روحاني فراموش نكند
جناب آقاي روحاني و دولت محترم فراموش نكنند كه پايگاه رأي و بدنه اجتماعي حاميشان اغلب كساني بودند كه از برخي بيقانونيها و عدم توجه كافي به حقوق شهروندي و... ناراضي بودند و با اميد رهايي از اين وضعيت راهي متفاوت را برگزيدند. معتقد هستم يكي از خواستهاي اكثريت مردم در انتخابات اخير رياست جمهوري، تغيير فضاي قبلي و احياي حقوق شهروندي و مدني تكتك شهروندان از دولت تدبير و اميد بوده و هست. تمركز دولت و جناب آقاي روحاني در مسائل بينالمللي و اقتصادي كه شايد به گونهاي با يكديگر مرتبط هم هستند، مسئولين را از وضعيت سياست داخلي و حقوق شهروندي غافل نكند.
تاكيد آقاي روحاني بر حقوقدان بودنشان و مجري قانون اساسي بودن، مسئوليت سنگيني را بر عهده شخص رئيسجمهور و دولت ميگذارد و بايد تلاششان اين باشد كه راه را بر بيقانونيها ببندند و فضاي نامناسب آميخته به تخريب و توهين و تهمت را برچينند و در برابر هر نوع بيقانوني و تضييع حقوق آحاد جامعه و قدرتطلبي اقليتي شناخته شده بايستند، البته تمامي نيروهاي توانمند، كاردان و شايسته بايد در اين راه سخت و پرفراز و نشيب شخص آقاي دكتر روحاني و دولت ايشان را كمك كنند.
تملق ايستي در برابر انتقادپذيريست
وقتي تملق جريان داشته باشد، روحيه انتقادپذيري رشد نميكند. در سيره معصومين بزرگوار ما هم تملق جايي نداشته است. در احاديث و روايات مختلفي، نقد و جدل و بحث با ائمه اطهار سلامالله عليهم ديده ميشود و حتي از مردم ميخواستند كه آنها را نقد كنند بدون اينكه نقدكننده با محدوديت يا آسيبي مواجه شود. در ابتداي انقلاب مرحوم فخرالدين حجازي سخنان مبالغه آميزي را در مدح امام(ره) به زبان آورد، امام(ره) همانجا برخورد كردند. البته تملق و چاپلوسي و گزافهگويي، غير از ادب و احترام و نزاكت است. تملق و اغراقگويي، گاه امر را بر خود انسان مشتبه ميكند در حدي كه به مرور خود را مبراي از خطا و در حد معصوم ميپندارد و در چنين شرايطي نصيحت و دلسوزي و انتقاد تحمل نميشود و سخنان مبالغهآميز، جا براي خودنمايي پيدا ميكند.
دانشگاه منتقد معقول و زمانشناس باشد
شرايط دور از انتظار بر دانشگاهها در سالهاي دولت قبل، تمام دلسوزان و علاقهمندان به دانشگاه را نگران ميكرد. با روي كار آمدن دولت آقاي روحاني اين اميدواري پديد آمد كه در شرايط جديد، جو دانشگاهها تغيير يابد. در مرحله اول چيزي كه از دانشگاه خواسته ميشود، علماندوزي است. حوزه سياست و برپايي جلسات تحليلي و انتقادي نسبت به عملكرد مسئولان، از جنبههايي است كه دانشگاه ميتواند وارد شود اما بحثهاي مختلف ديگر هم هست كه دانشگاه بايد در آن ورود پيدا بكند.
اخلاق يكي از جنبههاي مهمي است كه دانشگاه بايد در آن زمينه فعاليت كند. دانشگاه بايد منتقد معقول، با تدبير، زمانشناس و متوجه نسبت به شرايط باشد تا بتواند در مقاطع مختلف بر حاكميت و جامعه، اثرگذار باشد. در برخي از كشورها براي افسرده و پژمرده كردن جامعه، بهترين روش را منفعل كردن دانشگاه ميدانند چون دانشگاه بر كل جامعه موثر است.
تندروها بخشي از واقعيت جامعه هستند
شرايط كشور ما به گونهاي است كه نبايد همراه با اتفاقات گوناگون، دچار ياس مفرط يا ذوقزدگي كاذب شد. شرايط كشور ما پيچيده است. نه به اقبالش بايد زياده از حد خوشحال شد و نه از ادبارش مايوس. بايد با اميد كار را جلو برد. گروههاي تندرو همبخشي از واقعيت جامعه ما هستند كه البته اقليتي محض هستند، در همه جاي دنيا، گروههاي اين چنيني وجود دارند. پس از حضور معنادار مردم در انتخابات 92 و انتخاب گفتمان اعتدال و اصلاحات توسط اكثريت مردم، اين گروههاي افراطي به دليل نگراني از به خطر افتادن منافعشان بيشتر هم بداخلاقي ميكنند.
