سال گذشته در اوج تحریمهای ظالمانه آمریکا و خروج «ترامپ» از برجام برخی از محصولات و لوازم اساسی در بازار کمیاب و به تبع آن قیمتها افزایش پیدا کرد.
یکی از این محصولات پوشک بود که یا پیدا نمیشد یا اگر میشد، قیمتش چند برابرِ پیش از شروع تحریم بود؛ دلیل این گرانی هم البته تحریم نبود، بلکه احتکار این کالا به دست برخی افراد سودجو و فرصتطلب بود. در همان ایام هر روز خبر کشف چندین انبار پوشک در رسانهها منتشر میشد؛ برای نمونه در یازدهم شهریور سال 1397 در خبرها آمده بود یک انبار در استان البرز حاوی یک میلیون و 208 هزار بسته پوشک به ارزش تقریبی ۶۰ میلیارد تومان کشف شد. بیثباتی قیمتها در بازار و طمع کسب سود بیشتر موجب شده بود عدهای به فکر انبار کردن این قلم کالا بیفتند که این، موجبات کاهش عرضه پوشک نوزادان در بازار داخلی و متعاقب آن افزایش قیمت را فراهم کرده بود. مدتی بعد البته با تمهیدات مسئولان مربوط وضعیت پوشک در بازار به وضعیت طبیعی بازگشت. برنج، شکر، روغن، گوشت و مرغ، لوازم خانگی و دیگر اقلام اساسی جزء کالاهایی بودند که در همین ایام آغاز تحریمها و همزمان با بالا رفتن قیمت ارز در انبارهای گوناگون احتکار شده بودند تا پس از افزایش قیمت به بازار عرضه شوند و از آن زمان بود که نام سلاطین وارد اقتصاد و جامعه شد.
زمانی که نامهای سلطان سکه، سلطان شکر، سلطان شیشه، سلطان خودرو، سلطان کاغذ و... را میشنویم، باید بدانیم این نامها به افراد فرصت طلب و سودجویانی اطلاق میشود که در آن زمینه خاص، یک ابر محتکر بودهاند و به واسطه احتکار کالایی به عنوان سلطان آن نامگذاری شدهاند.
اکنون نیز مدتی است کرونا ویروس جدید وارد کشور ما شده است؛ ویروسی که گفته میشود درمانی برایش وجود ندارد، باید تلاش کنیم تا به آن مبتلا نشویم و این یعنی لزوم استفاده از مواد ضد عفونیکننده و همچنین ماسک، که از شیوع آن جلوگیری میکند، بیش از پیش احساس میشود.
از این رو انتظار میرود با مراجعه به داروخانهها بتوان به راحتی این محصولات را تهیه کرد؛ اما گزارشهای میدانی در چند روز اول انتشار این اخبار، نشان میدهد که در بسیاری از داروخانهها ماسک و مواد ضد عفونیکننده پیدا نمیشود و در مواردی هم که میتوان پیدا کرد احتمالاً به چند برابر قیمت باید آن را خریداری کرد.
همانگونه که میدانیم این محصولات در کشور خودمان تولید میشود و چیزی نیست که نیاز به واردات آن وجود داشته باشد و متأسفانه باز هم پای محتکران در میان است، عدهای فرصتطلب که به قیمت جان مردم میخواهند سودهای کلان به دست بیاورند. خبرهای متفاوتی مبنی بر کشف انبارهای احتکار ماسک و مواد ضد عفونیکننده میشنویم. حتی خبری منتشر میشود مبنی بر اینکه فردی نیممیلیون ماسک را احتکار کرده است و برخی خبرگزاریها به او لقب «سلطان ماسک» میدهند. سلطان ماسک شاید قدری خندهدار به نظر برسد، اما اینکه افرادی حاضر باشند با جان مردم بازی کنند.
ماهی گرفتن از آب گلآلود، آن هم به قیمت جان مردم فرسنگها با فرهنگ ما فاصله دارد؛ در عوض آن چیزی که در فرهنگ ما ریشه دارد، ایثار و از خود گذشتگی است. اکنون در عین اینکه عدهای از پرستاران و پزشکان برای خدمت به بیماران کرونایی از جان خود میگذرند و شب و روزشان را برای بهبودی این بیماران صرف میکنند، عدهای دیگری هستند که با جان مردم بازی میکنند. برای نمونه در همین چند روز گذشته یکی از سلبریتیها اقدام به تبلیغ دارویی کرد و مدعی شد درمان قطعی کروناست؛ این در حالی است که هنوز هیچ واکسن و دارویی برای درمان این بیماری معرفی نشده است؛ هر چند دانشمندان در حال تحقیق برای ساخت چنین واکسنی هستند. باید با سوءاستفادهکنندگان از اوضاع بحرانی و بازیکنندگان با جان مردم سریعتر و قاطعتر از گذشته برخورد کرد.
یکی از دلایلی که سبب شده است برخی سودجویان در مواقع بحرانی دست به چنین کارهایی بزنند آن است که تاکنون دولت و نهادهای نظارتی به درستی با محتکران و سودجویان برخورد نکردهاند؛ یک برخورد جدی با یک متخلف و نشان دادن آن به جامعه موجب میشود تا افرادی که روی جان مردم قمار میکنند، متوجه شوند در صورتی که به دست قانون بیفتند، مجازات سختی در انتظارشان خواهد بود و راه فراری نخواهند داشت.
دلیل دیگری که سبب میشود برخی فرصتطلبان به راحتی بتوانند در این مسیر قدم بردارند و جان مردم را به خطر بیندازند، این است که در سیستم تولید، واردات، صادرات، فروش، پخش و قیمتگذاری در کشورمان شفافیت کافی وجود ندارد. نبود شفافیت هم نتیجهاش چیزی جز ایجاد فساد نیست و در نهایت این مردم هستند که بیش از همه ضرر خواهند کرد.
باید بدانیم این بحران نیز مانند بحرانهای دیگر خواهد گذشت و ماندنی نیست، اما باید برنامهریزی صحیحی صورت پذیرد تا دیگر شاهد اینگونه اعمال زشت، قبیح و غیر انسانی از سوی کسانی که با جان مردم بازی میکنند، نباشیم.