ترفندهای دانشگاهای خارجی برای جذب نخبگان

در سال های اخیر و پس از فروپاشی اقتصاد جهانی این امر اهمیت بیشتری یافت. همزمان با پیشرفت فناوری، بسیاری از دانشجویان ترجیح می دادند در آن دسته از موسسات آموزش عالی تحصیل کنند که برای آنها ارزش افزوده ای داشته باشد. از سوی دیگر هزینه های زندگی و شهریه دانشگاه های بزرگ نیز به مثابه مانعی برای جذب دانشجو به حساب می آمد. به همین دلیل بسیاری از دانشگاه ها سعی دارند با ارائه خدمات مختلف دانشجویان را به خود جلب کنند.

درهمین راستا نگاهی به برخی برنامه های دانشگاه های مهم دنیا برای جذب دانشجو می کنیم:

کمک هزینه هاروارد به دانشجویان مستعد و فقیر

در سال ۲۰۱۳ میلادی دانشگاه هاروارد تلاش های خود را برای جذب دانشجویان طبقه متوسط و کم درآمد در آمریکا بیشتر کرد. این موسسه آموزش عالی نیز مانند بسیاری از دانشگاه های برتر دنیا با انگیزه های مالی و برنامه های هدف محور مختلف سعی دارد دانشجویان باهوش را از خانواده های کم درآمد به خود جذب کند. در همین راستا برنامه کمک هزینه تحصیلی ۱۰۰ درصدی برای پرداخت شهریه، هزینه ها و خوابگاه برای خانواده هایی فراهم می کند که درآمدشان کمتر از ۶۵ هزار دلار در سال است. خانواده هایی با درآمد ۱۵۰ تا ۶۵ هزار دلار در سال فقط صفر تا ۱۰ درصد هزینه های تحصیلی را پرداخت می کنند.

از سوی دیگر این دانشگاه برنامه Harvard College Connection را طراحی کرده تا با کمک شبکه های اجتماعی با دانش آموزان نخبه در سراسر آمریکا ارتباط برقرار کند.

دانشگاه آکسفورد به سراغ مدارس عمومی می رود

دانشگاه آکسفورد یکی از برترین مراکز آموزش عالی انگلیس و جهان است. با این وجود اکونومیست گزارش می دهد بین ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۵ میلادی تعداد فارغ التحصیلان شاخص این دانشگاه به شدت کاهش یافت. به اعتقاد کارشناسان آموزشی یکی از دلایل این امر روند طولانی پردازش درخواست متقاضیان در این دانشگاه است. این امر به خصوص برای دانش آموزان مدارس عمومی پررنگ تر است.

در همین راستا این دانشگاه سعی دارد تا دانشجویان خود را از طیف وسیع تری انتخاب کند. به همین دلیل افرادی را استخدام کرده تا به سراسر انگلیس سفر می کنند و دانش آموزان را چه در مدارس خصوصی و چه عمومی به ثبت نام در آکسفورد تشویق می کنند. همچنین این دانشگاه مدرسه تابستانی برای معلمان برگزار می کند تا به آنها بیاموزد  دانشگاه به دنبال چه نوع متقاضیانی است. با این وجود تعداد دانشجویانی که از مناطق فقیر نشین انگلیس وارد آکسفورد می شوند، همچنان کم است.

استادان دانشگاه استنفورد به نخبگان مشاوره می دهند

در سال ۱۹۹۵ میلادی دفتر جذب دانش آموزان در مرحله کارشناسی برنامه ای آزمایشی برای شناسایی و جذب مستعد ترین و بهترین دانشجویان ایجاد کرد. این برنامه هزینه های سفر برای ۲۰۰ دانشجوی مستعد جهت بازدید از پردیس دانشگاه استنفورد را فراهم می کند. اگر این دانش آموزان در دانشگاه وارد شوند، هرکدام می توانند کمک هزینه ۱۵۰۰ دلاری تحقیقاتی دریافت کنند.

همچنین استادان این دانشگاه با دانشجویان تازه واردی که علاقه خاصی به برخی حوزه های کارشناسی دارند، به طور اختصاصی مشاوره می دهند.

یکی دیگر از برنامه های این دانشگاه کمک گرفتن از فارغ التحصیلان برتر خود برای جذب دانشجو از سراسر آمریکا است تا نخبگان و دانش آموزان برتر را به تحصیل در استنفورد ترغیب کنند.

ویدئوهای تبلیغاتی برای تحصیل در دانشگاه برکلی کالیفرنیا

برکلی از سال ۱۹۹۹ میلادی برنامه ای خاص برای جذب دانشجو در پیش گرفت. طبق این برنامه گروهی از دانشجویان و استادان این دانشگاه با متقاضیان ورود به دانشگاه تماس می گرفتند و آنها را به تحصیل در برکلی تشویق می کردند. همچنین در پردیس های این دانشگاه برنامه هایی برای ارتباط حضوری و رو در رو با دانش آموزان مستعد اقلیت های سیاهپوست، لاتین و سرخپوست ایجاد شد.

