موصل در هفته دوم عملیات

کارشناسان معتقدند پیش بینی سفیر عراق در تهران درباره مدت زمان آزادسازی موصل، چندان هم دور از انتظار نیست، چون بعد از شش روز پس از آغاز عملیات، ارتش عراق در قسمت شرقی موصل با پیشروی 20 کیلومتری توانست به 5 کیلومتری مرکز موصل برسد. هم اکنون نیروهای عراقی ابتکار عمل را در دست دارند و از آزادسازی زودهنگام موصل خبر می دهند

پایگاه بصیرت / گروه بین الملل/علی میرزایی

با گذشت یک هفته از آغاز عملیات آزادسازی موصل، خبرهای مختلف از پیروزی های چشم گیر نیروهای نظامی و مردمی عراق حکایت دارد. در این عملیات نیروهای ارتش عراق، حشدالشعبی، پیشمرگه ها و همچنین تعدادی از قبایل عراقی حضور دارند. بر اساس نشست هایی که بین حکومت مرکزی عراق و اقلیم کردستان انجام شد، عملیات موصل در چند محور و با حضور هر کدام از نیروها در محورهای مشخصی انجام می شود. طبق توافق طرف ها، نیروهای حکومت مرکزی عراق از جنوب و جنوب شرقی موصل و نیروهای پیشمرگ از شرق و شمال شرق عملیات خود را آغاز کرده اند. به گزارش الوقت، پیش از این گفته شده بود، که داعش در موضع ضعف قرار دارد و ممکن است آزادسازی موصل زودتر از آن چه دولت بغداد انتظار آن را داشته است، صورت پذیرد. پیش بینی سفیر عراق در تهران نیز آزادسازی موصل تا پیش از فرارسیدن اربعین حسینی، یعنی کمتر از یک ماه دیگر است.

بسیاری از کارشناسان چشم انداز آزادسازی موصل را مثبت ارزیابی می کنند و از جمله "حسین شیخ‌الاسلام" مشاور وزیرامورخارجه کشورمان در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان، با اشاره به عملیات آزادسازی موصل اظهار کرد: به زودی شاهد آزادسازی شهر موصل عراق از دست تروریست‌ها خواهیم بود. مشاور وزیر امور خارجه افزود: به طور قطع، توان نظامی و مردمی که ملت عراق برای این عملیات بسیج کرده، خیلی بیشتر از توان تروریست‌ها است.

آزادسازی موصل یکی از مهم ترین عملیات های دولت عراق در مبارزه با داعش و تروریسم تکفیری محسوب می شود. در این باره سلیم الجبوری رئیس مجلس عراق در گفتگو با شبکه تلویزیونی العراقیه اعلام کرد: اعلام کرد پیروزی مان در موصل تنها به معنی آزادسازی استان نینوا نیست بلکه به معنای آزادی کامل خاک عراق از دست گروه تروریستی تکفیری داعش است.

پنج کیلومتر تا آزادی موصل

از طرف دیگر به نقل از الوقت، در سایر بخش‌های شرقی موصل، دیگر قوای عراق موفق به تصرف و آزادسازی شهر حمدانیه، در 30 کیلومتری موصل شدند. ارتش عراق در روزهای گذشته با آزادسازی شهر حمدانیه، راهش را برای ورود به موصل هموار ساخت. حمدانیه یا بخدیدا شهر عمدتا آشوری نشین عراق در جاده فرعی موصل قرار دارد و ارتش عراق می بایست پس از حمدانیه با پیشروی به سمت جنوب این جاده خود را به جاده اصلی موصل رسانده و از آن جا با حرکت به سمت موصل، عملیات خود را از سر گیرد. البته پس از تصرف حمدانیه، حرکت نظامیان به سمت موصل چندان سخت نیست، چون با وجود فاصله سی کیلومتری، در این مسیر عملا منطقه مسکونی یا شهرک مهمی وجود ندارد که کار پیشروی را سخت کند. لذا پس از آزادسازی حمدانیه، انتظار پیشروی سریع نظامیان عراقی به سمت موصل وجود دارد.

