سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در دهه چهارم زیست خویش با توجه به نیاز انقلاب اسلامی آرام آرام وارد موضوع محرومیتزدایی در کشور شد تا در کنار سازمانها و مجموعههای مربوطه به روند رفع محرومیت در مناطق محروم و کم برخوردار کشور سرعت دهد؛
سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در دهه چهارم زیست خویش با توجه به نیاز انقلاب اسلامی آرام آرام وارد موضوع محرومیتزدایی در کشور شد تا در کنار سازمانها و مجموعههای مربوطه به روند رفع محرومیت در مناطق محروم و کم برخوردار کشور سرعت دهد؛ اما اهمیت یافتن موضوع محرومیتزدایی و ارتباط مستقیم آن با موضوع کارآمدی نظام سبب شد که طی دو سال اخیر فعالیتهای محرومیتزدایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی دچار تحولات اساسی در حجم و نوع آن بشود، به صورتی که در گذشته محرومیتزدایی به دست سپاه در کشور به طور عمده در دو قالب اردوهای جهادی بسیجیان تحت نظر بسیج سازندگی و قرب محرومین کوثر از مجموعههای قرارگاه سازندگی خاتمالانبیاء(ص) در مناطق محروم در شعاع 70 کیلومتری پروژههای این قرارگاه انجام میشد؛ ولی از سال گذشته سطح اهمیت این موضوع موجب شد تا در سپاه اقدامات جدید ساختاری برای این موضوع صورت بگیرد؛ بنابراین قرارگاه محرومیتزدایی سپاه تحت فرماندهی فرمانده کل سپاه شکل گرفت که علاوه بر مدیریت کلان بر فعالیتهای محرومیتزدایی گذشته تحت نظر سپاه، کلیه قرارگاهها، سپاههای استانی، نیروها و ردههای مختلف سپاه را درگیر امر محرومیتزدایی کرد. نمونه این موضوع در زلزله اخیر کرمانشاه قابل مشاهده بود که روستاهای زلزلهزده منطقه بین ردههای سپاه برای انجام امر خدمترسانی تقسیم شد و سریعترین عملیات اسکان اضطراری در جهان را سپاه در این منطقه رقم زد. بر این اساس با توجه به گستره مأموریتی سپاه در تمام نقاط کشور به ویژه مناطق مرزی و محروم و کم برخوردار و کمتر توسعهیافته میتوان مدعی بود که امروز سپاه در همه این مناطق به جنگ محرومیت رفته است. در ادامه قصد داریم گزارش کاملی از اقدامات محرومیتزدایی سپاه طی 10 ماه اخیر در سال 1396 را ارائه دهیم.
نقش هماهنگکنندگی
اما پیش از بیان هرگونه آمار و ارقام و گزارشی از روند اقدامات سپاه در حوزههای مختلف باید این موضوع را توضیح داد که پروژههایی که سپاه در کشور در این حوزه در حال انجام دارد به طور عمده با مشارکت دیگر نهادها انجام میشود. کمیته امداد امام خمینی(ره)، بنیاد برکت، بنیاد مستضعفان، وزارت رفاه، مجموعه خیریههای مردمی و... از مجموعههایی هستند که در قراردادهایی با قرارگاه محرومیتزدایی سپاه، اقدامات در برنامه خود را اجرایی میکنند و در این میان سپاه پاسداران هم مجری و هم هماهنگکننده دستگاههای خدمترسان در این حوزه شده است. در واقع مجموعه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به جهت نبود متولی اصلی در حوزه هماهنگسازی دستگاهها، نهادها و مجموعههای مردمی کشور در حوزه محرومیتزدایی علاوه بر فعالیت اجرایی در این حوزه مجموعه هماهنگکننده نیز محسوب میشود که وجه مردمی سپاه و حضور آن در تمام کشور کمک شایانی به ایفای نقش بهتر آن در رابطه با این مأموریت کرده است. بر این اساس امروز در سپاه تمامی سپاههای استانی، قرارگاههای منطقهای، نیروهای چهارگانه، سازمان بسیج مستضعفین، گروههای تخصصی قرارگاه سازندگی خاتمالانبیاء(ص) و معاونت آماد و پشتیبانی سپاه و... تحت اشراف و فرماندهی قرارگاه محرومیتزدایی فعالیت میکنند که این قرارگاه نیز با تمامی مجموعههای مربوطه در کشور هماهنگ عمل میکند.
