شاهكار نفت براي اقتصاد ايران

«برجام موانع را از پيش پاي اقتصاد ايران برداشت». اين گفته عباس عراقچي است. عضو تيم مذاكره‌كننده هسته‌اي كه ديروز به جمع نفتي‌ها آمد تا در يك همايش مشترك درباره تاثيربرجام بر صنعت نفت ايران بگويد. ديروز مركز مطالعات وزارت امور خارجه ميزبان همايشي با عنوان كنفرانس علمي – پژوهشي برجام و اقتصاد مقاومتي بود؛ همايشي با مهماناني از دو گروه مختلف ولي با يك هدف مشترك. هم نفتي‌ها آمده بودند و هم ديپلمات‌ها. ديپلمات‌ها سال گذشته، هديه خود را با توافق برجام به اقتصاد ايران داده‌اند، هرچند در برخي حوزه‌ها مثل بخش بانكي هنوز موانع بسيار است، اما صنعت نفت بيشترين بهره را از توافق برجام به خود اختصاص داده است. درست به همين دليل هم هست كه وقتي از برجام سخن به ميان مي‌آيد، نخستين دستاورد آن را افزايش توليد نفت و البته قراردادهايي مثال مي‌زنند كه درست پس از توافق برجام منعقد شده است.

بيراه نيست كه بگوييم صنعت نفتي‌ها و ديپلمات‌ها بعد از مدت‌ها دوباره به هم نزديك شده‌اند. اگر در دوران مصدق ديپلماسي به مدد ملي شدن صنعت نفت آمد، توافق برجام هم به احياي صنعت نفت ايران كمك بسياري كرد. عباس عراقچي در اين كنفرانس گفت: كاري كه برجام بايد انجام مي‌داد اين بود كه موانع را از سر راه اقتصاد ايران بردارد و درهمه حوزه‌هايي كه برجام قرار بود مانعي بردارد، موانع برداشته شد.

او با بيان اينكه موانع غيربرجامي زياد است، عنوان كرد: برجام وظيفه خود را انجام داده و اكنون همه‌چيز بستگي به تلاش وزارتخانه‌ها دارد. من اينجا شهادت مي‌دهم يكي از بهترين وزارتخانه‌هايي كه از فرصت برجام بهترين استفاده را كرد و توانست خود را به شرايط قبل از تحريم‌ها بازگرداند وزارت نفت بود كه من همين‌جا از وزير نفت و بقيه همكاران در اين وزارتخانه تشكر مي‌كنم.

شاهكار برجام در نفت

معاون امور حقوقي و بين‌المللي وزارت امور خارجه گفت: اين موضوع شاهكار است كه در عرض يك سال هم ميزان توليد افزايش پيدا كند و هم ميزان صادرات. در شرايط تحريم همه مشتريان نفتي ايران رفته بودند و با كشورهاي توليدكننده ديگري قرارداد بسته بودند. وزارت نفت توانست در فضاي بعد از برجام اين مشتريان را احيا و مشتريان جديدي پيدا كند.

عراقچي با بيان اينكه حدود 80 ميليارد دلار قرارداد در حال مذاكره است، اظهارداشت: اگر اين قراردادها طول كشيده به خاطر خودمان بود تا در مورد IPC به اجماع برسيم. به اعتقاد من حال برجام خوب است و طوري كه زماني‌نيا، معاون امور بين‌الملل و بازرگاني وزير نفت عنوان كردند حال نفت و گاز خيلي خوب است.

معاون امور حقوقي و بين‌المللي وزارت امور خارجه البته با قدرداني از عملكرد وزارت نفت در شرايط پسابرجام در مورد سياست‌هاي ترامپ در مورد ادامه برجام، اظهارداشت: نشانه‌ها حاكي از اين است كه برجام ادامه پيدا مي‌كند. در حال حاضر اجماع بين‌المللي به نفع برجام و عليه ترامپ است.

