13 آبان تجلی یکی از مهمترین اندیشه های سیاسی انقلاب و رهبران آن است. نقطه ثقل این اندیشه مبارزه به استکبار جهانی و نپذیرفتن سلکه ابرقدرتهاست.
در طول تاریخ همواره نبرد حق و باطل وجود داشته است و تا تشکیل و تثبیت حکومت مهدوی توسط حضرت مهدی(عج) نیز همچنان ادامه خواهد داشت. به تعبیر استاد شهید آیتالله مطهری(ره) ظهور مهدی موعود(عج)، حلقهای است از حلقات مبارزه اهل حق و اهل باطل كه به پيروزی نهایی اهل حق منتهی میشود.(مطهری، 24/438-437) و قیام ایشان تحققبخش ايدهآل همه انبياء، اولياء و مردان مبارز راه حق است.( همان، 442) اگر خواستار مشارکت در این سعادت هستیم، تنها در صورتی به آن خواهیم رسید که عملاً در گروه حق قرار داشته باشیم. خداوند در قرآن کریم به مؤمنان بشارت میدهد: سست و غمگین نگردید! شما برتر هستید اگر ایمان داشته باشید.(آلعمران، آيه 139)
مردم ایران با محوریت حضرت امام خمینی(ره) انقلابِ اسلامیِ شکوهمندی را برای رهایی از رژیمِ ستمشاهی و ظلم قدرتهای استکباری خارجی ازجمله آمریکا رقم زدند. در تاریخ انقلاب اسلامی، روز 13 آبان همواره روز تقابل حق و باطل بوده است. حضرت امام خمینی(ره) در 13 آبان 1343 توسط مأموران رژیم ستمشاهی در قم دستگیر و به دستور آمریکا به ترکیه تبعید شدند. در 13 آبان 1357، دانشآموزان تهرانی در اعتراض به سیاستهای مداخلهجویانه آمریکا راهپیمایی کردند و دژخیمان رژیم ستمشاهی آنان را به خاک و خون کشیدند. در روز 13 آبان 1358 نیز دانشجویان مسلمان پیرو خط امام، لانه جاسوسی آمریکا در تهران را تسخیر کردند و جاسوسان دیپلماتنمای آمریکا را گروگان گرفتند. بدینترتیب، مرکز فعالیتهای خباثتگونه آمریکا و سازمان جاسوسی سیا با اسارت مزدوران فتنهانگیز علیه انقلاب اسلامی از بین رفت.
ازجمله پیامدهای مهم آن عبارتنداز: پایان یافتن رابطه استعماری ایران و آمریكا، استحکام انقلاب اسلامی با از بین رفتن کانون توطئههای داخلی استکبار، آشکار شدن ماهیت شیطانی آمریکا علیرغم پوشش ظاهری حقوق بشر و آزادی، تثبیت خط سازشناپذیری حضرت امام(ره) با استکبار، جلوگیری از بحرانها و آشوبهای طراحیشده در مرکز بحرانآفرینی آمریکا، از بین رفتن ادعای گروههای مارکسیستی مبنی بر یگانگی آنها در سردمداری مبارزه با امپریالیسم آمریکا، فعال شدنِ مردم خانهنشین شده توسط توطئههای دولت موقت، نابودی هیمنه پوشالی آمریکا. بدینترتیب، 13 آبان را روز ملی مبارزه با استکبار جهانی نامیدند.
اصول استکبارستیزی در اندیشه امام خمینی(ره):
1) برای خدا قیام کردن: ایشان ضمن دعوت به قیام برای خداوند میفرمایند خودخواهی و ترک قیام برای خدا ما را به این روزگار سیاه رسانده است.[1] (صحیفه امام، 1/22-21)
2) سازشناپذیری و استمرار مبارزه تا تبدیلشدن به قدرتی بزرگ در سطح جهان: به عقیده امام خمینی(ره)، دیدگاه اشخاص راحتطلب و دیدگاه معتقدین به تعهد به اسلام و ايستادگى در مقابل ظلم و ستم، ديكتاتورى و قدرتهاى شيطانى از ابتدای خلقت وجود داشته است.(همان، 14/521-519) ابرقدرتها مىخواهند انسانيت انسانها را تحت سلطه قرار دهند. هر مسلمانى مكلف است در مقابل آنها بايستد و سازش نكند.(همان، 15/340) باید چنگ و دندان استکبار و خصوصاً آمریکا را شکست، چراکه اگر توازن قوا به نفع مسلمانان برقرار نشود، منافع آنها بر منافع مسلمانها تقدم خواهد داشت.(همان، 21/83)
3- مبارزه مستمرِ فرازمانی و مکانی با استکبار: به نظر حضرت امام(ره)، جنگ ما جنگ عقيده است و جغرافيا و مرز نمىشناسد.(همان، 21/88) بر اساس دستور خداوند مبنی بر اینکه با كافران جهاد كنيد تا فتنه و فساد از روى زمين برطرف شود(بقره، آيه 193) معتقد بودند كسانى كه تبعيت از قرآن مىكنند بايد تا آنجايى كه قدرت دارند، به نبردشان ادامه دهند تا اينكه فتنه از عالم برداشته شود.(صحيفه امام، 19/113)
