- صفحه نخست
- |
- استان ها
- |
- بین الملل
- |
- سیاسی
- |
- چند رسانه ای
- |
- اقتصادی
- |
- فرهنگی
- |
- حماسه و جهاد
- |
- صبح صادق
- |
- صدای انقلاب
- |
- محرومیت زدایی
(روزنامه اطلاعات – 1396/05/14 – شماره 26784 – صفحه 12)
آيا تحريمهاي تازه آمريكا قابليت اجرا دارند؟
تحريمهاي جديد آمريکا عليه روسيه، ايران و کره شمالي بيشتر مي تواند روسيه را زير فشار قرار دهد و روابط دو قدرت بزرگ را پيچيده تر کند.
خواب خوش ترامپ در مورد روسيه خيلي زود به کابوس تبديل شد. هر چند اميد مي رفت که با روي کار آمدن دونالد ترامپ به عنوان رئيس جمهوري جديد آمريکا، فضاي جديدي در روابط واشنگتن و مسکو پديد آيد، اما وارد آمدن اتهامات جدي به ترامپ و تيم وي در زمينه مداخله روس‌ها به نفع وي در انتخابات رياست‌جمهوري 2016 آمريکا ، باعث افزايش حساسيت‌ها درباره اين مساله شد.نه تنها روسيه و آمريکاي بعد از ترامپ به ماه عسل نرفتند بلکه روابط آنها با اقدامات سناي آمريکا و همراهي مجلس نمايندگان پيچيده تر از گذشته شد. از اين رو طرح‌هاي جديدي در سناي آمريکا براي تحريم روسيه به بهانه موضوع دخالت روسيه در انتخابات آمريکا در پيش گرفته شد.
فشار تحريمها روي روس‌ها
مجلس نمايندگان آمريکا طرح مربوط به اعمال تحريمهاي جديد عليه روسيه، ايران و کره شمالي را با اکثريت بسيار بالايي، با 419 راي موافق تصويب کرد. اين طرح بيش از دو سوم آراي موافق مجلس نمايندگان آمريکا را به خود اختصاص داده و سه نماينده مخالف، از حزب جمهوريخواه بودند.اين طرح نسخه اصلاح شده طرحى است که پيش از اين با هدف تحريم ايران و روسيه در سنا تصويب شده بود. ولي چون در مجلس نمايندگان ايرادات فني به آن وارد شده بود قرار شد، ابتدا در مجلس نمايندگان و بعد در سنا به تصويب برسد. اين طرح با حمايت قاطع جمهوريخواهان و همچنين دموکرات‌ها روبرو شد. موضوع تحريمهاي جديد آمريکا عليه روسيه که در حقيقت در ابتدا عليه ايران در سناي آمريکا شکل گرفته بود، در آخرين لحظات به آن ضميمه شد.
تحريم روسيه بخش‌هاي مختلفي مانند اقتصاد، کشتيراني، معدن، فلزات، راه‌آهن و... را هدف قرار داده است. اشخاصي که حملات سايبري را از سوي دولت روسيه انجام داده‌اند نيز با تحريمها مورد هدف قرار گرفته‌اند. تحريمهاي جديد بيش از ايران و کره شمالي مي تواند روسيه را زير فشار قرار داده و به منازعه‌اي وارد کند که مي تواند ادامه دار باشد و مسائل آمريکا و روسيه را پيچيده تر کند. حضور ترامپ در قدرت نه تنها باعث نشد مشکلات دو قدرت بزرگ به سمت حل شدن برود بلکه موضوع ارتباط نزديکان ترامپ با روس‌ها باعث گارد شديد کنگره در مقابل آن شد. حال نه تنها روس‌ها تحريم شده‌اند بلکه خود ترامپ نيز زير فشار است و موضوع استيضاح او هم مطرح شده است.
اروپا در مقابل آمريکا
اروپايي‌ها معتقدند اين طرح با در نظر گرفتن مسائل داخلي آمريکا و بدون نگاه به تبعات بين المللي آن تنظيم شده است و از اين رو خود را آماده واکنش به اين تحريمها در صورت تاثيرگذاري آن بر قرارداد شرکت‌هاي اروپايي مي کنند. در اين باره در بخشي از دستور جلسه آمده است که بروکسل بايد آمادگي داشته باشد تا چنانچه تحريمها برضد روسيه، بدون در نظر گرفتن نگراني‌هاي اتحاديه اروپا تصويب شد، ظرف چند روز به آن واکنش نشان دهد. اين متن تاکيد مي‌کند که دولت آمريکا بايد به صورت علني يا کتبي به اتحاديه اروپا اطمينان بدهد که تحريمها، سد راه منافع شرکت‌هاي اروپايي نخواهد شد.
