(روزنامه اعتماد – 1396/08/06 – شماره 3940 – صفحه 6)
ريشه طرح تغيير ساختار سياسي به نظام پارلماني
حميدرضا جلاييپور، عضو شوراي مركزي حزب اتحاد ملت ايران با بيان اينكه بايد شناختي از وضعيت آرايش سياسي كشور داشت و تحليلي از وضعيتهاي بغرنج آن ترسيم كرد، گفت: جامعه سياسي ايران شامل دولت و اركان حكومت به علاوه نيروهاي سياسي در تعامل با نظام سياسي، در نظر ميگيرم كه در نقد و همكاري با حاكميت تلاش ميكنند. لذا جامعه سياسي با جامعه مدني تفاوتهايي دارد. در جامعه مدني ما با فعاليت داوطلبانه غير سياسي مردم هم روبهرو هستيم و جامعه مدني وسيعتر از جامعه سياسي است.
وي افزود: در حال حاضر در جامعه سياسي سه نيرو داريم. نيروي پرقدرتي با عنوان اصولگرايي وجود دارد كه به امكانات حكومتي متصل است. دومين نيرو اصلاحطلبان هستند. سومين نيرو مثل اصولگرايان و اصلاحطلبان مكان و آشكارشدگي ندارند كه من نامشان را تحولطلبان ميگذارم. اين سه نيرو جامعه سياسي ايران را تحت تاثير قرار ميدهند.
اين فعال سياسي اصلاحطلب تصريح كرد: اصولگرايان مهمترين كاري كه تا پيش از اين ميخواستند انجام دهند، اين بود كه آقاي روحاني راي نياورد. آنها به عنوان يك نيروي ارزشي در انتخابات اخير كاملا در چارچوب يك اقتصاد پوپوليستي ظاهر شدند. «پرداخت يارانه و كارانه و همچنين صدور سند براي ١٦ ميليون واحد مسكوني حاشيهنشين» از جمله شعارهايي بود كه مطرح كردند. تا
جا داشت روي اقتصادگرايياي كه به مذاق مردم خوش بيايد تاكيد كردند. براي اينكه آقاي رييسي راي بياورد تخته گاز رفتند.
او با بيان اينكه اصلا معلوم نيست عدد ١٦ ميليوني كه براي حاشيه نشينان به كار بردند، از كجا آوردند، اظهار كرد: اين يعني تمام روستاها و شهرهاي كوچك به طرف شهرهاي بزرگ بيايند و يكي دو سال آلونكي درست كنند و بعد هم سند بگيرند- اگر اجرا شود خود يك براندازي نرم است-. جالب است كه جامعه ايران هم توانايياي نشان داد و اين هجمه تبليغي فقط به اندازه ١٦ ميليون راي ظاهر شد اما در كليت كار موفق نشدند. اين عضو شوراي مركزي حزب اتحاد گفت: دليل چنين رفتاري از سوي اصولگرايان مربوط به وضعيتي است كه در جامعه ما وجود دارد. اصولگرايان - كه البته از اين واژه بيشتر مقصود من تندروها هستند- از امكانات دولت موازي ميتوانند استفاده كنند، نگران آينده كشور هستند. بالاخره همه كشورها با مساله جانشيني رو به رو هستند و ما نيز هستيم.
او ادامه داد: لذا براي اصولگرايان تندرو خيلي مهم است كه وضعيتي كه ايجاد شده بعدها دست چه كسي بيفتد. لذا خيلي مهم بود كه رييسجمهور چه كسي باشد. در دورههاي جانشيني رييسجمهور، رييس مجمع تشخيص مصلحت نظام، رييس مجلس خبرگان، رييس قوه قضاييه ميتوانند نقشهاي كليدي داشته باشند. جلاييپور خاطرنشان كرد: اينكه ميبينيد همچنان حصر ادامه دارد، دليل دارد. به هر حال حصر نه براي اصولگرايان و نه براي جمهوري اسلامي فايدهاي ندارد. ادامه آن به نگرانياي كه گفته شد باز ميگردد. اينكه آقاي خاتمي را با هزينههاي زياد كنترل ميكنند، نيز به همين دليل است. اينكه افراد ريشهدار و مهم در برهههايي باشند، از نظر اين تندروها خوب نيست. وي افزود: بحث تغيير نظام رياستي به پارلماني براي آنها خيلي مهم است. قبل از سال ٧٦ همين نيروها مصاحبهاي كردند كه رودربايستي را كنار بگذاريم و جمهوري اسلامي را حكومت اسلامي كنيم. حتي گفتند ببينيد كه طالبان چه خوب اداره ميكند و احكام را اجرا ميكند. اين گفتهها حتي در نماز جمعه هم مطرح شد اما چون به انتخابات ٧٦ رسيديم، فضا كاملا تغيير كرد و بحث ناتمام گذاشته شد.
