سبقت لایکی از اینستاگرام !

هم‌زمان با شروع موج دوم همه‌گیری ویروس کرونا در کشورمان، بسیاری از فیلسوفان و جامعه‌شناسان مطرح جهان در پژوهش‌ها و مطالعات خود به این نکته اذعان کردند که کرونا به دلیل ماهیت ناشناخته و وحشت‌آفرین خود،‌ ریتم عادی زندگی جوامع بشری را تغییر داده است، آن هم به گونه‌ای که دیگر اداره جوامع بشری به شکل سنتی مقدور نیست؛ برای نمونه «یورگن هابرماس» نظریه‌پرداز معاصر در جایی می‌گوید: «کرونا سبب شد ما بفهمیم چقدر نفهمیم.» یا «ماتیاس هورکس» آینده‌پژوه آلمانی می‌نویسد: «پشت ریزش جهانی که خیال می‌کردیم می‌شناسیم، جهان دیگری در حال جوش خوردن است.»

در واقع،‌ در پی گسترش جهانی ویروس کرونا و قرنطینه شدن میلیون‌ها نفر در خانه‌های‌شان، نه تنها اقتصاد جهانی در شوک فرو رفت، بلکه عملاً شکل و کیفیت تعاملات و ارتباطات اجتماعی مردم نیز دست‌خوش نوعی تغییر کاتاستروفیک جدی شد، به طوری که برخی از این تغییرات ناخواسته با عنوان «انقلاب زیستی» یاد می‌کنند.

این انقلاب زیستی به نوبه خود فرصت‌ها و تهدیدات متعددی را برای جامعه بشری به همراه آورده است که برخی موارد ملموس‌تر عبارتند از: تعلیق فرایند آموزش حضوری در نظام آموزشی و رایج شدن آموزش الکترونیک در مدارس و دانشگاه‌ها، کاهش ساعات کاری ادارات و بانک‌ها و رونق استفاده از خدمات دولت الکترونیکی، کاهش تردد و حمل‌ونقل عمومی غیرضروری، حتی شکل‌گیری کسب‌وکارهای جدید و رونق گرفتن تجارت الکترونیک.

همان‌گونه که از نمونه‌های فوق برمی‌آید، کرونا بیش از هر چیزی شکل و کیفیت روابط و تعاملات رایج در جامعه بشری را دست‌خوش تغییر کرده است و طبیعتاً غفلت از رصد و شناسایی این دست تغییرات می‌تواند چالش‌های اجتماعی و فرهنگی عمیقی را برای هر جامعه‌، خصوصا جامعه اسلامی ما به همراه داشته باشد؛ برای نمونه در سایه شیوع کرونا و تعطیلی زودهنگام مدارس، والدین بیش از هر زمانی زمینه و بستر استفاده فرزندان‌شان از سرگرمی‌های دیجیتال را مهیا کردند تا به زعم خود مانع خارج شدن فرزندان‌شان از منزل شوند؛ اما به این نکته توجه نداشتند که بازی‌های الکترونیک امکان پر کردن خلأ روانی و عاطفی کودکان و نوجوانان را ندارند؛ از این‌رو کودکان و نوجوانان از فرصت در دسترس بودن تلفن همراه هوشمند و تبلت استفاده می‌کنند و خودخواسته به عضویت شبکه‌های اجتماعی توصیه‌شده از سوی هم‌سالان‌شان در‌می‌آیند.

شبکه اجتماعی لایکی (Likee) از جمله پلتفرم‌های ارتباطی محبوبی است که در هفته‌های اخیر و در سایه غفلت نهادهای مسئول و البته خانواده‌ها به یکی از شبکه‌های اجتماعی پرمخاطب کودکان و نوجوانان کشورمان بدل شده است.

این شبکه اجتماعی سنگاپوری نخستین بار در سال 2017 با محوریت هم‌رسانی ویدئوهای تولیدی کاربران معرفی شد؛ اما به دلیل قابلیت‌های مخاطب‌پسند خود توانست در مدت زمان کوتاهی به یکی از شبکه‌های اجتماعی پرمخاطب جهان بدل شود، به طوری که بنا بر جدیدترین آمار منتشرشده گوگل پلی، نسخه اندرویدی این شبکه اجتماعی بیش از 500 میلیون بار دانلود شده است.

کاربران لایکی پس از عضویت در این شبکه اجتماعی می‌توانند با استفاده از خدمات رایگان و اختصاصی آن، ویدئوهای مختلفی را تولید و در صفحه اختصاصی خود منتشر کنند.

نکته مهم و قابل تأمل درباره این شبکه اجتماعی، محدوده سنی کاربران ایرانی آن است؛ به عبارت دقیق‌تر، طیف غالب کاربران ایرانی لایکی در رده سنی کودک و نوجوان قرار دارد؛ بنابراین عملاً شبکه اجتماعی لایکی در بین دانش‌آموزان کشورمان به عنوان محبوب‌ترین شبکه اجتماعی هم‌سالان مطرح است، آن هم در حالی که عمده محتواهای تولیدشده از سوی کاربران کودک و نوجوان فعال در این شبکه اجتماعی پرمخاطب، به تقلید از شاخ‌های فضای مجازی، دارای مضامین جنسی و غیراخلاقی است.  در واقع کودکان و نوجوانان ایرانی فعال در لایکی که طیف سنی آنها عمدتا بین 7 تا 16 سال است، در سایه بی‌اطلاعی و ناآگاهی والدین و البته خواب خوش مسئولان فرهنگی کشور در مسیری گام بر می‌دارند که در معرض فضای آلوده اخلاقی است که می‌تواند آسیب‌های جدی را به دنبال داشته باشد.

خلاصه کلام اینکه اگر هنوز به عمق فاجعه پی نبرده‌اید، بد نیست نگاهی به اپلیکیشن لایکی تلفن همراه فرزند خود بیندازید.