شبکه تلویزیونی المیادین در همین ارتباط به نقل از خبرنگار خود تصریح کرد یگان های سازمان های مبارزه با تروریسم و ارتش عراق به طور مشترک عملیات تأمین امنیت منطقه الحمدانیه را در شرق موصل عهده دار شده اند. از طرف دیگر همین آزادسازی حمدانیه در واقع پیشروی نظامیان را به سمت موصل تسهیل کرده است و گفته شده پیشروی برخی از قوای نظامی عراق تا فاصله 5 کیلومتری موصل پس از آزادسازی حمدانیه صورت گرفته است. اسکای نیوز عربی به نقل از کریم سنجاری وزیر امور داخلی اقلیم کردستان عراق شنبه شب اعلام کرد که نیروهای عراقی در پی ورود به شهر الحمدانیه، هم اینک به پنج کیلومتری موصل رسیده و نبرد علیه داعش طبق برنامه پیش می رود.

طبق آخرین اخبار، باشگاه خبرنگاران جوان به نقل از اسکای نیوز گزارش داد، همزمان با ورود جنگ آزادسازی موصل به هفته دوم خود، نیروهای ارتش عراق از آغاز هدف قرار دادن پایگاه های داعش داخل این شهر خبر داده اند. طبق اعلام این شبکه، ناظران احتمال می دهند جنگ موصل سرعت کندتری به خود بگیرد؛ چرا که نگرانی از هدف گرفته شدن غیر نظامیان وجود دارد و نمی توان از حملات هوایی استفاده کرد. همچنین طبق گزارش خبرگزاری فرانسه، نیروهای عراقی توانسته اند ده ها روستا را در جنوب موصل آزاد کنند و در حال پیشروی به سوی شمال از مسیر رودخانه دجله هستند.

در مقابل پایگاه خبری سومریه به نقل از منابع آگاه گزارش داد، در پی نزدیک شدن نیروهای عراقی به موصل، این گروه تروریستی اقدام به بمب گذاری پل ها و مسیرهای خاکی اصلی در سمت ساحل غربی شهر کرده و اغلب ستیزه جویان و جنگ طلبان خود را از این بخش عقب کشیده است. بر اساس این خبر عناصر داعش خود را برای درگیری نهایی با ارتش عراق در ساحل شرقی موصل آماده می کنند.

این منبع افزود : داعش مواضع خود را در سه محور برای مقاومت دربرابر ارتش عراق متمرکز کرده و با بمب گذاری خودروهایی که از مردم به سرقت برده و نیز با اتکا به عوامل انتحاری خود قصد مقاومت دارد.

از سوی دیگر گزارش ها از غرب الانبارحاکی از آن است که شهر الرطبه واقع در نزدیکی مرز اردن، به دنبال حملات 24 ساعت گذشته گروه تروریستی داعش، هم اکنون در کنترل کامل نیروهای عراقی است و این شهر باردیگر به صورت کامل آزاد شد. به گزارش ایرنا، الرطبه واقع در 400 کیلومتری غرب الرمادی مرکز استان الانبار از روز دوشنبه (دیروز) زیر حملات شدید گروه تروریستی داعش قرار گرفت و به دنبال عقب نشینی نیروهای عراقی، تروریست ها توانستند ساعاتی شهر را به تصرف خود در آورند.

با این حال، امروز سه شنبه فرماندهی عملیات الانبار با اعلام آزادی این شهر از چنگ عناصر داعش، اعلام کرد که 40 تن از نیروهای این گروه تروریستی در درگیری های 24 ساعت گذشته به هلاکت رسیده اند. صهیب الراوی استاندار الانبار نیز به رسانه های عراقی گفت که الرطبه آزاد شده و پرچم عراق بار دیگر بر فراز ساختمان های دولتی به اهتزاز در آمده است.

گفتنی است نیروهای داعش روز دوشنبه به صورت غیر منتظره حمله ای را به الرطبه آغاز کردند و توانستند به سرعت بر منطقه حی العسکری در شمال شهر تسلط یابند. درگیری ها سپس به مرکز شهر کشیده شد و با خروج نیروهای عراقی، شهر به دست این گروه افتاد.

طبق اعلام خبرگزاری مهر، دیروز دوشنبه، ستاد اطلاع رسانی جنگ در عراق از کشته شدن ۷۷۲ تروریست و دستگیری ۲۳ تن دیگر از آغاز عملیات موصل خبر داد.

علاوه بر این روز گذشته هواپیماهای ائتلاف بین المللی به فرماندهی آمریکا و با استناد به گزارشهای سازمانهای امنیتی عراق 11 دستگاه خودوری متعلق به داعش را در روستای «منیره» واقع در جنوب موصل منهدم کردند.

