واکنش‌ها به عدم تمدید معافیت‌های نفتی ایران

 تصمیم رییس جمهور آمریکا مبنی بر لغو معافیت های نفتی چند کشور در رسانه های داخلی و خارجی بازتاب های مختلف و متفاوتی را درپی داشته است. از زمان آغاز ریاست جمهوری ترامپ همواره شاهد نوعی بازنگری و نقض توافقات پیشین این دولت با جمهوری اسلامی بوده ایم. این مسئله تحت تاثیر موضوعات مختلفی همچون تقویت چهره رسانه ای - تبلیغاتی ترامپ برای انتخابات بعدی از طریق ازبین بردن و بازبینی دستاورد های دولت قبلی و ایجاد دستاورد های جدید ذیل نام خود بوده است.
تصمیمات کاخ سفید در دوره ترامپ همواره منجر به فشار حداکثری بر جمهوری اسلامی شده است. موضوع خروج یکجانبه آمریکا از برجام در سال گذشته را شاید بتوان نقطه عطف این رویه در نظر گرفت. خروج یکجانبه آمریکا که منجر به زیر پا گذاشتن اصول و قوانین بین المللی گردیده نارضایتی و عدم اطمینان فراگیری را در مجامع بین المللی بر علیه این کشور در پی داشت. در این میان موضوع لغو معافیت تحریم های نفتی و بازگشت آن بدلیل فراگیر بودن و دخالت بازیگران متعدد بین المللی از جمله کشور های عضو شورای امنیت سازمان ملل و کشورهای تاثیر گذار در سیاست بین الملل، حائز اهمیت جلوه میکند. این موارد بطور عمده باعث شده تا کاخ سفید با تردید بیشتری این موضوع را دنبال کند و در نهایت دولت آمریکا وادار شد تا استثناعاتی را در مورد چند کشور جهت خرید نفت ایران برای مدت محدود لحاظ کند. اما حالا بعد از گذشت مدت زمان مشخص شده، کاخ سفید طبق اعلام رسمی ، برنامه ای جهت تمدید معافیت این چند کشور ارائه نکرده و بطور رسمی عدم تمدید این امکان را اعلام کرده است.

ابعاد پیدا و پنهان این موضوع حکایت از تردیدی جدی در بین نزدیکان ترامپ داشته البته این تناقض در بین مقامات و صاحبنظران غیر دولتی و گنکره آشکار تر بوده است. به گزارش تلویزیون سی‌ان‌ان سه شنبه شب به نقل از منابع آگاه "مذاکرات برای تصمیم گیری در این مورد در حال جریان بوده، اما هنوز نتیجه نهایی حاصل نشده" . برطبق این گزارش جان بولتون مشاور امنیت ملی کاخ سفید از جمله حامیان لغو معافیت‌های نفتی است، ولی از سوی دیگر، مایک پمپئو وزیر خارجه ایالات متحده با چنین روشی مخالف است. همچنین چند تن از نمایندگان دموکرات کنگره و از اعضای کمیسیون روابط خارجی طبق اعلامی رسمی با اقدام کاخ سفید مخالفت کردند. در ضلع دیگر این ماجرا کشورهای وارد کننده نفت ایران هستند که بطور نامطمئنی به مخالفت برخواستند. از طیف اطمینان تا عدم اطمینان و همراهی با آمریکا کشور های چین، هند، ترکیه، کشور های اروپایی و ژاپن را میتوان نام برد که البته نسبت به بقیه ابعاد موضوع اهمیت کمتری دارند ، چرا که با توجه به گذشته هرکدام و ارتباطات تجاریشان با آمریکا نمیتوان اعتماد فراوانی را از جانب آنها بدست آورد. اما بیشترین موضوع تاثیر گذار و در واقع طرف دیگر این ماجرا، تغییرات قابل توجه در قیمت جهانی نفت میباشد که علاوه بر تاثیر جدی بروی بازار کشور های اروپایی و دیگرکشور ها ، بر اقتصاد کشور آمریکا نیز تاثیر قابل توجهی را خواهد بوجود خواهد آورد. تجربیات قبلی در مورد افزیش قیمت جهانی نفت و بدنبال آن افزایش قیمت حامل های انرژی و بخصوص بنزین در سالهای قبلی رکود کم سابقه ای را در بازار مسکن آمریکا بوجود آورد. از اینرو، تیم دایس، تحلیلگر اقتصادی در مقاله‌ای که برای وبگاه "اویل‌پرایس" نوشته است، از "شمشیر دولبه‌ سیاست دونالد ترامپ در قبال ایران "سخن گفته است. سیاستی که از آن با عنوان "قمار بزرگ رییس جمهوری آمریکا" یاد میکنند.
در صورتی که آمریکا نتواند بعد از لغو معافیت های نفتی چند کشور ذکر شده و اعمال محدودیت های شدید بر صادرات نفتی ایران، قیمت نفت در بازارهای جهانی را تثبیت کند بطور حتم تاثیرات منفی را متوجه اقتصاد خود خواهد کرد و در واقع بازنده این قمار بزرگ شخص رییس جمهور آمریکا خواهد بود. زیرا بیش از هر چیز در انتخابات ریاست جمهوری آتی آمریکا نیازمند چهره ای موفق و پیروز از خود، خواهد بود.