- صفحه نخست
- |
- استان ها
- |
- بین الملل
- |
- سیاسی
- |
- چند رسانه ای
- |
- اقتصادی
- |
- فرهنگی
- |
- حماسه و جهاد
- |
- صبح صادق
- |
- صدای انقلاب
- |
- محرومیت زدایی
(روزنامه اطلاعات – 1396/05/11– شماره 26782– صفحه 12)
استراتژي جديد آمريکا در سوريه؛ گمراهي و انفعال
آمریکا با آنکه بیش از شش سال از شروع جنگ داخلی در سوریه می گذرد نتوانسته است موضعی قاطع در برابر این بحران اتخاذ کند و در مورد تسلیح تمام عیار مخالفان و یا حمله نظامی به سوریه مردد باقی مانده است.
به گزارش خبرآنلاین،کارشناسان خاورمیانه می‌گویند سیاست خارجی آمریکا در برابر جنگ داخلی سوریه بسیار ابهام آمیز و منفعل کننده بوده است. این تردید و بی برنامگی در سیاست خارجی آمریکا در قبال بحران سوریه بعد از به قدرت رسیدن ترامپ در آمریکا شکل دیگری پیدا کرد و پیش بینی ناپذیری ترامپ همراه با نبود استراتژی مشخص باعث پیچیدگی این بحران شد. به تازگی آمریکا موضع جدیدی در قبال سوریه اتخاذ کرده و این احتمال می‌رود که واشنگتن دست به اقدامات تازه‌ای در میدان سوریه بزند. این در حالی است که سفیر ایالات متحده آمریکا در سازمان ملل در اظهارنظری عجیب از احتمال حمله شیمیایی دولت سوریه خبر داده و ایران و روسیه را نیز متهم به حمایت از آن کرده است. اما پرسش اینجاست این اظهارات، آنهم در حالی که موضع ارتش سوریه در میدان جنگ تقویت شده، چه پیامی دارد؟
مذاکرات آستانه همچنان امیدوار‌کننده
روند مذاکرات آستانه در مورد بحران سوریه باعث شد این روند با همکاری ایران، روسیه و ترکیه هر چند به کندی ولی به توافقاتی شکل دهد و دستاوردهای نظامی تبدیل به دستاوردهای سیاسی شود، اما برخی ناظران و کارشناسان اعتقاد دارند آمریکا منتظر بزنگاهی است تا به موضوع سوریه ورود کند و همپیمانان خود از جمله عربستان را در منطقه راضی نگه دارد. بهانه حمله شیمیایی در خان شیخون باعث شد آمریکا این انتظار را پایان دهد و با حمله موشکی به پایگاه نظامی سوریه در پی تغییر معادلات آن باشند.از این رو در اقدامی شتاب زده کشتی‌هاى جنگى ایالات متحده بامداد روز جمعه هفتم آوریل، ده‌ها موشک به سمت پایگاه نظامى "الشعیرات" سوریه شلیک کردند. این حمله موشکی با بهانه حمله شیمیایی ۴آوریل به شهر "خان شیخون" در استان "ادلب" سوریه و براساس استراتژی اقدام پیشگیرانه و البته بدون مجوز شورای امنیت سازمان ملل صورت پذیرفت.
اما بسیاری از تحلیلگران این حمله و ورود آمریکا به سوریه را یک اقدام مقطعی و ناپایدار در راستای سرپوش گذاشتن بر مشکلات داخلی ترامپ دانستند. در حالی که تیم ترامپ در معرض اتهام همکاری و ارتباط با روسیه بود و از سویی وعده‌های انتخاباتی ترامپ عملی نشد، این اقدام آمریکا باعث همراهی افکار عمومی با ترامپ شد. اتهام زنی‌های جدید به سوریه درباره احتمال حمله شیمیایی نیز در این راستا قابل تحلیل است.در حالی که حمله موشکی آمریکا به پایگاه شعیرات نه تنها باعث نشد وزن و قدرت ائتلاف ضد داعش افزایش نیابد بلکه باعث منحرف شدن نوک پیکان مبارزه با داعش و گروههای تکفیری به سمت دولت سوریه و موضوعی حاشیه ای شود.
