نقش ایران در حل بحران سوریه

(روزنامه مردم سالاري – 1395/10/20 – شماره 4226 – صفحه 15)

روز گذشته ایران در حالی از سوی محمدبن سلمان جانشین ولیعهد و وزیر دفاع عربستان به دخالت در امور سوریه و حمایت از تروریسم متهم شد که مقامات کشورمان همواره به تعیین سرنوشت سوریه توسط مردم این کشور و گفت‌و‌گو‌های سوری-سوری تاکید داشته اند. «بهرام قاسمی» سخنگوی دستگاه دیپلماسی کشورمان شامگاه شنبه در واکنش به اظهارات محمد بن سلمان درباره جمهوری اسلامی‌ایران گفت: «از جمله بازیگرانی که اصلاح رفتار آن برای صلح و آرامش جهانی ضروری می‌باشد، عربستان سعودی است که با حمایت سازمان یافته از گروههای تروریستی تکفیری منطقه را به آشوب کشانده است.» سخنگوی وزارت امور خارجه با اشاره به اینکه تروریسم تکفیری بی تردید ریشه در اندیشه وهابیت دارد، افزود: «عربستان سعودی از یکسو مسبب جنایات خونین علیه مردم عرب سوریه، عراق و یمن به شمار می‌رود؛ و ازسوی دیگر به خاطر همسویی و همدستی با رژیم صهیونیستی مرتکب خیانت به مسلمانان بویژه جهان عرب و آرمان فلسطین شده است.»

قاسمی‌تأکید کرد:«در گزارش‌های سازمان‌های اطلاعاتی غرب به کرّات تایید شده که ارتباط معنادار و سازمان یافته ای بین نهادهای رسمی‌عربستان و افراطیون تکفیری در سراسر جهان وجود دارد و به نظر می‌رسد اظهارات وزیر دفاع سعودی نوعی فرافکنی نسبت به این افشاگری‌های اطلاعاتی بوده که در چند روز اخیر نیز شاهد انتشار یکی از این گزارش‌های مستند بوده‌ایم.» قاسمی ‌خاطرنشان ساخت: «دولتمردان عربستان به جای اینگونه فرافکنی‌های بی‌حاصل، بهتر است در صدد اصلاح روش و رفتار خود برآمده و به عواقب سیاست‌ها و اقدامات مخرب خود بیندیشند. »

ایران از همان ابتدا موضع مشخصی درباره سوریه داشته است

قاسمی‌همچنین با حضور در برنامه «من طهران» شبکه جهانی العالم در خصوص مسئله سوریه گفت: مسئله سوریه راه حل نظامی‌نخواهد داشت و نهایتاً باید به یک راه حل سیاسی رسید، وجنگ نمی‌تواند تا ابد ادامه داشته باشد. وی افزود: باید در جایی برای جنگ خط پایان بگذاریم، و برای رسیدن به این مرحله، نیاز به آتش‌بس داریم. قاسمی‌با اشاره به دخالت قدرت‌های فرامنطقه‌ای و منطقه‌ای در سوریه تأکید کرد: آتش‌بس تا حد زیادی کاری دشوار و سخت به نظر می‌رسد؛ ولی هیچ چاره‌ای جز آن برای نجات سوریه و مردم این کشور و کمک به کاهش آلام و درد آنها وجود ندارد. وی افزود: آتش‌بس در این نوع بحران‌ها و درگیری‌ها که گروه‌های متعدد در آن حضور دارند کار سختی است، ولی امیدواریم با تلاشی که صورت می‌گیرد و با رایزنی‌هایی که اخیرا با دولت سوریه به صورت مستقل و اجلاس مسکو به صورت سه جانبه با ترکیه و روسیه داشتیم، بتوانیم هرکدام به سهم خود و توانایی‌هایی که داریم کمک کنیم، که این آتش‌بس تثبیت شود. قاسمی‌همچنین درخصوص ادعای برخی مبنی بر اینکه ایران از همه ظرفیت خود در سوریه استفاده نمی‌کند، و اینکه ایران آنچنان که باید از آتش‌بس حمایت نمی‌کند، اظهار داشت: ایران از همان ابتدا موضع مشخصی درباره سوریه داشته است.

