اجرای دین

«وَ أَنزَلْنَا الْحَدِیدَ فِیهِ بَأْسٌ شَدِیدٌ وَ مَنَافِعُ لِلنَّاسِ وَ لِیعْلَمَ اللّهُ مَن ینصُرُهُ وَ رُسُلَهُ بِالْغَیبِ إِنَّ اللّهَ قَوِىٌّ عَزِیز» (حدید/ 25)

در گفتمان انتظار، «روش» انبیا برای رسیدن به هدف دین، فراتر از انذار و تبشیر است و آن، برپایی نظامی حق‌مدار و عدالت‌گستر است كه سراسر زمین را به مدرسه‏ای برای تحصیل معارف بلند و تربیت انسان‌هایی شایسته تبدیل كرده و گستره جهان را ‌بستری برای شكوفایی و رشد استعدادهای الهی و انسانی آنها کند. برای برپایی چنین نظامی، اهدافی مقدماتی‏تر لازم است كه از جمله آنها ایجاد دولتی صالح، تشکیل یافته از انسان‌های شایسته، بصیر و كوشا در جهت حقیقت و فضیلت است که این حقیقت در فرهنگ انتظار به نیکی تجلی یافته است.

جامعه متعالی، جامعه‌ای است که دین به طور کامل در آن اجرا شده باشد؛ چرا که روابط صحیح و کمال‌بخش میان انسان و خدا، انسان و طبیعت و انسان و انسان‌های دیگر تنها در دین ارائه شده و واضح است که اجرای کامل دین در گرو داشتن قدرت و حاکمیت است.

«دین اگر با قدرت همراه شود، خواهد توانست گسترش و بسط پیدا كند؛ اهداف و آرزوهاى دینى را تحقق ببخشد و آرمان‌هایى را كه دین شعار آنها را مى‌داده است، در جامعه به وجود آورد. اینها بدون قدرت امكان ندارد؛ با قدرت ممكن است. بنابراین پیغمبران هم دنبال تشكیل حكومت بودند.» (امام خامنه‌ای، 19/9/1375)

در این گفتمان، حاکمیت دین یک هدف مهم برای همه ادیان است. «اقامه‌ دین، وظیفه است. حاكمیت دین، هدف مهم همه‌ ادیان است. قیام به قسط، قیام به عدل و حاكمیت الهى، هدف بزرگ ادیان است.» (همان، 30/5/1370)

«وَ أَنزَلْنَا الْحَدِیدَ» آهن را هم فرستادیم؛ به صرف حرف زدن و موعظه کردن، محیط و نظام عادلانه درست نمی‌شود. حتی پس از ایجاد نظام عادلانه هم باید با آهن، یعنی با قدرت از ارزش‌های اصیل دفاع کرد. باز مؤید این تفسیر، روایت امیرمؤمنان(ع) است که حدید را به «سلاح» تفسیر کرده است. (عروسى‌حویزى، تفسیر نورالثقلین، ج 5، ص 250) این آیه شریفه در کنار موعظه‌گری که برای پیامبران فرض می‌شود و در کنار ایده تشکیل نظام توحیدی و الهی، از اسلحه و قوه قهریه یاد می‌کند. «فِیهِ بَأْسٌ شَدِیدٌ»؛ که در آن صلابت و آسیبی سخت است. «وَ مَنَافِعُ لِلنَّاسِ»؛ و سودهایی برای مردم.

نکته پایانی اشاره به یکی از نقاط طلایی در دکترین انتظار است که بیان ارتباط میان هدف اصلی دین با «قدرت» باشد. در این گفتمان، تشكیل حكومت، هدف اصلی نیست؛ بلکه هدفی مقدماتی برای تحقق آرمان‌هاست. تشکیل حکومت، وسیله‌‌ای است برای آنكه عدالت اجتماعى و نظم متكى بر قانون به وجود آید و مقررات الهى همه جا مستقر شود تا مردمى كه در این نظام، به آسودگى، بى‌دغدغه و با برخوردارى از عدل زندگى مى‌كنند، براى تخلق به اخلاق حسنه، فرصت و شوق پیدا كنند.