حیات سیاسی عبدالله صالح قبل از کشته شدن پایان یافت/توانمندی موشکی یمنی ها حیرت آور بوده و سبب تغییر معادله جنگ شده است

پایگاه بصیرت / گروه بین الملل

طی یک دو روز گذشته تحولات سریع و مهمی در یمن اتفاق افتاد. دو روز قبل، طرفداران علی عبدالله صالح با کمک عربستان، قصد کودتا در یمن را داشتند و انصارالله که نقش امارات را در این زمینه مهم می دانست، در حالی که امارات در جنگ مستقیم با یمنی ها قرار دارد، مورد حمله موشکی انصارالله قرار گرفت. روز گذشته عبدالله صالح در حال فرار از معرکه کودتا کشته شد و...

این تحولات سریع و مهم چه وضعیتی را در یمن ایجاد خواهد کرد؟ دلایل و زمینه های آن چیست؟ و...

بصیرت:  به چه علت مقامات «جنبش انصار ا.. یمن» روز دوشنبه (13 آذر) را  روزی استثنایی برای  این کشور و «روز سقوط توطئه» دانستند؟ آیا این گفته آنان، به  واقعه کشته شدن علی عبدا.. صالح رئیس جمهور سابق یمن اشاره داشت و یا آن که از تحولی دیگر خبر می داد؟
نامیده شدن روز دوشنبه 13 آذرماه  به «روزی استثنایی برای یمن»،  به شکست توطئه بزرگی در این روز اشاره دارد که همسو با خواسته های عربستان و امارات و در قالب کودتایی خونین درصدد برآمد تا دستاورد مجاهدت های 6 سال گذشته مردم یمن را مصادره کرده و با حذف جنبش انصار ا.. از صحنه های سیاسی و نظامی یمن، اوضاع این کشور را به نفع کشورهای متجاوز یعنی عربستان و امارات تغییر دهد. اما هوشیاری مرم یمن و تمهیدات خردمندانه مقامات انصارا.. مانع از آن شد تا این توطئه که عناصر رده بالای حزب کنگره ملی یمن به سرکردگی  علی عبدا.. صالح، مجری آن بودند به سرانجام برسد؛ چنان که بعد از گذشت سه روز از زمان آغاز اغتشاش و خونریزی در صنعا، توطئه نامبرده به شکستی فاحش  انجامید و بسیاری از عوامل رده پائین این توطئه با اظهار ندامت، خود را تسلیم کردند و بدین ترتیب موفقیت بزرگی را نصیب مردم یمن ساختند.
در واقع در این زمان یعنی بعد از شکست این کودتا بود که خبر کشته شدن علی عبدا.. صالح نیز انتشار یافت و گزارش های مربوط به این واقعه با اخبار موفقیت بزرگ مردم یمن در فائق آمدن بر توطئه کودتا همراه گردید و این در حالی است که شخص علی عبدا.. صالح پیش از آن که به قتل برسد، به علت شکستش در کودتای مورد اشاره، به حیات سیاسی اش نیز پایان داده شده بود. و لذا آنچه سبب نامیده شدن روز 13 آذر ماه به «روزسقوط توطئه» شد، قتل علی عبدا.. صالح نبود، بلکه به واقعه بسیار مهم تر شکست کودتا علیه جنبش انصارا..  اشاره  داشت، آن هم کودتایی که شخص وی با شکستن پیمان ائتلافش با انصار الله، به راه انداخت و لیکن موفق نشد تا از این طریق، خواسته های عربستان و امارات را در حذف این جنبش از صحنه سیاسی یمن عملی سازد.