تاکتیک های ناکام داعش

تروریست های داعش که با حملات گسترده نیروهای عراقی مواجه شده اند، از راه های مختلف سعی در انحراف عملیات دارند. به گزارش شبکه اطلاع رسانی مرصاد، تروریست‌های داعش روز گذشته (دوشنبه) با هدف کاهش فشار بر خود، حملات علیه مواضع نیروهای عراقی و پیشمرگه را شدت بخشیدند، چرا که در طول 9 روز گذشته تروریست‌های داعش از 80 روستا و شهرک در اطراف موصل بیرون رانده شده‌اند و نیروهای عراقی به نزدیکی موصل رسیده‌اند و این شهر از سه جهت شمال، شرق و جنوب تقریبا به محاصره در آمده است. در این میان حمله داعش به الرطبه همزمان با عملیات موصل در شمال عراق، تاکتیکی برای فرار از شکست های چند روز اخیر این گروه در استان نینوا عنوان می شود. الرطبه چند ماه پیش به طور غیر منتظره و یکباره از نیروهای داعش تروریستی تخلیه شد و سپس نیروهای عراقی وارد شهر شدند.

به گزارش ایرنا، حمله به الرطبه دومین تلاش ناکام داعش طی چهار روز گذشته، برای به انحراف کشیدن عملیات موصل و جلوگیری از آزادی آن محسوب می شود.

این گروه تکفیری پیش از این، روز جمعه گذشته با استفاده از تروریست های انتحاری و حدود 150 عنصر خود به کرکوک در شمال عراق حمله کرد و مناطقی از این شهر را به صورت غافلگیرانه کننده ای به تصرف در آورد، اما طی چند ساعت نیروهای عراقی پس از درگیری های سنگین توانستند کنترل کرکوک را به دست بگیرند. در این عملیات نیز ده ها تن از داعشی ها کشته شدند و تعدادی نیز توسط نیروهای کرد دستگیر شدند.

همچنین به گزارش باشگاه خبرنگاران، تروریست های داعش برای ایجاد اختلال در دید خلبانان و هدف قرار نگرفتن مواضعش در موصل، خندق‌های بسیاری حفر کرده و با ریختن نفت در آنها و به آتش کشیدنشان، دود بسیاری در آسمان شهر به وجود می‌آورد.

علاوه بر این سران داعش، به منظور جلوگیری از فرار عناصر باقی مانده در این شهر به بدترین شکل، عناصر فراری دستگیر شده را اعدام می‌کنند و در همین رابطه 9 نفر از عناصر خود را، که از میدان نبرد با نیروهای عراقی فرار کرده بودند، در مرکز موصل به آتش کشیدند.

این وضعیت در حالی است که پایگاه خبری تحلیلی افکارنیوز گزارش داده است، سرکرده گروه تروریستی تکفیری داعش به همراه اعضای خانواده خود از شهر موصل در استان الانبار عراق فرار کرده اند. بر اساس این گزارش، «ابوبکر البغدادی» سرکرده داعش به همراه اعضای خانواده و ۵۰ محافظش از موصل در عراق به سمت مرزهای سوریه فرار کرده است.

در همین راستا منابع اطلاعاتی عراق نیز اعلام کردند که حمله داعش به منطقه الرطبه در غرب عراق نیز با هدف پوشش عملیات فراری دادن البغدادی از موصل صورت گرفته است.

الحمدانیه کلید آزادسازی موصل

شهرستان الحمدانیه یا بخدیدا، که روز شنبه از اشغال تروریسم داعشی آزاد شد، به دلیل نزدیکی با موصل در واقع کلید آزادی این شهر محسوب می‌شود و براساس برنامه‌های ارتش عراق در آینده مهم‌ترین جبهه برای ورود نیروهای عراقی به این شهر خواهد بود.

به نقل از الوقت، پیش از این شهر برطله در شمال حمدانیه نیز از اشغال موصل آزاد شده بود و عملا در مناطق شرقی موصل کار پیشروی تا حد قابل توجهی به پیش رفته است. فرمانده عملیات مشترک عراق درباره آزاد سازی منطقه « برطله» از دست تروریست های داعش گفت: این منطقه کلید آزاد سازی دیگر مناطق نینوا محسوب می شود. به گزارش شبکه تلویزیونی العراقیه؛ سرلشکر «شغاتی» در مصاحبه با این شبکه گفت : این منطقه نماد بزرگ و کلید آزاد سازی دیگر مناطق نینوا از دست گروه تندرو و تروریستی داعش به شمار می رود. وی از اهالی موصل خواست از روند عملیات آزاد سازی موصل اطمینان خاطر داشته باشند زیرا براساس برنامه ریزی از پیش تعیین شده پیش می رود.

