اولويت يافتن "رونق توليد" به مثابه يکي از ارکان تحقق اقتصاد مقاومتي به معناي آن نيست که کشور نيازمند تقويت تعامل و ارتباطات بين المللي در اقتصاد نيست. تقويت توليد نيازمند تقويت بازار مصرف است و رونق توليد نيازمند آن است که در زمينه بازاريابي جهاني نيز تلاش ويژه و در خوري انجام شود.
رهبر معظم انقلاب اسلامي با نگاه راهبردي خود به مسايل کشور، مهمترين مساله امسال کشور را نيز اقتصاد دانست. معظمله با اشاره به وجود مشکلاتي موجود در عرصه اقتصاد به مواردي چون؛ بحث کاهش ارزش پول ملّي، قدرت خريد مردم و مشکل کارخانهجات و کمکاري و احياناً تعطيل بعضي از کارخانهجات اشاره فرمودند و راه حل عبور از اين مشکلات را «توسعهي توليد ملّي» خواندند. با اين نگاه بود که فرمودند: «مسئلهي توليد به نظر من مسئلهي محوري امسال است؛ لذا من شعار را امسال اين قرار دادم: "رونق توليد". بايد همه تلاش کنند توليد در کشور رونق پيدا کند.» در اين بين شرح ابعاد اهميت مساله «رونق توليد» نيازمند توجه به ملاحظاتي است.
1. رونق اقتصادي، انتظار به حق ملت
اولين ملاحظه آن است که رونق اقتصادی، انتظاري ساختگی و مبتنی بر توقعات رهبری نیست، بلکه انتظاری واقعی و فراگیر و برخاسته از مطالبات عموم ملت است. همچنین باید توجه نمود که اين انتظار ملت که کشور از رونق اقتصادي برخوردار بوده و دولت بتواند بر اقتصاد کشور سوار بوده و آرامش و ثبات را بر عرصه اقتصاد حکام کند، انتظاري نامعقول و غيرمنصفانه اي نيست. به فرموده رهبر معظم انقلاب اسلامي؛ «انتظار بهحقّ مردم ما، اين است که از يک اقتصاد شکوفا برخوردار باشند، رفاه عمومي باشد، طبقهي ضعيف از وضعيت غيرقابل قبول خارج بشود، از مشکلات نجات پيدا کند؛ اينها انتظارات مردم ما است و اين انتظارات بهحق است.» (1/1/94) اين انتظار برآمده از بضاعتي مادي و استعدادهاي معنوي است که سرزمين پهناور ايران از آن برخوردار است و اين برخورداري هم در عرصه کشاورزي و منابع زيرزميني و هم در عرصه نيروي انساني خودنمايي ميکند.
2. رونق توليد، آرماني اسلامي
گاه اينگونه القاء ميگردد که گويا بين رونق اقتصادي و تلاش و کوشش در عرصه توليد اقتصادي، با روح و جوهره و جهتگيري دين تطابقي ندارد! دين براي آباداني آخرت آمده است و توجه و برخورداري و رونق بخشي به دنيا در هدفگذاريهاي دين و آموزه هاي انبياء الهي جايگاهي ندارد. اما حقيقت آن است که چنين برداشتي از دين برداشتي انحرافي و تحريف شده است. اتفاقا در آموزه هاي اسلامي، مفاهيمي چون کار و کوشش و تلاش و توليد به شدت توصيه شده و با مثابه مقولات ارزشي مورد توجه قرار گرفته است. در سيره عملي ائمه اطهار (ع) نيز به عينه تجلي يافته است. لذا توليد ثروت در اسلام امري مقدس است و محدوديت ها و مزمت ها نه در عرصه توليد که در عرصه مصرف و اسراف بيان گرديده است.