از ديگر گزينه‌هاي مطرح شده در کميسيون اروپا، استفاده از راه‌هاي قانوني براي منع تحميل تحريمهاي آمريکا به کشورهاي اروپايي و همچنين به کارگيري اقدامات تلافي جويانه است.کميسيون اروپا تاکيد مي‌کند که اينگونه اقدامات مي‌تواند روي تعداد زيادي از شرکت‌هاي اروپايي که مشغول تجارت قانوني با نهادهاي روسي در زمينه‌هاي مختلف ريلي، مالي، معدن، کشتيراني و ديگر زمينه‌ها هستند، تاثير بگذارد.بر اساس گزارش کميسيون اروپا هشدار داده شده است که اعمال تحريمهاي کنگره آمريکا عليه روسيه مي تواند تبعات ناخواسته و گسترده اي عليه تلاش‌هاي اتحاديه اروپا براي متنوع کردن منابع انرژي خود و کاهش وابستگي به روسيه داشته باشد.اتحاديه اروپا در اين باره ضمن هشدار درباره اقدامات کنگره آمريکا براي اعمال تحريمهاي بيشتر عليه روسيه از واشنگتن خواسته است تا هماهنگي خود را با شرکايش در گروه 8 حفظ کند چرا که اعمال تحريمهاي يکجانبه عليه مسکو مي تواند تبعات ناخواسته اي به همراه داشته باشد.
گروه 8 را که بعد از کنار گذاشتن روسيه (بعد از مسائل پيش آمده در اوکراين) بايد گروه 7 ناميد شامل 7 کشور قدرتمند اقتصادي است که نيمي از اقتصاد جهان را در دست دارند. بعد از حذف مسکو از گروه هشت کشور صنعتي جهان موسوم به گروه هشت تاکيد بسياري بر زيانهاي متوجه طرفين شده بود و گفته مي شد از ديدگاه ديپلماتيک اين اقدام عاقلانه نيست چرا که در چارچوب گروه هشت، سران دولتهاي اروپايي، آمريکا و کانادا مي‌توانند با ولاديمير پوتين رئيس جمهور روسيه گفتگو و برخي ابعاد اين بحران را حل و فصل کنند. اين در حالي است که آنها ترجيح داده اند اين گفتگوهاي ديپلماتيک قطع شود و روسيه از گروه هشت حذف شود.
همچنين در مسأله تحريم روسيه بعد از موضوع اوکراين نيز تاکيد شده بود که اين تحريمها مانند يک شمشير دو لبه است زيرا اتحاديه اروپا بيش از يک سوم گاز و سوخت مورد نياز خود را از روسيه وارد مي کند بنابراين چنانچه تحريمي عليه روسيه اعمال شود عواقب آن به سرعت دامن اتحاديه اروپا را خواهد گرفت.در حقيقت تحريم روسيه، تحريم غيرمستقيم اتحاديه اروپاست زيرا اين اتحاديه بلافاصله نمي تواند جايگزيني براي تامين سوخت و گاز طبيعي مورد نياز خود پيدا کند. در موضوع فشار بر روسيه بر سر موضوع کريمه، واشنگتن خواهان تحريم روسيه بود و به نظر مي رسيد دولتهاي اروپايي در سطح ديپلماتيک با اين کشور همگام شده اند اما هنگامي که مسأله تحريمهاي تجاري و اقتصادي مطرح مي شود مخالفت مي‌کنند زيرا معتقدند پيامدهاي اين تحريمها نه تنها گريبانگير مردم روسيه خواهد شد بلکه دامن شهروندان اتحاديه اروپا را نيز خواهد گرفت.
آلمان مخالف سرسخت تحريم روسيه
اعضاي گروه 7 مخصوصا کشورهاي اروپايي از جمله آلمان همراه با اتريش که روابط اقتصادي گسترده‌اي با روسيه دارند اعتراض شديدي به تحريم روسيه توسط آمريکا کرده‌اند و در يک بيانيه مشترک اعتراضي، تاکيد کرده‌اند: «تحريمهاي ضد روسي و جديد تاييد شده از سوي سناي آمريکا قوانين بين‌المللي را نقض کرده، بر کمپاني‌هاي اروپايي اثر مي‌گذارد و هدف اصلي‌اش براي نفع بردن بخش گاز و نفت آمريکاست. تامين انرژي اروپا مساله‌اي مهم براي قاره سبز است نه آمريکا. ما نمي‌توانيم اين مساله را بپذيريم که کمپاني‌هاي اروپايي با اين تحريمهاي ضد روسي دچار آسيب بشوند و در معرض خطر قرار گيرند.»