چشم طمع ترکیه به موصل

پایگاه خبری تحلیلی الوقت، در اخبار دیگری مربوط به عملیات موصل گزارش داد: رجب طیب اردوغان در تازه‌ترین اظهارات خود مدعی شده موصل از نظر تاریخی متعلق به ترکیه است. رئیس‌‎جمهور ترکیه در ادامه تنش‌های این کشور با عراق در اظهاراتی عجیب و تامل برانگیز گفته است که «موصل از نظر تاریخی متعلق به ترکیه است.» عملیات موصل در حالی ادامه دارد که تنش‌ها بین بغداد و آنکارا بر سر حضور یا عدم حضور نظامیان ترکیه در این عملیات همچنان ادامه دارد. اردوغان همچنین مدعی شد: مرزهای شمالی عراق در استان موصل «با نظر مثبت ما» تعیین نشده و این استان نفت‌خیر متعلق به ترکیه است. این سخنان وی با واکنش صریح مقامات عراقی مواجه شد.

نخست وزیر عراق رسما تاکید کرد که در عملیات آزاد سازی این شهر استراتژیک نیازی به حضور ترکیه نیست. العبادی همچنین تصریح کرد که عراق به دنبال رویارویی با ترکیه نیست. اما اردوغان ساعتی بعد این حرف خود را که رسماً به معنای تمایل به الحاق بخشی از خاک یک کشور مستقل به خاک کشورش بود، پس گرفت. اردوغان گفت: «به مرزهای جغرافیایی همه دولت‌ها احترام می‌گذاریم حتی اگر این کار بر قلب ما فشار بیاورد.» پیش از این وزارت خارجه عراق در واکنش به مداخلات اردوغان در امور داخلی بغداد، ترکیه را تهدید به شکایت در شورای امنیت کرده بودند.

خبر دیگر این که در غرب موصل نیز که ارتش عراق به همراه نیروهای داوطلب مردمی و حشدالسعبی عملیات ضد داعش خود را دنبال می‌کند، برخی رسانه‌ها خبر از آغاز عملیات زمینی حشدالشعبی در موصل داده بودند که این خبر از جانب فرماندهان حشدالشعبی تکذیب شد. سخنگوی امنیتی نیروهای داوطلب مردمی (الحشد الشعبی) در عراق مطالب نسبت داده شده به وی مبنی بر آغاز عملیات زمینی این نیروها در چارچوب عملیات آزادسازی موصل را تکذیب کرد. یوسف الکلابی به سایت الحشد الشعبی گفت: برخی رسانه ها به نقل از من گفتند که عملیات نظامی نیروهای الحشد الشعبی در محورهای استقرار خود در قالب عملیات آزادسازی موصل امروز شنبه آغاز می شود که این مطلب صحت ندارد. براساس برنامه ریزی فرماندهی مرکزی عملیات موصل در بغداد، نیروهای حشد الشعبی قرار است امنیت راه‌های امداد رسانی و پشتیبانی در جنوب غرب موصل را تامین کنند.

سخن پایانی

عملیات آزادسازی موصل در شرایطی با قوّت دنبال می شود که فرماندهان ارتش و نیروهای مردمی عراق، از انگیزه و روحیه بالایی برای پاک سازی آخرین دژ داعش در عراق برخوردارند و نه تنها ابتکار عمل را در صحنه میدانی در دست دارند، بلکه توانسته اند نیروهای مختلف را نیز در این عملیات با خود همراه کنند. در این عملیات، ارتش عراق و نیروهای مردمی این کشور اجازه نداده اند که کردها و تا حدی نیروهای آمریکایی خارج از نقشه عملیاتی دولت عراق عمل کنند و اردوگاه نیروهای عراقی از انسجام لازم برخوردار است، هرچند آمریکائی ها بازی مرموزانه خود را دنبال می کنند و به دنبال نجات برخی از فرماندهان داعشی جهت ترانزیت آن ها به سوریه هستند و اقدامات مشکوکی را هم در این زمینه انجام می دهند. با این حال سنگ اندازی ترک ها در مسیر عملیات موصل وجود دارد و ترکیه حداقل در حیطه جنگ روانی، علیه دولت عراق فعالیت می کند و این اقدامات سران آنکارا برای دولت عراق که در میانه جنگ با تروریست هاست، بسیار سنگین است و ترکیه به بهانه های مختلف سعی دارد اشغالگری خود در شمال عراق را تداوم بخشد./

منبع: سایت بصیرت