صبح صادق >>  نگاه >> یادداشت
تاریخ انتشار : ۲۹ ارديبهشت ۱۳۹۸ - ۱۵:۲۵  ، 
کد خبر : ۳۱۵۰۰۰

قمار‭ ‬خطرناک‭!‬

پایگاه بصیرت / سامان‭ ‬فکری
‬دولت‭ ‬آمریکا‭ ‬با‭ ‬آگاهی‭ ‬از‭ ‬وابستگی‭ ‬بخشی‭ ‬از‭ ‬درآمد‭ ‬ارزی‭ ‬کشور‭ ‬به‭ ‬خام‌فروشی‭ ‬نفت،‭ ‬بارها‭ ‬در‭ ‬طول‭ ‬تاریخِ‭ ‬مناسبات‭ ‬ایران‭ ‬و‭ ‬آمریکا‭ ‬خیز‭ ‬برداشته‭ ‬تا‭ ‬با‭ ‬استفاده‭ ‬از‭ ‬سلاح‭ ‬تحریم،‭ ‬فروش‭ ‬نفت‭ ‬ایران‭ ‬را‭ ‬با‭ ‬کاهش‭ ‬یا‭ ‬حداقل‭ ‬با‭ ‬اخلال‭ ‬مواجه‭ ‬کند؛‭ ‬از‭ ‬این‭ ‬رو،‭ ‬خواست‭ ‬آمریکا‭ ‬برای‭ ‬آزمودن‭ ‬دوباره‭ ‬این‭ ‬راه،‭ ‬امر‭ ‬بیگانه‌ای‭ ‬برای‭ ‬ایرانی‌ها‭ ‬نیست؛‭ ‬اما‭ ‬آنچه‭ ‬این‭ ‬بار‭ ‬متمایز‭ ‬می‌نماید،‭ ‬اولاً،‭ ‬تهدید‭ ‬به‭ ‬صفر‭ ‬رساندن‭ ‬فروش‭ ‬نفت‭ ‬ایران‭ ‬است‭ ‬و‭ ‬ثانیاً،‭ ‬حواشی‭ ‬و‭ ‬جوانب‭ ‬عملیاتی‭ ‬و‭ ‬رسانه‌ای‭ ‬آن‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬این‭ ‬بار‭ ‬چنان‭ ‬‮«‬بزرگ‌نمایی‮»‬‭ ‬و‭ ‬‮«‬واقع‌نمایی‮»‬‭ ‬از‭ ‬این‭ ‬توان‭ ‬محل‭ ‬تردید‭ ‬می‌شود‭ ‬که‭ ‬برای‭ ‬کسانی‭ ‬که‭ ‬از‭ ‬وضعیت‭ ‬انرژی‭ ‬در‭ ‬جهان‭ ‬برآوردی‭ ‬ندارند‭ ‬یا‭ ‬توان‭ ‬ایران‭ ‬و‭ ‬آمریکا‭ ‬در‭ ‬این‭ ‬کار‭ ‬را‭ ‬نمی‌سنجند،‭ ‬خود‭ ‬را‭ ‬در‭ ‬برابر‭ ‬عملیات‭ ‬روانی‭ ‬و‭ ‬جنگ‭ ‬نرم‭ ‬دروغین‭ ‬رسانه‌ای‭ ‬شبکه‭ ‬بزرگ‭ ‬صهیونیسم‭ ‬بین‌الملل‭ ‬و‭ ‬نظام‭ ‬سلطه‭ ‬سرمایه‌داری‭ ‬می‌بازند‭ ‬و‭ ‬برای‭ ‬کسانی‭ ‬که‭ ‬سواد‭ ‬رسانه‌ای‭ ‬کافی‭ ‬و‭ ‬تحلیل‭ ‬درستی‭ ‬برای‭ ‬تحلیل‭ ‬موضوع‭ ‬ندارند،‭ ‬این‭ ‬ذهنیت‭ ‬پیش‭ ‬می‌آید‭ ‬که‭ ‬نکند‭ ‬واقعاً‭ ‬شریان‭ ‬سیاه‭ ‬اقتصادی‭ ‬ایران‭ ‬از‭ ‬حرکت‭ ‬در‭ ‬سلول‌ها‭ ‬و‭ ‬چرخه‭ ‬صنعت‭ ‬جهان‭ ‬بازماند‭ ‬و‭ ‬ما‭ ‬را‭ ‬از‭ ‬دلارهای‭ ‬متأسفانه‭ ‬حرکت‌بخش‭ ‬اقتصاد‭ ‬داخلی‭ ‬بازدارد؟‭ ‬