تندروها نميگذارند بر سر مسائل اصلي، اجماع شود
اين عضو شوراي مركزي حزب اتحاد ملت ايران با بيان اينكه همان افراد امروز تغيير نظام از رياستي به پارلماني را مطرح ميكنند، گفت: بيان اين طرح براي اين نيست كه جمهوري اسلامي كارآمدتر شود، بلكه به اين دليل است كه نمايندگان مجلس و انتخابات در شهرهاي مختلف را به خوبي ميتوان كنترل كرد و از اين جهت انتخابات مجلس راحتتر ميتواند كنترل شود تا انتخابات رياستجمهوري.
وي گفت: آنها هر بار با كابوس انتخابات رييسجمهوري و راي مردم روبهرو ميشوند. لذا دوست دارند، مشكل حل شود و نظام سياسي پارلماني شود تا شوراي نگهبان كانديداها را هم تاييد كند و كشور كاملا به دست اين نگاه بيفتد. ويژگي ديگر اين نيروها اين است كه خيلي علاقهمندند تا بين اصلاحطلبان و اعتدالگرايان اختلاف ايجاد شود. اين فعال سياسي اصلاحطلب با بيان اينكه دوره دوم روحاني تحمل آنها كمتر شده است، اظهار كرد: آنها تلاش ميكنند تا قدرت آقاي جهانگيري را كمتر كنند و قدرت افراد ديگر كنار آقاي روحاني را زياد كنند. البته بخش عاقلتر جريان اصولگرا مثل آقاي ناطق نوري كه البته نزديكتر به اصلاحطلبان شده است، نگران پايگاه مردمي خود است. وقتي رصد ميكنيم ميبينيم كه مايل نيستند پيرو كسي مثل رييسي باشند.
چه بسا اين طيف به دنبال افرادي مثل آقاي علي لاريجاني براي انتخابات بعدي باشند. وي افزود: بخش تندرو جريان اصولگرا استعداد عجيبي دارند تا كارهاي خاصي انجام دهند. به خصوص شرايط فعلي هم حساس است چون ترامپ هم فرد نامتعادلي است و با راست افراطي اسراييل همبسته هستند و با تندروهاي عربستان كه اين همه دلار دارند و اين همه سفارشهاي تسليحاتي و نظامي دادهاند، نزديكند. اينها بستري را فراهم كرده كه در داخل كشور تندروها كارهاي عجيبي كنند. به هر حال بايد مراقب بود. اين عضو شوراي مركزي حزب اتحاد گفت: تندروها نميگذارند كه بر سر مسائل اساسي كشور، اجماع صورت بگيرد. بعد از چهار دهه همه اصولگرايان عاقل و اصلاحطلبان فهميدهاند كه بدون شفافيت سياسي، مردم سالاري و پاسخگويي مسوولان نميتوان كشور را اداره كرد و فساد زياد ميشود. آنها نه در كتابهاي جان لاك و مونتسكيو بلكه در طول چهاردهه به تجربه دريافتهاند.
او ادامه داد: چهار دهه يزد نماينده زرتشتي دارد اما حالا ببينيد كه چطور اين مساله را تبديل به يك موضوع كشوري كردهاند و براي كشور هزينه درست ميكند.
