(روزنامه اعتماد ـ 1396/04/22 ـ شماره 3853 ـ صفحه 10)
** رابطه تهران- مسكو رابطه آساني نيست چرا كه قدمتي چند قرني دارد. طبيعي است كه در چندقرن گذشته روسيه در رابطه با همسايگانش فراز و فرودهاي بسياري داشته است اما من اعتقاد راسخ نه تنها به آينده روشن روابط دارم - كه در اين مساله شكي نيست - بلكه به توانايي هر دو كشور در مقطع فعلي براي اقدامهاي مشترك بيشتر، تحريك بيشتر و حركت بيشتر در مسير مثبت نيز اعتقاد دارم. ايران و روسيه در برخي موارد بسيار روشن و اهداف مشخص با هم متحد هستند. يكي از اين اهداف ثبات و آرامش در منطقه است. اين منطقه هم ميتواند آسيا باشد، هم منطقه خليج (فارس) باشد، هم سوريه، خاورميانه و فراتر از آن شمال ايران و منطقه وسيع اوراسيا. ايران و روسيه همسايگان خوبي هستند و بايد فرصتهاي (همكاري) را پيدا كرد و از اين فرصتها براي كشف اينكه چگونه ميتوان از نزديكي رابطه در توسعه تجاري، سرمايهگذاري، كشف و شناسايي منابع طبيعي، حفاظت از محيط زيست و محيط دريايي و كانالهاي نقل و انتقال استفاده كرد، بهره برد. من به آينده رابطه ايران و روسيه بسيار اميدوار هستم و البته اعتقاد دارم كه اين رابطه يكي از اميدواركنندهترين روابط در سطح بينالمللي است.
* حضور نظامي روسيه در سوريه اين تحليل را به ذهن متبادر ميكند كه شايد روسيه برنامهاي براي حضور بلندمدت در خاورميانه دارد. آيا مسكو برنامهاي براي گسترش اين نفوذ دارد؟
** ما برنامهاي براي حضور نظامي در خاورميانه نداريم و فكر نميكنم كه در حال حاضر نيز چنين برنامهاي را پياده كرده باشيم. ما تا زماني كه به اهدافمان در سوريه برسيم در اين كشور ميمانيم. اهداف ما نيز شكست دادن تروريستها و حصول اطمينان از اين است كه شرايط براي پيشبرد پروسه سياسي مهيا است. هنوز نيروهايي هستند كه تلاش ميكنند روند سياسي براي حل مشكل را تخريب كنند. من اينكه ايران، روسيه و تركيه نقش مهمي را در تضمين توافقهايي كه در پروسه آستانه به دست آمد بر عهده گرفتهاند را اميدواركننده ميدانم. بايد تاكيد كنم اينكه اكنون امريكا روي مناطق كاهش تنش در نواحي مختلف سوريه كار ميكند جايگزيني براي استقلال و تماميت ارضي سوريه نيست. بلكه اين اقدام در تعيين مناطق كاهش تنش بيشتر، ابزاري است براي حصول اطمينان از اينكه استقلال و تماميت ارضي سوريه حفظ ميشود و پس از آن اين مردم سوريه هستند كه بايد در مورد دولت خود تصميمگيري كنند. ما براي شكست دادن تروريستها و حصول اطمينان از اينكه نيروهاي مخرب بر نيروهاي منطقي و به دنبال صلح غلبه پيدا نميكنند در سوريه هستيم. اينكه اين حضور ما در سوريه چقدر طول بكشد پاسخ مشخصي ندارد بنابراين ما يك جدول زماني معين براي خروج از سوريه نداريم.
* چرا مساله آتش بس در بخشهايي از جنوب سوريه از مذاكرات آستانه خارج و در مذاكرات مستقيم دوجانبه امريكا و روسيه مطرح شد؟ آيا نگراني اسراييل از حضور ايران در اين منطقه در اين تصميمگيري تاثيري داشت؟
** من تمايلي ندارم كه تاثير و نفوذ اسراييل در اين مساله را بيش از اندازه نشان دهم. برخي ميتوانند بگويند كه نفوذ اردنيها نيز در اين ماجرا پررنگ بوده است. نظر من اين است كه اين توافق صحنه آزمايش مناسبي است كه در آن تمام طرفها و بازيگران دخيل كه درصد اطمينانشان به هم منفي است به راهكاري جديد و مثبت و سازنده فكر ميكنند و در راه رسيدن به آن تلاش ميكنند. پس از آن ميتوانند از اين امتحان و تجربه در مناطق ديگري كه شرايط بسيار بدتر و پيچيدهتر است، استفاده كنند. بنابراين من تمايلي به نقش بيشتر از واقعيت دادن به اسراييل در اين مورد ندارم.