اتهامات جدید آمریکا درحالی است که هنوز کمیته بین المللی خلع سلاح شیمیایی درپرونده خان شیخون پیرامون ادعاهای ساختگی آمریکا، ابهامات و سئوالات منطقی مطروحه را پاسخ نداده و امروز نیکی هیلی، نمایندۀ آمریکا در سازمان ملل، موج جدید روانی را برای اجرای اهداف سیاسی دیگر آمریکا در سوریه را مقدمه چینی و راه اندازی می کند.با همۀ تفاسیر گفته شده، شرایط مذاکرات سیاسی در فضای مناسبی قرار دارد. سه کشور محور و مبتکر این مذاکرات تلاش می‌کنند در راستای گفتگوهای انجام شده، میز مذاکرات را ترک نکنند و برای رسیدن به توافقات ثبات کننده تلاش کنند. از این رو این مسیر با امیدواری ادامه دارد.
آمریکا مقابل ایران و روسیه
اما به نظر می رسد اظهارات اخیر مقامات آمریکایی مسائل دیگری را به معادلات میدانی اضافه می کند، مثلاً اینکه نوک حملات روانی مقامات آمریکایی فقط متوجه سوریه نیست. نیکی هیلی نماینده آمریکا در سازمان ملل چندی پیش در ادعایی عجیب به احتمال وقوع حمله تازۀ شیمیایی ارتش سوریه علیه مردم با حمایت روسیه و ایران هشدارداد. این روند در ادامه حملاتی است که ترامپ و تیم او متوجه ایران کرده و با انواع اظهارنظرها و ادعاها سعی کرده اند ایران را عنصر نامطلوب و حمایت کننده از تروریسم در منطقه معرفی کنند.اما پرسش اینجاست که چه اهدافی در پروژه جدید آمریکا در سوریه و اتهامات آنها درباره احتمال حمله شیمیایی در سوریه نهفته است؟ این موضوع بدون بررسی مسائل میدانی در سوریه و شرایط پیش روی رژیم صهیونیستی و همچنین پیشروی‌ها و دست برتر سوریه و نیروهای هم پیمان آن از جمله ایران قابل تبیین نیست.
در یک سو، رژیم صهیونیستی در تلاش است تا با دست زدن به عملیات در جولان و قنیطره بخشی از بازی میدانی را در دست داشته باشد؛ حمله به پایگاه ارتش سوریه و ساقط کردن سه پهپاد در جنوب سوریه طی چند ماهه اخیر نمونه‌هایی از این تحرکات است. در این باره اظهارات یوسی کوهن رئیس موساد هم قابل توجه است که می گوید: هیچکس در جامعه جهانی به جز آمریکا قدرت رویارویی با ایران وحزب الله به منظور اجازه ندادن به شکل گیری کریدور مورد نظر ایران برای اتصال به لبنان را ندارد.تحرکات اسرائیل و اظهارنظرهای مقامات رسمی این رژیم ظاهراً حکایت از کاهش شدید دست برتر اسرائیل در منطقه و در خطر دیدن منافع از سمت سوریه دارد. اقدامات و حرکتهای جدید آمریکا در منطقه نشان از ضعف و ناکارآمدی سیاستهای گذشته این کشور در راستای ایمنی رژیم صهیونیستی است. از این رو آمریکا به دنبال ائتلافها و سیاست‌هایی سیال و غیر پایدار در منطقه است و سیاست جدید منطقه ای آن نیز بر این مبنا پیش می رود.
عدم همپوشانی سیاستهای آمریکا و ترکیه در سوریه در مورد مناطق عملیاتی نیروهای کردی نیز بر سیالی و عدم انسجام سیاست آمریکا در سوریه تاثیر داشته است. در حالی که ترکیه با عصبانیت اردوغان علیه آمریکا و پ.ک.ک، دستور حمله به ارتش سوریه با همکاری ارتش آزاد برای گرفتن پایگاه هوایی تل رفعت که نقطه اتصال به عفرین است را داده، ترکها نگران آن هستند که تل رفعت نیز همچون عفرین به دست احزاب کردی بیفتد و در این باره نیز دوگانگی مشخصی حاکم است.