این‭ ‬یادداشت‭ ‬درصدد‭ ‬نیست‭ ‬به‭ ‬رطب‭ ‬و‭ ‬یابس‭ ‬استدلال‭ ‬کند‭ ‬که‭ ‬نمی‌توان‭ ‬در‭ ‬دنیای‭ ‬صنعتی‭ ‬امروز‌ـ‭ ‬که‭ ‬به‭ ‬شدت‭ ‬هنوز‭ ‬85‭ ‬درصد‭ ‬به‭ ‬انرژی‌های‭ ‬تجدیدناپذیر‭ ‬گاز‭ ‬و‭ ‬نفت‭ ‬محتاج‭ ‬است‌ـ‭ ‬فروش‭ ‬نفت‭ ‬کشوری‭ ‬حتی‭ ‬ضعیف‌تر‭ ‬از‭ ‬ایران‭ ‬را‭ ‬تحریم‭ ‬کرد‭ ‬و‭ ‬آمریکا‭ ‬نمی‌تواند‭ ‬این‭ ‬وضعیت‭ ‬را‭ ‬برای‭ ‬نفت‭ ‬ایران‭ ‬به‭ ‬وجود‭ ‬آورد‭ ‬که‭ ‬البته‭ ‬این‭ ‬نکات‭ ‬و‭ ‬استدلال‌ها‭ ‬در‭ ‬جای‭ ‬خود‭ ‬درست‭ ‬و‭ ‬قابل‭ ‬اتکا‭ ‬بوده‭ ‬و‭ ‬حاکی‭ ‬از‭ ‬واقعیت‌هایی‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬نباید‭ ‬از‭ ‬نظر‭ ‬دور‭ ‬داشت،‭ ‬اما‭ ‬ما‭ ‬در‭ ‬این‭ ‬سطور‭ ‬می‌خواهیم‭ ‬با‭ ‬ارائه‭ ‬چند‭ ‬نکته‭ ‬تحلیلی‌ـ‭ ‬اطلاعاتی‭ ‬از‭ ‬وضعیت‭ ‬انرژی،‭ ‬زاویه‭ ‬دیدی‭ ‬در‭ ‬منظر‭ ‬چشم‭ ‬مخاطبان‭ ‬عزیز‭ ‬بگشاییم‭ ‬که‭ ‬از‭ ‬این‭ ‬قبیل‭ ‬سؤالات‭ ‬در‭ ‬ذهن‭ ‬خود‭ ‬دارند‭ ‬و‭ ‬تا‭ ‬حدودی‭ ‬با‭ ‬نگرانی‭ ‬وضعیت‭ ‬را‭ ‬رصد‭ ‬می‌کنند‭ ‬تا‭ ‬خود‭ ‬درباره‭ ‬نتیجه‌بخش‭ ‬بودن‭ ‬یا‭ ‬نبودن‭ ‬این‭ ‬تهدید‭ ‬داوری‭ ‬کنند‭.‬
1ـ‭ ‬درآمد‭ ‬حاصل‭ ‬از‭ ‬فروش‭ ‬نفت‭ ‬ایران‭ ‬مطابق‭ ‬با‭ ‬گفته‭ ‬کارشناسان‭ ‬همه‭ ‬اقتصاد‭ ‬ایران‭ ‬نیست؛‭ ‬بلکه‭ ‬یک‭ ‬شانزدهم‭ ‬اقتصاد‭ ‬ملی‭ ‬ایران‭ ‬است‭. ‬پس‭ ‬اگر‭ ‬بر‭ ‬فرض‭ ‬هم‭ ‬آنها‭ ‬موفق‭ ‬شوند‭ ‬ما‭ ‬را‭ ‬از‭ ‬درآمد‭ ‬نفت‭ ‬محروم‭ ‬کنند،‭ ‬فرصتی‭ ‬برای‭ ‬ما‭ ‬ایجاد‭ ‬می‌شود‭ ‬تا‭ ‬خواسته‭ ‬چهل‭ ‬ساله‭ ‬رهبران‭ ‬انقلاب‭ ‬اسلامی‭ ‬مبنی‭ ‬بر‭ ‬حرکت‭ ‬در‭ ‬مسیر‭ ‬قطع‭ ‬وابستگی‭ ‬اقتصاد‭ ‬کشور‭ ‬به‭ ‬نفت‭ ‬را‭ ‬کلید‭ ‬بزنیم‭. ‬البته‭ ‬در‭ ‬بحث‭ ‬بودجه‭ ‬عمومی‭ ‬دولت‭ ‬که‭ ‬بیشتر‭ ‬به‭ ‬درآمدهای‭ ‬این‭ ‬حوزه‭ ‬وابسته‭ ‬است،‭ ‬مسلماً‭ ‬با‭ ‬فشارهایی‭ ‬مواجه‭ ‬خواهیم‭ ‬شد‭ ‬که‭ ‬خود‭ ‬این‭ ‬هم‭ ‬می‌تواند‭ ‬دولت‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬فکر‭ ‬تجدید‭ ‬نظر‭ ‬در‭ ‬راه‌های‭ ‬کسب‭ ‬درآمد‭ ‬و‭ ‬تأمین‭ ‬مخارج‭ ‬عمومی‭ ‬بیندازند؛‭ ‬از‭ ‬این‭ ‬رو‭ ‬آمریکایی‌ها‭ ‬برخلاف‭ ‬گنده‌گویی‌ها،‭ ‬توان‭ ‬ایجاد‭ ‬شرایط‭ ‬عسر‭ ‬و‭ ‬حرج‭ ‬اقتصادی‭ ‬و‭ ‬اضطرار‭ ‬ملی‭ ‬را‭ ‬برای‭ ‬شیر‭ ‬نشسته‭ ‬بر‭ ‬چهارراه‭ ‬مواصلاتی‭ ‬75‭ ‬درصد‭ ‬انرژی‭ ‬دنیا‭ ‬ندارند‭.  ‬
2ـ‭ ‬موضوع‭ ‬نفت‭ ‬ایران‭ ‬به‭ ‬ویژه‭ ‬برای‭ ‬کشورهایی‭ ‬که‭ ‬در‭ ‬طول‭ ‬سالیان‭ ‬گذشته‭ ‬خریدار‭ ‬نفت‭ ‬ما‭ ‬بوده‌اند‭ ‬و‭ ‬خوراک‭ ‬تغذیه‭ ‬دستگاه‌های‭ ‬صنعتی‭ ‬و‭ ‬اقتصادی‭ ‬آنها‭ ‬با‭ ‬معیارهای‭ ‬منحصربه‌فرد‭ ‬نفت‭ ‬ایران‭ ‬تنظیم‭ ‬شده‭ ‬و‭ ‬به‭ ‬این‭ ‬زودی‭ ‬جایگزین‭ ‬هم‭ ‬ندارند‭ ‬یا‭ ‬به‭ ‬صرفه‭ ‬اقتصادی‭ ‬نیست،‭ ‬مایه‭ ‬اختلاف‭ ‬آنها‭ ‬با‭ ‬آمریکا‭ ‬شده‭ ‬است‭ ‬و‭ ‬خبرها‭ ‬حاکی‭ ‬از‭ ‬موفقیت‭ ‬رایزنی‌های‭ ‬آنها‭ ‬برای‭ ‬معافیت‭ ‬ولو‭ ‬غیر‭ ‬اعلامی‭ ‬خرید‭ ‬نفت‭ ‬ایران‭ ‬از‭ ‬سوی‭ ‬این‭ ‬کشورهاست‭. ‬افزون‭ ‬بر‭ ‬این،‭ ‬با‭ ‬تنش‭ ‬تجاری‭ ‬ایجاد‭ ‬شده‭ ‬بین‭ ‬چین‭ ‬و‭ ‬آمریکا‭ ‬در‭ ‬این‭ ‬شرایط،‭ ‬چه‭ ‬بسا‭ ‬چین‭ ‬که‭ ‬یکی‭ ‬از‭ ‬بزرگ‌ترین‭ ‬خریداران‭ ‬نفت‭ ‬ایران‭ ‬است،‭ ‬اساساً‭ ‬توجهی‭ ‬به‭ ‬تهدیدات‭ ‬آمریکا‭ ‬نکند‭. ‬چین‭ ‬از‭ ‬توان‭ ‬بهره‌گیری‭ ‬از‭ ‬این‭ ‬موضوع‭ ‬برای‭ ‬فشار‭ ‬به‭ ‬آمریکا‭ ‬برخوردار‭ ‬است‭ ‬و‭ ‬همین‭ ‬عامل‭ ‬بزرگ‌ترین‭ ‬نگرانی‭ ‬آمریکا‭ ‬از‭ ‬لوث‭ ‬شدن‭ ‬تهدید‭ ‬تو‭ ‬خالی‭ ‬خود‭ ‬در‭ ‬به‭ ‬صفر‭ ‬رساندن‭ ‬نفت‭ ‬ایران‭ ‬به‭ ‬شمار‭ ‬می‌آید‭.‬
3ـ‭ ‬ناتوانی‭ ‬عربستان‭ ‬در‭ ‬جایگزین‭ ‬کردن‭ ‬نفت‭ ‬ایران‭ ‬در‭ ‬بازار،‭ ‬سیاستِ‭ ‬به‭ ‬صفر‭ ‬رساندن‭ ‬صادرات‭ ‬نفت‭ ‬ایران‭ ‬را‭ ‬با‭ ‬چالشی‭ ‬ویژه‭ ‬روبه‌رو‭ ‬کرده‭ ‬است‭. ‬پایگاه‭ ‬‮«‬بلومبرگ‮»‬‭ ‬و‭ ‬دیگر‭ ‬پایگاه‌های‭ ‬تحلیلی‭ ‬بارها‭ ‬تأکید‭ ‬کرده‌اند‭ ‬ظرفیت‭ ‬تولید‭ ‬عربستان‭ ‬محدود‭ ‬است‭ ‬و‭ ‬با‭ ‬توجه‭ ‬به‭ ‬تقاضای‭ ‬رو‭ ‬به‭ ‬افزایش‭ ‬بازار‭ ‬و‭ ‬شرایط‭ ‬تولید‭ ‬نفت‭ ‬در‭ ‬لیبی،‭ ‬ونزوئلا‭ ‬و‭ ‬نیجریه،‭ ‬حتی‭ ‬با‭ ‬ظرفیت‭ ‬کامل‭ ‬خود‭ ‬نیز‭ ‬نمی‌تواند‭ ‬پاسخگوی‭ ‬نیاز‭ ‬بازار‭ ‬باشد‭.‬
4ـ‭ ‬‭ ‬مسئله‭ ‬امنیت‭ ‬انتقال‭ ‬انرژی‭ ‬نیز‭ ‬بسیار‭ ‬مهم‭ ‬و‭ ‬تعیین‌کننده‭ ‬برای‭ ‬کشورهای‭ ‬منطقه‭ ‬است‭. ‬حادثه‭ ‬انفجار‭ ‬فجیره‭ ‬حادثه‭ ‬بدی‭ ‬بود‭ ‬و‭ ‬از‭ ‬نظر‭ ‬جمهوری‭ ‬اسلامی‭ ‬ایران‭ ‬محکوم‭ ‬است؛‭ ‬اما‭ ‬نکته‭ ‬راهبردی‭ ‬و‭ ‬درس‌آموز‭ ‬آن‭ ‬این‭ ‬بود‭ ‬که‭ ‬بازی‭ ‬با‭ ‬امنیت‭ ‬انرژی‭ ‬جهان،‭ ‬قمار‭ ‬بزرگی‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬دنیا‭ ‬به‭ ‬احمق‌ها‭ ‬اجازه‭ ‬آن‭ ‬را‭ ‬نخواهد‭ ‬داد‭.‬
نظرات بینندگان
آخرین مطلب
ارسال خبرنامه
برای عضویت در خبرنامه سایت ایمیل خود را وارد نمایید.
نشریات