از سوی دیگر این دانشگاه ویدئوهایی برای دانش آموزان و دبیرستان هایی در سراسر ایالت کالیفرنیا ارسال کرد تا دانش آموزان را به تحصیل در برکلی تشویق کند.

فرصت های شغلی و کارآموزی در دانشگاه MIT

جذب دانشجو در دانشگاه MIT، تاحدودی متفاوت از دانشگاه های دیگر است. این فرایند با توجه به علایق متنوع دانشجویان، رقابت برای جذب دانشجو بسیار متفاوت است. دانشگاه MIT برای جذب دانشجو برنامه های مختلفی دارد. یکی از این موارد برگزاری رویدادهای مختلف برای ارائه ایده های دانشجویان به صاحبان کسب و کار و البته فراهم کردن فرصت کارآموزی برای دانشجویان در پروژه شرکت های مختلف است. سالانه بیش از ۲۵۰۰ فرصت شغل و کارآموزی در MIT عرضه و برنامه های جذب دانشجو در پردیس ها برگزار می شود. در این برنامه ها حدود ۳۰۰ کارفرما بیش از ۴۷۰۰ مصاحبه با دانشجویان انجام می دهند. در مرحله بعد کارفرمایان می توانند دانشجوهای مورد نظر خود را برای کار در پروژه ها استخدام کنند.

یکی دیگر از ابزارهای جذب دانشجو در این موسسه اتاق استراحتی با تلویزیون های مسطح و کنسول های متعدد بازی است. در این سالن یک صفحه نمایش ۱۲ فوتی برای تماشای فیلم و باشگاه ورزشی مجهز نیز وجود دارد.

ایجاد محیط تحقیقاتی ایده آل در موسسه علوم و فناوری ETH Zurich 

این دانشگاه سوئیسی اهمیت زیادی به جذب دانشجویان مستعد می دهد. یکی از روش های جذب دانشجو در این دانشگاه استفاده از فناوری های جدید، ایجاد محیط تحقیقاتی و فرصت های آموزشی است که برای بسیاری از دانشجویان در کشورشان فراهم نیست. همچنین این موسسه آموزش عالی بورسیه هایی برای دانشجویان کشورهای در حال توسعه فراهم می کند تا بتوانند با غلبه بر موانع مالی در سوئیس تحصیل کنند.

یک ترم تحصیل دردانشگاه کرالا ودریافت مدرک

هند  یکی  از کشورهای آسیایی است که تصمیم دارد تعداد دانشجویان بین المللی خود را افزایش دهد.درهمین راستا دانشگاه کرالا نیز بیکار نمانده است. این دانشگاه به دانش آموزان و دانشجویان خارجی اجازه می دهد تا به مدت یک ترم یا بیشتر در این دانشگاه و در رشته دلخواه خود تحصیل کنند. پس از تکمیل این دوره دانشجویان مدرکی دریافت می کنند و می توانند برنامه تحصیلی خود را در کشورشان نیز ادامه دهند. این کلاس ها در حوزه مختلف مانند سیستم های درمانی،یوگا، هنرهای سنتی، ورزش های رزمی  و موسیقی ارائه می شود.

خوابگاه لوکس در دانشگاه توکیو

ژاپن یکی از قدیمی ترین و تثبیت شده ترین سیستم های آموزش عالی آسیا را دارد. با این وجود دانشگاه توکیو  طی سال های اخیر و پس از رکود اقتصادی با کاهش تعداد دانشجویان ورودی روبرو شد. این موسسه آموزش عالی راهکارهای مختلفی از ارائه کمک هزینه و بورسیه را برای مقابله با این چالش به کار گرفت. اما شاید یکی از جالب ترین راهکارها برای جذب دانشجو ساخت خوابگاه های بسیار پیشرفته بوده است. در خوابگاه های این دانشگاه اتاق موسیقی، باغ انگلیسی، باغچه ای با رزهای صورتی و حتی یک استخر وجود دارد.

 شبکه های اجتماعی عامل محبوبیت کمبریج

به هرحال درمیان دانشگاه های گفته شده شاید یکی از نوآورانه ترین موارد به کمبریج تعلق دارد. این دانشگاه برای معرفی خود به طیف وسیعی از دانش آموزان در سراسر جهان به رسانه های اجتماعی مانند توییتر، فیس بوک و اینستاگرام روی آورده است.