وي در ادامه با اشاره به سياست‌هاي ترامپ در مورد ايران، تصريح كرد: موضع رسمي امريكا اين است كه در حال ارزيابي برجام هستند. اين ارزيابي بيشتر از آخر ارديبهشت‌ماه نمي‌تواند طول بكشد و بايد 19 مه ‌برجام تعيين تكليف شود تا آن زمان مشخص مي‌شود سياست دولت جديد امريكا چيست. نشانه‌ها از اين است كه برجام ادامه پيدا مي‌كند. در حال حاضر اجماع بين‌المللي به نفع برجام و عليه ترامپ است و تصور اين است كه چاره‌اي به جز تمديد برجام نيست مگر سياست‌ها طوري باشد كه خودمان بخواهيم از برجام خارج شويم.

25 قرارداد نفتي روي ميز مذاكره

سخنران بعدي اين كنفرانس امير حسين زماني‌نيا، معاون امور بين‌الملل و بازرگاني وزير نفت بود. مدير صنعت نفت اما از جنس ديپلمات‌هاست. زماني‌نيا با تاكيد براينكه درمورد برجام در وزارت نفت و چهار زيرمجموعه اين وزارتخانه هيچ گونه سياه‌نمايي وجود ندارد، اظهار كرد: درحال مذاكره ٢٥قرارداد هستيم كه اگر منجر به عقد قرارداد شود بيش از ٨٠ميليارد دلار و حدود 85 ميليارد دلار ارزش دارد.

وي با بيان اينكه در فضاي ايجاد شده بعد از برجام، صادرات نفت خام دو برابر شده است، گفت: بالغ بر ٣٤ميليارد دلار در سال ٩٥، عوايد نفت و ميعانات بوده است. در ماه‌هاي آخر سال ٩٥، دو ميليون و ٦٣٩هزار بشكه نفت و ميعانات گازي صادر كرديم و ارزش مذاكرات جاري حدود ٨٥ ميليارد دلار است.

توتال در انتظار آمريكا، ما در انتظار توتال

معاون امور بين‌الملل و بازرگاني وزير نفت با اشاره به همكاري توتال با ايران توضيح داد: توتال اعلام كرد منتظر تصميم نهايي امريكا در مورد ايران است، ما توتال را درك مي‌كنيم. آنها مي‌خواهند ٥ ميليارد دلار سرمايه‌گذاري كنند، ما از توتال دلخور نيستيم، البته آنها از يك ماه و نيم گذشته تاكنون بيش از ٢٠ميليون دلار هزينه كردند و پروپوزال‌هاي خود را آماده كرده‌اند.

زماني‌نيا در ادامه با تاكيد بر اينكه ايران گروگان كشورهايي كه با آنها مراوده دارد نيست، تصريح كرد: در راستاي اقتصاد مقاومتي بايد گفت ما گروگان كشورهايي كه با آنها مراوده داريم نيستيم و اين مراوده به خاطر ارزش افزوده است.

مطالبه ما از صدا و سيما جدي است

عباس كاظمي، مديرعامل شركت ملي پالايش و پخش فرآورده‌هاي نفتي هم با بيان اينكه صادرات فرآورده‎هاي نفتي در سه ماه تابستان امسال روزانه ۶۰۰ هزار بشكه بوده است،گفت: قرار است سال آينده صادرات فرآورده به ۸۰۰ هزار بشكه در روز برسد.

او درمورد دستاوردهاي برجام در زمينه پالايش و پخش توضيح داد: امضاي تفاهمنامه‎ها و توافق‎ها با شركت‎هاي بين‌المللي براي اجراي پروژه‎هاي پالايشي، صادرات انواع فرآورده‌هاي نفتي، تامين كاتاليست و تسهيل گشايش نقل و انتقال پول براي تامين مالي و افتتاح پروژه‎ها از اصلي‌ترين دستاوردهاي برجام است.

اين مقام مسوول با بيان اين‎كه طبق قانون بايد ميزان مازوت توليد پالايشگاه‎ها به كمتر از ۱۰ درصد برسد، افزود: اين در حالي است كه در اين زمينه نيازمند ۱۴ ميليارد دلار سرمايه‌گذاري هستيم كه سه ميليارد دلار آن در قالب توسعه فاز دوم پالايشگاه آبادان انجام شده است.

كاظمي تاكيد كرد: بايد براي اطلاع‌رساني شفاف و مطلع كردن مردم از دستاوردهاي دولت تلاش كرد. اين اخبار به هيچ‌وجه از طريق صدا و سيما منعكس نمي‌شود. مطالبه ما از صدا و سيما جدي است، صدا و سيما از ماليات مردم تغذيه مي‌كند و مردم بايد بدانند چه اتفاقي مي‌افتد.