اگر روش و برنامه علمي و منطقي براي اداره جامعه انتخاب شود و در آن مسير حركت شود، جامعه نيز همراهي و حمايت خواهدكرد. البته روش و مسير درست بايد همه جانبه باشد. نبايد بر روي يك موضوع تمركز و ساير ابعاد جامعه ناديده گرفته شود. جريان اصلاحات همان گونه كه بر تقويت توسعه سياسي و جامعه مدني حساسيت دارد و با قشر نخبگان و فرهيختگان ارتباط دارد، بايد بكوشد به معيشت مردم و به نگرانيها و مشكلات بدنه جامعه هم توجه داشته باشد. در جامعه مشكلات فراواني وجود دارد كه فرصت فكر كردن به مسائل سياسي و حقوق بشري، كه دل مشغولي اصلاحطلبان است را كمتر ميدهد.
اگر مشكلاتي از اين دست، كم شود، تازه براي مردم فرصتي فراهم ميشود كه به محدوده حقوق خود بيانديشند. در حال حاضر دولتي روي كار آمده است كه مسائلي مثل سياست خارجي و اقتصاد و معيشت مردم برايش در اولويت است و اصلاحطلبان بايد در همه مسائل از جمله مسائل مربوط به حقوق بشر و تحقق آزاديهاي فرهنگي، اجتماعي و مدني كه از حقوق مسلم مردم است به دولت كمك كنند.
موفقيت تيم هستهاي سبب شادي مردم
اداره درست و علمي كشور و جامعه بسيار پيچيده است و مسائل مختلفي در آن دخيل است، از فشارهاي گروههاي تندرو در داخل و خارج، تا پيچيدگي روابط خارجي. حضور هوشمندانه و به موقع مردم در انتخابات 24 خرداد و انتخاب گفتماني كه به اعتدال و اصلاحات نزديك بود موجب گسترش اميد در جامعه شد. به هر حال اگر نتيجه انتخابات به صورت ديگر رقم خورده بود و امروز شاهد ادامه يافتن همان مسير و گفتمان نامناسب حاكم در هشت سال گذشته بوديم، شايد وقوع مسائل سنگين براي كشور و مردم در آينده، بسيار نگرانكننده بود.
موفقيت تيم مذاكرهكننده هستهاي كه با درايت و زحمات زيادي حاصل شد، باعث خوشحالي مردم و افزايش اميد و نشاط در جامعه شده است و اين توفيق و مسيري كه به اين نتيجه منتهي شد، مورد حمايت و پشتيباني اصلاحطلبان است. اين موفقيت نشان داد كه با عقلانيت و تدبير و با دوري از شعار و مواضع احساسي، بسياري از مشكلات كه منافع ملي را با چالش روبرو ميكند قابل مديريت است. اميدواريم دولتهاي مذاكرهكننده با ايران هم عاقلانهتر از پيش رفتار كند و تحتتاثير جريانهاي افراطي در سطح جهان اعم از جريانهاي صهيونيستي يا منطقهاي قرار نگيرند.
بنابر اظهارات مدير كل پيشين آژانس انرژي اتمي، مقاطعي در گذشته و در آستانه رسيدن توافق ايران با قدرتهاي غربي، اين طرف غربي بوده است كه با بهانهگيري، باعث عدم حصول توافق ميگرديده است. اگر امروز اصلاحطلبان اميدوار و پيگيرند كه دولت در مسير حال كامل مساله هستهاي حركت كند به مفهوم اين نيست كه حق با طرفهاي زيادهخواه در مذاكرات با ايران است بلكه ميخواهند با حل اين مساله فشاري بر ملت وارد نشود. هميشه بايد نفع و ضرر را توامان ارزيابي كرد و در شرايط كنوني اصلاحطلبان از رويكرد دولت جديد در كاهش تنش در روابط بينالملل و حل موضوع هستهاي با حفظ حقوق و كرامت مردم ايران حمايت ميكنند.
توصيههايي درباره انتخابات
دولتي كه با شعار اعتدال وارد ميدان شده ممكن است برخي عزل و نصبهايي داشته باشد كه اصلاحطلبان نپسندند. يا در برخي موضوعات، سياستي پيشه كند كه مطلوب اصلاحطلبان نباشد. به نظر ميرسد معمولا هر جريان و تفكري اعتدال را با محوريت خود ميسنجد و جلوترها را افراطي و عقبترها را ارتجاعي ميخواند. اصلاحطلبان اگر بخواهند بر اساس رويكرد دولت در مباحث مختلف، پيروزي و شكست خود را ببينند، يك روز خوشحال و روز ديگر ناراحت ميشوند. جريان اصلاحات بايد فعال و پويا باشد و از فضاي به وجود آمده استفاده كند و تشكلهاي صنفي و مدني، NGOها، احزاب و جبهههاي سياسي مرتبط با گفتمان اصلاحات را در سطح كشور تقويت و سازماندهي نمايد.
