ضرورت های تحول اقتصادی در سال 96

پایگاه بصیرت / سرویس اقتصادی/ احمدرضا هدایتی

ابتدای امسال نیز مانند سنوات گذشته، آغاز سال متبرک بود با سخنان مهم و ارزشمند رهبر فرزانه انقلاب اسلامی، سخنانی که بخشی از آن بارها و به اَشکال مختلف از سوی ایشان مطرح شده است، اما شاید بتوان از اشاره رهبری به «مدیریت انقلابی» به عنوان یکی از مهمترین بخش‌های این سخنرانی نام برد، نکته‌ای که حاوی پیام‌ها و مفاهیم بسیار مهمی است که متأسفانه به‌نظر می‌رسد، همچنان مورد غفلت مسئولین محترم قرار دارد و یا حداقل به اندازه کافی مورد توجه واقع نشده است.
امام خامنه‌ای در این فراز از سخنرانیشان می‌فرمایند: «اگر مدیریت، متدین، انقلابی و کارآمد باشد، همه مشکلات حل می‌شود.» و این جمله، در برگیرنده نکاتی متعددی است که مهمترین آنها عبارتند از:
بر خلاف تصور کسانی که شرایط انقلاب را محدود به زمان خاص می‌دانند، «روحیه انقلابی» و «مدیریت انقلابی» و در مجموع «انقلابی بودن»، «انقلابی ماندن» و «انقلابی عمل کردن»، تاریخ انقضاء ندارد و حداقل تا زمانی که انقلاب اسلامی به هدف غایی خود یعنی ایجاد «تمدن نوین اسلامی» و استقرار عدالت کامل، به دست مبارک حضرت ولی عصر(عج) دست پیدا نکند، پایانی برای آن متصور نیست.
«انقلابی بودن» و با «روحیه و مدیریت انقلابی» عمل‌کردن که گاهی رهبر معظم انقلاب با تعابیری مانند؛ «عملکرد جهادی» یا «رویکرد نهادی» از آن نام می‌برند، اگرچه نافی ضرورت حفظ آمادگی دفاعی برای مقابله با توطئه دشمنان نیست، اما لزوماً به معنای خشونت‌طلبی و هرج و مرج یا جنگ‌طلبی و درگیری هم نیست، بلکه عمدتاً بر کار و تلاش مضاعف، توأم با شور و نشاط انقلابی و در جهت کسب رضایت الهی تأکید دارد.
استفاده از کلمه «اگر» در این جمله می‌تواند گویای این واقعیت باشد که در حال‌حاضر، یا «مدیریت انقلابی» از جایگاه شایسته و بایسته خود برخوردار نیست و لذا برای حل مشکلات، باید تمرکز مدیران و مسئولین محترم بر ایجاد و گسترش این روحیه و این نوع از مدیریت یعنی «مدیریت انقلابی» متمرکز شود، همچنان که در طول سال‌های اولیه انقلاب و به‌ویژه در دوران دفاع مقدس، این رویکرد در اوج شکوفایی و کارآمدی قرار داشت.
همچنین به‌کار بردن واژه‌های بسیار مهم و کلیدی «متدین» و «کارآمد» در این جمله  ناظر بر ضرورت دینداری و توانمندی مدیران نظام اسلامی است و لذا می‌نوان از آن چنین استنباط کرد که مدیرانی که از چنین ویژگی‌هایی برخوردار نیستند، نباید و نمی‌توانند سکاندار اداره کشور باشند.
در واقع اصرار معظم‌له بر این نکات؛ تأکید مکرر بر این راهبرد مهم است که حل مشکلات کشور تنها از طریق احیاء مجدد روحیات و ویژگی‌های مدیریتی ابتدای انقلاب و دوران جنگ تحمیلی ممکن است، دورانی که اکثر مدیران و قاطبه مردم انقلابی، برای تأمین نیازهای کشور و حفظ دستاوردهای انقلاب، به‌طور شبانه‌روزی و بدون هیچ چشمداشت نامتعارفی و صرفاً در جهت کسب رضای الهی تلاش و فعالیت می‌کردند.
طبیعی است وقتی چنین روحیه‌ای بر فضای کشور حاکم شود، دیگر هیچ تحریم و تهدیدی نمی‌تواند، مانع از دستیابی انقلاب اسلامی به اهداف والای خود شود و مسئولین، مردم و به‌خصوص جوانان متدین، متخصص و با انگیزه کشور خواهند توانست با اتکاء به منابع، امکانات و نیروهای درونزایی که همواره مورد تأکید رهبر معظم انقلاب قرار داشته، عمده نیازهای کشور را مستقیماً تأمین و مشکلات را برطرف نمایند.