دو نوع پروژه
اصولاً سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در کشور و در مناطق محروم و کمتر توسعهیافته دو نوع پروژه را اجرا میکند که شامل فعالیتهای عمرانی و غیر عمرانی میشود. بر این اساس در 10 ماهه امسال 67 هزار و 983 پروژه عمرانی با بودجه صرف شده 573 میلیارد و 577 میلیون تومان و بیش از یک میلیون فعالیت غیر عمرانی با بودجه صرف شده 250 میلیارد و 854 میلیون تومان در کل کشور داشته که در مجموع 824 میلیارد و 431 میلیون تومان برای این پروژهها در کل کشور هزینه شده است. این هزینهها از طریق دستگاهها و نهادهایی چون کمیته امداد امام خمینی(ره)، سازمان بهزیستی، بنیاد برکت و... یا از محل بودجههای محرومیتزدایی سپاه در ردههای مختلف و قرارگاه خاتمالانبیاء(ص) صورت گرفته است.
پروژههای عمرانی
در حوزه پروژههای عمرانی در مناطق محروم و کمتر توسعهیافته میتوان به موارد مهمی همچون احداث 14 هزار و 99 خانه محرومان، هشت هزار و 386 دستگاه کانکس برای مناطق زلزلهزده کرمانشاه، هفت هزار و 924 مورد احداث و تعمیر مساجد، 20 هزار و 475 چشمه سرویس بهداشتی، هزار و 50 مدرسه و چندین مورد خانه عالم، آبرسانی و تصفیه و کانالکشی آب، تسطیح زمین کشاورزی، یادمان شهدای، غسالخانه، لایروبی یا احداث قنوات، راه جادهای، مجموعه ورزشی، خانه بهداشت، گلخانه، برقرسانی، حمام، سیلبند، موجشکن، جایگاه بلدرچین، استخر پرورش ماهی و... اشاره کرد.
پروژههای غیر عمرانی
پروژههای غیر عمرانی سپاه در مناطق محروم، مرزی، حساس، صعبالعبور و کمتر توسعهیافته کشور شامل اقدامات فرهنگی و تجهیزی است که از جمله آنها میتوان به اهدای 18 هزار و 963 جهیزیه به زوجهای نیازمند، اهدای 95 هزار و 420 بسته معیشتی، اهدای البسه، اهدای نوشتافزار به دانشآموزان نیازمند، تجهیز مدارس، تجلیل از شبانان و گلهداران همراه با اهدای کوله و تجهیزات لازم، کمک به خانوادههای بیسرپرست و دارای بیماران صعبالعلاج، اهدای کفش، کمک به ایتام، افطاری، اهدای بسته بهداشت و درمانی، برگزاری یادواره شهدا، هدایای ورزشی، احداث دستگاههای گرمایشی، خدمات زیارتی، اشتغالزایی، چاپ کتاب شهدا، برپایی 98 بیمارستان صحرایی، خرید دام، اجرای مسابقات فرهنگی و ورزشی، آموزش و توانمندسازی و هزاران مورد دیگر میشود. در این فرصت بنابه اهمیت موضوع و گسترده بودن اقدامات انجام شده، سعی داریم تا در حوزه های سلامت، مدارس، مسکن محرومان و تهیه جهیزیه نو عروسان کمی دقیق تر به اقعاد این خدمات به پردازیم.
حوزه سلامت
در حوزه فعالیت های محرومیت زدایی سپاه در مناطق محروم و کمتر توسعه یافته کشور دو نوع فعالیت کلی انجام شده است که در قالب پروژه های های عمرانی و غیر عمرانی تعریف می شود. در واقع فعالیت های عمرانی شامل ساخت درمانگاه، خانه بهداشت، آبرسانی، ساخت منبع آب، ساخت سرویس بهداشتی و حمام است و پروژه های غیر عمرانی نیز در دوقالب بیمارستان های صحرایی و اهدا سبدهای بهداشتی تعریف می شود.
در مجموع در این دو حوزه 126 میلیارد و 809 میلیون تومان در ده ماهه سال 96 هزینه شده است. که برپایی بیمارستان صحرایی در این حوزه به عنوان هزینه برترین پروژه ها 68 میلیارد و 600 میلیون تومان برای 98 فقره بیمارستان در مناطق مختلف کشور هزینه داشته است که توسط بهداری نیروی زمینی سپاه، بهداری سپاه های استانی و قرارگاه های منطقه ای، گروه های جهادی و بسیج جامعه پزشکی در کشور اجرا شده است.
حوزه مدارس
پروژه های محرومیت زدایی سپاه در عرصه احداث، تعمیر و بازسازی مدارس، تهیه و توزیع سبد نوشت افزار در مناطق محروم و کمتر توسعه یافته کشور هم از موارد قابل توجه در حوزه محرومیت زدایی است. بر این اساس در حوزه عمرانی یعنی احداث، تعمیر و بازسازی مدارس 1028 مدرسه در کشور برای امسال در برنامه بوده که رقمی بالغ بر 16 میلیارد و 180 میلیون تومان قرارداد آن بسته شده است. تعمیر و بازسازی، رنگ آمیزی، ساخت، تجهیز کلاسها و... از موارد مهمی بوده که انجام شده است. بر این اساس به تفکیک استان می توان گفت از این تعداد مدرسه تنها 255 مدرسه مربوط به استان سیستان و بلوچستان بوده و استان آذربایجان غربی با 148 مدرسه و کردستان با 136 مدرسه در رتبه های بعدی هستند که حدود بیش از نیمی از اعتبارات و پروژها مروبط به این سه استان می شود.
