(روزنامه اعتماد - 1395/08/20 - شماره 3670 - صفحه 11)
صبح روز گذشته زماني كه بسياري از مردم ايران از خواب بيدار شدند، بلافاصله به سراغ رسانههاي مختلف رفتند تا خبري از نتيجه نهايي انتخابات رياستجمهوري امريكا بگيرند كه به ناگاه با نتيجهاي باور نكردني روبهرو شدند و افرادي كه بيدار بودند و نتايج را دنبال ميكردند، ايالتها را با بهت و حيرت تماشا ميكردند كه يك به يك به رنگ قرمز در ميآمدند. نتيجهاي كه نشان ميداد دونالد ترامپ نامزد حزب جمهوريخواه امريكا تبديل به چهل و پنجمين رييسجمهور ايالات متحده شده است؛ موضوعي كه براي بسياري شوك آور و براي برخي ديگر شگفتانگيز بود. شايد تا قبل از اينكه حدود ساعت دو بامداد چهارشنبه به وقت تهران صندوقهاي راي مناطق شرقي بسته ميشد بسياري بر اين تصور بودند كه هيلاري كلينتون، رييسجمهور آينده ايالات متحده خواهد بود.
در فضاي مجازي و طرفداران هيلاري در نيويورك و برخي شهرهاي مختلف امريكا منتظر جشن پيروزي بودند و هواداران دونالد ترامپ تنها نظارهگر و منتظر نتايجي بودند كه شايد نامزد متبوع آنها را به عنوان پيروز انتخابات معرفي كند. دونالد ترامپ كه در ساعات پاياني رايگيري به همراه خانواده و دوستان به برج شخصي خود در قلب منهتن رفته بود تا نتايج را از آنجا دنبال كند شايد اين باور را نداشت كه پيروز نهايي انتخابات شخص او باشد. حتي در ساعات پاياني رايگيري كمپين ترامپ شكايتي را در ايالت نوادا به ثبت رساند كه برگههاي رايگيري اوليه اين ايالت جدا شود و قاضي اين شكايت را جايز ندانست.
از طرفي بحث خراب شدن اسكنر شمارش آرا در يوتا نيز مزيد بر علت شد كه دونالد ترامپ و هواداران او در توييتر به دنبال ايجاد جرياني بودند كه موج تقلب در انتخابات را به راه بيندازند. از طرفي سيانان نيز تصاويري را از خانه هيلاري كلينتون منتشر كرد كه نشان ميداد كاروان ماشينهاي او به سمت مركز شهر نيويورك به راه افتادند تا از آنجا نتايج انتخابات را دنبال كند. فضاي پر التهابي پيش از اعلام نتايج انتخابات بر امريكا حاكم بود. رسانههاي امريكايي نيز تلاش ميكردند تا پيش از پايان انتخابات شماي كلي را از نتايج ارايه بدهند تا زماني كه نتايج اصلي منتشر شود.
نتايج سرنوشتساز
حدود ساعت ٢:٣٠ دقيقه بامداد و با بسته شدن مراكز رايگيري در شرق امريكا بسياري منتظر اعلام نتايج اوليه بودند كه شماي كلي را از نتايج انتخابات نشان دهد. نخستين نتايج منتشرشده مربوط به ايالت كنتاكي، كاروليناي جنوبي و تعداد ديگري از ايالتهاي شرقي منتشر شد به ناگاه نشان داد كه دونالد ترامپ از نظر آرا پيشتاز رقابت با هيلاري است. در ابتدا اين موضوع براي حاميان هيلاري نگرانكننده نبود زيرا بسياري ميدانستند كه اعلام نتايج اوليه نشاندهنده نتايج قطعي در ايالتهاي حساس و سرنوشت ساز نيست. در ميان ايالتها برخي از آنها مانند كاليفرنيا، تگزاس، نيويورك و واشنگتن از پيش مشخص بودند كه نتايج آن به سود چه كسي رقم ميخورد و نتايج شگفتانگيزي در اين ايالتها كه از پيش تكليف آنها مشخص بود، رخ نداد. اما با توجه به شرايط و پوشش نقشهاي انتخابات در سراسر كشور در مجموع سيزده ايالت بودند كه ميتوانستند سرنوشت انتخابات را تعيين و مشخص كنند بين هيلاري كلينتون و دونالد ترامپ چه كسي به كاخ سفيد راه خواهد يافت.
