انزوای عربستان در شورای همکاری خلیج فارس

پایگاه بصیرت / گروه بین الملل/حسن احمدی

آخر هفته قبل، نشست شورای همکاری خلیج فارس با حضور وزرای خارجه، دفاع و کشورِ شش دولت عربی عضو شورا در عربستان سعودی برگزار شد و ثمره آن بیانیه ضد ایرانی بود که علی رغم اختلافات درونی بالاخره به عنوان بیانیه رسمی صادر شد. «محمد بن نایف» ولی‌عهد عربستان سعودی که ریاست نشست ریاض را بر عهده داشت، اعلام کرد که بزرگترین چالش در هر کشوری، حفظ اتحاد ملی به دور از هر گونه تهدید داخلی و خارجی است. در این نشست «راشد بن عبدالله آل خلیفة» وزیر کشور بحرین نیز با اعلام خطر تسری بحران کشورش به دیگر کشورهای شورا، مدعی شد که خطرهایی از عراق و ایران متوجه کشورهای شورای همکاری است که سبب حمایت از گروه های تروریستی می شود! وی قصد داشت بحران بحرین را مشترک معرفی کند تا حمایت اکثریت اعضای شورا را به نفع خود مصادره نماید. این نشست در بین نشست های سال های  اخیر  تفاوت هایی نیز داشت که در نکات ذیل به آن اشاره می شود.
نخست اینکه در این نشست به طور واضح از عراق به عنوان تهدیدی در کنار ایران یاد شد و این مساله نیز دلیلی بر شکست سیاست های طایفه ای و تفرقه آمیز آل سعود در عراق است که اتحاد قومی این کشور را هدف قرار داده است، مضافا اینکه دلیلی بر سیاست موفق عراق در حمایت و پیوستن به جبهه مقاومت تعبیر می شود.
دوم اینکه در این نشست آن اجماع سابق درباره لزوم مبارزه با آنچه تهدید ایران می خوانند، وجود نداشت و علی رغم تلاش عربستان و بحرین برای تهدید قلمداد کردن ایران و حتی عراق، دیگر کشورهای عضو همچون عمان و قطر با این موضوع همراهی کامل نکردند و سخنان تکراری و بیهوده وزیر کشور بحرین درباره آنچه اقدامات تروریستی ایران در کشور متبوعش خواند نیز نتوانست  دیگر اعضا را قانع کند و این مساله نشانه روشنی از شکست سیاست های تبلیغی عربستان در قبال ایران می باشد. آنگاه که این شکست را به شکست سیاست ها و اقدامات ریاض در عراق و سوریه بیفزائیم، موضوع برای حکام سعودی بغرنج تر می باشد. نشانه های ناموفق بودن اجماع اعضاء در موضوع دستور کار نشست یعنی راهکارهای همکاری این کشورها در حوزه امنیتی و نیز مقابله با چالش های مشترک از جمله نحوه مقابله با اقدامات و سیاست های جمهوری اسلامی ایران، روشن بود و بدون رسیدن به یک نتیجه مشخص در این باره پایان یافت و این به معنی افول رویکرد تقابلی در بین برخی اعضاء و آغاز انزوای عربستان در بین اعضای شورا تحلیل می شود.
بحران سوریه، عراق، یمن و بحرین و تقابل آشکار عربستان با خواست ملت ها و ایران سبب شده تا ریاض سیاست منطقه ای خود را محدود کردن نقش منطقه ای ایران و تضعیف جبهه مقاومت تعریف کند به همین خاطر از هر کوششی برای برانگیختن سیاست های متحدان دیرین خود علیه ایران بهره می برد و این موضوع عربستان را واداشته بدون لحاظ منافع بقیه اعضاء، از آنها تقابل با ایران را خواستار شود.
به نظر می رسد سفر سال قبل امیر کویت به ایران و سیاست های منعطف و میانجی گرایانه عمان و تا حدی قطر توانسته است، عربستان سعودی را در اهداف افراطی و وحدت شکنش تنها بگذارد؛ امری که پیش از این از طرف تحلیل گران مورد اشاره قرار می گرفت و این موضوع در کنار سخنان چند روز پیش ترامپ مبنی بر لزوم پرداخت هزینه های دفاع از عربستان توسط خود این کشور می تواند عربستان سعودی را که پیش از این در منطقه خاورمیانه منزوی شده بود، اینک در شورای همکاری خلیج فارس -که تجلی گاه سیاست اعراب منطقه می باشد- نیز تنها گذاشته و فلسفه وجودی این پیمان و ائتلاف منطقه ای را خدشه دار کند.
در نهایت این که برخی کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس تمایلی ندارند بخشی از جبهه عربستان سعودی در مناقشات فرقه ای در منطقه باشند، چرا که با این نوع همراهی عملا تحت نفوذ ریاض قرار گرفته و از تنوع هم پیمانی با کشورهای منطقه ای نیز محروم خواهند بود. آن ها نمی خواهند دیگر در هزینه های سرسام آور ریاض در منطقه که مهم ترین آن جنگ نامشروع علیه یمن است، دیگر مشارکتی داشته باشند.الف/ی/