رکس تیلرسون وزیر خارجه ایالات متحده امریکا در سفری منطقه ای که در چند روز گذشته به منطقه غرب آسیا و شمال افریقا داشت از کشورهای مصر، کویت، اردن، لبنان و ترکیه دیدن کرد؛ سفری که در هرکدام از این کشورها اهداف خاصی را دنبال می کرد.
در این میان سفر وزیر خارجه امریکا به بیروت بیشتر با این هدف دنبال می شد که به نوعی بین لبنان و رژیم صهیونیستی میانجی گری کند، چرا که در هفته های اخیر بر سر منابع انرژی در آب های منطقه ای و مرزی، دو طرف دچار تنش هایی شده بودند. هرچند این میانجی گری امریکایی ها برای گروه های لبنانی پذیرفته نسیت و مقامات واشنگتن نشان داده اند که به عنوان یک نیروی بی طرف وارد این نوع از مناقشات نمی شوند و هدف نهایی آنها محقق کردن حقوقی است که صهیونیست ها مدعی آن بوده و برای خود متصور هستند. به همین دلیل از زمانی که تیلرسون وارد لبنان شد پیام های سیاسی و دیپلماتیک متعددی را از ناحیه مسئولان لبنانی دریافت کرد. همچنانکه محور مقاومت نیز نشان داد که نسبت به تصمیات و اقدامات تحریک آمیز دونالد ترامپ، رئیس جمهور امریکا، در قبال تحولات منطقه ناراضی است.
در جریان سفر وزیر خارجه امریکا به لبنان وی با مواضعی از ناحیه مقامات لبنانی مواجه شد که نشان می داد امریکایی ها دیگر آن نفوذ سابق برای مدیریت تحولات صحنه را ندارند و معادلات سیاسی در خاورمیانه و به طور خاص در کشورهای عضو محور مقاومت به گونه ای تغییر کرده است که دیگر زمان پذیرش بی قید و شرط دستورات امریکایی ها به پایان رسیده است. ضمن این که کشورهای محور مقاومت این توان را یافته اند که ایالات متحده امریکا و رژیم صهیونیستی را به چالش بکشند.
پیام های دیپلماتیک با چاشنی توهیندر بدو ورود وزیر خارجه امریکا به فرودگاه لبنان، وی متوجه شد که یک سفر عادی را نخواهد داشت؛ در آغاز جبران باسیل وزیر خارجه لبنان، از حضور در فرودگاه و استقبال از همتای امریکایی خود خودداری کرد و به هنگام ورود هیات امریکایی به قصر بعبدا هم این استقبال از او صورت نگرفت. نتیجه این وضعیت این بود که تیلرسون و هیات همراه او برای مدتی نسبتا طولانی در سالن محل ملاقات منتظر وزیر خارجه لبنان و میشل عون، رئیس جمهور این کشور باقی ماندند. تصاویر تلویزیونی که از این دیدار پخش می شد نیز بیانگر بی احترامی هایی بود که متوجه وزیر خارجه امریکا بود؛ به گونه ای که او در اتاقی نشسته بود که یک صندلی خالی و نسبتا بزرگ تر در کنار او وجود داشت. ضمن اینکه در پشت صندلی میهمان هم پرچم امریکا دیده نمی شد و تنها پرچم لبنان بود که در اتاق و پشت صندلی میشل عون قرار داده شده بود.
بدون شک این گونه برخورد با وزیر خارجه امریکا تصادفی و یا بدون برنامه نبوده است و مقامات و مسئولان لبنانی قصد داشتند با این کار خود پیامی سیاسی به امریکایی ها منتقل کنند؛ با این مضمون که میانجی گری آنها برای برطرف کردن اختلافات با اسرائیل را نمی پذیرند.