البته این مفهوم به معنای خودکفایی کامل در بخش تولید نیست، بلکه پدید آورنده شرایطی است که امکان تبادل تجاری با سایر کشورها بر اساس منافع متقابل توأم با عزت و اقتدار و مبتنی بر راهبرد «ما می‌توانیم» را فراهم خواهد نمود.
بدیهی است در چنین شرایطی نه‌تنها مدیرانی که خود را حتی از تهیه آبگوشت بزباش عاجز می‌دانند در نظام مدیریتی کشور جایگاهی نخواهند داشت، بلکه دیگر مدیران نیز، موفقیت بخش تولید را لزوماً مشروط به ورود و به‌کارگیری کارشناس خارجی نخواهند دانست و به‌جای آن، تلاش خود را بیش از هر چیز و در اولویت اول بر استفاده از دانش موجود و بهره‌بردن از منابع و نیروهای درونزا متمرکز خواهند نمود.  
در چنین شرایطی دیگر تفاهم با کدخدا بر سر حقوق مشروع و طبیعی کشور، اولویت اول نیست، بلکه مطالبات رهبر معظم انقلاب در مورد ضرورت پیشرفت علمی، رونق تولید داخلی، جلوگیری جدی از واردات بی‌رویه، مبارزه با تهاجم فرهنگی، شکوفایی استعدادها و ابتکارات جوانان، به‌کار افتادن پس‌اندازهای پراکنده، از بین رفتن یا کاهش ناهنجاری‌های اجتماعی، ایجاد نشاط ملی و به‌کار افتادن ظرفیت‌های معدنی کشور و امثال آن به دغدغه اصلی تبدیل خواهند شد و مسئولین مسیر کسب عزت و اقتدار را در استفاده بهینه از ظرفیت فکری و ذهنی جوانان انقلابی و نخبگان متعهد و متدین در عرصه‌های مختلف جستجو خواهند نمود.
در چنین شرایطی است که؛ دیگر ارز کشور برای وارد نمودن کالاهای مصرفی و غیرضروری صرف نخواهدشد و مسابقه‌ی به رخ کشیدن نشان‌ها و مارک‌های خارجی که به تعبیر رهبری، یکی از بلاهای بزرگ اجتماعی، اخلاقی و فرهنگی جامعه محسوب می‌شود، کم‌رنگ خواهد شد و در نتیجه ایجاد اشتغال، افزایش تولید ملی و جهش صادراتی صورت خواهد گرفت و بیکاری به‌عنوان یکی از مشکلات مهم کشور کاهش خواهد یافت و در نهایت معیشت مردم بهبود و آرامش و امنیت پایدار گسترش خواهد یافت.
ایشان در بخش دیگری از این سخنرانی، ضمن اشاره به ضعف‌های متعدد موجود در نظام اداره کشور، متذکر می‌شوند که؛ «این مشکلات عمدتاً مربوط به مدیریت‌های ماست نه حرکت نظام اسلامی» و در ادامه افزودند؛ «ما هر جا یک مدیریت انقلابی فعال و پرتحرک داشتیم (مانند صنایع دفاعی)، کار پیش رفته و  هرجا مدیریت‌های ضعیف، بی‌حال، ناامید، غیرانقلابی و بی‌تحرک داشتیم، کارها متوقف مانده یا به انحراف رفته است.»
در این سخنرانی، رهبر معظم انقلاب اسلامی(دامت برکاته)، ایران اسلامی را از نظر مادی و معنوی کشوری ثروتمند معرفی کردند و با اشاره به ظرفیت‌های بالفعل و بالقوه فراوان موجود و همچنین خدمات برجسته و فوق‌العاده نظام اسلامی به ملت، یادآوری می‌کنند که؛ «دشمن در تبلیغات وسیع خود تلاش می‌کند که کمبودهای معیشتی را به نظام اسلامی نسبت بدهد. آنها می‌خواهند این‌گونه القاء کنند که نظام اسلامی قادر نیست مشکلات مردم را حل کند.»    
امید است با اِعمال «مدیریت انقلابی» و توجه‌ویژه مسئولین محترم به شعار (اقتصاد مقاومتی – تولید و اشتغال) در سال 1396، شاهد تحول اقتصادی و تسریع در تحقق «اقتصاد مقاومتی» موردنظر امام خامنه‌ای باشیم.
 الف/ی