اما در حوزه اهدا بسته نوشت افزار و اقلام مصرفی دانش آموزان نیز 221 هزار و 622 بسته برای همین تعداد دانش اموز محروم قرارداد بسته شده است که مبلغی بالغ بر 16 میلیارد و 621 میلیون تومان هزینه داشته است. در این حوزه نیز با توجه به آمار تفکیک شده استان ها می توان به استان سیستان و بلوچستان با 51 هزار و 450 بسته، خوزستان با 22 هزا رو 120 بسته، فارس با 21 هزا رو 447 بسته، خراسان رضوی با 20 هزار و 200 بسته و در رتبه های بعدی کردستان، آذربایجان غربی و... اشاره کرد.
حوزه مسکن محرومان
در حوزه مسکن محرومان با توجه به همت کمیته امداد امام خمینی(ره) برای تامین و ساخت مسکن محرومان در یک بازه زمانی کوتاه و همت مجموه سپاه برای تامین مسکن اقشار ضعیف در روستاها و مناطق کم برخوردار یکی از افتخارات انقلبا اسلامی در حال رقم خوردن است و آن این که در آینده نزدیک هیچ خانواده محروم، بی سرپرست، بد سرپرست و یا کهن سال در کشور بدون مسکن نخواهد بود. در این راستا تنها سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با همت مجموعه های خود اعم از سپاه های استانی، قرارگاه های عملیاتی نیروی زمینی، نیروی هوافضا، نیروی دریایی، گروه های تخصصی قرارگاه سازندگی خاتم الانبیا(ص) و سایر مجموعه های مردمی یا سازمانی مرتبط با قرارگاه محرومیت زدایی سپاه توانسته 14 هزار و 99 واحد مسکونی را احداث و به صاحبان آن ها تحویل دهد که این به جز موضوع اسکان موقت در زلزله کرمانشاه، کرمان و نیز احداث مسکن مردم زلزله زده در این مناطق است.
جهیزیه
اما یکی از ابتکارات و خدمات مهمی که سپاه توانسته برای اهداف مختلف به انجام برساند، همکاری با مجموعه های مردمی بوده که یکی از ثمرات مهم آن در حوزه تهیه جهیزیه برای نو عروسان و زوج های جوان است. بر این اساس همکاری تنگاتنگ قرارگاه محرومیت زدایی و اماد و پشتیبانی سپاه با خیریه ای با نام حضرت رقیه(س) باعث شده تا این مجموعه علامه بر تامین 18 هزار و 963 جهیزیه برای همین تعداد زوج علاوه بر کاهش هزینه های خرید و مراجعه مستقیم به تولید کنندگان ایرانی که حمایت مستقیم از تولید داخل می شود، بتواند هزینه های سایر خیریه ها و مجموعه های امدادی و بهزیستی را در حوزه تامین جهیزیه تا 50 درصد کاهش داده و حتی با همکاری مجموعه آماد و پشتیبانی سپاه بتواند بدون هزینه، جهیزیه هر خانواده را از مبدا به مقابل منزل آن خانواده در سرتاسر کشور ارسال کند. که این روند در حوزه تامین مصالح مسکن محرومان، تجهیزات مدارس، لوازم التحریر، بستهای بهداشتی و... باعث رونق تولید ملی، کاهش هزینه ها و افزایش بهره وری امور خیریه شده است. بر همین اساس 95 هزار و 420 بسته معیشتی هم برای همین تعداد خانواده تامین شده است.
جنگی که ادامه دارد
بر اساس اظهارات مسئولان محرومیتزدایی در سپاه از جمله فرمانده کل سپاه، سردار جعفری و دبیر قرارگاه محرومیتزدایی سپاه، سردار حزنی؛ امروز انقلاب اسلامی با جبهههای مختلفی از تهدیدات و آسیبها در جنگ روبهرو است که یکی از وجوه این تهدیدات و آسیبها محرومیت در کشور بوده که بر اساس نیاز امروز انقلاب اسلامی در دهه چهارم انقلاب موسوم به دهه عدالت و پیشرفت، جنگ با محرومیت از اولویتهای مهم سپاه محسوب میشود و این جنگ تا رفع کامل محرومیتها ادامه دارد.