در بين اين سيزده ايالت نتايج اوليهاي كه از ويسكانسين، ويرجينيا، ميشيگان، پنسيلوانيا، فلوريدا و اوهايو منتشر ميشد، بسيار شگفت آور بود. در اين ايالتها نتايج لحظه به لحظه جابهجا ميشد. در ابتدا هيلاري كلينتون در كاروليناي شمالي، اوهايو، پنسيلوانيا و ميشيگان پيشتاز بود. حتي نتايج اوليه فلوريدا نيز حاكي از پيشتازي هيلاري كلينتون در اين ايالت بود و رقابت شانه به شانه ميان دو طرف برقرار بود. حتي در ايالت حساسي مثل كاروليناي شمالي نيز تا زمان شمارش بيش از هفتاد درصد آرا هيلاري كلينتون پيشتاز رقابت بود. اما به ناگاه ورق به صورت كامل برگشت. آرا به سود دونالد ترامپ رقم خورد و تمام اين ايالتها آرايششان به سود نامزد جمهوريخواهان گرايش پيدا كرد.
از ايالتهاي حساس اوهايو بهعنوان ايالتي كه نامزدهاي جمهوريخواه هر زمان كه پيروز انتخابات ميشدند در اين ايالت نيز پيروز شدند، تمام الكترال اين ايالت را به سود خود جمع كرد. ١٨ الكترال مهم و حساس كه ميتوانست در سرنوشت انتخابات تاثيرگذار باشد. سپس كاروليناي شمالي كه ابتدا هيلاري كلينتون در آن پيشتاز بود و به سود ترامپ تغيير مسير داد و رسما نتايج آراي آن به سود دونالد ترامپ رقم خورد. در اين شرايط رقابت نفسگيري در ايالت فلوريدا به صورت شانه به شانه ميان دو نامزد در جريان بود. ايالتي كه با ٢٩الكترال كالج از جمله مهمترين ايالتهاي امريكا به شمار ميآيد و همواره نيز در رقابتهاي رياستجمهوري براي پيروز انتخابات نتايج آن مهم و حياتي بوده است. الكترال فلوريدا نيز در اين رقابت شانه به شانه ميان هيلاري و ترامپ به سود دونالد ترامپ رقم خورد تا اميد هيلاري براي پيروزي كمتر و كمتر شود.
در اين بين آراي هيلاري در ويرجينيايي كه ابتدا عقب افتاده بود جبران شد و در آنجا توانست پيروز نهايي انتخابات شود. اما برعكس انتخاباتهاي پيشين كه فلوريدا و اوهايو رييسجمهور را مشخص ميكردند اينبار نوبت ميشيگان و ويسكانسين بود كه سرنوشت را رقم بزنند. آخرين سنگرهايي كه هيلاري كلينتون براي پيروزي در انتخابات به آنها نياز داشت. اما با روشن شدن نتايج اين دو ايالت مشخص شد كه هيلاري كلينتون هيچ شانسي براي پيروزي در انتخابات رياستجمهوري امريكا ندارد. ميشيگان و ويسكانسين دو ايالتي كه هيلاري از برني سندرز شكست خورده بود در رقابت با دونالد ترامپ نيز شكست خورد تا آب پاكي باشد روي دست هيلاري كلينتون تا مشخص شود روياي نخستين زن رييسجمهور ايالات متحده را بايد به فراموشي سپرد.
