تحريم از سر عجز و استيصال!

وزارت خزانه‌داري آمريكا در تازه‌ترين اقدام ضد ايراني خود به دستور دونالد ترامپ، محمدجواد ظريف وزير امور خارجه كشورمان، را در فهرست تحريمي خود قرار داد. اين تصميم، كه برخلاف همة موازين بين‌المللي است، بار ديگر نشان داد آمريكا در حال حاضر، هيچ‌گونه راهبردي براي مقابله با جمهوري اسلامي ايران ندارد. به بيان ديگر، رفتار آمريكا در قبال كشورمان تداعي‌كننده اين موضوع است كه آمريكايي‌ها اساساً راهبرد مشخصي پس از خروج خود از برجام ندارند و تنها با تاكتيك‌هاي متفاوت در حال سرپوش گذاشتن بر ناتواني خود در مهار جمهوري اسلامي ايران هستند؛ بنابراين گرچه از عملكرد وزارت امور خارجه در بحث اعتماد به غرب در جريان برجام و موضوعات ديگر انتقاد مي‌شود، در حال حاضر، همه نهادها و ارگان‌هاي گوناگون در كشورمان حامي و پشتيبان وزارت امور خارجه در مقابل آمريكا هستند و اقدام اخير آمريكا را امري نمادين در راستاي عمليات رواني ارزيابي و تحليل مي‌كنند. در اين ميان وزارت امور خارجه بايد در مقايسه با قبل سياست‌ها و اهداف جمهوري اسلامي ايران را در خارج از مرزها جدي‌تر و انقلابي‌تر پيگيري كند.

تحريم ظريف در داخل و خارج از كشور نيز واكنش‌هايي را به دنبال داشت. در اين راستا، سپاه پاسداران انقلاب اسلامي در بيانيه‌اي با محكوميت و مضحك خواندن اين اقدام غير قانوني و نابخردانه، آن را در امتداد راهبرد به اصطلاح فشار حداكثري بر ايران عنوان كرد. ستاد كل نيروهاي مسلح در واكنش به تحريم رئيس دستگاه ديپلماسي ايران، در بيانيه‌اي اقدام آمريكا را از سر ضعف و زبوني و غير قانوني بودن دولت آمريكا در قرار دادن نام وزير امور خارجه جمهوري اسلامي ايران در فهرست تحريم‌هاي اين كشور دانست و آن را محكوم كرد. در بيرون از مرزها نيز اتحاديه اروپا، روسيه، چين و سه كشور مطرح اروپا با اقدام اخير آمريكا مخالفت و اعلام كردند كه از اين اقدام آمريكا حمايت نخواهند كرد.

در علل و چرايي اقدام آمريكا در تحريم محمدجواد ظريف وزير امور خارجه كشورمان چند نكته اساسي وجود دارد كه به برخي از آنها اشاره مي‌شود:

1‌ـ به اعتراف رسانه‌هاي آمريكايي‌، هنگام حضور ظريف در سازمان ملل «رند پال» سناتور جمهوري‌خواه در هتل محل اقامت وزير امور خارجه حضور مي‌يابد و از طرف رئيس‌جمهور آمريكا از وي درخواست مي‌كند كه ظريف به كاخ سفيد برود، با شخص دونالد ترامپ به صورت آشكار مذاكره كند و تمام خواسته‌هاي جمهوري اسلامي ايران را به صورت علني با وي در ميان بگذارد؛ اما ظريف با اين درخواست مخالفت كرده و ترامپ با شنيدن مخالفت ظريف، وي را تحريم مي‌كند. تحريم ظريف در ميان جامعه نخبگان و رسانه‌ چنين ارزيابي مي‌شود كه ترامپ با تحريم ظريف خواستار مذاكره مستقيم با شخص رهبري است. در پاسخ تحليل و ارزيابي آمريكايي در تحريم ظريف بايد گفت رئيس‌جمهور آمريكا به مذاكره‌اي ولو صوري با جمهوري اسلامي ايران به شدت نيازمند است تا بتواند انتخابات رياست‌جمهوري 2020 را با موفقيت پشت سر گذارد؛ بنابراين ترامپ به جد به دنبال مذاكره با ايران، حتي در سطح پايين ديپلماتيك است و مطرح كردن اينكه وي به دنبال مذاكره با رهبر ايران است، عجز و ناتواني او را در وادار كردن جمهوري اسلامي ايران به مذاكره نشان مي‌دهد.

2‌ـ با در پيش گرفتن راهبرد مقاومت از سوي جمهوري اسلامي ايران، هر روز ناتواني آمريكايي‌ها در مقابله با جمهوري اسلامي ايران بيشتر نمايان مي‌شود؛ براي نمونه در چند دهه اخير تصور مي‌شد كه نيروي دريايي آمريكا پشتيبان اصلي متحدان خود در تنگه هرمز است؛ بنابراين از آنجا كه آمريكايي‌ها در برخورد اخير ايران با اقدامات غير قانوني انگليس‌ها در تنگه هرمز نتوانستند هيچ‌گونه اقدام خاصي كنند، مطرح شدن تحريم ظريف به نوعي منحرف كردن افكار عمومي از ناتواني آنهاست.

3ـ آمريكا نياز دارد با اقدامات نمادين عليه جمهوري اسلامي ايران، همچنان از كشورهاي مرتجع عربي امتياز بگيرد. تنها ابزار فعلي در وضعيت كنوني جهت دوشيدن برخي كشورهاي حاشيه خليج‌فارس، استفاده از حربه تحريم است كه البته توخالي بودن اين ابزار آمريكايي‌ها نيز هر چه زودتر نمايان خواهد شد.

در پايان مي‌توان چنين مطرح كرد كه اقدام آمريكا در تحريم شخص وزير امور خارجه كه به مثابه تحريم ديپلماسي و مذاكره‌اي است كه ادعاي پيگيري آن را دارند، تنهايي و انزواي آمريكا را در جامعه بين‌الملل نشان مي‌دهد. همچنين تنزل دشمني آمريكا به تحريم افراد حقيقي و حقوقي در داخل جمهوري اسلامي ايران نشان از افول قدرت آمريكا و ناتواني آن مقابله با جمهوري اسلامي ايران است.