(روزنامه جوان ـ 1395/08/12 ـ شماره 4948 ـ صحفه 5)
9ماه از روز اجراي برجام ميگذرد و حاميان ديروز اين توافق دستشان خالي است از ادله و مداركي كه نشان دهد توافق هستهاي دستاورد ملموس و محسوسي را براي جامعه ايراني به همراه داشته است چراكه نه تحريمهاي روزافزون نظام سلطه عليه كشور متوقف شده، نه پولهاي بلوكهشده ايران بهراحتي و به صورت كامل به كشورمان عودت داده شده، نه آنكه ارتباطات بانكي و مالي كشور رويه معمول و عادي خود را طي كرده و نه آنكه مردم بهبود معيشتي و اقتصادي وعده داده شده را لمس ميكنند.
بعد از امضاي توافق هستهاي تحريمهاي بينالمللي عليه كشورمان شتاب بيشتري به خود گرفته است، به صورتي كه تحريمها به بهانه پرونده هستهاي كشورمان، تحريمهاي حقوق بشري و تروريست هم به آن اضافه شده است، به گونهاي كه تنها در يك نمونه از 115 لايحه و طرح دولت و كنگره امريكا بعد از توافق هستهاي با كشورمان90مورد از آن به جمهوري اسلامي ايران اختصاص داشته كه خود گوياي اين نكته است كه گستره تحريمهاي ضدايراني فراگيري گستردهاي نسبت به دوران قبل از برجام داشته است.
حال كه اثبات ثمر بخش بودن توافق هستهاي براي جامعهاي كه خود به صورت دقيق و جامع برآورد مناسب و معقولانهاي از آن داشته براي دولتمردان و حاميان اين توافق دشوار است بايد تاكتيك مناسبي اتخاذ شود كه نارضايتي افكار عمومي از سرانجام برجام به رويگرداني دولت يازدهم و به اين منجر نشود.
راهكارهاي جلوگيري از چنين شكستي ميتواند متفاوت و گاه متناقض باشد آنچنانكه ميتوان وعدههاي هستهاي را به چهار سال ديگر عودت داد و اينگونه وانمود كرد كه دولت يازدهم براي تحقق وعدههاي گذشته خود نيازمند زمان بيشتري است و بايد در انتخابات بهار96 نيز به عنوان رئيسجمهور انتخاب شود تا به آنچه وعده داده است جامه عمل بپوشاند. رئيسجمهور و حاميان توافق هستهاي بهخوبي ميدانند كه با چنين شعاري نميتوانند نظر مثبت جامعه را جلب و آنها را مجاب كنند كه در انتخابات پيش رو به وی رأي دهند، بنابراين راهكاري جايگزين نياز است.
نسبت دادن مشكلات لاينحل كشور- كه وعده داده ميشد بهواسطه يك توافق جامع هستهاي حل شود- به دولت سابق و تخريب دستاوردهاي هستهاي و غيرهستهاي دولت قبل نيز قطعا برگ تاثيرگذاري نيست كه بتوان بهواسطه آن همانند انتخابات92 رأي آورد، بنابراين استفاده از چنين برگ سوختهاي نيز نميتواند دولت را به سرمقصد مقصود برساند.
اگر چه تغييرات اخير كابينه هم شائبه پررنگ انتخاباتي- تبليغاتي داشته اما بدون ترديد نميتواند گرهي از مشكلات انتخاباتي دولت فعلي بگشايد چراكه مشكلات اصلي مردم حول محور معيشت است و تغيير وزراي بيارتباط با اين مسئله براي جامعه جذابيتي نداشته و آنها را نميتواند قانع كند كه در دور دوازدهم نيز رأي خود را تکرار کنند.
وارونهسازي برجام؛ برگ برنده انتخاباتي؟
آنچه ميتواند دولت فعلي و حاميان توافق هستهاي را نسبت به پيروزي در انتخابات ارديبهشت96 اميدوار سازد، اين نكته است كه«برجام و دستاوردهاي آن»، «وارونهنمايي» شود، به اين شكل كه با ذكر دلايلي«ذهني» و نه «عيني» اينگونه به افكار عمومي القا شود كه برجام حاوي دستاوردهاي مشخص و متقن بوده و نبايد به دستاوردهاي آن پشت كرد!
دولتمردان و حاميان توافق هستهاي در شرايطي كه نميتوانند با آمار و ارقام مستند و متقن براي مردم ثمربخش بودن آن را اثبات كنند رو به سوي ارائه كلياتي مبهم به عنوان دستاورد آوردهاند كه بهواسطه آن مردم را اقناع كنند كه برجام مثلاً سايه جنگ را از سر كشور برداشته و اگر چنين توافقي به سرانجام نميرسيد حمله نظامي به كشور قطعي بود يا تحريمهاي فلجكنندهاي عليه مردم سرزمينمان صورت ميگرفت.