جريان اصلاحات براي انتخابات آتي مجلس شوراي اسلامي 94 و رياست جمهوري 96 بايد از پشتوانه تشكيلاتي منسجم و فعال برخوردار باشد. بر اساس آنچه در انتخابات رياست جمهوري 92 پيش آمد و مجموعهاي از استثنائات در كنار هم قرار گرفت و نتيجه، پيروزي گفتمان اعتدال و اصلاحات شد، قاعده درست نكنيم. در انتخابات رياست جمهوري مجموعهاي از اتفاقات پيش آمده به همراه عملكرد مناسب و ارائه برنامههاي قابل قبول در ايام تبليغات، منجر به رياست جمهوري جناب آقاي روحاني شد كه البته ميتوانست هر كدام از اين استثنائات اتفاق نيفتد و امروز كشور روزهاي پراضطرابي را در مقابل داشته باشد.
اصلاحطلبان بايد تلاش كنند اين مجموعه استثنائات به قاعده بدل شود و نتيجه رخدادهاي مهم و سرنوشتسازي مثل انتخابات را به كنار هم قرار گرفتن استثنائات در دقايق پاياني و اما و اگرها گره نزنند.
اعتدال يعني اجراي بودن تنازل قانون اساسي
اصلاحطلبان حساسيت فوقالعادهاي نسبت به توجه، تحقق و عمل يه اصول مربوط به حقوق ملت در قانون اساسي، توسط حاكميت دارند و اين موضوع حد وسط ندارد. يك عهده حساساند و يك عده حساس نيستند. اصلاحطلبان معتقد هستند بايد نسبت به تكتك اصول حقوق ملت در قانون اساسي، همانند ساير اصول آن حساس بود و مسئولان موظف به تحقق اين اصول هستند. دولت بر اساس هر تعريفي كه از اعتدال دارد و از نيروهاي هر طيف و جريان سياسي كه استفاده كند بايد بر حقوق ملت هم، همانند ساير اصول قانون اساسي تاكيد و نسبت به حسن اجراي آن نظارت كند.
آنچه قطعي به نظر ميآيد اين است كه اجراي تمام اصول قانون اساسي حد وسط ندارد و در حساسيت داشتن نسبت به اصول قانون اساسي هم، افراط معنا ندارد. در شرايط كنوني تعريف اعتدال در يك جمله، اجراي بدون تنازل تمام اصول قانون اساسي است. به اعتقاد من يكي از موضوعاتي كه اصلاحطلبان خصوصا جوانان و دانشگاهيان در اين خصوص بايد به دولت كمك كنند اين است كه اقشار مختلف مردم را در سطح كشور بايد با حقوقشان آشنا كرد.
اصلاحات از زير سايه نامها بيرون بيايد
جريان اصلاحات بايد با تقويت و سازماندهي احزاب و تشكلهاي قدرتمند در سطح كشور از زير سايه نامها بيرون بيايد و قائم به افراد نباشد. بزرگان و نخبگان جريان اصلاحات با توجه به فرصتي كه به مدد حضور مردم در انتخابات پيش آمده در جهت ساماندهي اصلاحطلبان در سطح كشور و ماندگاري و پويايي گفتمان، منش و اخلاق اصلاحطلبي در نبود خود گام بردارند. مناسب است در جبهه اصلاحات با ديدگاههاي متعدد تشكلهاي گوناگون وجود داشته باشد و در شرايط حساس متحد شوند و در هر انتخابات چنانچه به نتيجه واحد رسيدند كانديداهاي مشترك داشته باشند.
اگر كار حزبي و تشكيلاتي در كشور ما برخلاف بسياري از كشورهاي توسعه يافته جا نيفتاده است، معنياش اين نيست كه تحزب و كار تشكيلاتي تلاشي بيفايده است. متاسفانه در كشور ما، در زمانها و دورههاي مختلف جهت فرهنگسازي در اين خصوص كار و تلاش زيادي نشده است. شايد يكي از دلايل آن اين باشد كه ما هميشه ميخواهيم زود نتيجه بگيريم، ميخواهيم امروز حزب درست كنيم، فردا كنگره برگزار كنيم، پس فردا ليست بدهيم و روز بعد اكثريت مجلس را در اختيار بگيريم.
البته در شرايطي كه به نظر ميرسد اقبال عمومي به جريان اصلاحات در حدي است كه رقيب را به هراس مياندازد و دست به هر كاري براي تخريب يا ايجاد محدوديت براي آنان ميزند اين امكان وجود دارد كه كار حزبي و تشكيلاتي توسط اصلاحطلبان سريعتر به نتيجه برسد. اگر جريان اصلاحات متشكل و هماهنگ و با برنامه باشد، ميتواند در انتخابات آتي مجلس، مفيد و تاثيرگذار باشد.
ش.د930125ف