«ارز دیجیتال» یا «بیت‌کوین» از ابتدای شکل‌گیری‌اش در سال‌های گذشته با فراز و نشیب‌های بسیاری همراه بوده و در برهه‌های زمانی مختلف با تأثیرات گوناگون خود توانسته است در اقتصاد جهان و میان ارز‌های بین‌المللی برای خود جا باز کند؛ فعالان اقتصادی، تاجران و بازرگانان، حتی دانشجویان و استادان دانشگاه‌ها و مؤسسات علمی، بحث‌ها و بررسی‌های تخصصی و علمی زیادی درباره آن انجام دادند تا کارکرد و تأثیر رشد و توسعه آن در اقتصاد جهان را ارزیابی کنند.
ارز دیجیتالی نظارت‌ناپذیر
بیت‌کوین به این صورت نیست که به صورت نقد در دسترس افراد قرار گیرد؛ بلکه به شکل یک پول یا ارز دیجیتال و الکترونیکی و به صورت اینترنتی در اختیار کاربران متقاضی قرار می‌گیرد تا بنا به نیازشان مورد استفاده واقع شود. یکی از ویژگی‌های منحصربه‌فرد بیت‌کوین به گمنامی و ناشناخته بودن آن مربوط می‌شود که متقاضیان خود را شیفته و جذب خویش کرده است، به گونه‌ای که طبق قاعده موجود در بیت‌کوین، هیچ فرد، ارگان یا نهاد ناظری نمی‌تواند این ارز اینترنتی را کنترل کند، یعنی ابزار لازم را برای نظارت و تأثیرگذاری بر آن در اختیار ندارد.
به گفته کاربران و کارشناسان اقتصادی و ارتباطات فضای مجازی امتیاز و مزیت خاص بیت‌کوین نسبت به دیگر ارز‌های موجود در جهان، استقلال آن از دولت‌های جهان، بانک‌ها و شرکت‌هاست. بنابراین هیچ فرد یا نهاد حاکمیتی در هیچ کشوری از جهان که صاحب قدرت و نفوذ است، نمی‌تواند در ردوبدل کردن و بده بستان‌های بیت‌کوین دخالتی داشته باشد و اختلالی را در این فرایند ایجاد کند؛ از این رو وضع مالیات بر آن‌ها امری نشدنی است که بخواهند پول افراد را کم یا زیاد به زور در اختیار خود قرار دهند. اضافه بر آن، عملکرد این ارز دیجیتال کاملاً شفاف و روشن است؛ یعنی هر عملیاتی که انجام می‌گیرد در یک دفتر حساب گسترده عمومی به نام «بلاک‌چین» ثبت و ذخیره می‌شود که با ورود به آن می‌توان فرایند گردش کار، صورت‌حساب‌های موجود و... را به عینه مشاهده کرد. بنابراین بیت‌کوین شبکه‌ای تحت کنترل نهاد یا سازمانی نیست؛ ولی امکانی را برای مخاطبان و کاربرانش فراهم کرده تا افراد بر همه صورت‌حساب‌های مالی خود نظارت لازم را داشته باشند که این امر اطمینان خاطری را برای کاربران ایجاد کرده است تا روزبه‌روز نیز بر متقاضیان استفاده از آن در جهان افزوده شود.
وجود نکات ابهام‌برانگیز و هزاران پرسش پاسخ داده نشده از مواردی بود که در ابتدای فعالیت بیت‌کوین در سال ۲۰۰۹ اذهان عمومی و حتی کارشناسان و متخصصان در حوزه ارز‌های بین‌المللی را درگیر خود کرده بود. این ارز دیجیتال را چطور می‌توان نگهداری کرد؟ چطور به وسیله آن معاملات و مبادلات صورت می‌پذیرد؟ چگونه می‌توان از طریق آن سرمایه‌گذاری کرد؟ و.... اما حالا پس از گذشت حدود ده سال به بعضی از این پرسش‌ها پاسخ داده شده؛ ولی هنوز نقاط کوری در فرایند استفاده و نگهداری آن وجود دارد که نیازمند شفاف‌سازی بیشتری است.
در حال حاضر، بسیاری از بنگاه‌های اقتصادی و بین‌المللی بزرگ جهان، مانند مایکروسافت، بر روی این نوع ارز دیجیتال حساب ویژه‌ای باز کرده‌اند و سرمایه‌گذاری ویژه‌ای را برای پیشبرد اهداف خود در دستور کار قرار داده‌اند. برای نمونه آن‌ها با استفاده از بیت‌کوین و هزینه‌کرد آن، می‌توانند بسیاری از محصولات و محتوا‌های دیجیتالی خود را در اختیار بگیرند. در موارد خُرد دیگری نیز از جمله خدمات هوایی، خرید و فروش کالا‌های مورد نیاز خانوار در حوزه مسکن، تفریح و دیگر نمونههای فراوان از این ارز دیجیتال می‌توان بهره گرفت.
محدودیت‌ها و مزایای بیت‌کوین در کشور‌های گوناگون، متفاوت است. گفتنی است، بیشتر کشور‌های جهان از بیت‌کوین در اقتصادشان بهره می‌جویند و از آن استفاده می‌کنند، اما برخی از کشور‌ها در اثبات برتری مزایای بیت کوین بر نقایصش به ایمان نرسیده‌اند، فلذا استفاده از این ارز دیجیتال را در کشور خود ممنوع اعلام کرده‌اند.
کشور‌های مختلفی در جهان، همچون آمریکا، کانادا، انگلیس و کره جنوبی روند تسهیل استفاده از بیت‌کوین را در دستور کار خود قرار داده‌اند و در مواردی، همچون حوزه‌های سلامت، خدمات بانکی و دولتی و خرید در فروشگاه‌های زنجیره‌ای از این نوع پول استفاده می‌کنند.
مسئله تأمین برق استخراج بیت‌کوین
در روز‌ها و هفته‌های اخیر، شاهد افزایش شدید مصرف برق در کشورمان بودیم که نگرانی‌هایی را برای تأمین برق مورد نیاز مصارف خانگی و صنعتی ایجاد کرد؛ اما برای برطرف شدن این نگرانی، وزارت نیرو به عنوان مسئول مربوط، درصدد پیگیری مواردی بود که مصرف برق آن‌ها به شدت بالاست و برای نیروگاه‌های کشور مشکلاتی فراهم می‌کنند. پیگیری‌هایی که مشخص کرد یکی از دلایل افزایش مصرف برق استخراج ارز دیجیتال است و برخی افراد از برق ارزان و یارانه‌ای برای استخراج ارز دیجیتال بهره می‌برند.
