بازار روسیه از دست رفته است؟

بهروز حسن الفت در گفت‌وگو با ایسنا، در پاسخ به این سوال که گفته می‌شود به دلیل گرانفروشی تجار ایرانی بازار روسیه در حال از دست رفتن است، اظهار کرد: یکی از مشکلات جدی ما در بخش صادرات به کشورهای CIS و روسیه موضوع رقابت منفی شرکت‌های صادراتی با یکدیگر است. در بازار روسیه نیز گاه با چنین مشکلاتی مواجه می‌شویم.

وی گفت: بسیاری از تجار و شرکت‌ها بر مسکو تمرکزی ویژه دارند؛ در حالی که به غیر از مسکو در سایر شهرهای روسیه فرصت‌های متعددی برای فعالیت وجود دارد. زمانی که تمامی تجار به سمت این بازار رفته و محصولاتی مشابه و مشترک را ارائه می‌کنند، ممکن است رقابت‌هایی ایجاد شده و گاه شرکت‌ها کالای خود را زیر قیمت فروخته و برای دیگران مشکلاتی ایجاد کنند.

مدیرکل دفتر اروپا و آمریکای سازمان توسعه تجارت افزود: نباید بازار روسیه را بازاری محدود ببینیم. همه می‌خواهند به سمت مسکو بروند در حالی که اگر ما تنوع مقاصد صادراتی داشته باشیم، فرآیند صادرات به روسیه شرایط بهتری را تجربه خواهد کرد.

تجار ایرانی گرانفروشی می‌کنند؟

وی با بیان اینکه در بسیاری موارد تجار ایرانی به طور اتفاقی به صادرات کالا می‌پردازند، گفت: بازارهای CIS و روسیه در موارد متعدد به دلایلی خاص در مقطعی از زمان درهای خود را به سوی ایران گشوده‌اند و این گونه نبوده که فعالیت در این بازارها بر اساس کار مطالعاتی صورت گرفته باشد. بر همین اساس شاهدیم گاه حتی افراد غیرحرفه‌ای هم وارد این بازارها شده‌اند و بدون مطالعه و دید بلندمدت تنها به فکر فروش محصولات خود در بازار بوده‌اند. این در حالی است که در بازارهای اروپا یا آسیای شرقی یا حتی آسیای جنوبی شرقی هیچ گاه شرایط بدین شکل نیست؛ چرا که این بازارها عمدتا در دست افراد حرفه‌ای قرار دارد.

الفت در پاسخ به اظهاراتی که به تازگی مبنی بر گرانفروشی تجار ایرانی در روسیه مطرح شده است، توضیح داد: اینکه قیمت تمام شده تولید در ایران نسبت به کشورهای دیگر بالاتر است، موضوع مشخصی است که باید آن را مدنظر داشت. با توجه به قیمت تمام شده کالا ممکن است هزینه مربوط به کالاهای ایرانی در بازارهای جهانی نسبت به سایر کشورها بالاتر باشد اما نمی‌توان این را گرانفروشی صادرکنندگان ایرانی دانست.

خطر در کمین بازارهای صادراتی

مدیرکل دفتر اروپا و آمریکای سازمان توسعه تجارت در ارتباط با این موضوع که چنین مشکلی موجب از دست رفتن بازار روسیه نخواهد شد، گفت: قطعا چنین مواردی بازار را تهدید می‌کند چرا که قیمت‌های ما به دلایل متعددی از جمله عدم بهره‌بری مناسب، قابلیت رقابت با کشورهایی مانند ترکیه، چین و سایر کشورها را از دست می‌دهد. دردی قدیمی در کشور وجود دارد و آن اینکه در بسیاری موارد کالا و فرآیند تولید آن قیمتی بالا یافته و فاقد قیمت رقابتی محسوب می‌شوند.

وی افزود: البته نمی‌توان حکم داد که با این شرایط بازار روسیه از دست خواهد رفت چرا که ما همچنان در زمینه‌های مختلف مزیت داریم و با صورت گرفتن برخی اقدامات از جمله آماده‌سازی انواع زیرساخت‌های حمل ونقل کالا و ترانزیت می‌توان شرایط بهتری را در این زمینه مشاهده کرد.

الفت راه‌اندازی راه‌آهن آستارا خان را یکی از زیرساخت‌های مناسب در توسعه صادرات ایران به روسیه ارزیابی کرد و گفت: اکنون با توجه به اینکه بسیاری از کالاهای ایرانی از طریق مسیرهای زمینی به مرزهای روسیه صادر می‌شوند، در بسیاری موارد ممکن است به دلایل متعدد اتوبوس‌های ایرانی متوقف شده و حتی گاه محموله آنها فاسد شود. تمام این موارد از معایب حمل و نقل زمینی محسوب می‌شود و این شیوه با غرض یا بدون غرض ظرفیت رقابتی ما را کمتر می‌کند. در حالی که اگر خط راه‌آهن قزوین- رشت و آستارا نهایی شود از امکانی برخوردار خواهیم بود که از هر نقطه ایران کالای خود را از طریق راه‌آهن ارسال کنیم.

مدیرکل دفتر اروپا و آمریکای سازمان توسعه تجارت افزود: حمل و نقل ریلی شیوه‌ای است که به مراتب حتی از حمل و نقل دریایی هم مناسب‌تر به شمار می‌رود، چرا که کشتی‌هایی که از دریای خزر عبور می‌کنند، باید حجم خاصی را تکمیل کنند که همین موضوع تشریفات خاص خود را دارد و گاه اشل تجاری شرکت‌های مختلف آنقدر بالا نیست که یک کشتی چند تنی را پر کند. بر همین اساس هزینه‌های حمل و نقل در موارد متعدد برای تجار گران تمام می‌شود در حالی که با شیوه حمل و نقل ریلی بسیاری از این مشکلات قابل رفع خواهد بود.

وی در پایان عضویت ایران در مجمع اقتصادی اوراسیا را بسیار موثر دانست و افزود: اکنون این کشورها با یکدیگر تعرفه‌های ترجیحی دارند اما ما تنها در برخی اقلام خاص از این تعرفه‌ها بهره‌مند می‌شویم و پیوستن به این مجمع تاثیر بسزایی خواهد داشت. در مجموع ما با توجه به شرایط بازار روسیه را از دست نداده‌ایم و در آینده فرصت‌های متعددی پیش روی ما قرار دارد که اگر هر چه سریع‌تر این اقدامات صورت گیرد، می‌توان در بازار این کشور همسایه شرایط بهتری را تجربه کرد.