(روزنامه صبح نو – 1396/09/04– شماره 364 – صفحه 3)
مکاتب فکری برای استیلا و ارتقای دامنه قدرت خود نیازمند شناخت دقیق نسبت به محیط فعالیتشانند. اعضای تصمیم ساز مکتبهای فکری برای افزایش ضریب پایداری در عرصه منازعات، خواهان حضور نیروهای همسو با آنان در مجامع علمی و بدنه اداری هستند تا از این بستر شرایط حفظ قدرت و دستیابی به اهداف آنان میسر شود.
دولت یازدهم نوید بازیابی جایگاه دولت اعضای مکتب نیاوران بود؛ آنان با بازگشت به عرصه سیاست گذاری علاوه بر جهتدهی به سیاستهای اقتصادی دولت یازدهم، تکاپوی جدی برای تنظیم برنامه ششم توسعه متناسب با چشم اندازی فکری خود داشتند و حالا اعضای مکتب نیاوران، تلاشهای خود را برای تربیت کادر و تسخیر آینده مدیریت اجرایی کشور شروع کردند و گام بعدی آنان استیلا بر منابع انسانی دولتی برای پیشبرد مدل فکری نئولیبرالی است.
دولت روحانی؛ بازیابی نقش حلقه نیاوران
«نمیتوان از گفتمانی به نام گفتمان اعتدال سخن گفت. ما در دوران پیشاتولد یا پیشاتدوین این گفتمان بهسر میبریم. حتی اگر بتوان از «گفتمانی در راه» به نام گفتمان اعتدال سخن گفت، تردیدی نباید داشت که این گفتمان اکنون در مرحله جنینی خود است» هرچند دولت یازدهم و دوازدهم به روایت بسیاری از تحلیلگران سیاسی مانند آقای محمدرضا تاجیک، فاقد گفتمان سیاسی مدون است و از سرمایههای اجتماعی قرضی سود میجوید ولی برای اقناع بازیگران اثرگذار و پیشبرد اهدافش در سپهر سیاست کشور نیازمند کاربست تفکرات اقتصادی ساختارمند در بدنه اداری کشور است.
حلقه نیاوران اصلیترین گفتمانی اقتصادی نزدیک به دولت است. حلقه نیاوران گروهی منسجم از اقتصاددانان ایرانی معتقد به سیاستهای اقتصاد آزاد شده است که در دو دهه ابتدایی بعد از انقلاب با حضور در سازمان برنامه و بودجه، مسوولیت تنظیم برنامههای اول تا سوم توسعه کشور را برعهده داشته و سیاستهای تعدیل ساختاری و خصوصیسازی را برای اقتصاد ایران تجویز کردهاند.
روایت آقای یوسف اباذری، عضو هیأت علمی گروه جامعهشناسی دانشگاه تهران، حلقه نیاوران با تأسیس نهادهای آموزشی دانشگاهی بهطور مستقیم و غیرمستقیم در جهت تربیت نیروهای اجرایی و فکری معتقد به اصول اقتصاد بازار آزاد شدهاند و در همین راستا نوشت: «اکنون پس از گذشت
سه دهه از فعالیتهای توأمان آموزشی، رسانهای و سیاستگذاری آنان، شاهد هژمونیک شدن این گرایش در آموزش اقتصاد و مدیریت در کل نظام آموزشی و همینطور در میدان سیاست هستیم. رشتههای دانشگاهی ابداعی این گروه در مؤسسات آموزش عالی مختلف بهخوبی استقرار یافتهاند بهنحوی که دیگران نیز در مؤسسات آموزشی مشابه در طرحهای درسی خود، دانسته و ندانسته در همان چارچوبها قدم نهاده و از آنان تقلید کردهاند. درنهایت، همه این فعالیتهای آکادمیک نقشی مهم در اشاعه تلقی علمی از اندیشه اقتصاد بازار، در بدنهای از متخصصان تأثیرگذار کشور ایفا کرده است.»
از سوی دیگر حلقه نیاوران به روایت آقای سید مهدی زریباف، رییس مرکز مطالعات و مبانی مؤسسه پژوهشی مبانی و مدلهای اقتصاد بومی دارای چنین نگرشی است: «مبنای علمی رویکرد نیاوران به اقتصاد، نگاه تخصصی و به تبع آن، خارج کردن تحلیلهای دینی از اقتصاد است. تفوق سیاستهای اقتصاد پولی و تقویت سرمایهداری غیرمولد از خصوصیات اقتصادی این جریان بهشمار میرود.
