مقاومتي كه به آزادسازي ظرفيت‌ها منجر مي‌شود

امروزه موضوع اقتصاد به دليل تأثيرات گسترده‌اي كه بر بسياري از بخش‌ها دارد، امري حياتي براي كشورها به شمار مي‌آيد و در كنار آن امنيت اقتصادي، از جمله نگراني‌هاي مهم دولت‌ها در عصر حاضر است؛ اما در اين ميان برخي از قدرت‌هاي زياده‌خواه براي رسيدن به اهداف سياسي خود به طرق گوناگون سعي در دست‌اندازي و ايجاد اخلال در موضوع اقتصاد و خاصه معيشت دارند. يكي از اين ابزارهاي مورد استفاده دشمن بحث تحريم‌ها است كه اقتصاد ايران در اين چهار دهه با آن همراه بوده و روز به روز اين وضعيت تشديد مي‌شود. در اين ميان، سؤال اساسي اين است كه چگونه مي‌توان از اين گردونه عبور كرد و از تأثيرات آن كاست؟ با وجود نقش انكارناپذير تحريم‌ها، در ايجاد برخي نارسايي‌هاي اقتصادي، در واقع امر، تحريم‌ها نقش تعيين‌كننده‌اي در نارسايي‌هاي اقتصادي ندارند. طرح اين موضوع به معناي بِلا اثر پنداشتن تحريم‌ها نيست و عقل و منطق ايجاب مي‌كند از اقداماتي كه مي‌تواند سبب تشديد تحريم‌ها عليه كشور شود اجتناب كنيم؛ البته نه به اين معنا كه در سايه ترس و هراس از تحريم‌ها به هر آنچه غربي‌ها مطالبه مي‌كنند، پاسخ مثبت دهيم و طبيعتاً بايد با در نظر گرفتن منافع و مصالح ملي و مملكتي، مقاومت لازم را در اين حوزه، سرلوحه كار خويش قرار دهيم.

با رجوع به تجربيات پيشين ملت ايران در برهه‌هايي چون انقلاب اسلامي، دفاع مقدس، دستيابي به توانمندي اقتصادي و امنيتي و... مي‌توان به اين حقيقت پي برد كه «اعتماد به توانايي‌هاي ملت» و به ميدان آوردن آن معقول‌ترين و كارآمدترين راه براي شكست توطئه‌هاي دشمن و دستيابي به موفقيت‌ها و پيروزي‌هاي عظيم است. منابع و معادن غني زيرزميني به ويژه انرژي فراوان، وسعت گسترده، همسايگي با 15 كشور جهان، دسترسي به آب‌هاي آزاد، تنوع بافت جغرافيايي و اقليمي و آب و هواي چهار فصل، ظرفيت‌هاي بالقوه موجود در حوزه گردشگري، نيروني انساني جوان، ماهر و تحصيل‌كرده تنها نمونه‌اي از استعداد‌ها و فرصت‌هاي عظيم و ارزنده كشور ايران است كه با برنامه‌ريزي اصولي، مدون و هوشمندانه، مي‌توان از آنها جهش اقتصادي براي كشور ايجاد كرد. در واقع، با اتكا به ظرفيت‌هاي مذكور مي‌توان عيار و ضريب مقاومت‌پذيري اقتصاد كشور را در برابر تحريم‌ها و تكانه‌هاي اقتصادي ارتقا بخشيد. پيش از ورود به بحث، بيان دو نگاه به اقتصاد در بين مسئولان و متوليان امر بر غناي بحث مي‌افزايد. رهبر معظم انقلاب درباره‌ موضوع پيشرفت اقتصادي معتقدند دو نگاه در اين حوزه وجود دارد و ضمن تشريح دو نگاه تنها بر صحيح بودن يكي از اين دو و غلط و بي‌فايده بودن نگاه ديگر تأكيد جدي دارند: «يك نگاه مي‌گويد كه ما پيشرفت اقتصاد را بايد از ظرفيّت‌هاي درون كشور و درون مردم تأمين بكنيم... مي‌شود حربه تحريم را از دست دشمن گرفت... نگاه دوّم به اقتصاد كشور، نگاه به پيشرفت اقتصاد با استفاده از كمك بيرون از مرزها است؛ مي‌گويد سياست خارجي‌مان را تغيير بدهيم تا اقتصاد ما درست بشود، با فلان مستكبر كنار بياييم تا اقتصاد رونق پيدا كند، تحميل قدرت‌هاي مستكبر را در بخش‌هاي گوناگون و مسائل گوناگون بپذيريم تا اقتصادمان رونق پيدا كند؛ اين هم نگاه دوّم است. امروز شرايط كشور به ما نشان داده است كه اين نگاه دوّم يك نگاه كاملاً غلط و عقيم و بي‌فايده است.»

در اين فرايند چندين ساله كه از تحريم‌ها و به نوعي جنگ اقتصادي عبور كرده‌ايم، همان حاكميت نگاه اول در پيشرفت اقتصادي بوده و با تحرّك و فعاليت دروني توانسته‌ايم قله‌هاي بلند(صنايع دفاعي، حوزه‌هاي دانش‌بنيان، موشكي، هسته‌اي، صنايع پيچيده نفت و گاز، دانش پزشكي، فناوري نانو، سلول‌هاي بنيادين و...) را فتح كنيم و به فرموده رهبر فرزانه انقلاب «هر جايي كه ما به توانايي دست پيدا كنيم، آنجا تحريم از بين مي‌رود... تحريم مال آنجايي است كه دست شما بسته است.

در هر بخشي كه شما بتوانيد از خودتان تحرّك و پيشرفت نشان بدهيد، طرف احساس مي‌كند تحريم يك كار لَغوي است، كار بيهوده‌اي است، كار ابلهانه‌اي است... اين كليد حلّ همه‌ مشكلات كشور است.» حال در اين شرايط كه از يك سو هژموني آمريكا نسبت به سال‌هاي گذشته دچار ضعف شده و هر روز آمريكا نسبت به قبل ضعيف‌تر و در حال افول است و از سويي ديگر در اين برهه حساس و سرنوشت‌ساز عملاً ايران در سطح منطقه و حتي در سطح نظام بين‌الملل جايگاه متفاوتي پيدا كرده و تجربه فرصت‌سازي از تحريم‌ها را به خوبي به دست آورده و جريان مقاومت در اوج قله است، بايد بدانيم كه تنها همين خط جواب مي‌دهد و راهي جز اين نيست؛ وگرنه بايد در برابر زياده‌خواهي‌هاي دشمنان به صورت تسلسلي امتياز بدهيم. بر اساس نص صريح قرآن، هر جامعه‌اي كه مقاومت را پيشه كار خود قرار دهد نصرت الهي يقيناً شامل حالش خواهد شد؛ همچنان كه در طول چهل سال انقلاب اسلامي ايران نيز همواره اين‌گونه بوده است.