كاظمي درمورد مشكلات در زمان تحريم اظهار كرد: مشكلاتي مانند نقل و انتقال پول و كالا و خريد كالا به چند برابر قيمت اصلي را از موارد گريبانگير اين شركت در دوران تحريم بود. برخي مي‎گويند مديران دولتي چه مي‎كنند، درحالي كه جابه‌جايي پول در دوران تحريم ريسك كه نه در حد قمار بود.

او با اشاره به پيشرفت كارها در پسابرجام، ادامه داد: امروز با توسعه صادرات فرآورده‌هاي نفتي جلوگيري از خام فروشي نيز به طور جدي در دستور كار قرار گرفته است.

كاظمي با بيان اينكه به دليل توسعه گازرساني در كشور و توزيع بنزين يورو ۴ در كلانشهرها، آلودگي هوا تا حدود زيادي كنترل شده است، افزود: اگر اين اقدام‎ها انجام نمي‌شد، مردم مجبور بودند در تونلي از دود نفس بكشند.

مديرعامل شركت ملي گاز ضمن اشاره به صرفه‌جويي ۲۴۸۰ ميليون دلاري اجراي طرح‌هاي گازرساني از آغاز صادرات گاز به بصره از اوايل سال آينده خبر داد.

دوران تحريم سخت‌تر از دوران دفاع مقدس بود

حميدرضا عراقي در كنفرانس علمي پژوهشي برجام و اقتصاد مقاومتي با بيان اينكه شرايط تحريم‌ها از شرايط جنگ سخت‌تر بود، گفت: در زمان جنگ هنگامي كه مي‌خواستيم از كشوري كالايي بگيريم شركت‌هاي بين‌المللي كمك‌مان مي‌كردند و راه‌حل نشان مي‌دادند، زيرا اعتقاد داشتند ما مورد تاخت‌وتاز قرار گرفته‌ايم و مقاومت مي‌كنيم به همين دليل به ما احترام مي‌گذاشتند، اما در زمان تحريم‌ها ايران‌هراسي در دنيا وجود داشت و كشورهاي ديگر گمان مي‌كردند ما داريم بمب اتم مي‌سازيم.

وي افزود: از سوي ديگر در زمان جنگ همه مردم به هم كمك مي‌كردند، اما در زمان تحريم عده‌اي اعتقاد داشتند تحريم‌ها تاثيري در زندگي ما ندارد و بايد راه خودمان را ادامه دهيم. برجام توانست تابوي بيرون از ايران را بشكند، اما در داخل هنوز انسجام به وجود نيامده است.

مديرعامل شركت ملي گاز با بيان اينكه اقتصاد ايران متكي به نفت است، اظهار كرد: اين در حالي است كه گاز در ابتدا بي‌خاصيت و مزاحم به حساب مي‌آمد، اما كم‌كم جاي نفت را مي‌گيرد و اقتصاد كشور مبتني به گاز مي‌شود نه متكي به نفت. در حال حاضر ۷۰ درصد سبد انرژي را گاز تشكيل مي‌دهد.

عراقي با بيان اينكه بايد به امنيت انرژي در كشور در آينده دقت كنيم، گفت: انتقادهايي به توسعه گاز در كشور وارد است، اما مجلس و رهبر معظم انقلاب اسلامي همچنان بر اين بخش تاكيد دارند.

آماده صادرات گاز به عراق هستيم

وي در مورد پروژه‌هاي اقتصاد مقاومتي شركت ملي گاز، توضيح داد: احداث خط لوله و ايجاد امكان صادرات گاز به كشور عراق، ادامه خط لوله هفتم سراسري جهت گازرساني به چابهار و صادرات به پاكستان، گازرساني به 2/1 ميليون مشترك جديد روستايي و شهرهاي كوچك و مرزي و كاهش نيم واحد درصد هدر رفت گاز طبيعي از گاز فراورش شده پروژه‌هاي اقتصاد مقاومتي شركت ملي گاز است.

