تاریخ انتشار : ۲۷ آذر ۱۳۹۶ - ۱۱:۰۸  ، 
کد خبر : ۳۰۷۴۷۹
در همایش «سال بلوا» ارائه شد

روایت زیبا‌کلام از کودتای 28 مرداد

(روزنامه همدلي ـ 1396/05/04 ـ شماره 653 ـ صفحه 2)

«سال بلوا» عنوان همایشی بود که باشگاه اندیشه تهران با محوریت تحلیل رویدادهای تاریخی 30تیر 31 تا 28 مرداد 32 برگزار کرد. سخنران این همایش، صادق زیباکلام استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران بود که روایت خود را از 28 مرداد ارائه کرد. او روایت خود را ناتمام خواند و با طرح بعضی سوالات، نقدی به روایت‌های موجود از این رویداد تاریخی وارد کرد. این استاد دانشگاه در سخنان خود از آنکه روایت‌های قبل و بعد از انقلاب از این واقعه تحت تاثیر ایدئولوژی‌های سیاسی قرار گرفته گفت که سعی کرده در روایت خود علمی و بدون جانبداری سیاسی عمل کند.

درباره 28 مرداد رویکردها آکادمیک نبوده

استاد دانشگاه تهران با بیان اینکه قبل از انقلاب، کودتای ۲۸مرداد روزی ملی بود و پس از انقلاب بدل به روزی سیاه تبدیل شد، گفت: کمتر حرکتی قبل و بعد از انقلاب صورت گرفته که به این واقعه رویکردی آکادمیک داشته باشد. زیباکلام با اشاره به اسناد تازه منتشر شده از سوی سازمان جاسوسی آمریکا اظهار کرد: برخی درباره این اسناد اظهار کردند که چنین اسنادی برای تخریب چهره آیت‌الله کاشانی است و عده‌ای هم سخن از تغییر نام اتوبان ایشان به نام دکتر مصدق به میان آوردند، اما در نهایت شخصاً به این نتیجه رسیدم که آنچه را از این موضوع می‌فهمم، به نگارش در بیاورم. وی افزود: طرفداران آیت‌الله کاشانی در این زمینه سکوت کردند و منتقدان هم کوشیدند تا هم نسبت به ناسپاسی نظام نسبت به دکتر مصدق از سویی و خدشه وارد کردن به چهره‌ای که نظام از آیت‌الله کاشانی ساخته است، عمل کنند.

ارتباط بین کاشانی و رهبران کودتا موضوع تازه‌ای نیست

زیباکلام با بیان اینکه وجود ارتباط میان آیت‌الله کاشانی و رهبران کودتا به هیچ وجه موضوع تازه‌ای نیست، گفت: ایشان در مصاحبه‌هایی در همان دوره مطرح می‌کند که مصدق خیانتکار و سزای خیانتکار هم اعدام است. پس وقتی ما بعد از گذشت بیش از 60 سال، اطلاعاتی درباره ارتباط وی با رهبران کودتا پیدا می‌کنیم چندان دور از انتظار نیست، اما اینکه قبل و بعد از انقلاب نسبت به کودتای ۲۸مرداد برخوردی ایدئولوژیک صورت گرفته، مشکل اصلی ما است.

این استاد دانشگاه تهران با بیان اینکه قبل از انقلاب، کودتای ۲۸ مرداد روز ملی بود و پس از انقلاب به روزی سیاه تبدیل شد، گفت: کمتر حرکتی قبل و بعد از انقلاب صورت گرفته که به این واقعه رویکردی آکادمیک داشته باشد.

دعوا با انگلستان از رونق گرفتن فروش نفت شروع شد

زیباکلام ادامه داد: ذات دعوای حقوقی ما با انگلستان از آنجا شروع شد که فروش نفت ما رونق گرفت و دکتر مصدق نیز به دنبال استیفای حقوق ملت ایران رفت تا آن قراردادی که دیگر از سوی دولت وقت قابل قبول نبود، فسخ کند. این استاد دانشگاه تهران با بیان اینکه در چنین شرایطی رجال وابسته به انگلیس، شاه، دربار، نیروهای مسلح و حزب توده از جمله مخالفان داخلی دکتر مصدق بودند، گفت: حزب توده از ابتدا بر این عقیده بود که این یک بازی میان انگلیس و آمریکا است و تاثیری در زندگی کارگران و محرومان ندارد و همه داستان این است که آمریکا می‌خواهد کنترل فروش نفت ایران را به دست گیرد و مصدق نیز از دید آنان کسی بود که می‌خواست پای آمریکا را به ایران باز کند.

نتیجه انتخابات آمریکا باعث مخالفت این کشور با مصدق شد

زیباکلام ادامه داد: آمریکایی‌ها در اوایل کار تا حدودی با موضع مصدق درباره اندک بودن حق ایران از فروش نفت موافقت و همراهی می‌کردند و سود ایران را ناعادلانه می‌دانستند و از سویی می‌کوشیدند که با مصالحه و گفت‌وگو اختلاف میان انگلیس و ایران را حل کنند. او افزود: برگزاری انتخابات آمریکا در سال ۱۳۳۱ و پیروزی جمهوری‌خواهان در آن از یک سو، ناکام ماندن تلاش‌های آمریکا برای ایجاد مصالحه میان ایران و انگلیس از سوی دیگر و نیز قدرت گرفتن حزب توده از جمله عواملی بود که آمریکایی‌ها را به این نتیجه رساند که تداوم حکومت مصدق باعث روی کار آمدن حزب توده خواهد شد و از آن زمان آمریکا هم به صف مخالفان دکتر مصدق پیوست.

حامیان مصدق اندک بودند

این استاد دانشگاه تهران با اشاره به اینکه همه مخالفان مصدق از دربار تا آیت‌الله کاشانی و فدائیان اسلام با وجود اختلافات‌شان با یکدیگر در سرنگونی مصدق اتفاق نظر داشتند، گفت: مصدق در برابر مخالفان تنها بر محبوبیت خود نزد دانشجویان و حمایت برخی بازاری‌ها و نیز امثال دکتر حسین فاطمی و معدود روحانیونی چون آیت‌الله طالقانی و آیت‌الله فیروزآبادی متکی بود که البته بر حفظ وی در برابر مخالفانش کمک چندانی نمی‌کرد.

معلوم نیست با اعتماد نکردن مصدق به آمریکا جلوی کودتا گرفته می‌شد

او با بیان اینکه اگر روایت ما از نهضت ملی شدن صنعت نفت این‌گونه باشد که ما حق مطلق بوده‌ایم و انگلیس و آمریکا باطل مطلق بوده‌اند، به نتیجه روشنی نمی‌رسیم، گفت: بعد از انقلاب بیش از آنکه ماهیت این نهضت برای حکومت اهمیت داشته باشد، آمریکاستیزی بوده که برای آن اهمیت داشته است و مقصر جلوه دادن مصدق در این ماجرا و مبرا کردن آیت‌الله کاشانی از دیگر نتایجی بوده که از روایت حکومتی پس از انقلاب از نهضت ملی شدن صنعت نفت به دست می‌آید و معلوم نیست که اگر بر فرض مصدق به آمریکایی‌ها اعتماد نمی‌کرد آیا اساساً جلوی کودتا گرفته می‌شد یا خیر.

http://www.hamdelidaily.ir/?newsid=34681

ش.د9603365

نظرات بینندگان
آخرین مطلب
ارسال خبرنامه
برای عضویت در خبرنامه سایت ایمیل خود را وارد نمایید.
نشریات