اما تعجبآورتر از همه نتايج ايالت پنسيلوانيا بود كه شايد كمتر كسي منتظر شكست هيلاري در آن بود زيرا اختلاف به اندازهاي بود كه ميشد انتظار داشت هيلاري حداقل ٢٠الكترال اين ايالت را كسب كند كه در آراي پاياني اين اتفاق نيفتد و هيلاري كلينتون تبديل به بازنده بزرگ رقابت هشت نوامبر شود. بهطور كلي در مجموع سيزده ايالت تعيينكننده در انتخابات روز سه شنبه دونالد ترامپ توانست در ده ايالت پيروز شود، نتيجه باورنكردني كه شايد پيش بيني آن اصلا ساده نبود و در طرف مقابل هيلاري كلينتون در عين ناباوري تنها در سه ايالت مهم پيروز ميدان شد. در مجموع ايالتها و آراي مردمي دونالد ترامپ توانست با ٥٩٠٤١٢٥٠راي و ٢٨٩الكترال كالج پيروز انتخابات رياستجمهوري امريكا شد و در طرف مقابل نيز هيلاري كلينتون با ٥٩١٧٧٣٠٣راي و ٢١٨الكترال كالج در جايگاه دوم اين رقابت قرار گرفت و راه را براي رسيدن دونالد ترامپ به اتاق بيضي كاخ سفيد هموار كرد.
شخصيتي در قواره رياستجمهوري
زماني كه مشخص شد دونالد ترامپ در عين ناباوري رييسجمهوري ايالات متحده شده است بسياري منتظر آن بودند نطق پيروزي او چگونه خواهد بود. اين سوال در ذهن بسياري نقش بسته بود كه دونالد ترامپي كه در مراسمها و سخنرانيهاي خود با لحني عاميانه صحبت ميكرد چگونه ميخواهد در جايگاه رييسجمهور امريكا با مردم صحبت كند. زماني كه او به ميان هواداران خود آمد ديگر شبيه دونالد ترامپ سابق نبود، بلكه با آرامش پشت تريبون قرار گرفت و در ابتدا گفت: هيلاري با من تماس گرفت و اين پيروزي را به من و به شما تبريك گفت. من هم به هيلاري و خانواده و طرفدارانش به خاطر كمپين طولاني و سخت آنها تبريك ميگويم. امروز، روز اتحاد است. وي افزود: امروز همه امريكا از دموكرات تا جمهوريخواهان بايد با هم متحد شوند. از حضور مخالفانم كه حالا معلوم شد زياد هم نبودند در كنارم استقبال ميكنم. من رييسجمهور همه هستم.
ترامپ تاكيد كرد: با همه همه همه كشورها، دولتها كار خواهم كرد. ما به دنبال همكاري با همه هستيم. وي تصريح كرد: ميگفتند ما تيم كوچكي هستيم اما ببينيد چند نفر بوديم. از خانوادهام به خاطر اين همراهي طولاني سپاسگزار هستم و قول ميدهم شما را نااميد نكنم. شايد در دو يا سه، شايد هم هشت سال آينده به راي امروز خود افتخار كنيد. فورا كار براي مردم امريكا را آغاز خواهم كرد. من عاشق كشورم هستم. پس از اين سخنراني كوتاه دست مايك پينس، معاون اول خود را فشرد و با تك تك اعضاي خانواده خود خوشوبش كرد. اما به نظر ميرسيد ترامپ تمام تلاش خود را كرد تا شخصيت خودش را حفظ كند و جلوي احساساتي كه به نظر ميرسيد به گريه نزديك ميشود را بگيرد. او تمام تلاش خود را كرد كه به مانند رييسجمهور امريكا رفتار كند و ديگر دونالد سابق نباشد.
گفتني است پس از مشخص شدن شكست هيلاري كلينتون در انتخابات به نظر ميرسيد توان روحي خوبي براي حضور در ميان هوادارانش نداشت و نماينده خود را براي عذرخواهي از حاضران به ميان هواداران فرستاد تا آنها را از محل تجمع در نيويورك پراكنده كند و با اين كار رسما شكست و سرخوردگي از نتايج انتخابات را بپذيرد. گفتني است با اعلام نتايج رسمي تعدادي از هواداران هيلاري در اعتراض به پيروزي دونالد ترامپ در انتخابات به خيابانها آمدند و تعدادي از آنها با پليس نيز درگير شدند. بخش زيادي از اين اعتراضها در اوكلاهاماي كاليفرنيا؛ ايالتي كه اكثر آنها دموكرات هستند، رخ داد. با اين وجود مشخص نيست كه اين اعتراضها تا كي و تا چه زمان ادامه پيدا خواهد كرد و دايره نفوذ آن تا چه ميزان خواهد بود.