مديرعامل شركت ملي گاز در مورد صادرات گاز كشور عراق، تصريح كرد: در فاز اول خط لوله چارمله به نفت‌شهر انجام شد. فاز دوم گازرساني به عراق در دهه فجر افتتاح شد و فاز سوم خردادماه آينده اتفاق مي‌افتد و عراق مي‌تواند ۲۵ ميليون مترمكعب از ايران گاز وارد كند. ما قرار نيست اين گاز را مجاني به عراق بدهيم. هر زمان آنها LC باز كردند خيال ما راحت مي‌شود و گرنه ما پنج ماه است براي صادرات گاز آماده هستيم.

عراقي در ادامه با اشاره به واردات گاز از تركمنستان، اظهار كرد: ما خيلي محكم در مقابل تركمنستان ايستاديم و اعلام كرديم گاز شما را براي رفع نياز نمي‌خواهيم، بلكه براساس مناسبات همسايگي حاضر هستيم، كمك كنيم. تركمنستان با اينكه در مذاكرات قول ۱۰۰ درصد داد كه گاز را قطع نكند اما اين كار را كرد و خودشان هم پشيمان شدند. با اين حال ما توانستيم بدون گاز تركمنستان فرآيند گازرساني به مردم را به خوبي انجام دهيم. البته تعامل خود با اين كشور را داريم و سوآپ مي‌كنيم.

وي با اشاره به گازرساني به زاهدان، ادامه داد: كسي باور نمي‌كرد بتوانيم از ايرانشهر به زاهدان گازرساني كنيم، اما اين پروژه هفته گذشته افتتاح شد حتي برخي افراد باور نمي‌كردند و مي‌گفتند كپسول گاز است. نماينده كميسيون انرژي مجلس اين خط را پنج ماه گذشته ديد و گفته بود اگر اين در خردادماه سال ۱۳۹۶ افتتاح شود شاهكار كرده‌اند كه ما زودتر از تاريخ مذكور پروژه را افتتاح كرديم.

مديرعامل شركت ملي گاز در مورد گازرساني به بصره توضيح داد: اوايل سال آينده نيروگاه بصره از ايران گاز وارد مي‌كند سپس گازرساني از اهواز به خرمشهر مي‌رود و به خط ششم وصل مي‌شود تا ميزان گازي كه بصره از ايران وارد مي‌كند تا سه سال آينده به ۲۵ ميليون مترمكعب برسد و در كل عراق ۵۰ ميليون مترمكعب از ايران گاز وارد خواهد كرد.

بودجه گاز كجا خرج شد؟

عراقي در مورد بودجه و جذب مالي شركت ملي گاز، اظهار كرد: بودجه مصوب سال ۱۳۹۵، ۴۴۶۳۲ ميليارد ريال و جذب ۹ ماهه سال ۱۳۹۵، ۴۱۵۲۳ ميليارد ريال است. گازرساني به ۲۴ شهر، ۲۷۲۲ روستا و ۷۲۲ هزار مشترك جديد تا پايان آذرماه انجام شد. به طور كلي به ۴۸ شهر و ۵۶۰۸ روستا و يك ميليون و ۹۰۰ واحد جديد گازرساني خواهد شد. به طور كلي حدود 6/13 ميليارد دلار صرفه‌جويي سالانه شده زيرا گازوييل و مازوت نيروگاه‌ها به گاز تبديل شده‌اند. همچنين از محل صرفه‌جويي اجراي طرح‌هاي گازرساني سالانه ۲۴۸۰ ميليون دلار صرفه‌جويي مي‌شود و درآمد حاصل از صادرات گاز به عراق سالانه 2 هزار ميليون دلار است.

جرات نمي‌كردند با ايران تلفني صحبت كنند

در ادامه كنفرانس علمي پژوهشي برجام و اقتصاد مقاومتي، فرهبد، مدير بيمه‌هاي شركت ملي نفتكش با بيان اينكه شركت ملي نفتكش به عنوان يكي از بزرگ‌ترين شركت‌هاي حمل‌ونقل مواد نفتي فعاليت مي‌كند، اظهار كرد: اين شركت با بيش از ۶۰ سال سابقه يكي از نخستين شركت‌هايي بود كه مورد تحريم قرار گرفت.

