ترامپ به دنبال شكار

برخي منابع خبري مدعي شده‌اند، دونالد ترامپ، رئيس‌جمهور آمريكا به طرح فرانسه براي حفظ برجام چراغ سبز نشان داده است. نشريه آمريكايي «ديلي بيست» در اين زمينه نوشته است، چهار منبع مطلع از مذاكرات ترامپ و امانوئل مكرون، رئيس‌جمهور فرانسه مدعي شدند ترامپ در هفته‌هاي اخير نسبت به پذيرفتن طرح امانوئل مكرون تمايل نشان داده است. دو نفر از اين افراد گفتند كه مقامات وزارت خارجه آمريكا از جمله مايك پمپئو، وزير خارجه آمريكا، پذيراي بررسي طرح فرانسه هستند كه دولت پاريس از طريق آن مي‌تواند به طور مؤثري اثر تحريم‌هاي اقتصادي دولت ترامپ بر تهران را كاهش دهد.

اين چهار منبع آگاه از مكالمات دونالد ترامپ درباره توافق [هسته‌اي] مدعي شدند، در حالي كه ترامپ هنوز با چيزي موافقت نكرده است،‌ چندين بار در ماه گذشته از جمله در نشست جي‌7 در بياريتز، نشانه‌هايي مبني بر تمايلش براي همكاري با چنين طرحي را نشان داده است.

«خبرگزاري بلومبرگ» هم در خبري مدعي شده است دونالد ترامپ به استيون منوچين، وزير خزانه‌داري اين كشور پيشنهاد كرد كه تحريم‌ها عليه ايران را كاهش دهد. در همين حال برخي منابع خبري ديگر مدعي شده‌اند كويت براي ميزباني مذاكرات منطقه‌اي ميان آمريكا و جمهوري اسلامي ايران اعلام آمادگي كرده است.

انتشار چنين اخباري از سوي منابع خبري گوناگون طي روزهاي اخير، اين پرسش را مطرح مي‌كند كه آيا جمهوري اسلامي ايران، مذاكره با دولت آمريكا را پذيرفته است و قرار است درباره مسائل منطقه‌اي پاي ميز بنشيند؟

براي پاسخ به اين پرسش ابتدا بايد به مواضع اخير ترامپ اشاره كرد. وي روز پنج‌شنبه هفته گذشته در جمع خبرنگاران گفت: «مي‌توانم به شما بگويم ايراني‌ها خواهان مذاكره هستند.» او چند روز پيش از آن نيز به خبرنگاري در كاخ سفيد كه درباره ديدار رؤساي‌جمهوري ايران و آمريكا در حاشيه نشست مجمع عمومي سازمان ملل پرسيده بود گفت: «هر چيزي ممكن است!»

قبل از هر چيز بايد يادآوري كرد كه اگر چه ظاهر اين قضيه ميانجيگري فرانسه ميان ايران و آمريكاست و اين‌گونه عنوان مي‌شود كه ايجاد خط اعتباري 15 ميليارد دلاري در قالب اينستكس، طرحي از سوي اليزه است؛ اما شواهد نشان مي‌دهد واقعيت ماجرا و پشت صحنه اين پيشنهاد، خود كاخ سفيد است. ترامپ يك بازي سياسي و رواني را آغاز كرده است تا بتواند از بن‌بست خودساخته‌اي كه با خروج آمريكا از برجام ايجاد شد، خارج شود. نقش ميانجي و دلال در اين پيشنهاد به امانوئل مكرون، رئيس‌جمهور فرانسه سپرده شده است؛ اما چرا صحنه بازي اين‌گونه طراحي شده و آمريكايي‌ها اين نقش را طراحي كرده‌اند و به فرانسه سپرده‌اند؟ ترامپ با اين سناريو قصد دارد خود را بي‌ميل به اين معامله نشان دهد كه پس از هفته‌ها كش و قوس و اصرار برخي مشاوران داخلي و بازيگران خارجي، حاضر به بررسي آن شده است. در چنين شرايطي، اين پيشنهاد مي‌تواند فرصت و امتيازي بزرگ براي ايران تلقي شود كه نبايد آن را از دست داد.

واقعيت اين است كه ترامپ به شدت نيازمند مانوري ديپلماتيك در رابطه با ايران است؛ اما با روحيه دلالي خود، سعي دارد ماجرا را وارونه جلوه دهد و تهران را نيازمند مذاكره معرفي كند. مسئله‌اي كه از ديد تحليلگران آمريكايي نيز پنهان نمانده و «گري سيك» تحليلگر امور ايران در دانشگاه كلمبيا و عضو شوراي امنيت ملي آمريكا در طول دهه‌هاي 70 و 80 ميلادي، در اين مورد مي‌گويد: «ترامپ واقعاً پيش از انتخابات به چيزي [در سياست خارجي] نياز دارد و ايران اين را مي‌داند؛ بنابراين در عمل ايران دارد از موضع قدرت گفت‌وگو مي‌كند.» پايگاه «ديلي بيست» هم نوشته است، وي تنها به دنبال يك عكس تاريخي است تا خود را در قامت يك «معامله‌كننده بزرگ» به تصوير بكشد.

با توجه به اين نكات مي‌توان گفت اخبار و مواضع ضد و نقيض آمريكايي‌ها درباره مذاكره با ايران، يك بازي تبليغاتي و به نوعي عمليات رواني است كه انداختن توپ در زمين ايران، دوقطبي كردن جامعه ايراني و تأثير بر محاسبات مسئولان كشور را مي‌توان اهداف اصلي آن دانست. خام‌ترين سياستمداران نيز به چنين سيگنال‌هاي فريبكارانه‌اي دل نمي‌بندند. وعده 15 ميليارد دلاري غرب، طعمه سر قلاب و ابزار شكار ايران است. تجربه تلخ برجام و وعده‌هاي چند صد ميليارد دلاري آن كه به «تقريباً هيچ» ختم شد، مانع از افتادن در چنين دام‌هايي مي‌شود.