4- نهراسیدن از استکبار به دلیل ضعف نقشههای شیطانی آن: امام خمینی(ره) به مردم تذکر میدهند، نسبت به توطئههای استکبار هوشیار باشند و پیروزی آنها را با توجه به «سست و ضعیف بودن حیله و سیاست شیطان»(نساء، آیه 76) نوید میدهند. به عقیده ایشان، از تلاشهای آنها هيچ وحشتى نيست و هيچ كارى نمىتوانند انجام بدهند.(صحيفه امام، 10/301)
5- شکستناپذیری در تکلیف گرایی: به عقیده حضرت امام خمینی(ره) پیروزیِ بزرگ عمل به تکلیف است.(همان، 5/18) خداوند مبارزه با مخالفین اسلام و مسلمانان را تکلیف قرار داده است. از دو حال خارج نيست؛ يا پيروز میشويم، يا بهحسب ظاهر پیروز نمیشویم كه نزد خداوند آبرومنديم.(همان، 9/410؛ 12/307)
6- آمادگی و نیرومندی روزافزون: حضرت امام خمینی(ره) بر اساس اندیشه اسلامی معتقد بودند، مرگ از زندگی ذلتبار بهتر است و در وضع كنونى براى ما غیر از ادامه پيكار با همه نيروها و امكانات راهى وجود ندارد تا عزت و شرافت خود و آيندگان را در طول تاريخ باعظمت اسلامى به دست آوريم.(همان، 2/200) خداوند در آیه 60 سوره انفال دستور میدهند، تا حد امكان نيرومند و آمادهباشید تا دشمنان نتوانند به شما ظلم و تجاوز كنند. ما متحد و نيرومند و آماده نبوديم كه دستخوش تجاوزات بيگانه شده و مىشويم و ظلم مىبينيم.(ولایتفقیه«حکومت اسلامی»، 34)
7- توکل داشتن به خداوند و حفظ وحدت: حضرت امام خمینی(ره) تفرقه را علت ذلت مسلمين میدانستند و رمز پیروزی را وحدت کلمه و اتکال به خداوند معرفی میکردند.(صحیفه امام، 6/338) اين رمز را ملت ما نبايد از دست بدهد(همان، 6/393) با حفظ اين رمز مىتوانيد بر مشكلات ناشی از استعمار و ایادی آن غلبه كنيد.(همان، 6/376؛ 500-499)
استکبارستیزی در اندیشه مقام معظم رهبری، حضرت امام خامنهای(مدظلهالعالی):
مقام معظم رهبری(مدظلهالعالی)، استکبار را آفت بشریت میدانند(2/6/1387) و معتقدند تعبیر قرآنیِ استکبار بدین معناست که فرد یا دولتی برای حفظ منافع خود در امور انسانها و ملتهای دیگر دخالت کند، حق تحمیل بر ملتها را برای خود قائل باشد، خود را آزاد بداند و به هیچکس پاسخگو نباشد. استكبارستیزی نیز یعنی ملّتی زیر بار مداخلهجویی و تحمیل قدرت دولت یا انسان استكبارگر نرود.(12/8/1392) چالش میان انقلاب اسلامی و استکبار جهانی، چالش مستمر و ادامهداری است.(8/3/1390) مبارزه با استكبار برخلاف تبلیغات مستكبران، امکانپذیر و داراى آينده است. امروز نیز براى ملت ايران، يك فريضه بهحساب مىآيد.(9/8/1375) استکبارستیزی، موجب انزوای هیچ ملتی نمیشود. ملتی که نتواند دردهای خود را علاج کند، برقراری رابطه با دولت آمریکا یا هر دولتِ دیگری، هیچ گرهای از کار آن بازنخواهد کرد. عزت مردم ما براثر همین روحِ استکبارستیزی است.(1/1/1377) برکت بزرگِ ایستادگی ملت ایران بر شعارهای اصلی انقلاب این بود که دنیای اسلام به چشم عظمت نگاه میکند و ملت ایران تبدیل به الگو شده است.(15/11/1389) فاصله گرفتن ملت از استکبارستیزی به معنای پذیرفتن دخالت بیگانه، ذلتپذیری و وضعیت بسیار تهدیدآمیز قبل از انقلاب است.(12/8/1378) جمهوری اسلامی از آغاز ثابت كرد، در مقابل زورگویی، ستمگری، تحمیل، فشار و توقعات متكبرانه مستكبران عالم عقبنشینی نمیكند و از آرمانهای والای خود دست برنمیدارد.(29/4/1382) با ظلم، استکبار و فشار بر ملتها مخالف هستیم.