با توجه به اینکه حادثه کرونا برای همه کشورها، به ویژه برای کشورهای پیشرفته اتفاق افتاده و این مسئله با فاصله زمانی از شیوع آن در چین بوده است، کشورها نسبتاً درباره تهدید این ویروس مطلع بودند و فرصت کافی برای مهیا کردن شرایط را داشتند؛ کشوری مثل آمریکا با مراکز مدیریت و پیشگیری بیماری موسوم به CDC ادعا میکرد هر بیماری ویروسی که بیاید، داروی مقابله با آن را دارد؛ فرانسه مدعی بود سیستمهای شناسایی میکروب و ویروس بسیار پیشرفتهای را داراست و شبکهای از پاستورها را در اختیار دارد؛ انگلیس نیز ادعا میکرد سرویس سلامت همگانی آنها موسوم به NHS بسیار پیشرفته است.
با همهگیری جهانی کرونا، تمام کشورهایی که ادعا میکردند سیستمهای بسیار پیشرفته در مقابله با حوادث و مباحث زیستی دارند، شدیداً گرفتار شدند؛ این در حالی بود که جمهوری اسلامی ایران در تحریم به سر میبرد و تهیه دارو و امکانات یکی از چالشهای ما بود. فشارهای اقتصادی، ما را در استفاده از ذخایر ارزی، به دلیل کم شدن آن، محدود میکرد؛ اما برای مقابله تصمیمات خوبی در کشور گرفته شد. یکی از برگهای برنده ایران در میان کشورهای اطراف، شبکه بهداشت و درمان گسترده بود؛ این شبکه موجب شد بتوانیم با تمام خانهها تماس بگیریم و به جای اینکه افراد به مراکز مراجعه کنند، خود این شبکه به منازل مراجعه کرد و غربالگری انجام شد؛ بیماریابی بسیار فعالی صورت گرفت و به محض اینکه بیماری شناسایی میشد، بهسرعت پیگیری آزمایش و روند درمان انجام میشد. در مقایسه آمار مرگومیر به ازای افراد مبتلا، آمار ما نسبت به آمریکا، انگلیس و فرانسه پایینتر است. در بحث بستری وقتی به عملکردها نگاه کنیم، در میزان بستری و کنترل بیماری هم موفقتر از این کشورها عمل کردهایم؛ انگلستان، فرانسه و آمریکا دچار کمبود تخت بستری شدند، در راهروها و فضای باز بستری را انجام دادند، حتی سالمندان و قشر هزینهبر جامعه را از چرخه بستری و درمان حذف کردند تا تختهای بیشتری را آزاد کنند؛ این در حالی بود که در ایران بخش قابل توجهی از مبتلایان، خدمات بستری و درمان را رایگان دریافت کردند. ما هیچ زمان به دلیل کمبود تخت مشکل پذیرش نداشتیم. باید توجه داشت این مقایسه با کشورهای پیشرفته دنیا در حوزه بهداشت و درمان است، نه مقایسه با کشورهای همسطح جمهوری اسلامی؛ رهبر معظم انقلاب بر همین اساس، در مقام مقایسه جمهوری اسلامی ایران با کشورهای پیشرفته دنیا به مسئولان و مردم برای چنین حماسهای دستخوش گفتند.
امروز، جمهوری اسلامی در حوزه پژوهشهای علمی در موضوع مقابله و درمان کرونا، از پنج کشور برتر دنیاست. ایران در کنار چهار کشور دیگری قرار دارد که اعداد نجومی بودجههای پژوهشی آنها اصلاً با بودجه پژوهشی کشور ما قابل مقایسه نیست؛ اما با گذشت دو ماه از ابتدای شیوع بیماری، موفق به تولید کیت تشخیص مولکولی شدیم. کیت تشخیص آنتیبادی یا الایزای «الایزا ریدر» هم تولید و بعد از اشباع نیاز کشور، صادرات آن آغاز شد. اگر بخواهیم کشورها را از لحاظ فناوری بررسی کنیم و برای اینکه بعد از بروز یک حادثه چقدر طول میکشد تا آن کشور فناوریهای خود را برای مقابله توسعه دهد، معیاری باشد، ما در رتبههای اول جهان هستیم. ظرفیت تولید دستگاه ونتیلاتور از سه عدد در روز به 30 عدد رسید و آماده صادرات هستیم؛ این نشان میدهد زیرساختهای فناوری کشور از سوی شرکتهای دانشبنیان بهخوبی پیشرفت کرده و در تراز جهانی قرار گرفته است؛ البته همه این دستاوردها را با توجه به محدودیتهای ما باید سنجید و بررسی کرد. رهبر معظم انقلاب اشارهای هم به این نکته داشتند که در حوزه تولید واکسن کرونا، ایران باید یکی از کشورهای پیشرو باشد. در این زمینه نیز کارهای پژوهشی آغاز شده است. باید گفت، برخی کشورها که از این موضوع سخن میگویند، بحثشان عملیات روانی در فضای رسانهای است، در حالی که ما باید ببینیم در فضای علمی چه اتفاقی در حال رخ دادن است. بیتردید ما در این حوزه پیشران خواهیم بود و از تولیدکنندگان دیگر واکسن عقب نخواهیم ماند؛ البته باید در نظر داشت که دست یافتن به واکسن، حداقل یک سال زمان میبرد؛ تست روی حیوانات، سپس انسانها و بعد هم تولید انبوه که انشاءالله از کشورهای مقدم این موضوع خواهیم بود.