روایت نماینده کلیمیان از مشکلات اقلیت‌ها در ایران

(روزنامه آسمان آبي ـ 1396/07/01 ـ شماره 70 ـ صفحه 9)

** قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران از نظر آزادی مذهبی، یکی از بهترین و مترقی‌ترین قوانین در دنیاست؛ چون برای فعالیت‌های مذهبی اقلیت‌های دینی آزادی کامل در قانون اساسی به‌صورت رسمی تامین شده است. خوشبختانه این قانون کاملا اجرا شده و از نظر آزادی در انجام‌دادن فعالیت مذهبی و آموزش اعتقادات مذهبی حتی برای کودکان هیچ محدودیتی وجود ندارد. در مدارس ویژه یهودی، قوانین، دین و شرع یهود برای دانش‌آموزان ما تدریس می‌شود و اگر برخی دانش‌آموزان علاقه دارند که در مدارس غیر‌یهود و عمومی تحصیل کنند، می‌توانند در روزهای تعطیل در مدارس یهودی حاضر شوند و آموزش‌های مربوط به یهودیت را فراگیرند؛ بنابراین از نظر آزادی مذهبی و آموزش مذهبی هیچ‌گونه مشکلی در کشورمان وجود ندارد. کلاس‌های دینی فوق پیشرفته‌تر هم به همان شیوه تاریخی و سنتی جامعه کلیمی در کنیسه‌های ما در حال برگزاری است. اما قانون، اجرای قوانین براساس احوال شخصی اقلیت‌های دینی را نیز مدنظر قرار داده است. طبق قانون اساسی، به احوال شخصی اقلیت‌های دینی براساس شریعت خودشان رسیدگی می‌شود و دادگاه‌ها هم ملزم هستند در بررسی مسائل شخصی بین اقلیت‌های دینی براساس فتوای دینی مراجع آن اقلیت رفتار کنند. این حق قانونی اجازه می‌دهد شرعیات و عرف جوامع اقلیت در احوال شخصی آن‌ها ملاک تصمیم‌گیری و قضاوت قرار بگیرد. این هم از دیگر نکات مترقی قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران است. درباره مقدمات انجام‌دادن مراسم‌های مذهبی مثل وجود کشتارگاه‌هایی که در آن‌جا ذبح براساس شریعت یهودی انجام شود یا رستوران و قصاب‌هایی که مخصوص یهودیان باشد، ما هیچ‌گونه محدودیتی نداریم و در این‌باره آزادی کامل براساس قوانین ایران وجود دارد.

* غیر از مواردی که ذکر کردید، آیا قانون در ایران شرایط لازم برای فعالیت اقلیت‌ها را در نظر گرفته است؟

** درباره فعالیت سیاسی نه‌تنها جامعه یهودی ایران بلکه همه اقلیت‌های ایران از نظر سیاسی متکثر هستند و نمی‌توانیم بگوییم همه یهودیان ایران طرفدار یک نظریه سیاسی خاص هستند‌؛ چون جامعه یهودی از نظر وضعیت اقتصادی و اجتماعی مثل جامعه مسلمانان، یک جامعه متکثر است. آن‌ها با طرفداری از همه گروه‌های قانونی که در نظام جمهوری اسلامی وجود دارند، فعالیت‌ می‌کنند. هریک از این افراد فعالیت‌های سیاسی خودشان را در آن چارچوب انجام می‌دهند. ما اعتقادی به آپارتاید یا جدا‌سازی فعالیت‌های سیاسی اقلیت‌های دینی از بقیه مردم ایران نداریم. هر کسی به هر گروهی که تمایل داشته باشد در همان گروه مشارکت می‌کند. باید در نظر داشت اقلیت‌های دینی به‌صورت جمعی طرفدار یک نظریه واحد و خاص نیستند. این موضوع حداقل درباره جامعه کلیمی ایران صدق می‌کند. از نظر قانونی، اقلیت‌ها اگر بخواهند برخی موسسات را برای حل مسائل خودشان تشکیل بدهند، باید همان مراحل قانون احزاب و جمعیت‌ها را طی کنند. در واقع، ما مشکل جدایی در رابطه با مسائل سیاسی که مختص اقلیت‌ها باشد حداقل با اقلیت کلیمی نداریم. افرادی که در جامعه ما فعال سیاسی هستند در تشکل‌های مختلف براساس علاقه خودشان فعالیت می‌کنند.

‌* یعنی منظور شما این است که اگر مشکلی برای فعالیت سیاسی در ایران وجود دارد برای همه مردم ایران است و مشکل خاصی برای اقلیت‌ها وجود ندارد؟

** در مسائل سیاسی و عام ما یک شهروند ایرانی هستیم، مثل بقیه مردم ایران. هر وضعیتی که درباره فعالیت و وضعیت سیاسی برای کل مردم ایران وجود دارد، طبیعی است که جوامع اقلیت هم در همان چارچوب حرکت می‌کنند.