(14/3/1371) انقلاب اسلامی در اعتراض به استكبار و عوامل استكبار در ایران به وجود آمد، رشد كرد، قوی شد، منطق استكبار را به چالش كشید. استكبار نمیتواند تحمّل كند، مگر آنكه مأیوس شود. دشمن را باید مأیوس كرد. برای دستگاه استكبار و امروز برای دولت ایالات متّحده آمریكا بسیار دشوار است، ببیند در منطقه حسّاس غرب آسیا یك كشوری، سر برآورده كه اطاعتپذیر نیست و مستقل است. از همه مشكلات پدید آمده توسط استکبار و سختیها عبور میكند و به اعتراف آنها نفوذ آمریكا را در منطقه به چالش میكشد و نفوذ خودش را گسترش میدهد و بهعنوان یك نمونه و الگویی برای ملّتهای منطقه درمیآید.(29/8/1392) دولت مستکبر آمریکا حق مداخله در کشورها و جنگافروزی را برای خود محفوظ میداند. مماشات با مستكبر برای هیچ كشوری سودآور نیست.(12/8/1392) جهت حرکتِ جامعه اسلامی باید ضد استکباری و ضد سلطه باشد. تلاش آنها جلوگیری از زنده شدن حرکت اسلامی در دنیاست. دشمنی آنها با ایران اسلامی نیز به دلیل منشأ جوشش بودن بیداری اسلامی است. امید ملتهای مسلمان به این انقلابِ پیروز است. اگر بتوانند، اسلام را در این نقطه شکست بدهند، بزرگترین پیروزی خود را در مقابل موج اسلامی در عالم به دست آوردهاند.(7/5/1371) ما از اخم قدرتهای پوشالی دنیا هرگز نترسیدیم، ملاحظه نکردیم و نخواهیم کرد.(3/2/1390) این قدرت را اسلام به ملت و دولت بخشیده است.(24/8/1379) بشریت بعد از امیرالمؤمنین علی(ع) تا امروز به سبب نگرفتن گریبان ستمكاران، بدبخت و روسیاه شد.(13/12/1372) اسلام میتواند از سلطه دشمن و تسلط دیکتاتوریِ ظالمانه موردنظر دشمن در کشور جلوگیری کند.(5/5/1381) لذا سعی کردند، اسلام را در افکار عمومی دنیا خراب کنند.(1/1/1382) ما میتوانیم دژ استبداد جهانی را در سطح بینالمللی با صبر، حوصله، استمرار مبارزه و تلاش بشکنیم.(13/8/1371) دشمنی ما با ملت آمریکا نیست، بلکه با رژیم آمریکاست، ولی رژیم آمریکا با ملت ایران دشمنی دارد. چراکه فرهنگِ دوری از سلطه استکبار، استکبارستیزی و میل به استقلال در دلهای مردم رسوخ پیداکرده است.(14/8/1376) امروز نباید در محاسبات دچار اشتباه شویم. امروز نبرد جمهوری اسلامی با استکبار همان نبرد پیغمبران با طواغیت زمان و شیاطین انس و جن است. ما دنبال آرمانهای بلند، دنبال تشکیل جامعه اسلامی، نظام اسلامی، کشور اسلامی، امّت اسلامی و تحقّق بخشیدن به آرزوهای بزرگ پیامبران، صدّیقان و شهیدان هستیم. دستگاههای شیطانیِ زمان در یک جبهه و مخالف چنین حرکتی هستند. اما این حرکت الهی و پیامبرانه، راه خودش را ادامه میدهد، پیش میرود، اثر میگذارد و روزبهروز توسعه و عمق پیدا میکند.(16/4/1393) کار و تلاش کردن و مجاهدت برای اصلاح امور کشور بزرگترین مبارزه با آمریکاست.(5/5/1381) مبارزه اساسی و عملیِ کارآمد با آمریکا و دشمنان، خدمت به مردم و مبارزه با فساد است.(14/3/1382) بیداری اسلامی با به چالش کشیده شدن استکبار«آمریکا و صهیونیسم» از طریق پیروزی انقلاب اسلامی و ایستادگی و مظلومیت مردم ایران در حوادث مختلف ازجمله در دوران سختِ توأمان دفاع مقدس و تحریم به وجود آمد.(19/10/1390) ترس، طمع، غفلت و گرایشهای انحرافی، کارها را مشکل میکنند.(21/9/1391) مقام معظم رهبری(مدظلهالعالی) در رابطه با تکلیف مبارزه با استکبار پس از مذاکرات فرمودند، مبارزه با استکبار و نظام سلطه تعطیلپذیر نیست و بخشی از مبانی انقلاب است. یعنی اگر مبارزه با استکبار نباشد، ما اصلاً تابع قرآن نیستیم. در مورد مصادیق استکبار، آمریکا اتمّ مصادیق استکبار است. ما به این مسئولین محترمی که در قضیّه هستهای مذاکره میکنند، گفتهایم فقط در مسئله هستهای حقدارید مذاکره کنید؛ در هیچ مسئله دیگری حق ندارید مذاکره کنید، و نمیکنند. مبارزه با استکبار تعطیلپذیر نیست، خودتان را برای ادامه مبارزه با استکبار آماده کنید.(20/4/1394)
منابع:
- قرآن کریم
- صحیفه امام خمینی(ره)
- ولایتفقیه«حکومت اسلامی»؛ امام خمینی(ره)
- فرمایشات مقام معظم رهبری، حضرت امام خامنهای(مدظلهالعالی)
- مجموعه آثار شهید مطهری(ره)