اسلام شناس بزرگ زمانه ما سالها پيش در ديدار با شرکتکنندگان در اجلاس بانک توسعه اسلامي تاکيد داشتند: «آرمانهاي اسلامي, رشد اقتصادي, رشد و توسعه اقتصادي, رونق اقتصادي, امت اسلامي, جهان اسلام تلاش براي رشد و توسعه و اعتلاي جنبهي اقتصادي دنياي اسلام ،از کارهايي است که بلاشک جزو هدفهاي اسلامي است» (25/6/83) معظم له تاکيد دارند: «آنچه مهم است اين است که اگر دنياي اسلام با ظرفيتهاي فراواني که دارد، سر و ساماني به اقتصاد خود ندهد، در اين حرکت اقتصادي جهاني، بلاشک طعمهي ديگران خواهد شد.»
3. عدالت؛ جهتگيري اصلي رونق توليد
رونق توليد به مثابه موتور تحقق رونق اقتصادي، بايد در مسيري حرکت کند که حاصل آن تحقق آباداني و پيشرفت، همراه با عدالت باشد. عدالت شاقولي است که نشان ميدهد آيا رونق توليد در مسير صحيحي حرکت ميکند يا خير! که اگر چنين نبود، بدون شک مسير انحرافي در پيش گرفته شده است! به واقع تحقق عدالت غايت نهايي رونق توليد و اقتصاد است، وگرنه اگر توسعه در خدمت نابرابري و به توزيع نابرابر ثروت ملي بينجامد، نه تنها مولفه ارزشمندي به حساب نميآيد که در نقش عامل انحراف و انحطاط جامعه عمل کرده است. به واقع عدالت در مرحله توزيع ثروت بدست آمده از توليد بايد بکار گرفته شود تا همه جامعه از حداقلي از ثروت و نعمت برخوردار باشند.
از همين منظر رهبري معظم انقلاب اسلامي تاکيد دارند که «رشد اقتصادي بايد همپاي عدالت پيش برود؛ برنامهريزي کنند و راهش را پيدا کنند.» (29/3/85) و در ديدار با دانشجويان دانشگاههاي شيراز ميفرمايند: «فعاليت اقتصادي و كار اقتصادي و تلاش اقتصادي حتما بايد با شاخص و شاقول عدالت باشد.» (14/2/87)
معظم له يادآوري ميکنند که: «نوآوري نظام ما همين است که ميخواهيم عدالت را با توسعه و با رشد اقتصادي در کنار هم و با هم داشته باشيم و اينها با هم متنافي نيستند.» (4/6/83)
4. اقتصاد؛ اولويت اول تهاجم دشمن
نکته قابل ملاحظه ديگري که بايد بدان توجه نمود اين حقيقت است که اين اولويتبندي نه فقط مخصوص نظام اسلامي است که دشمن نيز عرصه اقتصاد را ميدان نبرد خود برابر جمهوري اسلامي قرار داده است. و اين همان چيزي است که از آن با عنوان "جنگ تمام عيار اقتصادي» ياد کرده اند. رهبر معظم انقلاب دو سال پيش در بيانات خود در حرم مطهر رضوي تاکيد داشتند: «توجّه کنيد که اولويت دشمن هم مسئلهي اقتصادي است؛ يعني امروز دشمنان جمهوري اسلامي براي اينکه بتوانند اهداف خودشان را در مورد ايران و ايراني و جمهوري اسلامي محقّق کنند، دنبال راهکارهاي اقتصادي، و يا به تعبير درستتر، دنبال ضربهزدن اقتصادي به ملّت ايرانند. هدف دشمن اين است که بتواند با فشار اقتصادي، ملّت ايران را نسبت به نظام اسلامي و جمهوري اسلامي دلسرد و دلزده کند و بين ملّت ايران و نظام اسلامي فاصله بيندازد و هدفهاي خودش را از اين راه دنبال کند.»(1/1/96)
5. رونق اقتصادي, محصول رونق توليد
وقتي سخن از رونق اقتصادي به ميان ميآيد، بعيد است که مخالفيني داشته باشد و همه تفکرات بدون شک همراه خواهند بود. اما مساله چگونگي اين رونق است که در اين مسير ديدگاهها گوناگون خواهد بود. در يک تقسيم بندي ميتوان از دو رويکرد و دو منظر ياد کرد که يکي بر رونق اقتصادي از طريق وابستگي و تبعيت از الگوي توسعه وابسته و حمايت هاي خارجي تاکيد دارد و ديگري توسعه ملي مبتني بر خودکفايي و خوداتکايي را پيشنهاد ميدهد.
