خطر کم‌آبی همچنان جدی است

سال‌های متمادی بود که ایران با خشکسالی‌های مداوم دست و پنجه نرم می‌کرد و می‌رفت که بازی را به خشکسالی ببازد اما ناگهان بازی جدیدی رقم خورد و درست در زمانی که خشکسالی روی خشن‌تر خود را نمایان ساخت قفل بارش‌ها شکست و ایران شاهد بارش‌هایی سیل آسا شد.
اواخر بهمن ماه قلب آسمان به طپش درآمد و باران‌ها کم کم زمین تفتیده کهن دیار ایران را نوازش کرد تا رسید به فروردین ماه سال ۹۸ که این نوازش‌ها سیلاب‌هایی را به دنبال داشت که گرچه برای برخی نقاط کشور آسیب زا بود اما در مجموع روان آب‌ها را زیاد و خوشحالی ساکنان این سرزمین را به همراه داشت.
شدت بارش‌ها به گونه‌ای بود که بسیاری را خیال برداشت که چه خوب از چنگال خشکسالی رها شده‌ایم. اما با سپری شدن بارش‌ها و وقوع گرمای تابستان، خشکسالی نشان داد که هنوز در این دیار جای خوش کرده و همچنان خواهد ماند.
«قاسم تقی زاده خامسی» که معاونت آب و آبفای وزیر نیرو را برعهده دارد چندی پیش در نشست خبری به موضوع کم آبی پرداخت و با تاکید بر این‌که منابع آبی کشور محدود است، اظهار کرد: مخازن آبی کشور ۱۳۰ میلیارد مترمکعب کسری دارد و این میزان کسری با یکسال بارندگی تأمین نمی‌شود، زیرا کشورحدود ۱۰ سال با خشکسالی مواجه بوده است.
تقی زاده خامسی با اشاره به بارندگی‌های اخیر کشور، ادامه داد: به دلیل بارندگی‌ها ۷۶ میلیارد مترمکعب ورودی آب داشتیم، اما همه این میزان را نتوانستیم برای آینده ذخیره سازی کنیم. بخشی از این به تالاب‌ها و بخشی به دریاها رفته است.
به گفته وی، اکنون مخازن سدها می‌تواند ۵۰ میلیارد مترمکعب آب نگه دارند که از این میزان ۲۰ درصد آن برای سیلاب‌های احتمالی خالی نگه داشته می‌شود.
وی با تاکید بر این‌که نمی‌توان وضعیت آب و هوا را پیش‌بینی کرد، ادامه داد: پیش‌بینی وضعیت آب و هوا ۱۰ روزه بوده و این بازه زمانی قابل اتکاء است.
معاون وزیر نیرو با بیان این‌که ذینفعان توقع دارند وزارت نیرو آب را در اختیار آنان قرار دهد، اظهار کرد: این در حالی است که ما افقی از آینده نداریم، هیچکس نمی‌تواند به صورت مستند بگوید که سال آینده خشک است یا تر و ما مجبوریم تا زمانی که به عدد قابل اتکاء برای سال آینده نرسیده‌ایم آب را نگه داریم.
این مقام وزارت نیرو تاکید کرد: از همه ذینفعان تقاضا داریم به هشدارهای مدیران آب در استان‌ها توجه کرده و اجازه دهند بر پایه «آب برنامه‌ریزی شده» عمل شود.
همچنین «حمید رضا جانباز» مدیرعامل شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور نیز در این باره گفت: امسال در بیشتر نقاط کشور بارش‌های خوبی را شاهد بودیم و در حال حاضر به طور کلی در تأمین آب سطحی کشور وضعیت خوبی حاکم است. براین اساس حجم ذخیره تعداد زیادی از سدهای تأمین کننده آب شرب شهرها و روستاها افزایش یافته اما این به معنای آن نیست که مشکلات کمبود آب حل شده است.
وی افزود: اکنون در استان‌های اصفهان، فارس، کرمان و برخی از شهرها و روستا مشکل کم آبی وجود دارد.
به گفته جانباز اکنون ۹ میلیون ۸۰۰ هزار واحد در کشور بالاتر از الگوی مصرف، آب مصرف می‌کنند.
وی با بیان اینکه از تعداد ۲۵ میلیون واحد خانگی و ۱۵ میلیون اشتراک، بیش از ۹ میلیون ۸۰۰ هزار واحد در کشور بالاتر از الگوی مصرف، آب مصرف می‌کنند، گفت: بیش از ۹ میلیون و ۸۰۰ هزار مشترک خانگی بالای ۱۵ متر مکعب آب مصرف می‌کنند.
هیأت وزیران پارسال و در اخرین ماه سال با هدف اصلاح رفتار مصرفی مردم مصوبه‌ای را به تصویب رساند که براساس آن تعرفه آب و برق برای همه مشترکان هفت درصد اضافه شد و علاوه برآن کسانی که رعایت مصرف نکنند ۱۶ درصد بیشتر هم باید پرداخت کنند. این راهکاری بود از سوی دولت تا کسانی که بیش از حد مصرف می‌کنند روش خود را اصلاح کنند.
مدیرعامل شرکت مهندسی آبفای کشور در همین زمینه گفت: یکی از ابزارهای برخورد با مشترکان پرمصرف اعمال افزایش تعرفه پرمصرفی بر روی قبض‌های آنهاست. در قبض‌های جدید افزایش تعرفه‌ها اعمال و در صورت رعایت نشدن الگوی مصرف جریمه دریافت خواهد شد.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب کشور در ادامه با اشاره به اینکه رعایت الگوی مصرف نباید به یکسال یا یه یک زمان خاص محدود شود، تصریح کرد: درست است که سال آبی ۹۷ _ ۹۸ سال آبی خوبی برای کشور بوده و متوسط بارش کشور بیشتر از حد نرمال بود اما رعایت الگوی مصرف برای همه فصول لازم و ضروری است.
وی با تاکید بر اینکه کشورهای پرآب دنیا مصرف آب کمتری نسبت به ایران دارند، گفت: کشور ما هنوز از خشکسالی دور نشده و همچنان با این مشکل مواجه است بنابراین توصیه می‌شود مانند گذشته و با همکاری و همراهی مردم مدیریت مصرف انجام شود.
مدیرعامل شرکت مهندسی آبفای کشور، گفت: در صورت رعایت الگوی مصرف مشترکان از مشوق‌های آبی برخوردار و در قبض آنها اعمال خواهد شد.
این بارش‌ها خیلی‌ها را به این گمان انداخت که منابع آبی پرشده و دیگر نیازی به مصرف درست نیست اما واقعیت چیز دیگری است و نسخه بهینه مصرف کردن همچنان باید سرلوحه زندگی باشد.