تاریخ انتشار : ۱۰ مهر ۱۳۹۶ - ۰۹:۳۴  ، 
کد خبر : ۳۰۴۸۶۹
اما و اگرهاي جدايي كردستان از عراق

فعالان كرد: فعلا نه

پایگاه بصیرت / يسرا بخاخ

(روزنامه اعتماد ـ 1396/05/19 ـ شماره 3876 ـ صفحه 11)

در تلاش تاريخي ملت‌ها براي استقلال و رهايي از استعمار همواره كشورها و نهادهايي بوده‌اند كه به دليل منافع شخصي خود در راه استقلال مردم ايستاده باشند يا حتي صداهاي مخالف داخلي هم به گوش رسيده كه بر اساس ديدگاه‌ها و منافع خود با استقلال‌طلبي مخالفت كرده باشند. اما ماجرا درباره تجزيه يك كشور متحد متفاوت است، هيچگاه در تاريخ دور و نزديك قصد و نيت يك گروه و قوميت كه سال‌ها بخشي از يك كشور متحد بوده و موجوديت جداگانه‌اي نداشته براي تجزيه آن كشور مورد استقبال قرار نگرفته است. در مورد تجزيه كردستان و تشكيل كشوري مستقل نيز اين جدال و اختلاف جديد و تازه نيست. در تاريخ كردستان همواره گروهي خواستار جدايي بوده در حالي كه گروه ديگر قايل به تقسيم يك يا حتي چند كشور به خاطر جغرافياي قوميتي نيستند. در شرايطي كه خبرها از تلاش و آماده‌سازي منطقه كردستان عراق براي برگزاري همه‌پرسي به گوش مي‌رسد، ابراهيم جعفري وزير خارجه عراق برگزاري همه‌پرسي را به سود وحدت عراق ندانست. وي در ديدار با نمايندگان حزب دموكرات كردستان در پارلمان عراق گفت كه همه ايمان دارند كه وحدت عراق ضامن ثبات در منطقه است و هيچ‌يك از كشورهاي دنيا از اقدام كردستان براي برگزاري همه‌پرسي استقبال نكرده‌اند. اين واكنش جعفري بعد از اعلام كميته عالي نظارت بر برگزاري همه‌پرسي كردستان در خصوص اعزام يك هيات بلندپايه به بغداد براي گفت‌وگو درباره برگزاري همه‌پرسي در منطقه كردستان بود. دانا جزا يكي از اعضاي حزب دموكرات كردستان اعلام كرد كه هيات كردستان براي دريافت موافقت بغداد به ديدار مسوولان عراقي نمي‌رود بلكه براي بررسي چندين مساله از جمله موضوع برگزاري همه‌پرسي و اختلاف نظر بر قوانين مربوط به آن به بغداد سفر خواهد كرد.

اما در اقدامي تاثيرگذار نخستين موج مدني عليه برگزاري همه‌پرسي در كردستان شكل گرفته و شماري از چهره‌هاي سياسي، نويسندگان، خبرنگاران و فعالان مدني از شهر سليمانيه، دومين شهر بزرگ منطقه كردستان كمپين (فعلا نه) را راه‌اندازي كرده‌اند كه به صحنه رويارويي خبرنگاران و فعالان كرد در فضاي مجازي تبديل شده است و گروهي موافق اقدامات بارزاني و گروه ديگري مخالف آن هستند. در حالي كه موافقان برگزاري همه‌پرسي مخالفان آن را خائن ملي مي‌دانند، دانا جزا خبرنگار نزديك به حزب دموكرات كردستان عراق مي‌گويد چرا بايد با برگزاري همه‌پرسي مخالفت شود؟ اين يك حق قانوني بر اساس قانون اساسي عراق است.