در طول سالهاي اخير اين دو نگاه در برابر هم صف آرايي کرده اند. نگاهي که توسعه را در وابستگي و تنظيم روابط با قدرتهاي برتر دنبال ميکند آزمايش خود را در سالهاي اخير پس داده است. بخش عمده مشکلات امروز اقتصاد نيز بي توجهي به الگوي اقتصاد درون زا و دلخوش کردن به الگوي توسعه وابسته است. رهبر معظم انقلاب اسلامي تاکيد دارند که: «رونق اقتصادي با توليد حاصل ميشود، با فعّال کردن ظرفيتهاي دروني کشور حاصل ميشود، نه با چيز ديگر.» (16/4/93)
6. اقتصاد مقاومتي، راهکار رونق توليد
اقتصاد درون زا، اقتصادي نيست که تنها بر حرف و شعار متکي باشد. تئوريسين اين تفکر و متفکرين معتقد به آن در طول سالهاي اخير سياستهاي کلي اين نگرش را در قالب «اقتصاد مقاومتي» تئوريزه کرده اند. و معتقدند «اگر سياستهاي كلي اقتصاد مقاومتي، بطور جدي پيگيري و اجرا شوند، اميد زيادي وجود دارد كه رونق اقتصادي و اصلاح پايههاي اقتصادي كشور در ميانمدت محقق و بخشي از مشكلات مردم حل شود.» اين تعبيري است که حکيم انقلاب اسلامي در ديدار با سران قوا در تاريخ (6/12/92) به آن تاکيد داشته اند. معظم له معتقدند که «اقتصاد مقاومتي يعني آن اقتصادي كه به يك ملت امكان ميدهد و اجازه ميدهد كه حتي در شرائط فشار هم رشد و شكوفائي خودشان را داشته باشند.» (16/5/91)
7. رونق اقتصادي و بازاريابي جهاني
اولويت يافتن "رونق توليد" به مثابه يکي از ارکان تحقق اقتصاد مقاومتي به معناي آن نيست که کشور نيازمند تقويت تعامل و ارتباطات بين المللي در اقتصاد نيست. تقويت توليد نيازمند تقويت بازار مصرف است و رونق توليد نيازمند آن است که در زمينه بازاريابي جهاني نيز تلاش ويژه و در خوري انجام شود. لذا از درون اقتصاد مقاومتي سياست انزواگرايي حاصل نميآيد، و چنين برچسبي محصول جنگ رسانهاي دشمناني است که از نهادينه شدن اقتصاد مقاومتي در کشور نگرانند! رهبر معظم انقلاب اسلامي سالها پيش تاکيد کردهاند که «بازاريابي جهاني، يکي از مهمترين وظايف براي رونق اقتصادي کشور است.» (29/3/85)
8. رونق توليد به مثابه گفتمان فراگير
فراموش نبايد کرد که اگر يک ارزش و ضرورت به گفتمان فراگير جامعه بدل نگردد، نميتواند در روند کلان کشور اثرگذار باشد. لذا طبيعي است که شعار سال بايد به مطالبه اي عمومي جامعه اعم از مردم و مسئولين و کارگران و کارفرمايان بدل شود. مسئولين بايد با همه توان تلاش کنند که موانع توليد آسيب شناسي و مرتفع گردد. سرمايه گذاران و صاحبان ابزار توليد بايد با خودباوري و از خودگذشتگي و شجاع و روحيه ريسک پذيري، وارد ميدان توليد شده و با کنارگذاشتن روحيه کاسبکاري، در خدمت رونق توليد و اقتصاد قرار بگيرند. بدين شکل همه توان کشور در خدمت تحقق شعار سال قرار خواهد گرفت.