البته برخورد سرد لبنانی ها با تیلرسون واکنش امریکایی ها را هم درپی داشت و آنها ضمن بیان نارضایتی خود اعلام کردند که لبنان در دیدار وزیر خارجه کشورشان از بیروت پرتکل های مرسوم دیپلماتیک را رعایت نکرده است. به همین دلیل بود که وزیر خارجه امریکا پس از دیدار با میشل عون، رئیس جمهور و سعد حریری، نخست وزیر، قرار برگزاری کنفرانس مطبوعاتی با همتای لبنانی خود را لغو کرد و دیدار با نبیه بری، رئیس مجلس لبنان، که قرار بود در مدت زمان 20 دقیقه برگزار شود از سوی امریکایی ها حدود یک ساعت و نیم طول داده شد تا زمانی برای برگزاری کنفرانس مطبوعاتی نماند.
مخالفت همه جانبه با پیشنهادات امریکاهمان گونه که گفته شد سفر تیلرسون در شرایطی به لبنان صورت گرفت که بیروت و تل آویو بر سر منابع نفتی که از لحاظ جغرافیایی در آب های سرزمینی لبنان قرارگرفته است، دچار تنش هایی شده اند و صهیونیست ها مدعی اند که این منابع متعلق به این رژیم است، در حالی که این میدان گازی موسوم به «بلوک 9»، در آب های منطقه ای لبنان واقع شده است.
از سوی دیگر اقدام رژیم صهیونیستی در ساخت دیواری در مناطق مرزی با لبنان از دیگر عوامل تنش زا بین دو طرف بوده است؛ چرا که مسیر ساخت این دیوار به گونه ای توسط صهیونیست ها دنبال می شود که بخشی از آن از خاک لبنان می گذرد و به نوعی بیانگر نقض تمامیت ارضی این کشور است. مجموعه این تنش ها باعث شد تا سفر تیلرسون به شدت تحت تاثیر قرارگیرد.
درباره میدان گازی بلوک 9 باید گفت، پیشینه آن 9 به سال 2009 باز می گردد؛ زمانی که شرکت امریکایی نوبل در مساحتی بالغ بر 83 هزار کیلومتر مربع از آب های دریای مدیترانه در نزدیکی مناطق مرزی بین لبنان و اسرائیل نفت و گاز کشف کرد. مجموع مساحت آب های سرزمینی لبنان بالغ بر 22 هزار کیلومتر مربع است؛ درحالی که مساحت منطقه مورد منازعه با اسرائیل بالغ بر 854 کیلومتر مربع است و این منطقه به 10 بلوک تقسیم شده است و یکی از مهم ترین آنها بلوک9 می باشد. بر اساس برآوردهای صورت گرفته سهم لبنان ازگاز طبیعی موجود در این بخش از مدیترانه حدود 96 تریلیون فوت مکعب برآورد می شود که می تواند کمک اقتصادی قابل توجهی برای این کشور باشد.
ظاهرا پیشنهاد هیات امریکایی در سفر به بیروت این بوده که سهم بندی دو طرف به گونه ای باشد که 40 درصد سهم اسرائیل و 60 درصد هم سهم لبنان باشد، اما این پیشنهاد با مخالفت قاطع مقامات لبنانی مواجه شد؛ میشل عون رئیس جمهور لبنان در جریان دیدار با تیلرسون در سخنانی اظهار داشت که امریکایی ها باید اسرائیل را از ادامه تجاوزهای خود به حاکمیت زمینی، دریایی و هوایی لبنان بازدارند و آن را مجبور به پایبندی به قطعنامه 1701 شورای امنیت کنند. وی تصریح کرد «ما به حفظ مرزهای لبنان تاکید داریم و ادعاهای اسرائیل درخصوص مالکیت بخش هایی از یک منطقه اقتصادی در آب های لبنان را رد می کنیم.»
در همین راستا نبیه بری رئیس پارلمان لبنان هم در دیدار با تیلرسون به موضوع نقض تمامیت ارضی لبنان از سوی رژیم صهیونیستی و ساخت دیوار در مناطق مرزی بین دو طرف پرداخته و با توجه به اینکه اسرائیل دادگاه بین المللی حقوق دریاها را به رسمیت نمی شناسد وتوافق نامه سازمان ملل در این خصوص را امضا نکرده، تاکید کرد که باید بر فعالیت کمیته سه جانبه ای که جلسات خود را در مقر سازمان ملل در ناقوره برگزار می کند توجه ویژه ای شود.
