرش پست وزارت امور خارجه در دولت دهم، چگونگي پرداختن به پرونده عربستان، تلاش‌ها براي وارد كردن پرونده رابطه ايران و عربستان به فاز تنش زدايي، رابطه ايران و محمد مرسي، رييس‌جمهور مخلوع مصر، طرح وي براي برون رفت پرونده سوريه از بحران، گفت‌وگوهاي دوجانبه وي با سعود الفيصل، نگاه او به روساي جمهور دولت‌هاي سازندگي، اصلاحات و عدالت گستر مهرورز پاسخ داده است.

http://etemadnewspaper.ir/?News_Id=39099

ش.د9405875