حرف روز/ توقف انفعال

پایگاه بصیرت / مصطفی قربانی

یادداشت: یکی از مهم‌ترین محورهای سخنان رئیس‌جمهور کشورمان در دیدارها و گفت‌وگوهایش در سفر به نیویورک، برجام است. برای نمونه، وی در دیدار دبیر کل سازمان ملل متحد ضمن اعلام آمادگی ایران برای تقویت همکاری خود با این سازمان به منظور حل و فصل مشکلات منطقه‌ای تأکید کرد، برجام می‌تواند الگوی خوبی برای صلح و ثبات در منطقه و جهان باشد. وی همچنین در گفت‌وگو با شبکه تلویزیونی «سی‌ان‌ان» درباره خروج احتمالی آمریکا از برجام گفت، خروج از چنین توافقی هزینه زیادی برای آمریکا دارد. روحانی در جمع ایرانیان مقیم آمریکا نیز تأکید کرد: «برجام در تاریخ سیاسی منطقه ما و جهان همواره زنده خواهد بود؛ چه دولت فعلی آمریکا خوشحال باشد چه نگران باشد.» وی همچنین هشدار داد خارج شدن از برجام به معنای زیرپا گذاشتن تعهد روشن سیاسی یک دولت است و برای کسی افتخار نیست...؛ اما اگر طرف مقابل بخواهد در برابر حقوق ملت ما بایستد، حتماً ملت ایران هم پاسخ مقتضی خواهد داد.
تحلیل محتوای سخنان رئیس‌جمهور نشان می‌دهد، جمهوری اسلامی ایران در صورت پایبند بودن طرف مقابل به برجام، تمایلی برای نقض برجام ندارد؛ اما چنانچه طرف مقابل بخواهد نقض‌عهدهای مکرر خود در برجام را تکرار کند، ضمن اینکه این مسئله برای وی هزینه‌بردار خواهد بود، باید منتظر عکس‌العمل انقلابی و مقتضی ایران باشد. در واقع، پس از برخوردهای انفعالی متعدد دولت در برابر خط و نشان کشیدن‌های آمریکا برای ایران، اتخاذ چنین موضعی از سوی مسئولان دولت می‌تواند این زنگ خطر را برای آمریکا به صدا درآورد که رفتارهای آنها حتی سبب موضع‌گیری و ناراحتی طرفداران برجام در ایران شده و خروج ایران از برجام را برای طرف مقابل بیش از پیش ملموس می‌کند.
آمریکا که در رفتارهای برجامی خود درصدد تلکه کردن ایران است، همواره به اینکه فشارهای آن بر روی عده‌ای در داخل ایران تأثیرگذار است و از این طریق می‌تواند رفتارهای ایران را با خود همسو کند، امیدوار است؛ اما این کشور با مشاهده واکنش قاطع مقامات کشورمان به خود آمده و به تعبیر رایج، «حساب کار دستش آمده» و خواسته‌ها و ادعاهای بی‌اساس خود را تکرار نخواهد کرد یا حداقل تعدیل خواهد کرد.