موضع‌گیری‌های ایران
کلاف اختلاف ایران و عربستان روز به روز پیچیده تر می شود؛ در حالی که رفتارهای عربستان در راستای متشنج شدن بیش از پیش منطقه و مرتبط کردن اتهامات علیه ایران و همچنین بازی روانی اسرائیل در این باره مشهود است، سیاستهای جمهوری اسلامی در منطقه و در دیدارهای بین‌المللی در راستای آگاهی بخشی اقدامات میدانی و اتهام زنی‌های آمریکا علیه سوریه و ایران بوده است.در این باره محمد جواد ظریف در پیامی که به مناسبت سی امین سالگرد جنایت شیمیایی در سردشت صادر کرد، بیان داشت: آنانی که امروز در سناریویی مرموز و خطرناک مدعی کاربرد سلاح شیمیایی در سوریه اند، همانانی هستند که در طول جنگ تحمیلی علیه این ملت مظلوم ولی سرفراز، نه تنها کاربرد سلاح‌های کشتارجمعی و تسلیحات ممنوعه شیمیائی علیه رزمندگان و مردم غیرنظامی ایران را نادیده می گرفتند بلکه خود در تسلیح و حمایت همه جانبه از رژیم جنایتکار صدام مشارکت داشته و شریک جرم و جنایات صدام بودند.
برخلاف سیاستهای مزورانه و استانداردهای دوگانه برخی کشورهای مدعی حقوق بشر از جمله دولت آمریکا، جمهوری اسلامی ایران در چارچوب سیاست اصولی خود هرگونه کاربرد یا تهدید به کاربرد سلاح‌های کشتارجمعی از جمله سلاح‌های شیمیائی یا تمسک به این حربه برای بهانه جوئی و بسترسازی اقدامات غیرقانونی علیه ملت‌ها و دولت‌های مستقل را بشدت محکوم کرده و با کاربرد این گونه سلاح‌ها در هر کجا، در هر زمان و توسط هرکسی مخالف است.همچنین وزیر امور خارجه در دیدارهایی که با رهبران سه کشور اروپایی داشت بر گفتگو در مورد مسائل منطقه ای و سوریه تاکید بسیار داشت.
وزير امور خارجه در این باره گفت: بحث مفصل و خوبي درباره مسائل منطقه‌اي داشتيم و بر ضرورت يافتن راه‌حل‌هاي سياسي و همين‌طور طرح‌هايي كه دولت جديد فرانسه براي پيگيري جدي بحران سوريه دارد و پيدا كردن روش‌هايي براي كمك‌رساني كه مورد علاقه و تاكيد جمهوري اسلامي ايران نيز همواره بوده، تاكيد شد و در نهایت اینکه، طرح ادعاهایی همچون"هشدار درباره حمله تازۀ شیمیایی" از سوی مقامات آمریکایی، ناشی از سردرگمی و بیش از همه در راستای نبض سنجی تحولات و مواضع بازیگران دیگر از جمله اروپا و روسیه باشد؛با آنکه بیش از شش سال از شروع جنگ داخلی در سوریه می گذرد آمریکا نتوانسته است موضعی قاطع در برابر این بحران اتخاذ کند و در مورد تسلیح تمام عیار مخالفان و یا حمله نظامی به سوریه مردد باقی مانده است.آمریکا ناگزیز به برداشتن سیاست یک گام به جلو و دوگام به عقب است؛ چرا که صحنه تحولات بشدت لغزنده بوده و امکان غلطیدن ناخوداگاه به صحنه ای خطرناک و پرهزینه می‌تواند خسارت آفرین باشد.
در این حال،دیپلماسی ایرانی گزارش جویس کرم در الحیات را منتشر کرد و نوشت: بالاخره دیدار دونالد ترامپ، رئیس جمهوری ایالات متحده آمریکا با ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه در حاشیه اجلاس گروه 20 انجام شد و بر خلاف آن چه انتظار می رفت، این دیدار نتیجه بخش بود. در حالی که بسیاری از ناظران از جمله ناظران روسی انتظار نداشتند از این دیدار نتیجه ای حاصل شود و می گفتند حتی نشست بی نتیجه بهتر از نشست ناموفق است، اما این دیدار مثمر ثمر بود و دو طرف آمریکایی و روسی توانستند به توافقی مهم درباره سوریه دست یابند.قرار بود جلسه ترامپ و پوتین بین نیم ساعت تا 40 دقیقه طول بکشد اما بر خلاف انتظار همه دو ساعت و نیم طول کشید. رکس تیلرسون، وزیر امور خارجه آمریکا در این باره گفت: «رئیس جمهور ترامپ جلسه را با ابراز نگرانی ملت آمریکا از دخالت روسیه در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا آغاز کرد.
