(روزنامه اطلاعات ـ 1396/11/25 ـ شماره 26941 ـ صفحه 12)
استان مهره، در شرق يمن، اين روزها شاهد تحرکات سعودي در تمام سطوح است، تحرکاتي فراتر از آنچه اماراتيها از چند ماه پيش در اين استان که از آتش جنگ تاکنون در امان مانده، آغاز کرده بودند.اين تحرکات چنان روند صعودي و گسترده به خود گرفته که چشمپوشي از آن يا نبودن اهداف سياسي و امنيتي در پس آن را غيرممکن ميکند، به ويژه آنکه اين روند از نوامبر گذشته شدت بيشتري نيز يافته و اين بار ديگر زنگ خطر را براي عمان به صدا در ميآورد، چون داراي مرزهاي مشترک طولاني و روابط نزديک با مهره است، به حدي که آن را حيات خلوت خود دانسته و تلاش ميکند، اين منطقه را از آتش درگيريهاي نظامي و مذهبي دور نگه دارد.اولين تحرکات عربستان در استان مهره به نيمه دوم اکتبر گذشته (اواخر مهر 96) باز ميگردد که طي آن رياض اقدام به اعزام هيئتي نظامي به يکي از گذرگاههاي مرزي و فرودگاه «الغيضه» کرد، در حاليکه هدف از اين بازديد بررسي امکانات و فرصتهاي موجود جهت سيطره کامل بر گذرگاههاي استان عنوان شده بود.همزمان با اين تحرکات تبليعات رسانهاي گستردهاي از سوي رسانههاي سعودي – اماراتي صورت گرفت که سعي داشتند، القا کنند عمان از اين گذرگاهها جهت قاچاق سلاح به «انصار الله» استفاده ميکند، موضوعي که بارها عمان آن را رد کرد.فشارها بر دولت محلي به رياست «محمد عبدالله کده»، استاندار مهره با هدف واداشتن وي به چشمپوشي از شش پيش شرطي که براي ورود نيروهاي ائتلاف عربي به رهبري سعوديها وضع کرده بود، افزايش يافت.
سه پيش شرط از اين شش پيش شرط عدم بهره برداري نظامي از فرودگاه الغيضه، عدم تغيير کادر اداري و امنيتي و نظامي استان و سرانجام هماهنگي هرگونه اقدام با دولت محلي و عدم خروج از چارچوبهاي مشخص شده بود.با اين حال کشوقوس بين ائتلاف عربي و قدرت محلي ادامه داشت تا سرانجام سعوديها مجبور شدند، در برابر استاندار دولت محلي کوتاه آيند، اگرچه در اين مدت دولت محلي نيز در مواردي متعددي سعي کرده بود، با نشان دادن نرمش در برابر ائتلاف عربي مانع مسدود شدن بندر «نشطون» و گذرگاه «صيرفت» شود.اما «عبدربه منصورهادي»، رئيس جمهوري فراري يمن 28 اکتبر گذشته با صدور فرماني کده را از سمت خود برکنار و «راجح سعيد باکريت» را به عنوان استاندار مهره جايگزين وي کرد تا نشان دهد، کده نتوانسته رضايت رياض را به دست آورد و سعوديها خواهان سيطره کامل بر اين استان هستند.باکريت که سرسپرده تمام عيار عربستان شمرده ميشود، بهترين گزينه براي تصدي اين منصب بود و با مشغول به کار شدن در اين منصب اشتهاي اماراتيها براي گسترش نفوذ در مهره را باز کرد، لذا سعوديها ضروري ديدند مستقيما وارد مهره شوند، به ويژه آنکه داراي روابطي با شيوخ منطقه نيز بودند، حضوري که موجوديت اماراتيها در مهره به طور کامل پايان داد.