بصیرت: درگیری ها و اغتشاشات مسلحانه در صنعا و برخی دیگر از شهرهای یمن از چه عواملی سرچشمه گرفت  و چه تأثیراتی بر روند تحولات این کشور بر جای خواهد گذاشت؟
این درگیری های مسلحانه که در روزهای جمعه و شنبه و یکشنبه  (دهم و یازدهم و دوازدهم آذرماه) موجب وقوع یک سلسله اغتشاشات در صنعا و همچنین کشته و زخمی شدن تنی چند از مردم یمن را موجب شد، در واقع حاصل فتنه ای مشکوک (یا به عبارت دیگر کودتایی) بود که توسط عناصر نفودی در «حزب کنگره مردمی» به ریاست «علی عبدا.. صالح» رئیس جمهور اسبق یمن و از جمله خویشاوندان نزدیک وی،  برپا گردید؛  فتنه ای که مردم یمن و مقامات جنبش انصار ا.. از آن به عنوان کودتایی علیه «جنبش انصارا.. » یاد کردند و شخص «علی عبدا.. صالح» نیز در آن نقشی کلیدی ایفا کرد، چنان که تحت تأثیر وعده های عربستان و امارات و از طریق پیامی تلویزیونی، آمادگی اش را برای سازش با متجاوزین به خاک این کشور اعلام نمود، آن هم با این محاسبه غلط که میلیون ها تن از مردم یمن که از جنگ و محاصره اقتصادی خسته شده اند، به وی بپیوندند و او را در قرار گرفتن مجدد در رأس حکومت یمن یاری کنند!!
بنابراین می توان گفت: در ورای این فتنه خونین، این عوامل خارجی و داخلی بودند که دست در دست یکدیگر، کوشیدند تا از طریق برپا کردن غائله ای مسلحانه، بر ضعف های خود سرپوش گذاشته و توانمندی های روزافزون دفاعی جنبش انصار ا.. را تحت الشعاع قرار دهند.
و اما در خصوص این موضوع که «این گونه درگیری ها، چه تأثیراتی بر روند تحولات یمن برجای خواهد گذاشت؟» باید به تجاربی از این دست، در وقایع سال های اخیر یمن رجوع کرد و نقش هوشیاری مردم این کشور و همچنین تنفّری را که این مردم نسبت به گرایشات سازش طلبانه در برابر متجاوزین سعودی و اماراتی دارند، مورد ملاحظه قرار داد. در واقع شکست مکرر توطئه های تفرقه افکنانه قبلی سعودی ها و اماراتی ها برای روی کار آوردن مجدد «علی عبدا.. صالح» و یا اشخاص سازش کار دیگری چون «منصورهادی» کافی است تا دورنمایی از سرنوشت فتنه جدید در یمن ترسیم شود و بی تأثیری آن بر روند توانمندی های دفاعی جنبش انصارا.. در مقابله با متجاوزین آشکارتر گردد.

بصیرت:یکی از مسائل مهم در رابطه با جنگ عربستان علیه یمن، توانمندی موشکی یمنی ها در دفع حملات عربستان است. ارزیابی شما از توانمندی های موشکی یمن و تاثیر آن بر تغییر معادلات جنگ را لطفا شرح دهید؟
توانمندی های موشکی یمن در مقابله با متجاوزین سعودی و اماراتی، توانمندی های حیرت آور و تحسین برانگیزی است که معادلات نظامی حاکم بر صحنه های دفاع از یمن را، به نفع مردم این کشور تغییر داده و با ایجاد هراس و رعب در جبهه متجاوزین، آشفتگی های بیشتری را بر آنها تحمیل کرده است.

 به کارگیری موشک های دوربرد و دارای قابلیت های بسیار پیشرفته علیه تاسیسات نظامی واقع در ریاض، واقعه شگفت انگیزی است که متجاوزین سعودی، هرگز آن را پیش بینی نمی کردند؛ هم چنان که شلیک موشکی با برد 1600 کیلومتر به تاسیسات اتمی واقع در ابوظبی نیز  واقعه بسیار تعجب آوری است که مقامات امارات به هیچ وجه انتظار آن را نداشتند و هم چون مقامات ریاض، تحقق چنین امری  را که اینک به کابوسی وحشتناک برای آنها تبدیل شده در مُخیله خود راه نمی دادند. حال آن که در پی شلیک  موشک های دوربرد و میان برد انصارا.. ، مقامات عربستان و امارات، برخلاف تصورات غلط خود، نه تنها نشانه ای از ضعف و ناتوانی در قابلیت های دفاعی مردم یمن مشاهده نمی کنند، بلکه شاهد ارتقای این قابلیت ها در حد بسیار تأثیر گذار آن هستند.
پیداست که اصابت دقیق موشک های دوربرد یمن به اهداف تعیین شده در ریاض و ابوظبی، از دریچه محاسبات نظامی چه معنایی دارد و چگونه پیام هایی را،  نه تنها به سرکردگان عربستان و امارات، بلکه به حامیان غربی آن ها که پیشرفته ترین تسلیحات را در اختیار متجاوزین به خاک یمن گذاشته اند، صادر می کند.
 کارشناسان نظامی در این خصوص، به نقش مؤثری که موشک های دوربرد و میان برد یمن در ایجاد یک «بازدارندگی اطمینان بخش» خواهد داشت، اشاره دارند و از این لحاظ بر این اعتقادند که: شلیک این موشک ها با برتری بخشیدن به نیروهای یمنی در دفاع در برابر متجاوزین و تغییر معادلات نظامی به نفع این کشور، زمینه های لازم برای پذیرش شکست در جبهه های دشمن را نیز به وجود می آورند.  

