(روزنامه جوان - 1396/06/22 - شماره 5187 - صفحه 15)
در بحبوحه افزايش تنشها بــراي برگزاري همهپرسي جدايي اقليم كردستان عراق، نمايندگان پارلمان اين كشور طي يك رأيگيري با برگزاري همهپرسي استقلال كردستان مخالفت كردند. اين رأيگيري در اصل مشروعيتزدايي از نتيجه همهپرسي جدايي كردستان از عراق است. همزمان ارتش عراق براي مقابله با هر نوع درگيري با نيروهاي پيشمرگه مواضع خود در مرزهاي اربيل را تقويت كرده است.
در شرايطي كه كردستان عراق خود را براي برگزاري همهپرسي استقلال در 25 سپتامبر آماده ميكند، موج مخالفتهاي داخلي با اين مسئله بالا گرفته است. پس از آنكه نخستوزير عراق اعلام كرد به نتايج همهپرسي استقلال كردستان پايبند نخواهد ماند، پارلمان اين كشور نيز مخالفت خود را با اين همهپرسي اعلام كرد. به گزارش شبكه السومريه نيوز، نمايندگان پارلمان عراق روز سهشنبه با اكثريت آرا به برگزاري همهپرسي جدايي اقليم كردستان از اين كشور رأي منفي دادند. نمايندگان پارلمان عراق همچنين حيدر العبادي، نخستوزير اين كشور را به اتخاذ تمامي تدابير لازم براي محافظت از يكپارچگي كشور و آغاز گفتوگوي جدي براي پايان دادن به مشكلات موجود ميان دولت مركزي و اقليم كردستان ملزم كردند. نمايندگان كرد در پارلمان عراق در اعتراض به رأيگيري بر سر برگزاري همهپرسي اقليم كردستان، پيش از اخذ رأي صحن علني پارلمان را ترك كردند. عاليه نصيف، نماينده پارلمان عراق هم خواستار برگزاري تظاهرات ميليوني براي تأكيد بر وحدت و يكپارچگي سرزميني عراق و مخالفت با همهپرسي جداييطلبي اقليم كردستان اين كشور شد.
اين نماينده پارلمان با حمله شديد به مسعود بارزاني، رئيس اقليم كردستان گفت: «روز همهپرسي جداييطلبي در اقليم كردستان عراق، روز سقوط «ديكتاتور» اربيل و آزادي كردها از شديدترين باندي خواهد بود كه «با آتش و آهن بر اين اقليم حمكراني كرده است.» حيدر العبادي و ديگر مقامهاي بلندپايه عراق بارها گفتهاند كه همهپرسي كردستان قانون اساسي عراق را نقض ميكند اما بارزاني بدون توجه به اين هشدارها گفته كه همهپرسي استقلال در موعد مقرر برگزار خواهد شد. اصرار بارزاني براي جدايي از عراق، درحالي است كه كشورهاي منطقه و فرامنطقهاي مخالفت خود را با اين مسئله ابراز كردهاند. تركيه كه بيشترين تعداد كردها را در خود جاي داده است، مخالف سرسخت استقلال كردستان است و در روزهاي اخير مقامات آنكارا هشدار دادهاند كردستان مستقل را به رسميت نميشناسند.
مخالفت احزاب كركوك
علاوه بر پارلمان عراق، برخي احزاب در مناطق كردنشين نيز مخالفت خود را با برگزاري همهپرسي استقلال اعلام كردند. عربهاي كركوك نيز مانند احزاب تركماني از اربيل خواستند كه در برگزاري همهپرسي جدايي در اين استان تجديدنظر كند، زيرا اين امر، امنيت و ثبات و همزيستي مسالمتآميز ميان اقوام مختلف در اين استان را تهديد ميكند. به گزارش شبكه «روداو»، اسماعيل الحديدي از رهبران شوراي عربي در استان كركوك روز سهشنبه گفت: «از رياست منطقه كردستان و دولت اين منطقه و تمامي رهبران سياسي و حزبي كرد ميخواهيم تا كركوك را مشمول برگزاري اين همهپرسي نكنند. اين درخواست به منظور حفظ امنيت و ثبات در اين استان و همزيستي برادرانه اصيل عربها، تركمانها، كردها، كلدانيها و آشوريها صورت ميگيرد.»