اما جدی ترین واکنش به پیشنهاد تیلرسون از سوی مقاومت لبنان و مشخصا سید حسن نصرالله، دبیر کل حزب الله، نشان داده شد؛ وی در سخنانی تصریح کرد: «ترسیم مرزهای جنوبی لبنان و به ویژه مرزهای دریایی این کشور طبق خواسته امریکایی ها، که نه به عنوان میانجی بلکه به نیابت از دشمن ما وارد مذاکره شده اند، صورت نمی گیرد... شورای عالی دفاعی لبنان درخصوص جلوگیری از کاوش های نفت و گاز از سوی دشمن تصمیم گیری می کند و ما هم آمادگی کامل در این زمینه داریم.» نصرالله همچنین از رهبران لبنان خواست که در مذاکرات خود از قدرت مقاومت استفاده کنند به امریکای شیطان اجازه ندهند که بین لبنانی ها تفرقه بیندازد.
دبیر کل حزب الله لبنان خطاب به اسرائیلی ها هم گفت: «ما در معادله نفت قدرتمند هستیم و اگر شما قصد ممانعت برای ما را داشته باشید، ما نیز جلوی شما را خواهیم گرفت. اگر شما ما را هدف گلوله های خود قرار دهید ما نیز مقابله به مثل خواهیم کرد. اگر قصد ضربه ای علیه ما را داشته باشید ما نیز به شما ضربه می زنیم. ما شجاعت، قدرت و توان داریم و دشمن ما نیز این را می داند... در صورتی که شورای عالی دفاع تصویب کند مقاومت آماده است تا تاسیسات تولید نفت اسرائیل را ازکار بیندازد... و اگر بیروت تصمیم بگیرد سکوهای نفتی اسرائیل در مدت زمان چند ساعت از کار می افتد.»
ارزیابیبدون شک در سفر وزیر خارجه امریکا سفر به لبنان اهمیت ویژه ای دشته است؛ سفر تیلرسون به لبنان به عنوان سفری از قبل برنامه ریزی شده بود که پیش از او هم دیوید ساترفیلد معاون وزیر خارجه امریکا وارد بیروت شده بود تا مقدمات سفر تیلرسون را آماده کند و برای این منظور تلاش می کرد برای تحقق منافع اسرائیلی ها در موضوع منابع گازی مدیترانه و تعیین مرزهای زمینی و ایجاد دیوار، که قرار بود در مذاکرات فیمابین مطرح شود اقداماتی را انجام دهد، اما دولت لبنان امروز در سایه اندیشه و عمل مقاومت، شهامت ایستادگی مقابل زیاده خواهی های آمریکا را کسب کرده است و میان نخبگان سیاسی این توافق وجود دارد که تنها راه حفظ منافع ملی ایستادگی مقابل آمریکا و صهیونیسم است. در این میان سخنان تهدیدآمیز سید حسن نصرالله، علیه زیاده خواهی آمریکا و رژیم صهیونیستی، را می توان یک پیام سیاسی مهم و آشکار برای ائتلاف صهیونیستی امریکایی دانست؛ با این مضمون که مقاومت از ثروت ها و منابع طبیعی لبنان حمایت می کند و در همین حال به حکومت لبنان وزن سیاسی و نظامی قابل توجهی می دهد و در مقابل دشمن توان مذاکره بالایی به آن منتقل می کند تا اینکه در هر مذاکره ای که با امریکایی ها و یا صهیونیست ها صورت می گیرد از موضع قدرت باشد و دولت لبنان نسبت به این موضوع مطمئن باشد که می تواند برای دفاع از حقوق کشور از توان و قدرت مقاومت استفاده کند./
