حرف روز/ تمرکز بر متعلقات برجام

پایگاه بصیرت / مصطفی قربانی

یادداشت: سفر نیکی هیلی، سفیر آمریکا در سازمان ملل به وین به منظور گفت‌وگو با مقامات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای تحت فشار قرار دادن با واکنش مقامات کشورمان مواجه شد. محمدجواد ظریف، در واکنش به این سفر هیلی، در نامه‌ای به آمانو و موگرینی مذاکرات وی با مقامات آژانس برای تحت‌ فشار قرار دادن ایران را مغایر با برجام و قطعنامه 2231 سازمان ملل دانست و مقاومت در برابر خواسته‌های غیرمشروع آمریکا را آزمونی برای اعتبار آژانس دانست. این در حالی است که هیلی در اظهاراتی مداخله‌جویانه خواستار بازرسی از پایگاه‌های نظامی ایران شد. اظهارات هیلی رونمایی از برگ دیگری از سیاست برجامی آمریکا است که توجه به چند نکته درباره آن ضروری است:
1ـ از نظر آمریکا، به‌ویژه پس از روی کارآمدن ترامپ، برجام به گورستان تاریخ سپرده شده، اما سیاست آنها تمرکز بر متعلقات برجام و بهانه‌تراشی برای فشار به ایران با مستمسک قراردادن برجام است.
2ـ در این مدل رفتاری، آمریکا در عین نقض برجام، تلاش می‌کند مدل برجام را به دیگر حوزه‌های راهبردی و حساس قدرت ایران تسری دهد. به عبارت دیگر، تحلیل رفتارهای اخیر آمریکا در مقابل کشورمان نشان می‌دهد آنها نه تنها حاضر به دادن هیچ‌گونه امتیازی به کشورمان نیستند؛ بلکه هاضمه‌ای سیری‌ناپذیر برای دست‌اندازی به دیگر حوزه‌های قدرت ایران دارند.
3ـ به نظر می‌رسد دیگر نباید به انجام اقداماتی برای اقناع‌ طرف مقابل مطابق با برجام پایبند بود یا اینکه منتظر دریافت کلیدی از خارج برای حل مشکلات کشور بود؛ بلکه باید مسیر حرکت کشور متناسب با نیازها طراحی شود و ادامه یابد و برای مقابله با اقدامات خصمانه طرف مقابل نیز به مقابله به مثل روی آورد. برای حل مشکلات نیز شرایط اقتضا می‌کند که با قطع ‌امید از خارج، بیش از پیش به درون روی آوریم؛ زیرا آمریکایی‌ها هنوز در مرحله پیش از انعقاد برجام هستند و تمایل زیادی دارند که پس از گذشت بیش از دو سال از انعقاد برجام، درباره‌ محتوا و متن آن مذاکره کنند. درواقع، آنها با این مدل رفتاری خود درصددند ایران را همچنان در مرحله توافق نگه‌ دارند تا نوبت به مرحله بهره‌برداری ایران از ثمرات توافق نرسد. حال آنکه ایران تعهدات خود را اجرا کرده است.