رئیس جمهور پوتین نیز مثل همیشه این ادعا را رد کرد.» وی در ادامه افزود: «قرار نبود صحبت‌ها این قدر طول بکشد اما صحبت چنان گل انداخت که زمان از دست رفت.» به گزارش رویترز، وی همچنین گفت: «حتی ملانیا ترامپ، همسر رئیس جمهور هم نتوانست وقت را کنترل کند و مانع از به درازا کشیدن بحث به حدود ۲برابر زمان تعیین شده شود. حتی خود من چند بار سعی کردم در طول این دیدار تیک تاک ساعت را به او یادآوری کنم، اما فایده ای نداشت.» تیلرسون همچنین گفت: «یکی از دلایل به درازا کشیدن جلسه این بود که به محض ملاقات و آشنایی طرفین، ناگهان صحبت گل انداخت و به سطحی از تبادل و تعامل رسید که هیچ یک از آنها خواهان توقف آن نبودند. تا این که چندین بار به ترامپ زمان را یادآوری کردم. مردم سرشان را به در تکیه داده بودند تا جایی که مجبور شدند ملانیا را به داخل اتاق بفرستند تا شاید بیرونمان بیاورد اما این هم نتیجه نداد و صحبت ما تا یک ساعت بعد از ورود او به اتاق ادامه یافت.»
هم ترامپ و هم پوتین از نتایج این دیدار خشنود بودند و رضایت خود را ابراز داشتند. به گزارش فرانس 24، ترامپ دیدارش با پوتین را فوق العاده توصیف کرد و ابراز امیدواری کرد که این دیدارها باز هم ادامه یابد و دو طرف بتوانند بر اساس منافع مشترک گام‌های موثری بردارند. وی که در کنار رئیس جمهوری روسیه با خبرنگاران صحبت می‌کرد، گفت: «من و رئیس جمهور پوتین درباره موضوعات مختلفی صحبت کردیم و فکر می کنم امور به خوبی پیش بروند.» وی ادامه داد: «ما واقعا گفت وگوهای خیلی خیلی خوبی داشتیم. قطعا این گفت وگوها ادامه خواهند داشت، و بسیار امیدوارم که اتفاق‌های خیلی خوبی برای روسیه و ایالات متحده و همه بیفتد.» وی سپس رو به پوتین کرد و گفت: «افتخار می کنم که در کنار شما هستم.» پوتین نیز گفت که همیشه گفت وگو مفید است.
ما برای رسیدن به نتایج عملی در مسائل دو جانبه امیدوار هستیم. رئیس جمهوری روسیه همچنین گفت: «من با ترامپ چند بار تلفنی درباره مسائل دوجانبه و بین المللی بسیار مهم صحبت کرده ام. گفتگوهای تلفنی بین روسای جمهور روسیه و آمریکا برای حل مسایل کافی نیست و باید دیدار رودررو صورت بگیرد. ما دوست داریم تحولات مثبتی بین دو کشور رخ دهد و بتوانیم از طریق همکاری با یکدیگر مشکلات بزرگ بین المللی را حل کنیم. ما انتظار داریم اتفاقات بسیار مثبتی برای روسیه و آمریکا و همه رخ دهد.»خبرگزاری اینترفکس روسیه گزارش داد که پوتین و ترامپ درباره پرونده‌های سوریه، کره شمالی، اوکراین، جنگ با تروریسم و امنیت الکترونیک مذاکره کردند که بارزترین دستاوردها درباره بحران سوریه بود. این خبرگزاری تاکید کرد که گفت‌وگوهای دو طرف واقعا خیلی طولانی بود.
توافق بر سر آتش‌بس در سوریه
بعد از دو ساعت و نیم جلسه، دو طرف بر آتش بس در جنوب غرب سوریه توافق کردند. این توافق جدای از توافقات آستانه برای ایجاد مناطق کاهش تنش در جنوب و شرق سوریه است. جویس کرم، رئیس دفتر روزنامه الحیات در واشنگتن می گوید که سه دیپلمات آمریکایی به او گفته اند که توافق روسیه و آمریکا قطعی است و حاوی جزئیات سیاسی و امنیتی درباره تقسیم سطح نفوذ و حفظ امنیت مرزهای این منطقه است.
ش.د9604706