وي با اشاره به روند تحريم‌ها عليه ايران، گفت: نخستين تحريم اول جولاي ۲۰۱۰ اعمال شد و پس از آن تحريم‌هاي مختلفي در تاريخ‌هاي متفاوتي از جمله ۲۷ اكتبر ۲۰۱۰ كه محدوديت انتقال و بيمه صورت گرفت. ۱۵ اكتبر ۲۰۱۲ اسم شركت ملي نفتكش در ليست تحريم‌ اتحاديه اروپا قرار گرفت. دوم ژانويه ۲۰۱۳ تحريم سنگين‌تري بر ارايه كالا و خدمات اعمال شد، ۱۵ ژانويه ۲۰۱۳ و غيره از جمله تحريم‌هايي بود كه عليه شركت ملي نفتكش اعمال شد.

مدير بيمه‌هاي شركت ملي نفت‌كش با اشاره به نهايي شدن برجام، اظهار كرد: نقش شركت ملي نفتكش در اقتصاد مقاومتي به وضوح ديده مي‌شود و اين شركت در زمان‌هاي مختلف چه در زمان جنگ و چه در زمان تحريم بازوي اقتصادي كشور بود. در زمان تحريم‌ها براي صادرات نفت كشتي نداشتيم و مجبور بوديم نفت را با قيمت پايين‌تر بفروشيم.

فرهبد در مورد نتايج برجام براي عملكرد شركت ملي نفتكش، ادامه داد: زماني بود كه طرف تجاري جرات نمي‌كرد تلفني با ما صحبت كند اما با توجه به اينكه اجرايي شدن برجام مصادف شد با مراسم شصت سالگي شركت ملي نفتكش بيش از صدها شركت خارجي آمادگي خود را براي تعامل با اين شركت‌ اعلام كردند.

وي ادامه داد: رفع موانع بيمه ناوگان، بازگشت ناوگان شركت به بازارهاي اروپايي، اخذ كلاس و رتبه‌بندي بين‌المللي از انجمن بين‌المللي سازمان‌هاي رده‌بندي، استفاده از پرچم مناسب و تسهيل در تردد ناوگان در سطح بين‌الملل و غيره از جمله دستاوردهاي پسابرجام براي شركت ملي نفتكش است.

افزايش قيمت نفت در پي افزايش توليد آن

بهروز بيك‌عليزاده، سرپرست مديريت كل اوپك و روابط با مجامع انرژي در همايش علمي پژوهشي برجام و اقتصاد مقاومتي با اشاره به قيمت نفت خام در سال‌هاي اخير، اظهار كرد: قيمت نفت خام از اواسط سال ۲۰۱۴ از بالاي ۱۱۰ دلار بشكه تنزل پيدا كرد و در اوايل سال ۲۰۱۶ به كمتر از ۴۰ دلار رسيد. مهم‌ترين عامل افزايش قيمت در سال‌هاي ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۶ افزايش توليد بود.

وي ادامه داد: در زمان تحريم توليد نفت ايران با يك ميليون كاهش به روزانه دو ميليون و ۷۰۰ هزار بشكه رسيد، در حالي كه توليد عراق از سه ميليون بشكه به سه ميليون و ۶۰۰ هزار بشكه و توليد عربستان به بالاي ۹ ميليون و ۷۰۰ هزار بشكه رسيده بود. اين وضعيت در سال ۲۰۱۵ همچنان ادامه داشت در حالي كه توليد ما همچنان بين دو ميليون و ۷۰۰ تا دو ميليون و ۸۰۰ هزار بشكه بود توليد عراق به بيش از چهار ميليون بشكه رسيد و عربستان ركورد ۱۰ ميليون بشكه را شكست.

سرپرست مديريت كل اوپك و روابط با مجامع انرژي در مورد دلايل عربستان براي افزايش توليد، توضيح داد: دليل عربستان براي افزايش توليد اين بود كه مي‌خواهند شيل‌‌اويل را از بازار خارج كنند اما اين دليل واقعي نبود و طبق آمار در سال ۲۰۱۵ كه قيمت نفت پايين بود توليد شيل ۶۰۰ هزار بشكه افزايش يافت.