و خوشبختانه اگر امروز بخواهیم به گذشته داشته باشیم می‌بینیم که از روز نخست و شروع فعالیت گروه‌های تروریستی در سوریه، عاقلانه ترین، دقیق‌ترین و واقع‌بینانه‌ترین موضع‌گیری متعلق به جمهوری اسلامی‌ ایران است. قاسمی‌تأکید کرد: ایران از همان ابتدا موضع مشخصی اتخاذ و تأکید کرده است که با زور و با اعزام افراد و تروریست‌ها نباید و نمی‌توان یک دولت قانونی را که منتخب پارلمان یک کشور است ساقط کرد. و هر اتفاقی که در هر کشوری بیفتد، از جمله سوریه به مردم آن کشور مربوط است و این مردم هستند که تصمیم می‌گیرند چه کسی در قدرت باشد یا نباشد. قاسمی‌گفت: مباحثی که درمورد عملکرد ایران و استفاده نکردن از ظرفیت خود برای آتش‌بس مطرح است، ناشی از یکسری عنادها است و سخنانی بی ربط و بیهوده و بی‌جهت است. وی تأکید کرد: ایران، اولین کشوری بوده که اعتقاد به آتش‌بس و حفظ تمامیت ارضی و حاکمیت ملی سوریه و برخورد با تروریسم داشته است. سخنگوی وزارت امورخارجه افزود: ما در بحث آتش‌بس با تمام توان و با توجه به تمامی‌مواضع و شعارهای صحیح و دقیقی که درموردسوریه از ابتدا داشته‌ایم، بر مواضع قبلی خود ایستاده ایم، و این دیگران هستند که مجبورند مواضع خود را تعدیل کنند.

رهبری مذاکرات سوریه به روسیه، ایران و ترکیه واگذار شده است

بحران سوریه به واسطه اهمیت و نقش این کشور در منطقه و همچنین به وجود آمدن فجایع انسانی به واسطه آن از اهمیت بالایی برای جمهوری اسلامی‌ایران برخوردار است. در این مدت تلاش ایران به عنوان قدرتی منطقه‌ای برای ایجاد آتش‌بس در سوریه و پایان درگیری‌ها در این کشور در مقابل اقداماتی از سوی عربستان سعودی قرار گرفته است که نه تنها اقدامی‌در این خصوص انجام نداده اند بلکه حمایت‌هایی گاه علنی از تروریسم در این کشور به سرکردگی داعش داشته اند. عربستان که سعی داشت با جلب حمایت و توجه ایالات متحده، ضمن درگیر کردن این کشور در مسئله سوریه دست بالا را داشته باشد و به پشتوانه آمریکا تعیین کننده باشد که در این امر نیز موفقیتی کسب نکرد. در این خصوص گزارش اخیر خبرگزاری آسوشیتدپرس قابل توجه است. این خبرگزاری در گزارشی با بیان این‌که «رهبری مذاکرات سوریه به روسیه، ایران و ترکیه واگذار شده است» نوشت: واشنگتن که سال‌ها به شکلی ناموفق مذاکرات صلح سوریه را هدایت می‌کرد، در حال حاضر تنها به یک تماشاچی تبدیل شده است.

به گزارش ایسنا، خبرگزاری آسوشیتدپرس در گزارشی نوشت، آمریکا که سال‌هاست طعم شکست را در متوقف کردن خونریزی‌ها در سوریه چشیده است، اکنون در روزهای پایانی دوران ریاست جمهوری باراک اوباما تنها به یک تماشاچی جنگ داخلی در سوریه تبدیل شده است. هر چند جان کری وزیر امور خارجه آمریکا کماکان به صورت گاه و بیگاه با وزیران امور خارجه روسیه، ترکیه و کشورهای عربی درباره آتش‌بس گفت‌وگو می‌کند که نتایج نه چندان قابل توجهی هم در پی‌داشته است. اما در شرایطی که زمان اندکی تا آغاز به کار رسمی‌دونالد ترامپ، رئیس جمهور منتخب آمریکا زمان باقی است، دولت اوباما حتی ادعایی هم درباره نقش داشتن در روند برقراری صلح در سوریه که سال‌ها به شکلی ناموفق آن را هدایت می‌کرد، ندارد. ارتباطات رسمی‌با روسیه و دیگران در ژنو که نقطه اصلی این دیپلماسی به رهبری آمریکا بود، دیگر پایان یافته است.