در ادامه اين بيانيه مشترک همچنين آمده است: تحريمها يک ابزار سياسي هستند که نبايد آنها را به منافع اقتصادي مرتبط کرد. اين تحريمها بر اتريش، آلمان و ساير کشورهاي اروپايي که با روسيه در پروژه‌هاي گازي چون «نورد استريم 2» همکاري دارند، اثر مخرب مي‌گذارد.از اين رو گفته شده است تحريمهاي برون مرزي و غيرقانوني آمريکا عليه شرکت‌هاي اروپايي دخيل در طرح روسي «نورد استريم 2» تاثير بسيار منفي بر روابط اروپا و آمريکا خواهد داشت.تحريمهاي جديد آمريکا عليه روسيه شامل جريمه عليه شرکت‌هاي کمک کننده به روسيه در استخراج نفت از ذخاير نفتي شمالگان، شيل يا ديپ واتر مي‌شود.طرح «نورد استريم 2» طرحي براي انتقال ساليانه 55 ميليارد مترمکعب گاز از روسيه به آلمان است که بناست با گذر از مسير درياي بالتيک به آلمان برسد و تا سال 2020 به بهره‌برداري برسد.سهام اصلي اين طرح متعلق به شرکت دولتي گازپروم روسيه است، اما شرکت‌هاي آلماني و اتريشي OMV ، «يونيفر» و «وينترشل»، شرکت فرانسوي «انجي» و شرکت بريتانيايي - هلندي «شل» هم در اين طرح بزرگ سرمايه‌گذاري کرده‌اند.
مناسبات تجاري روسيه و اتحاديه اروپا که از زمان فروپاشي شوروي سابق شکل تازه‌اي گرفت در سال 2013 به اوج خود رسيد، و مطابق گزارش وزارت خارجه روسيه در سال 2013 ميلادي از مرز 417.7 ميليارد دلار گذشت.اما بحران اقتصادي غرب و روسيه در کنار بحران اوکراين و تحريمهاي اتحاديه اروپا عليه روسيه لطمه سنگيني به مناسبات اقتصادي دو طرف وارد کرد، به گونه اي که در سال 2016 ميلادي رقم مبادلات تجاري روسيه و اتحاديه اروپا به حدود 200 ميليارد دلار کاهش يافت. در ميان کشورهاي اروپايي، آلمان بيشترين مناسبات اقتصادي را با روسيه داشته و دارد. مطابق آمارها حجم مبادلات آلمان و روسيه در اوج مناسبات دو طرف در سال 2013 ميلادي 20 درصد از کل مبادلات روسيه با اتحاديه اروپا را به خود اختصاص داده و از مرز 80 ميليارد دلار فراتر رفته است.بعلاوه روابط آلمان با روسيه در کاهش مناسبات روسيه و اتحاديه اروپا کمتر از بقيه کشورهاي اروپايي دچار تنزل شده و در سال 2016 ميلادي آلمان با سهم 80 ميليارد دلاري در مبادلات 200 ميليارد دلاري اتحاديه اروپا با روسيه، 25 درصد از اين مناسبات را از آن خود کرده است.
ابهام در تحريمهاي ايران
رئيس مجلس نمايندگان آمريکا از قانون جديد تحريمهاي ايران، روسيه و کره شمالي که به تصويب اين مجلس رسيد، به عنوان يکي از گسترده ترين بسته‌هاي تحريمي در طول تاريخ ياد کرد. پل رايان در حساب توييتري خود نوشت: مجلس نمايندگان يکي از گسترده‌ترين بسته‌هاي تحريمي در طول تاريخ را عيله ايران، کره شمالي و روسيه تصويب کرد. اما قابل توجه است که هر چقدر که تحريمهاي روسيه مشخص و هدفمند است و مي تواند صنعت حمل و نقل، معدن و انرژي آن را زير فشار قرار دهد، تحريمها در مورد ايران مبهم و بسيار کلي است. در حقيقت تحريمهاي ايران مواردي است که در گذشته وجود داشته و اين طرح نوعي جمع بندي تحريمهاي گذشته است. دليل اين موضوع وجود برجام است. اين تحريم که در ابتدا در شوراي روابط خارجي سنا پا گرفت تا رسيدن به مجلس نمايندگان، چندين بار بررسي و تعديل شد و تلاش شده است تا بندهايي که مي تواند ناقض مشخص برجام باشد از آن حذف شود.
