آزادی حلب، فرصت‌ها و تهدیدها

(روزنامه جمهوري اسلامي – 1395/09/29 – شماره 10762 – صفحه 10)

آزاد سازی کامل شهر راهبردی حلب در شمال سوریه از دست گروه‌های تکفیری ـ تروریستی، نقطه عطف مهمی در روند تحولات و بحران شش ساله این کشور محسوب می‌شود. بخش‌های مهمی از حلب در سال 91 به تصرف عناصر تروریستی مانند فتح الشام (جبهه النصره سابق) درآمد. از آن زمان تا کنون، حلب فراز و نشیب‌های فراوانی را شاهد بوده است. کشمکش اصلی طی چهار سال گذشته آن بود که تروریست‌ها در صدد تصرف کامل شهر بودند و در مقابل، نظام سوریه خواهان آزادی و پاکسازی حلب بود.

طرح جبهه ضد سوری آن بود که با تسلط بر حلب، میان شمال و جنوب سوریه جدایی انداخته و زمینه تجزیه سوریه را فراهم آورند. به این ترتیب شمال سوریه تبدیل به جولانگاه تروریست‌ها و حامیانی چون ترکیه می‌شد که به حیاط خلوت مناسبی در جنوب مرزهای خود دست می‌یافت.

طرح آزادسازی حلب که از سال گذشته کلید خورد، امروز ثمر داده و مردم رنجدیده این شهر مشغول جشن و شادی هستند. آزادی حلب رویای دشمنان سوریه را بر باد داده و موقعیت تروریست‌ها را نه تنها در شمال سوریه، بلکه در سایر مناطق به مخاطره افکنده است.

آزادی حلب به عنوان یک رویداد مهم و تاثیرگذار در تاریخ سوریه، متضمن فرصت‌ها و در عین حال چالش‌هایی است که به طور خلاصه در محورهای ذیل قابل ذکر است:

فرصت‌ها

آزادی حلب یک پیروزی بزرگ را برای نظام سوریه و متحدانش رقم زده و در مقابل، شکست سختی را به تروریست‌ها وارد کرده است. این پیروزی، روحیه سوری‌ها را ارتقا داده و به همان نسبت تروریست‌ها را دچار سرخوردگی و فروپاشی کرده است. این وضعیت فرصت مناسبی را برای تداوم عملیات‌های ارتش سوریه جهت آزادسازی مناطق باقی مانده به ویژه ادلب در غرب و رقه در شرق فراهم ساخته است.

در سطح منطقه ای، آزادسازی حلب موازنه قوا را به نفع محور مقاومت تغییر داده و نظام سوریه و متحد اصلی منطقه‌ای آن یعنی جمهوری اسلامی ایران در برابر رقبایی چون عربستان و ترکیه دست برتر را پیدا می‌کنند. این تحول تازه در معادلات منطقه ای، احتمالا بر سایر پرونده‌های منطقه همچون عراق و یمن تاثیرگذار خواهد بود. متقابلا، شکست داعش در عراق نیز برگه برنده تازه‌ای به محور مقاومت خواهد افزود.

در سطح بین الملل، پیروزی در حلب به نام روسیه به عنوان حامی راهبردی سوریه ثبت می‌شود. شکست تروریست‌ها هم ناکامی غرب به ویژه آمریکا را به دنبال دارد که روی حلب حساب ویژه‌ای باز کرده بودند. روسیه طی یک سال اخیر حضور و فعالیت‌های خود را در سوریه به طور چشمگیری افزایش داده و حملات سنگین هوایی نیروی هوایی این کشور در شکست گروه‌های تروریستی نقش تعیین‌کننده داشت. وتوی قطعنامه‌های شورای امنیت هم از جمله اقداماتی بود که روسیه به همراه چین در عرصه سیاسی بین الملل به نفع سوریه انجام داده و این امر موجب تسریع پیروزی در حلب شد.