در حال حاضر «مرکز امداد و کمکهاي بشردوستانه ملک سلمان!» فعاليتهاي گستردهاي را جهت آباداني و عمران اين استان از کمک به نيازمندان اين منطقه تا تامين نيازهاي غذايي و دارويي و آسفالت معابر و گذرگاهها و احداث مراکز بهداشتي و درماني آغاز کرده است.همچنين به ساکنان استان وعدهي حفر چاههاي آب و راه اندازي ايستگاههاي شيرينسازي آب و مولدهاي برق و بازسازي مدارس و افتتاح سه دانشگاه داده شده است. اين تحولات درحالي در مهره جريان دارد که در آن استان عدن، به عنوان مقر دولت خود خوانده و موقتهادي از فقر خدماتي گستردهاي به خصوص در زمينه نبود برق و بهداشت رنج ميبرد تا تاکيد کند، يکي از اهداف نهفته در پس اين اقدام تلاش سعوديها براي راه باز کردن در دل ساکنان اين منطقه به جاي عمانيهاست.موضوع خطرناک در اين پروسه «تحرکات تحريکآميز» سعوديها اين است که رقابت رياض با مسقط تنها بعد انساني ندارد، بلکه رفته رفته ميرود، شکل و ماهيتي امنيتي و نظامي به خود بگيرد که پيامدهاي خطرناکي بر استقرار و ثبات المهره دارد.در راستاي اين تحرکات چند روز قبل دومين گروه از نيروهاي ائتلاف عربي وارد شهر «الغيضه» شده و در نقاط مختلف اين استان مستقر شدند. براساس اطلاعات به دست آمده به همراه اين نيروها انواع مهمات نظامي سنگين نيز براي نيروهايي که در قالب اولين گروه يک ماه وارد مهره شده بودند، ارسال شد تا عربستان نشان دهد که به لطف استاندار جديد اهداف ديگري از جمله سيطره بر گذرگاههاي مهره را دارد. نکته نگران کننده در اين زمينه اقدام اخير باکريت در گشودن باب سربازگيري از ساکنان استان جهت کمک به نيروهاي ائتلاف عربي در استان است، اين خبر زماني منتشر شد که به موازات آن منابع محلي از اقدام سعوديها جهت تشکيل ائتلافي از قبايل مهره از جمله قبايل سموده و کلشات به رهبري «بوقي بن حميد» و تجهيز آنها به سلاح به بهانه مبارزه با قاچاق عمان به يمن خبر دادند.
اين دو تحول باب بسيار مهمي براي اجراي سناريو نظامي شدن استان و پياده سازي نسخه عدن در شرق يمن را باز ميکند. فراتر از آن جديدترين اطلاعات به دست آمده تاکيد ميکند که عربستان درصدد احداث و راه اندازي مرکزي سلفي همانند آنچه مشابه آن در شهر «دماج»، مرکز استان صعده شاهد آن بوديم، اين بار در شهر قشن، سومين شهر بزرگ است.در اين راستا، «يحيي بن علي الحجوري»، يکي از شيوخ سلفي يمن که پيشتر اداره «دار الحديث» را در استان صعده بر عهده دارد، قرار است، مسئوليت اداره اين مرکز را برعهده داشته باشد.منابع محلي در شهر قشن نقل ميکنند که افرادي ناشناس در پوشش آوارگان اقدام به خريد اراضي استان در نقاط مختلف با قيمتهاي بسيار بالا و خيالي ميکنند، اقدامي که سوء ظن اهالي را به شدت بر انگيخته و اين باور را در آنها ايجاد کرده است که اين افراد سلفيهايي هستند که پيشتر در جبهه البقع در استان صعده جنگيده بودند.به گفته اين منابع حضور اين افراد با استقبال گسترده استاندار جديد مواجه و موجب شده درباره شکلگيري کانوني سلفي تکفيري بر سر مرزهاي مشترک عمان و يمن که دهههاست از اين خطر در امان بوده، هشدار دهند. خلاصه دادهها و اطلاعات تاکيد ميکند که ائتلاف عربي با توسل به مجموعه اقداماتي در پوشش مبارزه با قاچاق به موجوديت خود در استان مهره مشروعيت ببخشد. در حاليکه به موازات آن باکريت نيز در راستاي اهداف سعوديها، از جمله تسهيل نفوذ و اقامت سعوديها در مهره جهت تشديد فشار بر عمان از هيچ اقدامي فروگذار نميکند. اين تحرکات نشان ميدهد، رياض درصدد رساندن اين پيام به مسقط است که هرگاه منافع خود را در خطر ببيند، قدرت برافروختن آتش با عمان را دارد، به ويژه آنکه بارها عمان را به همدستي با قطر جهت توطئه عليه رياض متهم کرده است.سوالي که در اينجا مطرح ميشود، اين است که آيا عمان اکنون به هدف جديد عربستان – امارات براي تشديد اوضاع تبديل شده است، به ويژه آنکه برخي منابع از تحرکات تحريکآميز «يوسف عتيبه»، سفير امارات در واشنگتن عليه مسقط و متهم کردن آن به حمايت از انصارالله سخن ميگويند؟تمام دادهها و اطلاعات موجود نشان ميدهد که اين تحرکات قصد هدف گيري مسقط را دارد، اما نبايد فراموش کرد که عُمان نيز داراي برگ برندهها و اهرمهاي فشاري است که قدرت مقابله با تحرکات سعودي – اماراتي را به وي در مهره ميدهد.
