(روزنامه جوان – 1396/06/09 – شماره 5177 – صفحه 15)
مسعود بارزاني، رئيس اقليم كردستان عراق در مصاحبه با روزنامه الشرق الاوسط درباره احتمال به تأخير افتادن همهپرسي استقلال اقليم كردستان گفت: همهپرسي تصميمي سرنوشتساز و تصميم مردم و بيشتر گروههاي سياسي اقليم كردستان است و بايد در موعد خود يعني ۲۵ سپتامبر برگزار شود، مگر اينكه جايگزين بهتري وجود داشته باشد. وي در جواب اين سؤال كه منظورش از جايگزين بهتر چيست، گفت: اين صرفاً يك نظر است و من كسي نيستم كه تصميم ميگيرم. شوراي بالاتري براي همهپرسي وجود دارد كه رهبري سياسي در كردستان است و تنها تصميم يك نفر مد نظر نيست. اما همانطور كه از بسياري ميشنويم كه زمان مناسب نيست و به تأخير انداختنش براي شش ماه يا يك سال بهتر است اينجا بايد اين سؤال را مطرح كنيم كه آيا آمادگي براي امضاي سندي كتبي وجود دارد كه براساس آن مثلاً همهپرسي در ۲۵ سپتامبر ۲۰۱۸ برگزار و نتايج آن به رسميت شناخته شود و اين نتايج به نفع اقليم كردستان باشد؟ شايد بشود چنين جايگزيني را اگر مطرح شود بررسي كرد. ما اين جايگزين را ابتدا از دولت و پارلمان عراق و بعد با ضمانت امريكا، ائتلاف ضدداعش، اتحاديه اروپا و سازمان ملل ميخواهيم.
در زماني كه شرايط براي فراهم شدن اين جايگزين مهيا نباشد به معناي اين است كه همهپرسي در موعد مقرر برگزار خواهد شد. بارزاني گفت: من نظر مردم را ميپذيرم و ديگر مسئوليتي نخواهم داشت. من به وظيفهام در قبال مردم عمل كردم و اگر مردم با استقلال مخالفت كردند من به اراده مردم خود احترام ميگذارم و دنبال زندگي خودم ميروم. اگر مردم گفتند نه من نيز ديگر فرصتي جهت ادامه كارم نخواهم داشت. رئيس اقليم كردستان عراق همچنين تصريح كرد كه با صراحت سال گذشته به حيدر العبادي، نخست وزير و رهبران نيروهاي سياسي عراق در شهر بغداد گفته است كه تجربه شراكت شكست خورده است، لذا ما تلاش ميكنيم كه همسايگان خوبي باشيم و همكاري كنيم. وي مدعي شد: «آنها ما را به عنوان شريك در عراق نپذيرفتند و گزينه ما هم همهپرسي و استقلال است». بارزاني در عين حال گفت: تنها فرصت براي تعويق همهپرسي اين است كه بغداد، واشنگتن و سازمان ملل و اتحاديه اروپا ضمانت كتبي قاطع بدهند كه در صورت تعويق شش ماهه يا يكساله همهپرسي، نتايج آن را قبول كنند. بارزاني با طرح ادعايي عليه ايران گفت: دولت مستقل كرد بر آزادي تصميمگيري خود پافشاري خواهد كرد و «بخشي نه از هلال ايران و نه هر هلال ديگري خواهد بود».
وي درباره ديدار اخيرش با يك هيئت ايراني گفت: ديدار بسيار دوستانه بود و حسن داناييفر، سفير سابق ايران در بغداد رياست اين هيئت را برعهده داشت. اين هيئت پيامي را از سوي تهران براي همكاري و هماهنگي ميان دو طرف به ما منتقل كرد. هيئت ايران مخالفتش را با همهپرسي اعلام و تأكيد كرد كه زمان مناسب نيست و بهتر است مشكلات ميان اربيل و بغداد با استفاده از تجارب قبلي حل شود. ما گفتيم كه از اين مرحله عبور كردهايم و ديدگاهمان را برايشان توضيح داديم. وي درباره احتمال محاصره اقليم كردستان از سوي ايران، سوريه و تركيه گفت: مطمئن باشيد كه اگر چنين اقدامي انجام دهند، خودشان ضرر خواهند كرد.