كاهش قيمت نفت، وزنه‌اي به پاي عربستان

بيك‌عليزاده با بيان اينكه در زمان كاهش قيمت نفت فشار مالي روي دوش عربستان به‌شدت سنگيني مي‌كرد، اظهار كرد: بدهي اين كشور رو به افزايش بود و خريد نظامي بار مالي سنگيني براي عربستان داشت. با موفقيت برجام در ژانويه ۲۰۱۶، ايران توليد خود را ۶۰ هزار بشكه افزايش داد كه در اين زمان عربستان پيشنهاد فريز نفتي را مطرح كرد كه براساس آن ايران بايد توليد خود را تا مرز دو ميليون و ۹۰۰ هزار بشكه و عربستان توليد خود را تا ۱۰ ميليون بشكه نگه مي‌داشت.

وي با تاكيد بر اينكه استراتژي ايران افزايش توليد نفت بود، ادامه داد: ايران اعلام كرد مي‌خواهد توليد خود را تا پايان سال تا يك ميليون بشكه افزايش دهد. در اين راستا جلسه‌اي در دوحه برگزار شد و اعلام كردند اگر ايران مي‌خواهد توليد خود را فريز كند در اين جلسه شركت كند در غير اين صورت دعوت خودمان را پس خواهيم گرفت. اين جلسه برگزار نشد و ايران روي نظر خود پافشاري داشت و توليد خود را افزايش مي‌داد. سفرهاي متعددي در آن زمان انجام شد و پيشنهادهاي مختلفي به ايران داده شد، اما ايران اعلام كرد توليد قبل از تحريم‌ها را مي‌خواهيم.

سرپرست مديريت كل اوپك و روابط با مجامع انرژي با اشاره به برگزاري اجلاس ۱۷۰ اوپك، گفت: اعضاي اوپك در اين اجلاس به اين نتيجه رسيدند كه توليد اوپك بايد حداكثر ۳۳ ميليون بشكه باشد. ايران اعلام كرد كه سه ميليون و ۹۷۵ هزار بشكه توليد خواهد كرد. در نهايت اجلاس ۱۷۱ اوپك برگزار شد و قرار شد كشورهاي اوپك بخشي از توليد خود را كاهش دهند، اما ايران اجازه داشت توليد خود را ۹۰ هزار بشكه در روز افزايش دهد. كشورهاي غيراوپك هم توافق كردند توليد خود را ۶۰۰ هزار بشكه در روز كاهش دهند.

بيك‌عليزاده با بيان اينكه در حال حاضر ۸۵ درصد به تعهدات عمل شده، گفت: ما توانستيم صادرات خود را در ژانويه به بيش از دو ميليون بشكه در روز برسانيم كه با افزايش قيمت‌ها روزي ۲۸ ميليون دلار به درآمد نفتي ايران اضافه شد.

آباداني مناطق مرزي با كمك صنعت انرژي

علي شمس‌اردكاني، نايب‌رييس كميسيون انرژي اتاق بازرگاني تهران صبح ديروز در همايش برجام و اقتصاد مقاومتي كه در وزارت امور خارجه برگزار شد، گفت: در حوزه امنيت ملي نيازمند تقويت توان داخلي هستيم كه با توانايي ارايه محصول و ارزش افزوده ميسر مي‌شود.

به گفته اين مقام مسوول، امروز مبادله انرژي با همسايگان مي‌تواند مبدل به مبادله قدرت شود و از اين طريق به سودآوري دست يابيم.

شمس‌اردكاني با اشاره به همسايگي ايران با 14 كشور، تصريح كرد: امكان تبادل انرژي با همه اين كشورها وجود دارد، به طوري كه بتوانيم ارتباطات انرژي خود را بر حسب فصول مختلف سال و عرض جغرافيايي تنظيم كنيم.

رييس كميسيون انرژي اتاق ايران به‌طور نمونه به ظرفيت 30 هزار مگاواتي تبادل برق با همسايگان جنوبي در فصل زمستان كه اضافه بار برق در كشور وجود دارد اشاره و به عنوان يكي از ظرفيت‌ها ياد كرد. شبكه گاز در كشورهاي اطراف و همسايه ايران نيز تقريبا كامل است و مي‌توان با استفاده از اين ظرفيت به فروش مقادير اضافه گاز كشور پرداخت. اجراي اين مهم علاوه بر اينكه در راستاي فرامين رهبر معظم انقلاب و اقتصاد مقاومتي است، توسعه و آباداني كشور به ويژه مناطق مرزي را به دنبال دارد.

http://etemadnewspaper.ir/?News_Id=69829

ش.د9504782