در نشست اخیر وزرای دفاع اتحادیه اروپا، وزیران همه ۵ اقتصاد بزرگ این اتحادیه(به جز انگلیس) زن بودند. این جنبش وزرای دفاع زن در اتحادیه اروپا اخیرا با انتصاب سیلوی گولار بهعنوان وزیر دفاع فرانسه از سوی امانوئل مکرون، رئیسجمهور جدید و جوان این کشور کامل شد.
اين تغيير ۱۸۰درجهاي در تعيين وزراي دفاع اتحاديه اروپا كه تا پيش از اين همواره به مردان تعلق داشت نشاندهنده يك تغيير نگاه و موضع نسبت به نيروهاي نظامي در اروپا بهحساب ميآيد.5 وزير دفاع زن اروپا در كشورهاي آلمان، فرانسه، ايتاليا، اسپانيا و هلند هيچ سابقه نظامي نداشتهاند و از حوزههاي ديگر پايشان به مديريت نيروهاي نظامي رسيده است.
در سال۲۰۱۵ محققان دانشگاه كنتاكي و اينديانا تحقيق مشتركي را درباره انتصاب وزير دفاع زن انجام دادند؛ اقدامي كه تاكنون در ۴۰كشور جهان صورت گرفته است. ۳۰كشور جهان پس از سال۲۰۰۰ براي نخستين بار در تاريخشان دست به انتصاب وزير دفاع زن زدهاند. براساس اين تحقيق كشورهاي با ديكتاتوري نظامي، آنهايي كه در درگيريهاي بينالمللي نقش دارند و كشورهايي كه نسبت به اقتصادشان بودجه نظامي زيادي درنظر ميگيرند هيچوقت زنها را در سمت وزير دفاع بهكار نميگيرند. اوضاع در اتحاديه اروپا اما تغيير كرده است. در ۴كشور از ۵كشور اين اتحاديه كه اكنون وزير دفاع زن دارند اندازه و بودجه نيروهاي نظامي برخلاف آمريكا كه وزارت دفاع هنوز شغلي كاملا مردانه بهحساب ميآيد كاهش پيدا كرده است.
نيروي نظامي كمتر، تجهيزات بهتر
واقعيت اين است كه كشورهاي اروپايي در حال حركت به سمت داشتن ارتشهاي با نيروهاي كمتر اما تجهيزات بهتر هستند. بودجه نظامي هيچكدام از اين پنج كشور به ميزان حداقلي درنظر گرفته شده از سوي ناتو يعني ۲درصد توليد ناخالص داخلي نميرسد. ناتو دل خوشي از كاهش بودجه نظامي كشورهاي عضو ندارد و طرفداران هزينههاي كلان نظامي اروپاييهاي با بودجه كم نظامي را به ببرهاي كاغذي تشبيه ميكنند.
اسپانيا از مرز بودجه ناتو فاصله بسياري دارد و بودجه نظامي اين كشور 0.9درصد از توليد ناخالص داخلي است. آلمان هم به ناتو قول داده كه خودش را به ۲درصد بودجه برساند؛ هرچند اين كشور هم راهي طولاني با اختصاص ۱.۲درصد توليد ناخالص داخلي خود در سال۲۰۱۶ به نيروهاي نظامي دارد. بدونشك همچنان بودجه نظامي كشورهاي ثروتمند اروپا چشمگير است اما بخش مهمي از آن براي عمليات صلحباني صرف ميشود. تحقيق دانشگاهي صورتگرفته نشان ميدهد كشورهايي كه در ماموريتهاي صلحباني فعال هستند احتمال بيشتري دارد كه زنها را بهعنوان وزير دفاع منصوب كنند.
تغيير چهره
در واقع كشورهاي اروپايي با انتصاب وزراي دفاع زن قصد دارند اين پيام را به جهان بدهند كه نيروهاي نظامي آنها حامي صلح و نه جنگ هستند. تحليلگران اروپايي اعتقاد دارند كه زنها در بسياري از موارد معادل صلح تلقي ميشوند و وزير دفاع زن ميتواند پيام يك چرخش سياست را در سطح بينالمللي مخابره كند.
انتصاب وزير دفاع زن در كشورهايي كه از سوءاستفادههاي نظامي و جنگ آسيب ديدهاند ميتواند اين پيام را به افكار عمومي بدهد كه تغييري اتفاق افتاده و مسير جديدي در پيش گرفته شده است. بهطور مثال در كشوري مثل آلمان كه جهان از ارتش نازي آن خاطرات تلخ بسياري به ياد دارد وزير دفاع زن ميتواند اين مسئله را كمي تلطيف كند.
دولتهاي اروپايي اكنون به سختي ميتوانند تصور كنند كه كشورهايشان وارد درگيريهاي تمام عيار نظامي يا جنگ شوند. تنها نگراني در اين رابطه درباره سياست خارجي آمريكا بهعنوان يكي از اعضاي ناتوست كه هنوز جنگ و درگيري در آن نقش پررنگي دارد. در همه 5 كشور اروپايي كه وزير دفاع زن دارند اين وزير كشور است كه مسئوليت امنيت داخلي و مسائل مربوط به داخل مرزها را دارد و در همه اين كشورها اين وزرا مرد هستند. رأيدهندگان اروپايي هنوز هم خواستار نيروهاي پليس و امنيت داخلي بهتري در كشورهاي خود هستند.
در واقع برخي اعتقاد دارند كه كمرنگ بودن احتمال درگيري خارجي و همچنين تلاش براي نشان دادن چهرهاي متفاوت باعث شده تا نقش وزراي دفاع زن در اروپا پررنگ شود اما بسياري از حوزههاي سنتي همچنان مردانه باقي بمانند. معناي اين مسئله شايد اين است كه تساوي ميان زن و مرد بهمعنايي كه در اروپا شناخته ميشود هنوز پايش به حوزههاي سنتي مردانه نرسيده است.
http://www.hamshahrionline.ir/details/378821
ش.د9601906