او با بيان اينكه بين اصولگرايان و اصلاحطلبان و حتي تحولطلبان اجماعي بر سر برخي موضوعات وجود دارد، تصريح كرد: مثلا بيكاري بايد پايين بيايد. تمام كارشناسان كشور گفتوگو كردهاند كه ظرفيت كشور براي ايجاد اشتغال ٥٠٠ هزار است و چيزي كه ما نياز داريم يك ميليون شغل است و اين بدون سرمايهگذاري خارجي ممكن نيست. اين مساله را همه اذعان دارند. با اين حال براي اين مساله هم مانعتراشي ميكنند. نميگذارند تا يك فضاي كاري و بينالمللي درست كنيم كه بتوان در آن كار كرد.
اين فعال سياسي اصلاحطلبان تصريح كرد: من اصولگرايان را دو بخش ميكنم يك بخش ميانهروها هستند كه ميخواهند پختهتر عمل كنند اما هنوز اين جسارت را ندارند كه جلوي تندروها بايستند و نميخواهند هزينهاش را بدهند. بهترين نماد آنها آقاي لاريجاني است.
حميدرضا جلاييپور با اشاره به اصلاحطلبان به عنوان نيروي دوم كه ريشه در انقلاب و جنگ و دوره سازندگي و اصلاحات و ريشه جمهوري اسلامي دارند، گفت: اين جريان به رهبري آقاي خاتمي به جريان ٢٠ ساله اصلاحات معروف شده است. اصلاحات به لحاظ سلبي در ٨ تا ١٠ سال گذشته خيلي موفق بوده است. نيروي تندرو با اتكا به امكانات دولت موازي ميخواست جلو بيايد. دولت احمدينژاد دورهاي ضد توسعه بود و خيلي مهندسيها در آن ميخواستند انجام دهند. آقاي احمدينژاد يك بار نام جمهوري اسلامي را به كار نميبرد و مدام دولت اسلامي ميگفت.
او ادامه داد: اهميت جريان اصلاحطلبي در اين است كه آن پروژه ضد توسعه را با مشكل روبه رو كرد و تا به حال نگذاشته كه نيروهاي تندرو موفق عمل كنند. از سال ٩٢ نيز شاهكار عمل كرد. طيف تندرو رييسجمهوري و مجلس با اكثريت تندرو را از دست داد. در انتخابات شوراها نيز شهرهاي بزرگ را از كف دادند. اين كار با راي و انتخابات و بدون هزينه انجام شد.
تاثيرات ائتلاف نانوشته
اين عضو شوراي مركزي حزب اتحاد تصريح كرد: اصلاحطلبان از سال ٩١ منسجم شدهاند و ائتلاف نانوشتهاي با اعتدالگرايان به وجود آوردهاند. وقتي آقاي هاشمي زنده بود ائتلاف نانوشتهاي بين آقايان خاتمي و هاشمي و ناطقنوري بود. الان هم آقايان روحاني و خاتمي و ناطقنوري ائتلافي نانوشته دارند. اين به خاطر تجربيات ٢٠ ساله اصلاحطلبان است. در سال ٨٤ اصلاحطلبان تصور ميكردند اگر آقاي معين را كانديدا كنند، راي ميآورد چون از دموكراسي دفاع ميكند. بعد معلوم شد كه به اين راحتي هم نيست. لذا متوجه شدند كه بين اصلاحطلبان بايد ائتلاف صورت بگيرد و حضور با چند كانديدا شكستشان را رقم خواهد زد. از سال ٨٨ به بعد اصلاحطلبان مرتبا روي ائتلاف كار كردهاند. در سال ٨٨ تا آقاي موسوي آمد، آقاي خاتمي كنار رفت. اين ائتلاف يك سرمايه خيلي بزرگ تعادل بخش در ايران است در شرايطي كه در خاورميانه لغزنده قرار گرفتهايم. جريان اصلاحطلبي كه منسجم شده و سازمان و شوراي هماهنگي و احزاب و رسانه دارند و فضاي آنلاين هم مقداري به آنها كمك كرده، البته نقاط ضعفي هم دارند.