بصیرت: توانمندی های موشکی یمن تا چه اندازه بومی است؟ و موشک های یمنی در اختیار ارتش  قرار دارد یا حوثی ها؟
مجموع اطلاعاتی که در خصوص موشک های بکارگرفته علیه متجاوزین به خاک یمن در دست است، از کارآمدی و تبحر مردم و به ویژه دانش آموختگان یمنی در تولید این نوع ابزار دفاعی حکایت دارد، و این همان توانمندی است که باید از آن به عنوان بخشی از توانمندی های بومی مردم یمن یاد کرد، چرا که این مردم در مدت بیش از دو سال و نیم جنگ، در عرصه تولید و بکارگیری انواع دیگر ادوات جنگی نیز، توانایی ها و کارآمدی های بسیاری از خود نشان داده و به تناسب ارسال محموله های بزرگ تسلیحاتی غرب به کشورهای متجاوز، قابلیت های دفاعی خود را با وجود انواع تحریم ها و محاصره های اقتصادی افزایش داده اند.
 البته دلایل قابل قبول دیگری نیز بر بومی بودن این نوع موشک ها دلالت دارد که در دو موضوع انگیزه های شدید دفاعی در یمن از یک سو و محاصره بسیار شدید این کشور از سوی دیگر، خلاصه می شود. در خصوص موضوع نخست باید تصریح کرد: تجاوزات زمینی، هوایی و دریایی دو سال و نیم به یمن که موجب تخریب زیر ساخت های اقتصادی و اغلب تاسیسات حیاتی این کشور شده و همچنین حملات پی در پی و شبانه روزی به مناطق مسکونی یمن که خسارات جانی و مالی بسیاری را موجب گردیده، انگیزه های دفاعی را در بین جمعیت 27 میلیونی این کشور به شدت افزایش داده و دانشگاهیان، صنعت کاران و نظامیان یمنی را به چاره جویی های مؤثرتر در عرصه دفاع در برابر متجاوزین ترغیب کرده است. چنان که در عرصه عمل به ارتقای توان موشک های موجود و همچنین تولید موشک های بالستیک و دوربرد منجر گردیده است و اما موضوع دوم یعنی تحریم اقتصادی و محاصره دریایی، هوایی و زمینی یمن نیز هر گونه امیدی را برای دریافت کمک های تسلیحاتی از خارج  قطع کرده و از این طریق مردم و جوانان یمنی را واداشته تا برای تامین نیاز های دفاعی خود در عرصه ساخت و تولید موشک های میان برد و دوربرد گام های لازم را بردارند.

بصیرت: توانمندی های موشکی یمن تا چه اندازه می تواند در عقب نشینی عربستان تاثیرگذار باشد؟
براساس قواعد نظامی، برتری تسلیحاتی یک از راه های وادار کردن دشمن به عقب نشینی است، به ویژه زمانی که، این برتری بتواند به حساس ترین و کلیدی ترین تاسیسات متجاوزین ضربه وارد کند و پشت جبهه دشمن را با برانگیختن احساسات عمومی، تحت تاثیر قرار دهد. نگاهی به توانمندی تحسین برانگیز موشکی جنبش انصارا.. بیانگر آن است که از تمامی قابلیت های مورد اشاره برخوردار است و از طرف دیگر در عرصه عمل نیز، بیم و هراس زیادی را در مقامات عربستان و امارات ایجاد کرده است. البته ممکن است این مقامات نگرانی های زاید الوصف خود را  از توانمندی های موشکی انصارا.. آشکار نکنند ولیکن این به معنی عدم تاثیر این موشک ها بر معادلات نظامی حاکم بر صحنه های نبرد نیست، کما این که بسیاری از پیش بینی ها، قابلیت های موشکی انصارا.. را اصلی ترین عامل شکست نهایی متجاورین سعودی قلمداد می کنند، آن هم در حالی که بنا به تجربه، سامانه های دفاعی اهدایی غرب، تاکنون در خنثی کردن عملیات موشکی انصارا.. را  ناتوان و عاجز بوده است. این در حالی است که عملیات موشکی انصارا.. در قاموس و فرهنگ های حقوقی، اقدامی کاملا دفاعی و مشروع تلقی می شود و هیچ دلیلی مبنی بر عدم تطابق آن با مقررات حقوقی و بین المللی وجود ندارد.

بصیرت: عربستان تا چه اندازه می تواند در دفع حملات موشکی یمنی ها موفق باشید؟
همان طور که اشاره شد مجموع سامانه های دفاع موشکی که دنیای غرب در مقابل مبالغی هنگفت به عربستان و امارات اهدا کرده است، در خنثی کردن عملیات موشکی مردم یمن ناتوان هستند و به هیچ وجه  قابلیت اطمینان بخشی را در جلوگیری از اصابت موشک های دفاعی یمن،  به حساس ترین تاسیسات اقتصادی و نظامی عربستان و امارات ارائه نمی کنند. اینجاست مردم یمن امیدوارند که تداوم عملیات موشکی انصارا.. سرانجام مقامات عربستان و امارات را وا خواهد داشت تا از ضرورت پایان جنگ سخن بگویند؛ چنان که سرکردگان رژیم صهیونیستی نیز بر اثر آسیب پذیری در برابر عملیات موشکی حماس طی دفعات متعدد تمایل شدید خود را به برقراری آتش بس اعلام کرده و از این که جنگی را علیه مردم غزه آغاز کرده اند اظهار ندامت کردند.

از جناب آقای قنادباشی که وقت زیادی را برای پاسخ به سؤالات بصیرت اختصاص دادند، کمال تشکر را داریم
مصاحبه از: وحید قاسمی