افشاي دو سند جديد از مداخله ديرينه عربستان در يمن
روزنامه لبناني الاخبار دو سند جديد از مداخله عربستان در يمن حتي قبل از جنگ کنوني در اين کشور را فاش کرد و نوشت اين اسناد نشان ميدهد ماهيت دخالتهاي اين کشور در يمن چگونه بوده است.روزنامه لبناني «الاخبار» به دو سند سعودي متعلق به سال 2014 دست يافته که جزئيات جديدي از دخالت عربستان در يمن قبل از جنگ کنوني در اين کشور را فاش ميکند و نمونهاي از ماهيت دخالت شاهزادگان رياض براي خريدن مقامات و سياستمداران ارشد يمني است.اين دو سند جديد گواه تازهاي از ميزان دخالت عربستان در يمن طي سالهاي گذشته و پيش از اوجگيري قدرت جنبش مردمي انصارالله است؛ سندي که از مبالغ هنگفتي که عربستان براي کنترل دولت يمن و تصميم سياسي آن پرداخته و از شدت نفوذي که تا حد انتصاب مقامات عالي رتبه يمني هم رسيده است، پرده برداشت .دو تلگراف صادر شده از سوي وزارت خارجه عربستان که به بيرون درز کرده نشان مي دهد مبالغي که رژيم آل سعود در يمن هزينه کرده آن گونه که گمان مي رفت صرفا محدود به کساني نيست که نام آنها در بودجه کميته ويژه يمن آمده و شامل شيوخ قبايل و مقاماتي درجه 2 و 3 يمني مي شود بلکه شامل حال مقامات ارشد دولتي يمن نيز بوده تا عربستان کاملا اين همسايه جنوبي را تحت قيموميت خود بگيرد.
سند نخست که تاريخ آن به مارس 2014 برمي گردد شامل گزارشي ممهور به مهر خيلي محرمانه است که از سوي محمد بن سعود بن خالد مشاور امور اطلاعات و فناوري وزارت خارج عربستان خطاب به سعود الفيصل، وزير خارجه وقت سعودي ارائه شده و در آن بن سعود گفته که به سفارش فيصل يا احمد عبيد بن دغر، وزير مخابرات وقت يمن و نخست وزير کنوني دولت مستعفي منصورهادي ديدار کرد و در اين ديدار اين مقام سعودي نامه سعودالفيصل را به بن دغر تحويل داده است.مشاور وزارت خارجه عربستان در اين گزارش به سعود الفيصل اطمينان خاطر ميدهد که بن دغر به درخواستهاي وزير خارجه عربستان پاسخ کامل داده است. ادبيات آن مثل دستور «اشغالگر» به «مزدور» است که از فرامينش پيروي ميکند و اين فرامين ايجاد سازوکارهاي پيگيري اوضاع سياسي حاکم بر يمن و اولويت دادن به منافع عربستان که بازتابهايي بر جايگاه منطقه اي اين کشور دارد. اما بهاي جاسوسي بن دغر انتصاب وي به عنوان معاون نخست وزير و مشاور رئيس جمهور يمن بود که پرداخت شد چون چند هفته پس از صدور آن تلگراف وزير ارتباطات و فناوري دولت محمد سالم باسندوه ( نخست وزير وقت يمن) در تاريخ يازدهم ژوئن 2014 به منصب معاون نخست وزيري جهش پيدا کرد و سپس در آگوست 2015 هم مشاور عبدربه منصورهادي (رئيس جمهور وقت) شد که بعد از استعفا به رياض فرار کرد.
600 هزار دلار رشوه به وزير خارجه وقت يمن
اما سند دوم که در آن نام ابوبکر القربي، وزير خارجه سابق يمن آمده است و شامل نامه اي به امضاي ابراهيم العساف، وزير دارايي وقت عربستان به سعود الفيصل وزير خارجه اين کشور در آوريل 2014 است.اين نامه حاوي اطلاعيهاي درباره هزينه شدن 600 هزار دلار از سوي وزارت دارايي عربستان براي ابوبکر القربي، وزير خارجه وقت يمن به دستور سعودالفيصل يک روز قبل از پرداخت آن است.
در اين تلگراف آمده است: به موجب چک شماره 309214 به تاريخ 1435/6/12 هـ، مبلغ 600 هزار دلار به حساب محرمانه دکتر ابوبکر عبدالله القربي به شماره AB-012-55300 از طريق بانک انگليسي سعودي (ساب) واريز شده است . در اين سند دليل پرداخت اين پول به حساب القربي، سياستمدار مشهور يمني که از سال 2001 تا 2004 وزير خارجه يمن بوده اشارهاي نشده است.
ش.د9605008