* پس از آغاز تنش ميان قطر و برخي كشورهاي عربي همسايه به خصوص عربستان سعودي، ما شاهد رفت و آمدهايي ميان مقامهاي اين كشورها و روسيه بوديم. آيا نگراني جدي در مورد اين وضعيت در منطقه پربحران خاورميانه داريد و آيا روسيه در اين زمينه ميتواند نقش ميانجيگرانهاي داشته باشد؟
** البته كه ما نگرانيهايي داريم. من فكر ميكنم كه هرچند خطر جدي تقابل نظامي فوري ديگر در اين پرونده وجود ندارد اما اين خطر هنوز هست و تهديد وقوع آن از بين نرفته است. همزمان مشكلات بنيادين و اساسي كه منجر به شكلگيري اين بحرانهاي باز شدند نيز حل نشده و مورد بررسي به آنگونهاي كه بايد و شايد قرار نگرفتهاند. ما در تماسهايمان با تمام بازيگران درگير در اين بحران، قطريها، اماراتيها، سعوديها و سايرين پيشنهاد كمك خود براي حل بحران را دادهايم. ما (روسيه) چيزي را تحميل نميكنيم بلكه رفتارهاي ديگران را دنبال و رصد ميكنيم. با دقت و توجه طرحها و اقدامهاي امريكا در اين مساله را دنبال ميكنيم. اما نكتهاي كه ميخواهيم در مورد آن هشدار بدهيم، خطر استفاده از اين وضعيت خطرناك در راستاي تلاش براي تغيير توازن منطقهاي است. اين اتفاق ميتواند يك ضربه ديگر به وضعيت شكننده موجود باشد و آخرين چيزي كه همه ما در منطقه خليج فارس به آن نياز داريم يك بحران بزرگ است. من از سياست مسوولانه، موضعگيريها و رويكردهاي دولت جمهوري اسلامي ايران در قبال اين مسائل منطقهاي و پيامهايي كه از تهران به كشورهاي مهم منطقهاي در خليج (فارس) ارسال شده استقبال ميكنم و اين رفتار را تاييد ميكنم. ما تمام اين تحولات در منطقه را با دقت و توجه دنبال ميكنيم و تلاش ميكنيم تا حد امكان نه براي دخالت كه براي ارايه كمكهاي خوب و مثبت در صورت نياز در اين پروندهها آماده باشيم.
* شما در سوريه براي مبارزه با داعش حضور داريد و اين در حالي است كه افغانستان نيز در چندماه اخير به محل مناسبي براي فعاليت و رشد اين گروه تروريستي بدل شده است. چه برنامهاي براي مهار اين تهديد در اين سوي مرزهاي خود داريد؟
** ما براي مبارزه با داعش، النصره و ساير گروههاي تروريستي مشابه به سوريه وارد شديم. متاسفانه در سايه دولت قبلي امريكا نتوانستيم با واشنگتن در مورد جداسازي گروههاي تروريستي از اپوزيسيون مخالف دولت سوريه كه اسلحه به دست گرفتهاند، به توافق برسيم. مرز ميان گروههاي تروريستي و معارضه در سوريه بسيار باريك است و خط تميز بسيار شكنندهاي ميان اين دو وجود دارد و امريكا هم نتوانست اين خط را به گونهاي ترسيم كند كه مشخص و قابل همراهي براي ما باشد. من فكر ميكنم امريكاييها عمدا دست به چنين تفكيكي نزدند. آنها ميخواستند با حفظ اين منطقه خاكستري بازيهاي ژئوپولتيك خود را پيش ببرند. آنها تروريستها را به تروريستهاي بد و تروريستهاي نه چندان بد تقسيم كردند. اين بدترين كار ممكن بود و نتيجه آن هم در نهايت اين شد كه ما در ميدان و در عمل بيشتر و بيشتر درگير سوريه شديم. برخي ميگويند كه روسيه فقط براي حمايت نظامي از بشار اسد در سوريه است.
آنچه ما در سوريه در حال انجام دادن آن هستيم براي حمايت نظامي از اسد نيست اما ما از بشار اسد زماني كه وي با تروريستها ميجنگد حمايت نظامي ميكنيم و اين در حالي است كه برخي از رفتارهاي امريكا در تضاد با اين مساله است (مساله مبارزه با تروريست در سوريه). ما همين امسال علنا اعلام كرديم كه امريكا با حمله به پايگاه الشعيرات در تاريخ ٧ آوريل كه يك اقدام خصومتآميز و در تناقض با منشور امنيتي سازمان ملل متحد بود، در زمين تروريستها بازي كرده است. ما به صراحت و در ملأعام گفتيم كه امريكاييها با اين اقدام به تروريستها كمك كردند. اين رفتار يك ابرقدرت مسوول در سطح جهان نيست. ما قاطعانه ميگوييم چرا در سوريه حضور داريم و در اين كشور چه ميكنيم و آنچه در سوريه انجام ميدهيم درست است. آنچه آنها (امريكا) انجام ميدهد اشتباه است. خوشبختانه مناطق كاهش تنش در جنوب غربي سوريه ميتواند به اعتمادسازي و اجتناب از اشتباه، اشتباهات تراژيك، اشتباهات محاسباتي و سوءبرداشت از نيتهاي يكديگر كمك كند.
http://etemadnewspaper.ir/?News_Id=80300
ش.د9601094