او با بيان اينكه اصلاحطلبان با ١٥٠ نفر مجلس را با ليست اميد گرفتهاند، اظهار كرد: درست است كه خيلي از اصلاحطلبان را حذف كردند اما بالاخره اين تعداد از ليست در مجلس راي آوردند. اصلاحطلبان نتوانستند اين ١٥٠ نفر را در پارلمان حفظ كنند. لذا آقاي عارف ضعيف عمل كردند. درست است كه ميگوييم اصلاحطلبان منسجم بودهاند اما جاهايي هم بايد نقد كنيم. اميدواريم كه اين ضعف جبران شود و همين ١٠٠ نفر در مجلس منسجم عمل كنند، ميتوانند دركشور موثر باشند.
جلاييپور با تاكيد بر اينكه پيشروها و موثرين جريان اصلاحات به خصوص آقاي خاتمي تحت كنترل هستند، خاطرنشان كرد: مقدار زيادي دستگاه و ابزار براي كنترل به كار گرفتهاند. اصلاحطلبان با آقاي روحاني بر سر مساله توسعه خيلي توافق دارند. آنها در اين مسائل به لحاظ تئوريك با هم اختلاف ندارند، فقط در نحوه اجرا ممكن است اختلافاتي باشد ولي اين نقطه اشتراك خوبي است.
وي افزود: اصلاحطلبان از وضعيت امنيتي ٨٨ تا ٩٢ بيرون آمدند ولي اينطور نيست كه گشايش مبسوطي شكل گرفته باشد. همچنان محدوديت وجود دارد. اصلاحطلبان مهمترين كابوس تندروها هستند. وي با اشاره به نيروي سوم يعني تحولطلبان در صحنه سياسي كشور گفت: تحولطلبان چند لايه دارند. آنها معمولا كساني هستند كه به اصلاحطلبان ميگويند شما چه ميگوييد؟ ٢٠ سال است كه از اصلاحات دم ميزنيد اما چه كرديد؟!! آنها ميگويند اصلاحات در ايران بنبست است و ميگويند بايد از چارچوب نظام بيرون آمد و با چارچوب ديگري كار كرد. آنها بحث انقلاب نميكنند ولي هدف انقلابي دارند.
اين عضو شوراي مركزي حزب اتحاد ادامه داد: آنها ميگويند تا وقتي كه جمهوري اسلامي وجود دارد با اين قانون اساسي اركان نظام به اصلاحات نميدهند و اصلاحطلبان سوپاپ اطمينان اين نظام شدهاند. لذا من نام آنها را اصقلابي (اصلاحطلب-انقلابي) هم ميگذارم. هدفشان انقلابي است و متاسفانه تجربه انقلاب هم در خاورميانه اين را نشان داده كه به چه جاهاي باريكي ميكشد. آنها از روشهاي مسالمتآميز دفاع ميكنند ولي هدفشان راديكال است. وي با بيان اينكه آنها زياد تعريفكننده اصلاحطلبان نيستند، اظهار كرد: اين نيروها حزب و دفتر ندارند اما در لايههاي جامعه و جريانهاي فرهنگي هستند.
در خارج از كشور رسانههاي پرنفوذ تحت تاثير تحولطلبي است. حتي اخيرا بيبيسي هم به اينها پيوسته است و با دو سال قبلش فرق دارد. صداي امريكا و من و تو پشت برنامههايشان چنين بحثي دارند. لذا تحولطلب فرهنگي داريم كه وضع موجود و اصلاحطلبان را تخطئه ميكنند. جلاييپور تاكيد كرد: اين نيرو اصلاحطلبان را تمسخر ميكنند. ديديد كار خطرناكي كه آقاي بارزاني انجام داد و كاملا در هماهنگي با راست افراطي دنيا بود و يك طرفه اعلام همه پرسي كرد. اصلاحطلبان اين اقدام را محكوم كردند. اگر اين باب شود، هر محلهاي ميتواند اعلام استقلال كند وخاورميانه به هم ميريزد اما تحولطلبان محكوم نكردند. به اين دليل كه ميگفتند آنجا مستقل ميشود و پس از آن كردهاي ايران هم استقلال ميخواهند و فشاري به جمهوري اسلامي ميآورند و در اين صورت فشار به جمهوري اسلامي ميآيد، پس خوب است.