تماس تلفني اوباما
باراك اوباما، رييسجمهوري ايالات متحده كه در طول كارزار انتخاباتي امريكا تمام قد در كنار هيلاري كلينتون قرار گرفت و از او حمايت كرد و تمام تلاش خود را انجام داد كه دونالد ترامپ به دفتر بيضي كه او اكنون در آن حضور دارد، نرسد اما در نهايت مجبور شد با اعلام نتايج انتخابات امريكا گوشي تلفن را بردارد و به دونالد ترامپ تبريك بگويد. دو فردي كه در طول ماههاي گذشته حسابي از خجالت يكديگر در آمده بودند. حالا بناست امروز دونالد ترامپ به كاخ سفيد برود و با باراك اوباما ديدار كند تا مقدمات انتقال قدرت به دونالد ترامپ فراهم شود. گزارشها حاكي از آن است كه روز بيستم ژانويه مراسم تحليف رييسجمهور جديد امريكا برگزار خواهد شد.
شكست دوباره نظرسنجيها
اگر به شكست نظرسنجيها در ساليان اخير بازگرديم، نشان ميدهد كه ديگر نظرسنجيها به مانند گذشته بازگوي خواسته اصلي مردم نيستند. نخستين نظرسنجي در انتخابات كنست اسراييل بود كه بسياري تصور نميكردند كه حزب ليكود به رهبري بنيامين نتانياهو به راحتي تشكيل كابينه دهد و اكثريت مناسبي را در انتخابات كسب كند و نظرسنجيها نيز مويد چنين شرايطي بود اما به ناگاه تمام رشتهها پنبه شد. پس از انتخابات رژيم اسراييل نوبت به انتخابات سراسري بريتانيا رسيد كه در آن نظرسنجيها راه بريتانيا را دولت ائتلافي ترسيم كردند اما با اقتدار دولت محافظهكار ديويد كامرون با قدرت پيروز نهايي انتخابات شد و دولتي بدون ائتلاف با احزاب ديگر را تشكيل داد. دور دوم انتخابات سراسري در تركيه نيز همين شرايط بود. نظرسنجيها پيشبيني نداشت كه حزب عدالت و توسعه بتواند پيروز مطلق انتخابات باشد اما مردم نگران از امنيت خود به حزب عدالت و توسعه راي دادند و با اكثريت مطلق آرا اين حزب را راهي مجلس اين كشور كردند.
در آوريل ٢٠١٦ نيز بسياري منتظر آن بودند تا رفراندوم خروج بريتانيا از اتحاديه اروپا راي نياورد و پيشبينيها و نظرسنجيها نيز اين موضوع را تاييد ميكرد اما چيزي كه رخ داد خروج نهايي بريتانيا از اتحاديه اروپا بود؛ چيزي كه كمتر رسانه و مركز نظرسنجي آن را پيش بيني كرده بود. در اكتبر امسال نيز رفراندوم توافقنامه صلح كلمبيا نيز كه مراكز نظرسنجي اعلام كرده بودند كه راي خواهد آورد اما اين موضوع نيز محقق نشد. حالا در دومينوي شكست نظرسنجيها در سال ٢٠١٦ نوبت به ايالات متحده رسيد كه در آن كمتر رسانه و نظرسنجياي اعلام كرده بود كه هيلاري كلينتون بازنده اين رقابت خواهد بود. بسياري شانس پيروزي هيلاري را بالاي هشتاد درصد پيشبيني ميكردند و حتي در ايالتهاي مختلف كه در آن كلينتون شكستهاي سختي را پذيرفت اصلا پيشبيني شكست اينچنيني در همه ايالتها وجود نداشت.