مخالفت احزاب كركوك با اين همهپرسي درحالي است كه بارزاني پيشتر گفته بود با هر شخص يا حزبي كه با اين همهپرسي مخالفت كند، برخورد تندي خواهد داشت. همزمان يك منبع محلي در استان كركوك از ورود رئيس اقليم كردستان عراق به اين استان خبر داد. به گزارش شبكه سومريه نيوز، بارزاني روز سهشنبه وارد استان كركوك شد و با نجمالدين كريم، استاندار كركوك و تعدادي از اعضاي شوراي استانداري و مسئولان احزاب سياسي اين استان ديدار و درباره برخي موضوعات از جمله همهپرسي و مسائل امنيتي و سياسي گفتوگو كرد. اين منبع كه خواست نامش فاش نشود، افزود: «اين سفر از اين جهت داراي اهميت است كه در راستاي بحث و بررسي شرايط استان همزمان با نزديك شدن به زمان اجراي همهپرسي استقلال انجام شد.»
تقويت ارتش در مرزهاي اربيل
در پي نزديك شدن به زمان همهپرسي كردستان، يك منبع نظامي در عراق ديروز اعلام كرد كه نيروهاي ارتش براي مقابله با هرگونه درگيري احتمالي با نيروهاي پيشمرگه در كركوك، حضور خود در طول مرزهاي اربيل را تقويت كردهاند. به گزارش روزنامه «القدسالعربي»، اين منبع گفت: «اوامر نظامي دريافت كردهايم مبني بر اينكه براي مقابله با هرگونه فعاليت نظامي يا درگيري با نيروهاي پيشمرگه كرد، تدابير احتياطي و پيشگيرانه لازم را اتخاذ كنيم و سطح آمادهباش نيروهايمان را بالا ببريم.»
منبع مذكور در عين حال تأكيد كرد: «احتمال دارد عمليات آزادسازي حويجه با آزادي كامل استان كركوك و بازگرداندن كنترل آن به دولت مركزي به اتمام برسد.» استان كركوك به دليل داشتن منابع نفت و گاز مورد مناقشه بغداد با اقليم كردستان است و نيروهاي كرد بخشهاي زيادي از اين منطقه را پس از آزادي از دست داعش در كنترل خودشان دارند و تاكنون از تحويل اين مناطق به دولت مركزي خودداري كردهاند، بنابراين احتمال دارد درگيريهايي بين نيروهاي عراقي با كردها بر سر تسلط بر اين استان ايجاد شود. بارزاني چند روز پيش در سخناني مدعي شده بود با كساني كه بخواهند با زور اسلحه بر سر كركوك بجنگند، مقابله خواهد كرد.
سفر محرمانه شخصيتهاي كرد به تلآويو
در آستانه همهپرسي جدايي اقليم از عراق، برخي شخصيتهاي كرد با سفر به تلآويو ديدار محرمانهاي را با مقامات صهيونيستي داشتهاند. به گزارش رسانهها، اين شخصيتها تقاضا كردهاند رژيم صهيونيستي بكوشد دونالد ترامپ، رئيسجمهور امريكا را نيز متقاعد سازد كه از مخالفت با برگزاري همهپرسي دست بردارد. يك نماينده زن عضو پارلمان اسرائيل گفت كه چندي پيش شماري از شخصيتهاي كرد عراقي به تلآويو آمده و با مقامات مربوطه ديدارهايي داشتهاند. آنها از اسرائيل درخواست كردند نه تنها خود علناً دست دوستي به سوي كردها دراز كند بلكه با توجه به نفوذي كه در ميان شخصيتهاي درجه اول سياسي ايالات متحده دارد، بكوشد نظر مساعد آنها را نيز جلب كند. مايكل اورن يكي از دستياران ارشد بنيامين نتانياهو، نخستوزير اسرائيل در توجيه علت حمايت از همهپرسي اقليم كردستان گفت: «كردها يك عامل ثبات هستند و توان بالايي دارند و غربستيز يا اسرائيلستيز نيستند.» اسرائيل حامي اصلي استقلال كرده است و بارها موافقت خود را با اين اقدام اعلام كرده است.
ش.د9602586