اين عضو شوراي مركزي حزب اتحاد تصريح كرد: من از جمله مخالفين اقدام يك طرفه آقاي بارزاني بودم و در كانال تلگرامياي كه دارم از سوي تحولطلبان بسيار به من انتقاد شد. خوشبختانه نيروي جلال طالباني و نيروي تغيير در كردستان نشان دادند كه آقاي بارزاني خطا كرده است. دولت تركيه و ايران و عراق و نخستوزير اين كشور كه فرد لايقي است به خوبي ماجرا را جمع كردند.
پارادوكسها و بغرنجهاي ايران امروز
وي با اشاره به اينكه تحولطلبان فرهنگي و سياسي داريم كه بيشتر در خارج از كشور هستند، گفت: اما در بين تحولطلبان «نيروي سرنگونيطلب» هم وجود دارد. آنها از جنگ خارجي دفاع ميكنند. آنها نيروهاي خطرناكي هستند. ٣٠ نفر از تحولطلبان سرنگونيطلب نامه نوشتند و امضا كردند و خواستند آقاي ترامپ ايران را تحريم و به كشورمان حمله كند.
او ادامه داد: درست است كه شعارها به سرانجام نرسيده اما از لحاظ تحليلي حركتي كه اصلاحطلبان در ٢٠ سال گذشته انجام دادند، تبديل به يك نيروي تعادل بخش در ايران در خاورميانه لغزنده شده است. اين مساله باعث شده كه تندروها مهار شوند.
اين فعال سياسي اصلاحطلب با اشاره به اينكه وعدههايي كه به مردم داده شده، هنوز به چشم مردم نيامده است، خاطرنشان كرد: حتي رشد اقتصادي هم هنوز به چشم مردم نيامده است. مردم انتظار دارند چيزي را ببينند. از طرفي دولت موازياي داريم كه اجازه نميدهد و اتكا به نفس هم دارد. فضايي هم كه ترامپ درست كرده به نفع آنها است. لذا يكي از پارادوكسها و بغرنجيهاي ايران الان همين است كه از يك طرف مردم راي داده و انتظار دارند؛ از طرف ديگر دولت موازياي در پشت است كه مقابل اركان رسمي حكومت است و اجازه نميدهند شعارها محقق شود.
وي با اشاره به تعداد زياد وزراي علوم معرفي شده از سوي روحاني گفت: آنها اجازه نميدهند فردي كه روحاني مايل است، وزير شود. در موضوع سرمايهگذاري خارجي رسما اجازه نميدهند كار پيش برود. خود آقاي روحاني فيتيله را پايين كشيده و آقاي روحاني همان فرد در جريان انتخابات نيست.
او ادامه داد: در كشور ميگويند كه آسيبهاي اجتماعي رشد فزاينده پيدا كرده است. چهار ميليون معتاد حرفهاي و تفنني داريم. من البته جزو آن جامعه شناساني نيستم كه در ايران فقط بدي را بزرگ ميكنند. بيكاري، اعتياد، فقر مطلق از جمله معضلات كشور است. راه آن توسعه همهجانبه پايدار است و بايد در ايران توانايي و ثروت توليد شود تا بتوان آنها را مهار كرد.
اين عضو شوراي مركزي حزب اتحاد گفت: كشور به توسعه همهجانبه و پايدار و سرمايهگذاري خارجي نياز داريم و در مسائل بزنگاهي موانعي وجود دارد. اين يك مساله بغرنج اين كشور است. اينها از پارادوكسهايي هستند كه ما در اين دو ساله با آن مواجه هستيم. در مورد جمنا فهميديم كه چه كاري انجام ميدهند اما بعد از آن را هنوز متوجه نشدهايم. مهمترين مساله اين است كه ائتلاف ميانه روها ادامه پيدا كند و باطلالسحر تندروي است. حميدرضا جلاييپور با بيان اينكه اين آرايش سياسي براي رسيدن به اهداف اصلاحات يعني توسعه پايدار و حركت به سوي تحكيم دموكراسي است، اظهار كرد: اصلاحطلبان نبايد به دنبال راههاي آسان و مردمانگيز باشند.