او درباره قدرت اقتصادي اقليم كردستان براي تحمل بسته شدن مرزها از سوي كشورهاي ديگر گفت: ما فكر همه چيز را كردهايم. از جمله تهديد به بستن مرزها يا قطع روابط از سوي برخي كشورها. هر طرفي در اتخاذ تصميماتش آزاد است اما من بار ديگر ميگويم كه اگر اين طرفها با آزار و اذيت ما توافق كردند بهاي سنگيني خواهند پرداخت. وي با اشاره به حملات داعش با بيان اينكه عربهاي اهل سنت بيشترين زيان را از آنچه روي داد، ديدهاند، به شكل تحريككننده گفت: در پي سقوط صدام به آنها توصيه كردم كه اقليمي براي خود برپا كنند. بعد از سقوط نظام صدام شاهد تنشي در وضعيت سنيها بوديم. من به آنها گفتم كه بايد ذهنيتشان را تغيير دهند. من به آنها گفتم كه شما نخواستيد شريك باشيد اما بياييد عراق را بر پايه شراكت بسازيم. حقيقت اين است كه سنيها خسارت بزرگي ديدند و فرصت را از دست دادند.
بارزاني حتي عملاً وعده كمك به سنيها را داد و گفت: طيف سني از آغاز مرتكب اشتباهاتي شد و اكنون در وضعيت بدي قرار دارد. ما آماده كمك به آنها هستيم اما بايد اول به خودشان كمك كنند. اعراب سني در اقليم كردستان وضعيتشان مثل كردهاست و ما متعهد شدهايم كه بينشان تفاوتي قائل نشويم اما به اعراب خارج اقليم هم آمادگي كمك داريم. فقط بايد بگويند چه نوع كمكي ميخواهند. رئيس اقليم كردستان عراق در ادامه ادعاهاي ضدايراني خود گفت: نفوذ ايران در عراق بسيار زياد است اما نميتوانم بگويم كه به طور كامل عراق را اداره ميكند يا عراق بخشي از ايران شده است. نفوذ امريكا در بغداد بسيار كمتر از نفوذ ايران است.
تأييد حمايت تلآويو
بارزاني در جواب اين سؤال كه آيا تنها اسرائيل است كه به صراحت اعلام كرده با همهپرسي موافق است، افزود: بله اين درست است و من از مواضع كشورهاي عربي نيز سپاسگزارم. مواضع كشورهاي عربي بسيار بهتر از مواضع كشورهاي اروپايي و امريكاست. همگي به حق مردم كردستان اعتقاد دارند و پيام بسيار معقولي از سوي دبيركل اتحاديه عرب به من رسيده است. مواضع كشورهاي عربي مواضع متعادلي است. چندي پيش يك منبع مطلع كه در جلسه پنجشنبه گذشته نمايندگان جمهوريخواه كنگره امريكا حاضر بوده، به روزنامه اسرائيلي جروزالم پست گفته نتانياهو از تأسيس كردستان مستقل در شمال عراق حمايت ميكند. بر اساس اين گزارش، نتانياهو مردمان كرد را مردماني «شجاع و غربگرا» توصيف كرده كه ارزشهايشان با اسرائيل مشترك است. همچنين از مدتها پيش اخباري مبني بر حمايت از تجزيه كردستان از سوي عربستان بر سر زبانها افتاده است.
وي درباره تصميم حشد الشعبي براي بازپسگيري كركوك گفت: اولاً ما آماده مذاكره با بغداد هستيم، حتي بعد از همهپرسي درباره موضوع مرزها از جمله كركوك اما كركوك شهري كردستاني است و هويتش كرد است و ما آمادهايم آن را الگويي براي همزيستي قومي و ديني و مذهبي قرار دهيم. اما هر نيرويي كه بخواهد كركوك را با زور پس بگيرد، مردم كردستان تا پاي جان با آن مقابله خواهند كرد. كركوك متعلق به كردها، اعراب، تركمان و مسيحيهاست و بايد بين خودشان به توافق برسند. ما خواهان حكومتي مركزي نيستيم بلكه نظامي شبيه به نظام فدرالي در داخل كردستان را ميخواهيم طوري كه هر استاني دولت محلي و پارلمان محلي داشته باشد و پايتخت در اربيل باشد.
ش.د9602918