گفت‌‌و‌گو‌های اخیر مقامات ایرانی و سوری

سوریه که حل بحرانش همواره در اولویت‌های سیاست خارجی جمهوری اسلامی‌ایران قرار داشته است، روزهای اخیر را نیز به میزبانی از مقامات کشورمان گذرانده تا بحث و تبادل نظر با ایران بتواند افقی را پیش روی این کشور بگشاید. تبادل نظر و همکاری‌هایی که در ماه‌های گذشته پیروزی حلب را برای این کشور به ارمغان آورد تا امیدها را برای پایان بحران همچنان زنده نگه دارد.

علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان روز یکشنبه راهی دمشق شد تا با بشار اسد رئیس جمهوری و سرلشکر علی مملوک رئیس دفتر امنیت ملی سوریه دیدار و درباره مسائل مهم منطقه، روابط دوجانبه، تحولات سوریه و آخرین وضعیت مبارزه با تروریسم گفت‌و‌گو و تبادل نظر کند. شمخانی هماهنگ کننده اقدامات سیاسی، امنیتی و دفاعی جمهوری اسلامی‌ایران با سوریه و روسیه است.شمخانی در بدو ورود در گفت و گو با خبرنگاران گفت: این سفر در راستای هماهنگی و همکاری میان ایران، سوریه و روسیه انجام شده است. استمرار مشاوره و همکاری سیاسی همزمان با آتش‌بسی که فراهم شده است همزمان با افزایش توانمندی‌های عملیاتی کاری است که قطب ایران، سوریه و روسیه از خود نشان خواهد داد.

نماینده مقام معظم رهبری ودبیر شورای عالی امنیت ملی در نخستین ملاقات خود به دیدار بشار اسد رییس جمهور سوریه رفت تا ضمن تبریک پیروزی‌های مستمر دولت ومردم سوریه درعرصه مبارزه با تروریسم تکفیری در خصوص شرایط منطقه با وی به گفت و گو بپردازد. شمخانی با اشاره به افزایش پیچیدگی‌های سیاسی و امنیتی در بحران سوریه و نقش و تاثیرگذار بازیگران مختلف دراین عرصه نسبت به برخی اقدامات مشکوک که به دنبال بهانه جویی برای نقض آتش‌بس و به شکست کشاندن روندهای سیاسی هستند، هشدار داد.

وی همچنین بر تصمیم جمهوری اسلامی‌برای کمک به فرایندهای سیاسی برای پایان یافتن جنگ و خونریزی در سوریه تاکید کرد وافزود: همراهی مسلحان با فرایندهای سیاسی، شاخص مهمی‌برای ارزیابی میزان اعتقاد کشورهای پشتیبان انها از گفت وگو ومذاکره است. نماینده مقام معظم رهبری اظهارداشت: مذاکرات سیاسی باید میان سوری‌ها و با مدیریت آنها انجام شود و سازمان ملل و کشورهای موثر در این عرصه صرفا باید نقش تسهیل کننده داشته باشند . شمخانی افزود : همه باید تلاش کنند تا مذاکرات سیاسی به دمشق به عنوان پایتخت سوریه متحد و یکپارچه منتقل شود. شمخانی همچنین در دیدار با رییس نهاد امنیت ملی سوریه که با حضور فرماندهان عالی نظامی‌برگزار شد با اشاره به تداوم مبارزه بی امان علیه تروریسم تکفیری و ضرورت تفکیک میان این جبهه و معارضه معتقد به فرایندهای سیاسی گفت: آتش‌بس نباید به فرصتی برای بازسازی انسانی،مالی و تجهیزاتی گروههای تروریستی برای ادامه جنایت و خونریزی شود .

