- صفحه نخست
- |
- استان ها
- |
- بین الملل
- |
- سیاسی
- |
- چند رسانه ای
- |
- اقتصادی
- |
- فرهنگی
- |
- حماسه و جهاد
- |
- صبح صادق
- |
- صدای انقلاب
- |
- محرومیت زدایی
عصر اقتصاد كشتزارهاي بزرگ در تاريخ اروپا از جزيره «سائوتم» و با يهوديان آغاز مي‌شود. «سائوتم» جزيره‌اي در غرب قارّه آفريقا (خليج گينه) است كه در سال 1470 ميلادي به تصرّف پرتغاليها درآمد. در سال 1492، اليگارشي يهودي پرتغال، نخستين كشتزار بزرگ عصر جديد را در اين جزيره ايجاد كرد كه در آن سه هزار برده سياه‌پوست به كشت نيشكر مشغول شدند. در كنار آن كارخانه‌هاي توليد شكر نيز تأسيس شد. در سال 1550، در دوران «ژان سوم»، صنعت نيشكر سن‌توماس به اوج توليد خود رسيد. در اين زمان، شش كشتزار بزرگ به همراه كارخانه و تصفيه‌خانه‌هاي متعدّد در اين جزيره شكر كشت و توليد مي‌كردند. سهمي كه به پادشاه پرتغال داده مي‌شد، يك دهم توليد برابر با 150 هزار اروب شكر بود. ورنر سومبارت مي‌نويسد: «اولين تجّار آمريكا يهوديان بودند و اولين تأسيسات صنعتي در قارّه آمريكا به وسيله يهوديان برپا شد.»
«فرناندو نورونا» در حوالي سالهاي 1470-1540 مي‌زيست. پدر بزرگش از يهوديان دربار كاستيل و خودش از نزديكان مانوئل ثروتمند، پادشاه پرتغال بود. پس از بازگشت پدرو كابرال (كاشف برزيل) كه گاسپار يهودي نيز با او بود، نورونا امتياز تصرف و بهره‌برداري از اين سرزمين به اصطلاح «كشف شده» را از مانوئل دريافت كرد.
بدين‌سان، اولين شركت برزيل در پرتغال و بهوسيله يهوديان مسيحي شده، تأسيس شد كه رياست آن با «فرناندو نورونا» بود. او در سال 1503 با شش كشتي به برزيل رفت و اراضي وسيعي را اشغال و غارت كرد. در سال 1504 به ليسبون بازگشت و مانوئل به وي عنوان «شواليه‌گري» اعطا كرد.
از سال 1542، در زمان خوان سوم پسر مانوئل، مهاجرت مارانوها، اشغال اراضي پهناور برزيل و تأسيس كشتزارهاي وسيع نيشكر در اين سرزمين آغاز شد. به نوشته «سومبارت»، اقتصاددان و جامعه‌شناس برجسته آلمان يهوديان صنايع نيشكر خود را از جزيره سن‌توماس به برزيل منتقل كردند و نخستين مجتمع بزرگ و صنايع شكر در قارّه آمريكا را ساختند. سومبارت مي‌نويسد: «اين مستعمره در آغاز كاملاً به وسيله يهوديان و مجرمين انباشته شد. ساليانه دو كشتي حامل اين دو گروه از پرتغال به برزيل مي‌رفت. چنين بود كه يهوديان به سرعت به طبقه مسلط بدل شدند و تعداد قابل توجّهي از ثروتمندترين تجّار برزيل مسيحيان نوكيش بودند.»
در سال 1600 بخش مهمي از كشتزارها و تأسيسات توليد شكر برزيل به مارانوها تعلّق داشت. در سال 1624 در برزيل 50 هزار نفر اروپايي سكونت داشتند كه بخش مهمّي از آنها مارانو بودند. در اين سال يهوديان هلند براي اخراج پرتغاليها از برزيل شركت هند غربي هلند را تشكيل دادند كه بخش مهمي از سهام اين شركت به يهوديان تعلّق داشت. در سالهاي 1624 و 1630، هلنديها و يهوديان به برزيل حمله بردند و مناطق مهمّي از آن را تصرف كردند. به اين ترتيب، در كنار مستملكات پرتغال، برزيل هلند نيز تشكيل و به يكي از مراكز استقرار يهوديان وابسته به اليگارشي آمستردام بدل شد. در اين زمان، 63 درصد ماليات اراضي برزيل به دولت هلند را يهوديان پرداخت مي‌كردند.
سومبارت، نقش تجارت جهاني شكر را در پيدايش سرمايه‌داري و صنعت جديد بسيار مهمّ مي‌بيند. او براي نمونه به گزارش سال 1701، شوراي بازرگاني پاريس اشاره مي‌كند كه در آن به نقش كشتزارهاي قارّه آمريكا در رشد صنعت كشتيراني اين كشور اشاره شده است. در اين گزارش آمده است: «كشتيراني فرانسه رشد خود را مديون جزاير توليدكننده شكر است و تنها به كمك آن است كه نيروي دريايي ما مي‌تواند حفظ شود و تقويت گردد.» سومبارت مي‌افزايد: «بايد توجه كنيم كه تجارت شكر فرانسه تقريباً در انحصار يهوديان، به ويژه در انحصار خاندان ثروتمند گراديس بوردويي بود.» نياز فراوان اروپا به شكر، به وسيله پلانت‌هاي برزيل و جزاير هند غربي تأمين مي‌شد.