اين وارونهنمايي از برجام در حالي است كه آنچه مانع حمله غربيها به كشورمان شده نه توافق هستهاي بلكه اقتدار نظامي و دفاعي ايران بوده و ديگر آنكه به گفته بسياري از انديشكدههاي تحقيقاتي و مقامات غربي، نظام سلطه سقف فشارهاي ناشي از تحريم را در همان حدي ميدانند كه طي سالهاي پس از فتنه 88 به ايران وارد شده بود و عملاً نبايد حدي فراتر از آن را قبول كرد كمااينكه امريكا به گفته جان كري در جلسه با سناتورهاي امريكايي ابزار و توان فراتر از آنچه به كار گرفته بود را براي مجاب كردن ايران به خواستههاي متبوع خود نداشته تا بعد از تحريمها بهكار بگيرد.
به نظر ميرسد در جلسه رأي اعتماد به سه تن از وزراي كابينه كه روز گذشته در مجلس برگزار شد نيز- ناخودآگاه- به كار گرفته شده، آنجا كه وي بدون توجه به گراني سرسامآور كالاهاي اساسي در هفتههاي اخير و افزايش بيكاري و تورم و ركود در بازار و به جاي بيان آمار و ارقامي كه مثلاً رشد اقتصادي و افزايش سرمايهگذاري را اثبات كند، خاطر نشان ميكند: « بالاترين دستاورد برجام گسترش انتخاب آزاد براي ملت ايران است. . . امروز با وجود اينكه يك عده انقلابينمايي كه مسائل كشور را نميفهمند و درك نميكنند، همه دنيا و سازمانهاي بينالمللي به اين نكته اعتراف دارند كه ايران بهترين كشور و امنترين كشور براي سرمايهگذاري خارجي است و اين اعتراف نهادهاي مالي و بينالمللي پولي و بانكي است.»
تزريق اميدكاذب به جامعه ايراني كه توسط روزنامههاي وابسته به جريان خوشبين به مذاكرات هستهاي در روزهاي اخير شكل مشهودتري به خود گرفته و به عنوان يك تاكتيك انتخاباتي- تبليغاتي زودهنگام بايد تفسير شود، با اهدف ديگري نيز از سوي غربيها دنبال ميشود، آنجا كه فيليپ هاموند در مراسم انديشكده سلطنتي بريتانيا - چاتم هوس- با هدف اميدوار نگه داشتن جامعه ايراني در دوران پسابرجام بر قول جان كري براي ديده شدن موفقيت برجام توسط مردم ايران سخن به ميان آورده و از موفقيتآميز بودن برجام با هدف تأمين منافع ايرانيان در شرايطي كه امريكاييها شديدترين تحريم و فشارها را براي سرمايهگذاران و بانكهاي خارجي به كار گرفته كه با ايران همكاري كنند، در نظر گرفته است، البته اميدوارسازي جامعه ايراني چندصباحي است كه مورد توجه خود امريكاييها نيز قرار گرفته است، آنگونه كه جان كري نيز اخيرا با تأكيد بر اينكه كشورمان به تمام ابعاد برجام متعهد بوده و شايسته منافع برجام است، بيان ميكند: «امريكا بايد تلاش كنيم كه ايران از معاملهاي كه كرده است منفعت ببرد.» وي همچنين ادامه ميدهد: «ما به شدت تلاش كردهايم مطمئن شويم كه همه تحريمهاي مرتبط هستهاي را برداشتهايم و اميدواريم شاهد تجارت بيشتر با ايران باشيم، اما از تحريمهاي موضوعات ديگر عقبنشيني نكردهايم.»
حال هرچند رويه دولتمردان كنوني امريكا نظير اوباما و جان كري نشان ميدهد امريكاييها تحت هيچ عنوان تمايلي به اجراي تعهدات كلي خود در برجام نداشته و اجازه نخواهند داد طرف ايراني از حداقلهاي ممكن نيز بهره ببرد اما با اين حال فرصت آنچناني براي اداي دين جان كري باقي نمانده است.
حال انتظار آن است كه حاميان توافق هستهاي به جاي اتخاذ تاكتيكهايي نظير فرافكني و حواله دادن وعدههاي انتخاباتي به ماههاي آتي به توان داخلي كشور تكيه كرده و با برنامهاي مدون و البته دلسوزانه خود را در مظان انتخاب افكار عمومي قرار دهند كه قطعاً بدون توجه به جنجالهاي سياسي و ابزارهاي عمليات رواني به كار گرفته شده به برجام به عنوان يگانه مصداق ارزيابي صحيح كارنامه دولت يازدهم نگاه خواهند كرد.
http://www.javanonline.ir/fa/news/820311
ش.د9504875