وی تجربه موفق ایجاد قرارگاه مشترک عملیاتی از سوی ایران، سوریه، روسیه و جبهه مقاومت به منظور تحمیع ظرفیت‌ها برای مقابله موثر با تروریسم را الگویی قابل تعمیم برای سرکوب تروریسم در سایر مناطق عنوان کرد و اظهار داشت: کارکرد موفق این ساختار در مقایسه با ائتلاف‌های تبلیغاتی برخی کشورهای همسایه با طرف‌های غربی شاخص قابل ملاحظه‌ای برای ارزیابی میزان جدیت کشورها در مبارزه با تروریسم است. دبیر شورای عالی امنیت ملی افزایش تهدیدات امنیتی پس از شکست‌های اخیر جبهه تروریسم را احتمالی قابل توجه و نیازمنداتخاد تدابیر پیشگیرانه عنوان کرد و اظهار داشت: تجربیات گذشته نشان می‌دهد که تروریست‌ها پس از تحمل شکست‌های میدانی و به منظور افزایش روحیه نیروهای خود، بر ناامن‌سازی شهرها از طریق انفجار و کشتار مردم بی‌گناه متمرکز می‌شوند. وی با اشاره به نقش تعیین کننده جمهوری اسلامی‌ایران در ایجاد شرایط مناسب برای خروج مسلحین از شهر حلب به منظور کاهش تلفات انسانی و جلوگیری از خونریزی بیشتر افزود: منطق نظامی‌حکم می‌کرد که فرایند آزادسازی حلب با تداوم عملیات میدانی، برای انهدام و یا اسارت باقی مانده مسلحین ادامه می‌یافت لیکن این فرصت مجدد در اختیار آنان قرار گرفت تا ضمن فاصله گرفتن از جنگ، راه گفت‌وگو و ورود در فرایندهای سیاسی را انتخاب کنند.

هفته گذشته نیز علاءالدین برجردی در صدر هیاتی پارلمانی راهی دمشق شده بود. بروجردی در این سفر ضمن دیدار با مقامات سوری از جمله رییس جمهور، نخست وزیر و رییس مجلس این کشور با تبریک پیروزی‌های اخیر سوریه و آزادسازی حلب، بر همکاری دو کشور در همه زمینه‌ها به خصوص مبارزه با تروریسم تاکید کرد. برجردی در جمع خبرنگاران در دمشق تاکید کرد: «حضور مستشاری ایران در سوریه با اجازه دمشق بوده و نقض حاکمیت سوریه نیست» وی افزود:‌ همان طور که همه می‌دانید، یکی از سیاست‌های اصلی جمهوری اسلامی‌مبارزه با پدیده شوم تروریسم در منطقه است ‌و از سوی دیگر حفظ تمامیت ارضی سوریه از اهمیت ویژه‌ای برای ایران برخوردار است. رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی‌با تاکید بر این که سرنوشت سوریه باید از سوی مردم این کشور رقم بخورد، گفت: هر تصمیمی‌که خارج از مرزهای سوریه اتخاد شود و مورد قبول مردم این کشور نباشد، موفق نخواهد بود. بروجردی که روز جمعه دمشق را به مقصد بیروت ترک کرده بود، در این کشور نیز موضوع سوریه را مورد توجه قرار داد. لبنان به عنوان کشوری که پذیرای حجم بالایی از آوارگان سوری است همواره علاقمندی خود را برای همکاری در پایان بحران سوریه اعلام کرده است. ژنرال میشل عون رییس جمهور لبنان در دیدار با هیات پارلمانی کشورمان خواستار حل سیاسی بحران سوریه شد.

ایران شاید تنها کشوری باشد که از ابتدای بحران سوریه با اتخاذ این استراتژی که حل بحران سوریه باید به دست مردم این کشور سپرده شود و تاکید بر حاکمیت و تمامیت ارضی سوریه مانند هر کشور دیگری تمام تلاش خود را بر پایان درگیری‌ها در این کشور متمرکز کرده است. تلاش‌هایی که هرچند از طرف برخی کشورهای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای به عنوان دخالت در امور داخلی سوریه تلقی شده در حالیکه این اقدامات از طرف دولت سوریه همواره با قدردانی و درخواست ادامه همکاری مواجه است.

http://mardomsalari.com/4226/page/15/5684

ش.د9503334