این دانشگاه در فیس بوک خود ویدئوهای تبلیغاتی جالبی به نمایش گذاشت و توانست فقط طی چند ماه تعداد فالوئرهای خود را ۴۰۰ درصد افزایش دهد. جالب آنکه ۸۵ درصد مخاطبان این دانشگاه در رسانه های اجتماعی در خارج از انگلیس زندگی می کنند. صفحه فیس بوک این دانشگاه از زمان آغاز فعالیت خود بیش از ۱.۲ میلیون لایک دریافت کرده و اکانت توئیتر آن نیز بیش از ۱۹۱ هزار فالوور دارد. در مرحله بعد و با توجه به محبوبیت عکاسی آنلاین این دانشگاه حساب اینستاگرامی نیز برای خود باز کرده است.

دریافت مدرک کارشناسی با دوسال تحصیل در دانشگاه تایوانی

در تایوان  بسیاری از دانشگاه ها علاقه به جذب دانشجو از کشورهای همسایه دارند. دانشگاه Meiho برای این منظور از راهکار جالبی کمک گرفته و با یک دانشگاه در ویتنام همکاری می کند. دانشجویان دانشگاه صنعت غذایی هوچی مین درویتنام پس از تکمیل سال دوم می توانند به طور مشترک در برنامه های درسی  با دانشگاهMeiho تایوان شرکت کنند. به عنوان مثال در این دانشگاه کلاس های درسی مربوط به زبان چینی برگزار می شود. در این طرح دانشجویان می توانند دو سال در ویتنام درس بخوانند و دو سال دیگر را در تایوان ادامه تحصیل دهند.  در نهایت پس از پایان دوره درسی از دانشگاه Meiho در تایوان مدرک کارشناسی خود را دریافت می کنند. دانشگاه تایوانی مشغول همکاری با بقیه دانشگاه های منطقه است تا همین شیوه را در آنها نیز اجرا کند. این درحالی است که تایوان به دلیل کاهش نرخ جمعیت جوان اکنون با بحران دانشجو روبرو است و  دولت این کشور نیز سال گذشته حدود ۲۱.۷۷ میلیون دلار برای افزایش این گروه سرمایه گذاری کرده است.

 اجازه کار وکسب درآمد به دانشجویان خارجی در دانشگاه ملی سئول

دانشگاه ملی سئول نیز یکی دیگر از دانشگاه هایی است که با ارائه برنامه های جدید سعی در جلب دانشجو دارد. البته تلاش این دانشگاه بیشتر در جذب دانشجویان خارجی است. ایجاد کلاس های درسی به زبان انگلیسی نیز تلاشی در همین راستا بوده است. طبق قانون این کشور مصوبه ۲۰۰۱ میلادی، مقررات کار برای دانشجویان خارجی متفاوت است وبه آنها اجازه می دهد ۱۰ ساعت در هفته شغلی با درآمد داشته باشند که در مقایسه با بقیه کشورهای آسیایی بیشتر است . علاوه برآن در این دانشگاه هم نمایشگاه هایی برای ایجاد همکاری میان دانشجویان خارجی و شرکت های داخلی برگزاری می شود. همچنین این دانشجویان فقط با یک سپرده بانکی ۱۰ هزار دلاری می توانند در این دانشگاه آموزش بگیرند. از سوی دیگر این دانشگاه برای جذب نخبگان خارجی بر تعداد استادان غیر کره ای  خود را افزوده است.

 تجهیزات لوکس در دانشگاه بوستون

 این دانشگاه برای دانشجویان خود تجهیزات و لوازم لوکس فراهمی می‌کند. در دهکده دانشجویی این دانشگاه ساختمانی وجود دارد که شامل سالن مدیا، اتاق های آکوستیک و چشم انداز خیره کننده رودخانه محلی را دربر دارد. جالب آنکه این ساختمان در مصرف انرژی صرفه جویی می کند.

روز درهای باز در ایران

درهمین راستا چند سالی است که در ایران مراسم روز «درب های باز» در دانشگاه های بزرگ و برتر  اجرا می شود. دانشگاه های ایرانی نیز با هدف آشنایی با رشته های دانشگاهی این مراسم را برگزار می کنند. علاوه برآن این مراسم راهی برای جذب نخبگان و دانشجویان برتر به شمار می رود. در کنار آن دانش آموزان و داوطلبان کنکور سراسری می توانند از نزدیک با روند فعالیت آموزشی، علمی و فرهنگی دانشگاه ها آشنا شوند.

امسال برنامه درب های باز در دانشگاه های بزرگی چون تهران، شهید بهشتی، صنعتی امیرکبیر، صنعتی اصفهان، علم و صنعت و شیراز برگزار شد.

*شیوا سعیدی/خبرگزاری مهر

** درج این گزارش به جهت آگاهی از توجه و اهمیتی است که کشورهای دیگر به توسعه علم، دانشجویان و اساتید دانشگاه ها می دهند و همین مشوّق ها و ارزش دادن ها سبب مهاجرت نخبگان به این کشورها می شود. امید است مسئولان کشور ما نیز با بررسی مشکلات و نیازهای دانشگاه ها و دانشجویان، زمینه ماندگار شدن دانشجویان در کشور را بیشتر فراهم سازند./