مهارت ارتباط با نوجوان

نوجوانی فصل گذر از دوران بی‌دغدغه کودکی و نزدیک ‌شدن به دوران پرتلاطم جوانی و بزرگسالی است. نوجوان خود را بزرگ و مستقل می‌داند و تخیلات و آرزوهای بزرگ و شیرینی را در ذهن مرورمی‌کند و از این رهگذر، طلایی‌ترین دوران زندگی را رقم می‌زند. در عین‌ حال، انواع تغییرات فیزیولوژی و روحی، او را با اختلالات رفتاری گوناگون مواجه می‌کند و موجب درگیری او با خود و اطرافیانش می‌شود.

او به اقتضای سنش، گاهی ندانسته و اشتباه رفتار می‌کند؛ اما توقع انتقاد دیگران را ندارد! در مقابل به شدت از رفتار اطرافیان و حتی بزرگ‌ترها انتقاد می‌کند! جالب‌تر اینکه همواره توقع توجه، تأیید و تحسین اطرافیان را دارد! در چنین شرایطی، برقراری ارتباط با این قشر با سختی همراه است و به همین دلیل بیشتر والدین در برخورد با آنها ابراز درماندگی می‌کنند. مهارت‌های ارتباطی درست و مناسب به والدین کمک خواهد کرد تا رابطه‌ای موفق و پایدار با نوجوانان برقرار کنند. محبت یکی از اساسی‌ترین اصولی است که در این مسیر باید از آن بهره گرفت. علاوه بر محبت کلامی، محبت رفتاری نیز در برخورد با این قشر لازم است و والدین با مبادله مهر و عطوفت می‌توانند رابطه عاطفی سالم با نوجوان را تضمین کنند. افزون بر این، نوجوان تمایل زیادی به برقراری ارتباط با همسالان دارد و گویی در این رابطه، احساس امنیت ‌روانی ‌می‌کند. از سوی دیگر والدین نباید مانع روابط سالم و دوستانه آنها شوند و باید از راه دوستی وارد رابطه با فرزند خود شوند و با شوخی و گفت‌وگوی دوستانه و طرح حرف‌های مشترک با آنها فضایی امن و آرام و دوستانه را فراهم کنند.

مدارای والدین با نوجوان موضوع مهم دیگری ‌است که نباید از آن غافل بود. سعه‌صدر، اجتناب از واکنش‌های منفی و انتقادهای مستقیم از رفتارهای غلط نوجوان، عاملی است که میان او با والدین ارتباط برقرار می‌کند. همچنین گفت‌وگوهای غیرمستقیم در فضایی دور از سرزنش و جدال، سبب خواهد شد تا او در درازمدت به عملکرد نادرست خود پی‌ ببرد. علائم بلوغ در نوجوانان یکی از عواملی است که سبب ناآرامی روحی، پرخاشگری‌ها و بروز نشانه‌هایی شبیه افسردگی می‌شود. در این میان فراهم ‌کردن شرایط تفریح و نشاط، به نوجوان کمک خواهد کرد تا این ایام را راحت‌تر و با آرامش بیشتر سپری ‌کند. همراهی پدر با پسر و مادر با دختر در دوران بلوغ، سبب می‌شود او با امنیت روانی بیشتر این دوران را سپری‌ کند و پیامدهای رفتاری و اخلاقی کمتری را از خود بروز دهد. تشویق و درگیر‌ کردن آنها با ورزش، به ویژه ورزش‌های گروهی نقش مهمی در تأمین سلامت نوجوان در این ایام دارد. نکته مهم دیگر، تلاش والدین برای گرایش نوجوانان به دین و تقویت اعتقادات آنهاست که گاهی با سخت‌گیری و واکنش‌های زننده و منفی در برابر بد‌حجابی یا کاهل ‌نمازی همراه بوده و سبب دین‌گریزی و حتی خانواده‌گریزی می‌شود؛ در حالی که با الگودهی عملی، همراه‌ کردن او در جلسات اعتقادی، معرفتی و اخلاقی و از همه مهم‌تر با مهربانی می‌توان آنها را عاشق دین کرد.