* آیا بستر اجرایی‌شدن این قانون که شما از آن به‌عنوان یک قانون مترقی نام می‌برید برای فعالیت سیاسی اقلیت‌ها در ایران وجود دارد؟

** ما هیچ مسئله‌ای در طول تاریخ با مردم ایران نداشتیم؛ چون خودمان جزو مردم ایران هستیم و فرهنگ، تاریخ، گذشته، حال و آینده مشترک داریم. زندگی سیاسی و اجتماعی ما از همدیگر جدا نیست. تنها تفاوت موجود بین ما و بقیه مردم ایران تفاوت دینی است که آزادی دینی هم به اندازه کافی وجود دارد؛ البته این به‌هیچ‌وجه به این معنی نیست که ایرانیان یهودی و دیگر اقلیت‌ها هیچ‌گونه مشکلی ندارند. هیچ جامعه بدون مشکلی وجود ندارد. جوامع اقلیت هم برخی مسائل خاص خودش را دارد که ما همه تلاش‌مان را برای حل این مشکلات به کار می‌بریم. برای ما مهم این است که نتیجه تلاش‌مان برای حل مشکلات جوامع اقلیت، مثبت باشد که خوشبختانه شاهدیم شرایط برای جوامع اقلیت رو به بهبود است و مشکلات موجود یکی‌یکی در حال حل‌شدن هستند.

* آیا شما در مجلس طرح یا لایحه‌ خاصی برای حل مشکلات اقلیت‌ها در دستورکار دارید؟

** یک لایحه خاص برای بهترشدن شرایط اقلیت‌‌های دینی در ایران وجود دارد که آن بررسی و تغییر ماده 881 مکرر قانون مدنی است که پیش از انقلاب تصویب شده است. این ماده در رابطه با ارث در برخی مواقع بعضی از مشکلات را برای اقلیت‌ها ایجاد می‌کند. ما از طرف نمایندگان اقلیت‌ها درباره این موضوع طرحی را به کمیسیون قضایی داده‌ایم که از جانب نمایندگان اکثریت هم پشتیبانی شده است. فعلا در حال رایزنی برای تصویب این پیشنهاد هستیم. این طرح در کمیسیون قضایی در حال بررسی است؛ البته ما این گلایه را از کمیسیون قضایی داریم که بررسی این طرح با مقداری وقفه روبه‌رو شده است و امیدواریم هرچه سریع‌تر بررسی شود و به صحن بیاید.

* شما می‌گوید که برای آموزش و تدریس دینی اقلیت‌ها در کشور مشکلی وجود ندارد و تا جایی که من اطلاع پیدا کردم در مدارس اقلیت‌ها ساعات تدریس دروس دینی آن‌ها نسبت‌به گذشته بسیار کم شده است؟

** فعلا محدودیتی برای ما از نظر این ساعات وجود ندارد؛ چه در ساعات درسی و چه در ساعات فوق‌برنامه تا هر حدی که خود دانش‌آموزان تمایل داشته باشند امکان آموزش شریعت یهودی از پایه آموزش قرائت نماز تا بالاترین سطح فقهی و تخصصی وجود دارد.

* شما به‌عنوان نماینده یک اقلیت دینی در مجلس ایران به نوجوانان عضو اقلیت‌های کشور درباره آینده سیاسی‌شان چه توصیه‌ای‌ دارید؟

** از نظر من، فعالیت سیاسی وظیفه هر شهروند است. هر انسانی در هر جامعه‌ای که زندگی می‌کند باید به همه تحولات آن جامعه حساس باشد و سعی کند با انتخاب بهترین تفکر چه از نظر سیاسی و فرهنگی به پیشرفت کشور و بهبود شرایط زندگی خودش و تحقق بیشتر منافع ملی کشورش خدمت کند، اما این‌که من توصیه کنم که همه طرفدار یک تفکر سیاسی باشند کار پسندیده‌ای نیست، بلکه باید همه را به مطالعه دقیق تشویق کرد. باید این را در نظر داشت که متاسفانه در احزاب و تشکل‌های ایران توجه خاصی به بخش جوانان و دانش‌آموزان و فعالیت‌های دانشجویی نمی‌شود. احزاب تلاشی برای کادر‌سازی نمی‌کنند. حتی برخی از تشکل‌های سیاسی می‌خواهند از جوانان به‌عنوان پیاده‌نظام استفاده کنند و نقشه مدونی برای این ندارند ‌که این جوانان مدارج ترقی سیاسی را طی کنند. توصیه من به جوانان شرکت در فعالیت‌های فرهنگی، اجتماعی و سیاسی است. از احزاب هم این درخواست را دارم که به بخش‌های جوانان و دانش‌آموزان بیشتر بها بدهند.

* روحانی در دو دوره انتخابات ریاست‌جمهوری وعده‌هایی برای بهبود شرایط اقلیت‌های قومی و مذهبی در ایران داده بود. از نظر شما، آیا در این دولت وضعیت بهتر شده است؟

** به نظر من، شرایط اقلیت‌ها شرایط روبه بهبودی است، ولی توقع ما این است که شتاب این بهبود بیشتر شود؛ البته برخی مشکلات اقلیت‌ها در حوزه اختیارات قوه مجریه نیست و مقداری از آن به قوانین موجود برمی‌گردد که بهترشدن شرایط هم نیازمند تغییر این قوانین است. تغییر این قوانین هم نیازمند توجه ویژه مراجع محترم تقلید است که بر این اساس، پایه تغییر برخی قوانین فراهم شود.

https://asemandaily.ir/post/2681

ش.د9602527