اما بخش عظيمي از فعالان فضاي مجازي معتقدند كه برگزاري همه‌پرسي در شرايط فعلي اقدام اشتباه است و كردستان را وارد مسيري خواهد كرد كه نتيجه آن مشخص نيست. «كه يلان محمد» نويسنده كُرد مي‌گويد بسياري از افكار عمومي منطقه كردستان معتقدند كه پيش از گام برداشتن به سوي برگزاري همه‌پرسي يا جدايي از عراق ابتدا بايد مشكلات داخلي و معيشتي كردستان عراق را حل و فصل كرد بعد در مسير جدايي از عراق كه يك تصميم حياتي است گام برداشت. در ميان جريان‌هاي كُرد جنبش گوران كه يك حركت سياسي جدا شده از اتحاد ميهني كردستان به رياست جلال طالباني رييس‌جمهور پيشين عراق است يكي از مخالفان برگزاري همه‌پرسي در ٢٥ سپتامبر آتي است. اين جنبش معتقد است كه ابتدا بايد حركت دموكراسي را در اين منطقه فعال كرد، اصلاحات اداري ايجاد كرد و صحنه سياسي كردستان را از وابستگي‌هاي قومي و خانوادگي رها كرد بعد از آن به سوي مساله جدايي از عراق يا همان استقلال گام برداشت. هوشنگ اوسي نويسنده كُرد در روزنامه الحيات نوشته كه مطالبات اين جريان‌هاي سياسي مطالبات مشروعي است اما نتيجه‌اي كه از آن مي‌خواهند غير مشروع است. اين نويسنده كُرد كه از حاميان جدايي كردستان از عراق است مي‌گويد برخي جريان‌ها و گروه‌هاي سياسي كردستان يك عقده كهنه و ديرينه دارند به نام «خانواده بارزاني». به گفته او اين عقده بعد از اينكه ابراهيم احمد دبير دفتر سياسي حزب با ملا مصطفي بارزاني موسس حزب اختلاف نظر پيدا كرد و از حزب دموكرات كردستان جدا شد شكل گرفت و طي سال‌ها دشمني سياسي، نظامي و فكري عميقي ميان دو گروه ايجاد شد كه تبعات آن همچنان ادامه دارد. به گفته اوسي اكثر افرادي كه در اتحاد ميهني كردستان يا جنبش گوران حضور دارند پيروان همان ديدگاه و طرز تفكر ابراهيم احمد و جلال طالباني هستند كه از حزب دموكرات جدا شده بودند. به گفته اين نويسنده كُرد تعداد كمي هم در اتحاد ميهني كردستان حضور دارند كه با برگزاري همه‌پرسي موافقت كرده و كوسرت رسول علي و برهم صالح از آن دسته هستند؛ با وجود اينكه اين موضع آنها با طرز تفكر شماري از رفقاي‌شان در حزب اتحاد ميهني كردستان به ويژه هيرو ابراهيم احمد همسر جلال طالباني در تضاد است.

اين حامي برگزاري همه‌پرسي معتقد است كه مخالفت وابستگان به اتحاد ميهني كردستان در واقع منافع حزبي آنهاست نه منافع مردم كردستان و در توجيه شرايط موجود در منطقه و عراق و تاكيد بر اينكه در شرايط فعلي زمان براي جدايي مناسب نيست مي‌گويد: بهترين زمان براي اعلام دولت كُرد اتفاقا زماني است كه شرايط پر‌تنش و بي‌ثباتي حاكم است، از طرفي اغلب كشورهاي عضو سازمان ملل در شرايط پرتنش يا بعد از جنگ‌ها يا بحران‌هايي كه در جهان رخ داده بود شكل گرفته‌اند. از سوي ديگر كشورهاي مستقل زيادي وجود دارند كه به وسيله يك خانواده اداره مي‌شوند و وضعيت خوبي هم دارند و نمي‌توان نتيجه‌گيري كرد كه دولت كردستان به دليل حضور خاندان بارزاني در رأس قدرت دولتي شكست خورده خواهد بود.

حنان الفتلاوي نماينده پارلمان عراق كه اظهارات صريح و آشكار او هميشه جنجال‌آفرين شده است، مساله همه‌پرسي براي جدايي منطقه كردستان از عراق را ميل و آرزوي مسعود بارزاني مي‌داند او معتقد است كه از همان زماني كه در سال ٢٠٠٣ ديكتاتوري صدام حسين سقوط كرد بارزاني به دنبال جدايي كردستان از عراق بود. به گفته الفتلاوي بارزاني و حزبش براي اين مساله تبليغ كرده به آن بال و پر داده و حالا براي منافع داخلي خود براي اينكه در قدرت باقي بماند از آن استفاده مي‌كند. الفتلاوي معتقد است كه تصميم بارزاني براي برگزاري همه‌پرسي واقعي نيست و بخشي از آن براي باج‌گيري و بخش ديگري براي جلب نظر افكار عمومي كُرد است. اين نماينده عراقي مي‌گويد اگر همه‌پرسي هم برگزار شود بارزاني مساله جدايي از عراق را پشت گوش مي‌اندازد زيرا او مي‌داند كه اگر وارد اين مسير شود بازنده خواهد بود. او معتقد است در محيطي كه همه كشورهاي همسايه از جمله ايران، تركيه و سوريه با جدايي كردستان مخالف هستند، امريكا، اتحاديه اروپا، بريتانيا و آلمان نيز نظر مخالف خود را در اين زمينه بيان كرده‌اند و حتي همپيمانان و شركاي سياسي كُردها يعني ائتلاف ملي عراق هم مخالفت خود با جدايي كردستان را علني كرده، تشكيل يك دولت مستقل كُرد امكان‌پذير نيست.

http://etemadnewspaper.ir/?News_Id=82913

ش.د9602014

نظرات بینندگان
ارسال خبرنامه
برای عضویت در خبرنامه سایت ایمیل خود را وارد نمایید.
نشریات