حلب از دیرباز قطب اقتصادی، تجاری و صنعتی سوریه بوده است. هر چند بسیاری از زیرساخت‌های این شهر همچون شهرک صنعتی شیخ نجار و یا باغ‌های زیتون آن در اثر جنگ از بین رفته است، اما با بازسازی حلب، فرصت بازگرداندن آن به وضعیت گذشته و در نتیجه استفاده از ظرفیت‌های اقتصادی این شهر فراهم خواهد شد.

تهدیدها:

شکست سنگینی که تروریست‌ها و حامیانشان در حلب متحمل شده اند، به مثابه پایان کار آنان نیست. قطعا جبهه ضدسوری برای مرحله پس از حلب طراحی‌های تازه‌ای انجام خواهد داد. حمله داعش به تدمر در گیر و‌دار آزادسازی حلب، نمونه‌ای از برافروختن جنگ در جبهه‌ای دیگر برای انتقامجویی یا تحت الشعاع قرار دادن نبرد حلب بود. حضور گروه‌های متعدد تروریستی در شرق و غرب حلب احتمال حملات مجدد آنان را به حلب یا سایر مناطق را تقویت می‌کند.

به گزارش از پایگاه اطلاع‌رسانی بصیرت با توجه به باز بودن مناطقی از غرب استان حلب و به طور خاص استان ادلب به سوی مرزهای ترکیه، احتمال تقویت گروه‌های تروریستی و چه بسا بازتولید گروه‌های جدید وجود دارد. این تجربه‌ای است که پیشتر ترکیه و عربستان با تشکیل گروه جیش الفتح در تصرف ادلب در سال 93 آزموده بودند. تروریست‌ها با کسب حمایت‌های تازه از متحدان خود، اولا در حفظ مناطق تحت تصرف مانند ادلب می‌کوشند و در وهله بعد حلب را هدف قرار خواهند داد. قطعا حفظ و تحکیم مواضع خطوط تماس توسط ارتش در مرحله پس از پیروزی حلب، مانع نفوذ گروه‌های تروریستی می‌شود.

حتی اگر گروه‌های تروریستی در عرصه میدانی قادر به پیشروی نباشند، دست کم به فاز امنیتی روی آورده و انفجارات و ترورهای تازه را در دستور کار خود قرار می‌دهند. برای نمونه گروه تروریستی «نورالدین زنکی» تهدید کرده است مقاومت خود را علیه نظام سوریه با همه ابزارهای ممکن از جمله انفجارات و ترور ادامه خواهد داد.

در سطح سیاسی و تبلیغاتی، حامیان تروریست‌ها تلاش‌های زیادی را به خرج داده‌اند تا پیروزی حلب را زیر سوال ببرند. تکیه بر ابعاد حقوق بشری و مسایل انسانی یکی از شیوه‌هایی است که سعی می‌شود از طریق آن، مانع پیشروی‌های بیشتر ارتش سوریه متحدانش شود. برای نمونه مجامع حقوق بشر و از جمله سازمان ملل حمله تبلیغاتی سنگینی را علیه سوریه، ایران و روسیه آغاز کرده و بر این ادعا هستند که شهروندان بی‌گناه زیادی قربانی حملات آنان شده‌اند. تمسک به شورای امنیت و صدور قطعنامه‌های احتمالی علیه سوریه نیز همچنان از سوی کشورهای غربی دنبال می‌شود.

خلا ناشی از نقل و انتقال ریاست جمهوری در آمریکا، فرصت خوبی خصوصا به روسیه داد تا کار حلب را یکسره کند، اما با روی کار آمدن دونالد ترامپ، معلوم نیست سیاست‌های کاخ سفید در قبال سوریه به ویژه پس از آزادی حلب چگونه خواهد بود. به رغم وعده‌هایی که ترامپ مبنی بر همکاری با روسیه و یا مبارزه با تروریسم به جای مقابله با نظام بشار اسد داده بود، بعید است واشنگتن به راحتی دست روی دست بگذارد و شاهد پیروزی‌های متوالی محور مقاومت و رقیب بین‌المللی خود یعنی روسیه باشد. لذا یکی از چالش‌های بعد از پیروزی حلب، واکنش و برنامه‌های غرب و به ویژه آمریکا نسبت به آینده سوریه خواهد بود.

http://jomhourieslami.net/?newsid=117638

ش.د9502932