در وضعیت کنونی به دلیل وضع تحریمهای نفتی از سوی آمریکا و کاهش فروش نفت ایران به راهکارهای دور زدن تحریمها نیاز داریم؛ چرا که هر چند ممکن است کشورهایی نظیر چین (بزرگترین واردکننده نفت جهان)، هند و ترکیه با اقدام جدید آمریکا مخالفت کنند و سطح خرید نفت خود از ایران را کاهش ندهند، اما متحدان ایالات متحده آمریکا، از جمله ژاپن و کره جنوبی احتمالاً به دلیل وابستگی امنیتی به این کشور از تحریمها تبعیت خواهند کرد.
برای دور زدن تحریمها برخی راهکارها حتی در سختترین شرایط نیز موجود و قابل اجراست. برای نمونه، راهاندازی عملیات مالی فراسرزمینی خارجی با بانکهای خارجی که هیچ داد و ستدی با آمریکا یا اروپا ندارند و به تحریمهای غرب علیه ایران اهمیت نمیدهند. پیدا کردن بانکهای تازه از دیگر راهکارهای دور زدن تحریمها هستند. اگر یک یا دو نمونه از بانکهایی که ایران با آنها کار میکند، هدف تحریمها قرار بگیرند (مانند بانک کونلون چین و بانک اسلامی عراق)، میتوان از بانکهای دیگری در داد و ستد استفاده کرد. همچنین استفاده از سامانه پیام پرداخت جهانی سوئیفت برای انتقال پول از این بانکها، به بیش از دوازده نهاد ایرانی که اتحادیه اروپا هنوز آنها را هدف تحریم قرار نداده یا ارتباط آنها قطع نشده است، راهی برای دور زدن تحریمها به شمار میآید؛ حتی گاهی باید به دنبال شخصیتهای حقیقی یا نهادهای با نفوذ در بازارهای نوظهور گشت. اگر نیاز داریم که با بانکهای معتبر معامله کنیم، به دنبال کسانی بگردیم که به دلیل اقدامات تجاری خاص و تهاجمی که در بازارهای نوظهور جهان انجام دادهاند، اعتباری برای خود کسب کردهاند. اگر حذف اطلاعات شناسایی الکترونیک سخت شود، تلاش شود اعتبارنامه از طریق بانکی صورت گیرد که تمایل به صدور آن داشته باشد.
یکی دیگر از راههای مهم دور زدن تحریمها مبادله پایاپای نفت در ازای ارز کشور خریدار است. اینگونه که نفت خود را به صورت پایاپای معامله کنیم. نفت خود را به چین، هند، کره جنوبی و دیگر کشورها داده و ارز محلی (پول) دریافت کنیم و سپس کالاها و خدمات مورد نیاز خود را از آن کشورها بخریم. همچنین بانکها و مقاماتی را که به همکاری تمایل دارند، ترغیب کنیم تا مقداری از این پولها را منتقل کرده و به بنگاههای ارزهای خارجی در خلیجفارس برده و پس از آن، این پولها را در ازای هزینهای به پول نقد بدل کنیم. برای نمونه، ترکها پول نفت ایران را به طلا پرداخت میکنند.
راه حل دیگری که در دوران تحریمهای نفتی میتواند به کمک ایران بیاید، حضور ایران در بازار فرآوردههای نفتی است. در این زمینه بسیاری از فعالان بازار جهانی نفت معتقدند، معمولاً بازار فرآوردههای نفتی شفافیت کمتری نسبت به بازار نفت خام دارند و این در حالی است که میزان تولید نفت خام همواره در بازارهای جهانی قابل شناسایی و رهگیری است. بنابراین ایران میتواند با تبدیل بخش مهمی از نفت خام خود به فرآوردههای نفتی، این فرآوردهها را راحتتر و سریعتر به فروش برساند. در این بین باید گفت، برگ برنده ایران در این راهکار پالایشگاه ستاره خلیجفارس است که این روزها قرارگاه خاتمالانبیاء (ص) به دنبال تکمیل و تحویل آن است.
متأسفانه، وقتی مسئولان وزارت نفت در وضعیت تحریم طرح مدون، همهجانبه و پویایی برای فروش نفت و حفظ میزان صادرات نفت ندارند، گاهی از ارائه تخفیف صحبت میکنند که عملاً سبب به هم زدن بازار میشود و جز ضرر و زیان حاصلی برای کشور نخواهد داشت؛ این در حالی است که برای دور زدن تحریمها یا حتی بیاثر کردن آنها ایجاد یک آرایش جنگی، حداقل در وزارت نفت امری لازم و حیاتی است.