فضاي مجازي در دسترس همه قرار دارد، فضايي براي برخي از نخبگان سياسي ميسازد كه براي مطرح شدن به دنبال مردمانگيزي و راههاي آسان بروند. اين كارها به ضرر مردم سالاري و توسعه كشور است. او ادامه داد: اصلاحطلبان نبايد كارهاي سنجش نشده و ورز داده نشده انجام دهند كه پيامدش ارزيابي نشده است. آخرين مردمانگيزياي كه در منطقه اتفاق افتاد، كاري بود كه مسعود بارزاني در كردستان عراق انجام داد. ١٠ سال است كه مردم كردستان در دولت جديد عراق، نه دولت صدام كه آن جنايتها را انجام داد، موقعيت برجستهاي داشته و دارند. الان براي كردستان عراق شرايط خوبي براي توسعه فراهم شده است.
دام اقتدارگرايي
جلاييپور تصريح كرد: اصلاحجوها بايد بدانند كه راههاي آسان و مردمانگيز راهكار نيست. اصلاحطلبان بايد روي موضع قانوني و مدني خود بايستند و تمام كارهاي غيرقانونياي كه دولت موازي انجام ميدهد، محكوم كنند. نماينده زرتشتياي كه در دورههاي قبل هم عضو شوراي شهر بوده تعليق ميشود. اصلاحطلبان بايد بر سر مواضع خود بايستند و صبر و ايستادگي مدني كنند. ائتلاف به وجود آمده همچنان بايد حفظ و گستردهتر شود. بالاخره نيمهدموكراسي غير ليبرالي داريم كه در خيلي از جاها ضوابط و معيارهاي دموكراسي را كه بر اساس قانون اساسي ما است خدشهدار ميكند. ولي بايد اجازه دهيم اين نيمه دموكراسي غيرليبرال كار كند چون در زمينههايي جواب ميدهد از جمله امنيت و تقويت حداقلي از معيشت. وي افزود: اتفاقي كه در ايران افتاده بايد مراقبتش كنيم كه چون «بار شيشه» است. ايرانيها ميخواهند به دموكراسي برسند اما نه در چرخهاي كه سابقه تاريخي داريم. اين حركتي كه در ٢٠ سال اخير با اصلاحات شروع شده ميخواهد از اين چرخه بيرون برود، اين خودش مغتنم است. اگر دو دهه ديگر ادامه پيدا كند، عملا وارد تحكيم دموكراسي ميشويم.
اين
عضو شوراي مركزي حزب اتحاد تصريح كرد: اين روزها عليه آقاي روحاني مانعتراشي زياد
ميشود، فشار از همه جهت زياد است و رفتارهاي آقاي روحاني هم البته موثر است اما
اصلاحطلبان نبايد به حركت ضد روحاني تبديل شوند. اصلاحطلبان، اصولگرايان معتدل و
ميانهروها يا حتي اصولگراهاي فلفلي بر سر مسائلي بايد اصرار كنند تا اجماع رخ
دهد. همه بايد تلاش كنيم تا سرمايهگذاري خارجي و مبارزه با فساد انجام شود و
واقعا بايد بر آنها اصرار كنيم. بايد راهها براي جوانان، زنان و اهل سنت در سلسله
مراتب اداري كشور باز شود. وي افزود: امروز حركت غضنفرها در جبهه اصلاحات نگرانكننده
است.
چارچوبها و رهبران و ساختار جريان اصلاحات معلوم است اما ديديم در انتخابات شوراهاي قبل عدهاي ليست ديگري دادند و نام خاتمي را هم بر آن زدند. ما در جبهه اصلاحات هم بايد خيلي حساس باشيم. امروز بايد از مفهوم «دولت قوي» در خاورميانه لغزنده دفاع كرد يعني دولتي كه بتواند حداقلهايي از امنيت را براي مردمش بياورد. منظورم دولت توتاليتر نيست. در برابر ترامپ و افراطيهاي راست در اسراييل نبايد غافل شويم و بايد از دولت قوي حمايت و در فضاي امن اصلاحات و توسعه را پي بگيريم.
http://etemadnewspaper.ir/?News_Id=90151
ش.د9603072