از اين رو برجام باعث شده است دست سنا و مجلس نمايندگان آمريکا در تحريمي جديد و فلج کننده بسته باشد. تحريم ايران بيشتر تلاش مي‌کند افراد و سازمانهايي جديد را به تحريمهاي گذشته غير هسته‌اي اضافه کند. اينکه اين افراد و سازمانها که و چه هستند مشخص نيست. از اين رو تحريمها ايران از ابهام بسيار برخوردار است. از طرفي اين تحريمها نمي توانند در برنامه‌هاي توسعه‌اي ايران خللي وارد کنند. براي مثال اين موضوع وجود دارد که سرداران سپاه مورد تحريم قرار گرفته و از ورود آنها به آمريکا جلوگيري شود و همچنين اموال آنها در آمريکا مصادره شود. از اين رو اين نوع تحريم مي‌تواند به نوعي مضحک هم باشد، چون سرداران سپاه نه برنامه‌اي در آمريکا دارند که بخواهند بدانجا سفر کنند و نه اموالي دارند. همين مقابله به مثل را ايران هم در مورد افراد و سازمانهاي آمريکايي انجام مي دهد و البته مي‌تواند تاثيرگذار باشد. زيرا وقتي يک شرکت معتبر آمريکايي مورد تحريم قرار مي گيرد حتي با در نظر گرفتن اينکه ايران تاثيري روي کار و برنامه آن نداشته باشد، باز هم به وجهه‌بين المللي آن صدمه وارد مي شود و اسم آن شرکت در چنين ليستي قرار مي گيرد.
عقب‌نشيني از تحريم سپاه
در حالي که بسيار مطرح شده بود ايالات متحده به خاطر مقابله با اقدامات بين المللي سپاه قصد دارد آن را مورد تحريم قرار داده و حتي آن را نيرويي تروريستي اعلام کند اما خيلي زود آمريکا به اين نتيجه رسيد که اين موضوع يک استراتژي غلط و بدون فکر شده است. اگر آمريکا يک نيروي رسمي نظامي ايران را به عنوان يک گروه تروريستي معرفي مي کرد مقابله به مثل ايران مي توانست براي آمريکا بسيار گران تمام شود. زيرا که ايران هم مي‌توانست ارتش آمريکا را به عنوان نيرويي تروريستي قلمداد کند. از اين رو هر کشتي نظامي آمريکا که از خليج فارس نزديک عبور مي کرد به خاطر مطرح بودن به عنوان يک گروه تروريستي مي توانست مورد حمله قرار گيرد. از اين رو کنگره آمريکا از مطرح کردن اين موضوع خودداري کرد و همانطور که گفته شد فقط تلاش کرد افرادي را به طور مشخص از سپاه پاسداران به ليست تحريم اضافه کند که نمي تواند تاثيرگذار باشد.
در چنين شرايطي، يک استاد دانشگاه با بيان اين اعتقاد که با تحريمهاي جديد آمريکا عليه ايران برجام روي هوا است، گفت: قانون جديد نيروهاي نظامي ايران را در وسط قرار داده و همه سازمانها و نهادها و افرادي که به آنها متصل‌اند را شامل مي‌شود و تقريبا کسي نمي‌ماند که از تيررس اين تحريمها بتواند دور بماند. به گزارش ايسنا، فواد ايزدي در نشست بررسي برجام به مناسبت سالروز دستيابي ايران و 1+5 به توافق هسته‌اي درباره دلايل مذاکرات ايران با 1+5 و مشکلاتي که از سوي آمريکا بر سر اجراي برجام با تصويب قانون جديد تحريم ايجاد شده است، گفت: ما مشکلاتي در کشور داشتيم و منطقي وجود داشت مبتني بر اينکه آمريکا کشوري مستکبر و زورگو است و عقل حکم مي‌کند تا جايي که مي‌شود با آن درگير نشويم و منطق درستي هم هست، اما مساله اين است که طرف مقابل وقتي اين منطق را مي‌بيند که ايران خواهان کاهش تنش است به اين نتيجه مي‌رسد که تحريمها جواب داده و به دنبال افزايش آن مي‌رود.
وي ادامه داد: اين قانون به طور کلي وجود دارد که وقتي امتياز مي‌دهيد آنها يک گام به جلوتر مي‌آيند.ايزدي ادامه داد: ما دو مشکل داريم اول آن‌که آمريکا سابقه طولاني دشمني با ما دارد و يک مشکل هم در داخل داريم که برخي افراد در دولت و مجلس از همه جناح‌ها سياست خارجي آمريکا را نمي‌شناسند و حرف‌ها و ادعاهايي دارند که با واقعيت هم‌خواني ندارد. اميدواريم تحريم‌هايي که با 419 راي مثبت در مجلس نمايندگان آمريکا عليه ايران راي آورد اين گروه در داخل کشور را از خواب بيدار کند و اگر بيدار نکند معلوم است به کما رفته‌اند.
ش.د9604695