از دیگر خصوصیات گرایش اقتصادی این جریان، میتوان به اعتقاد به جهانیسازی و تقسیم کار جهانی اقتصاد اشاره کرد. این تلقی از اقتصاد با سیاستهایی چون استقلال اقتصادی، خودکفایی، مقاومت اقتصادی در برابر کشورهای متخاصم و نگاه جهادی به اقتصاد، تناقض دارد. فسادپذیری در عرصه اقتصاد با توجیه ایجاد فضای امن برای سرمایهگذاریهای داخلی و خارجی، از لوازم این نگاه اقتصادی است.» با چنین مختصات فکری حلقه نیاوران به بازیابی تشکیلاتی خود در دولت یازدهم و دوازدهم پرداخته است.
دستیارجوان ترجمان بازیگران پنهان
هر گفتمان برای استیلا نیازمند قدرتمندی و پویایی دالها و مدلولهای گفتمانی و بدنه انسانی پیرو آن است. ایفای نقش نیروهای حامل تفکر گفتمانی در ساختار دانشگاهی و اداری نقش مهم داراست.گام نخست برای اجرای توانمند نیروهای جدید مکتب نیاوران را معاون امور جوانان وزارت ورزش و جوانان برداشت؛ آقای محمدرضا رستمی از دستور رییس جمهور برای جهتدهی به «جانشین پروری» و «شایسته سالاری» در بدنه مدیریتی دولت خبر داد. رستمی این اقدام بلند مدت را طرح «دستیاران جوان» نامید و پیرامون دامنه اجرایی این طرح افزود: « این طرح در سطح دولت تا سطح شهرستانها آغاز شده و مدیران را موظف میکند به منظور جانشین پروری دو دستیار جوان داشته باشند.»
در ادامه معاون امور جوانان وزارت ورزش و جوانان پیشینه این طرح را این گونه تشریح کرد: «از حدود دو سال پیش با انجام مطالعات تطبیقی در کشورهای مختلف دنیا، موضوع «دستیاران جوان دولت» را در کشور آغاز و رییسجمهور پذیرفتند که مدیران کشور به منظور جانشین پروری مدیریتی در کشور دستیاران جوان داشته باشند.» پس از این اظهارات، آقای محمد باقر نوبخت، سخنگوی دولت، با بیان اینکه دولت مجوز ۲۰۰۰ استخدام نیروی جوان را به عنوان مشاوران مدیران صادر کرده است، اظهار داشت: «رییسجمهور تصریح داشتهاند که از جوانان و همچنین زنان باید در دستگاههای اجرایی استفاده شود؛ به همین منظور نیز سه تا چهار نفر از مدیران زن به زودی در سازمان برنامه و بودجه جایگزین آقایان خواهند شد.» و سرانجام حجت الاسلام حسن روحانی در حکمی، اصلیترین اعضای حلقه نیاوران آقایان علینقی مشایخی و جهانگرد را به عضویت شورای عالی اداری، مرکز تصمیم گیری پیرامون آینده نظام اداری کشور برگزید تا طرح دستیاران جوان پوششی برای اجراییسازی بازیگران پنهان حلقه نیاوران باشد.
به روایت تحلیلی یاسر جلالی از جاییابی این افراد بسیار مهم است؛ او در همین راستا نوشت:« جایگاه افراد جذب شده در قالب این طرح در سطوح بالا در کنار مدیران حفظ شده و در زمان کوتاهی مدارج عالی در ساختار اداری کشور کسب می کنند. گفته می شود منابع این طرح نیز به صورت ویژه با دستور جناب رییس جمهور و همراهی خاص جناب نوبخت تامین شده است.»
تربیتسازی نیرو نئو لیبرالها
رصد دقیق اقدامات حلقه نیاوران نمایانگر تصمیم سازی جدی آنان برای آینده جمهوری اسلامی ایران است. آنان در گامهای اولیه خود را به حلقه تصمیم ساز دولت نزدیک ساختهاند و مغز تفکر اقتصادی دولت را به تسخیر در آوردند و سپس با ایجاد یک جریان مستمر و پایدار نیروی انسانی همسو و همفکر خواهان شکل دهی به شبکه پایدار به مدل توسعه نئولیبرالی در ساختار رسمی کشور هستند که ممانعتهای ساختاری با الگوی پیشرفت اسلامی- ایرانی صورت بگیرد.
http://sobhe-no.ir/newspaper/364/3/14267
ش.د9603680