زماني كه ترامپ در توييتر خود فراخوان براي تغيير رنگ شش ايالت براي پيروزي در انتخابات بود شايد كسي آن را جدي نميگرفت اما حالا ميتوان فهميد كه جمله ترامپ در توييتر بيراه نبوده است. از طرفي شايد گشايش دوباره پرونده ايميلهاي هيلاري تنها يك هفته پيش از انتخابات موجب شد تمام معادلات را بر هم بزند و هفته منتهي به انتخابات فشاري كه از روي كمپين ترامپ در خصوص تعرضات جنسي ترامپ به كمپين هيلاري در خصوص افشاي ايميلهاي جديد در لپتاپ همسر سابق مشاور هيلاري كلينتون منجر شد و در نهايت هرچند افبيآي يك روز پيش از انتخابات اعلام كرد كه اين موضوع به هيلاري كلينتون بيارتباط بوده است اما تاثير خود را بر انتخابات گذاشت و شايد هيلاري كلينتون هيچگاه جيمز كومي، رييس افبيآي را نخواهد بخشيد. از طرفي برخي معتقدند راي خجالتيها (به افرادي كه ميخواهند به يك فرد راي بدهند اما از اعلام آن در نظرسنجيها خجالت ميكشند) در امريكا موجب شده كه نظرسنجي به اندازه كافي بازگوكننده آراي واقعي مردم نباشد.
با نگاه به آراي هيلاري كلينتون در انتخابات يك واقعيت دوباره براي دموكراتها نمايان شد. اينكه هيلاري كلينتون اگرچه نزديك به صد هزار راي مردمي بيش از دونالد ترامپ به دست آورده اما به دليل شكست در الكترال كالج مجبور است شكست در انتخابات را بپذيرد. اين دومين بار است كه در طول شانزده سال گذشته براي دموكراتها چنين اتفاقي رخ ميدهد. در زماني كه دموكراتها اين شانس را دارند تا براي سومين بار پياپي در كاخ سفيد حضور پيدا كنند، چنين اتفاقي رخ ميدهد. در انتخابات سال ٢٠٠٠ الگور معاون اول رييسجمهور وقت امريكا و نامزد حزب دموكرات اگرچه پانصد هزار راي بيشتر از جورج بوش به دست آورد اما به دليل الكترال كمتر مجبور شد تا شكست را بپذيرد. حالا نيز شاهد آن هستيم كه هيلاري كلينتون با راي بيشتر و الكترال كمتر بازنده رقابت سهشنبه شب بود و اين اتفاق موجب شده تا برخي در امريكا به فكر اصلاح سيستم انتخاباتي الكترال كالج در امريكا شوند. سيستمي كه ايالات متحده بر آن بنا شده و تغيير آن ميتواند عملا بسياري از چارچوبها و قالبهاي سياسي در امريكا را عملا تغيير دهد.
انتخابات سنا و كنگره
روز سه شنبه مردم امريكا علاوه بر انتخاب رييسجمهور بايد در انتخابات مياندورهاي مجلس نمايندگان و سناي امريكا شركت ميكردند. نتيجه انتخابات كنگره تا حدودي از قبل مشخص بود و پيشبينيها حاكي از آن بود كه جمهوريخواهان حداقل براي دو سال ديگر كنترل مجلس را در دست خواهند داشت. نتيجه اين انتخابات نشان داد جمهوريخواهان توانستهاند از مجموع ٤٣٥ نماينده مجلس ٢٣٥كرسي را به دست آورند و كنترل آن را كماكان حفظ كنند اين در حالي است كه دموكراتها ١٩١كرسي را كسب كردند.
در طرف مقابل انتخابات سناي امريكا از حساسيت بالاتري برخوردار بود. انتخاباتي كه بنا بود تكليف ٣٤ سناتور آينده سناي امريكا را مشخص كند و دموكراتها اين شانس را داشتند تا يك بار ديگر كنترل سنا را در اختيار بگيرند. اما در نهايت اين جمهوريخواهان بودند كه با ٥١كرسي در سناي امريكا بر حاكميت خود بر قوه مقننه ادامه دهند و حالا با توجه به پيروزي دونالد ترامپ در كاخ سفيد جمهوريخواهان پيروز مطلق انتخابات سهشنبه شب بودند و حالا دموكراتها حداقل براي دو سال آينده در حاشيه سياست امريكا بنشينند و تماشاگر اقدامات جمهوريخواهان در كشور باشند.
http://etemadnewspaper.ir/?News_Id=59676
ش.د9504774