زهرا ظهروند – خبرنگار / تولید و جهش تولید یکی از ارکان رونق اقتصادی کشور است که این موضوع سال ها است که با موانع متعددی روبه رو است تا جایی که تولیدکنندگان و سرمایه گذران این عرصه را به تنگنا کشانده است و بسیاری از تولیدکنندهها سرمایههای خود را به سمت بازارهای دیگر بردهاند.
همین امر میتواند نظام اقتصادی کشور را پرچالشتر از قبل کند. رهبر معظم انقلاب سالهاست که روی موضوع تولید توصیه فراوان داشته اند و در سخنرانی اخیر خود نیز یکی از اولویتهای اقتصاد را رفع موانع تولید ذکر کردند.
در همین خصوص با چند نفر از نمایندگان مجلس گفتوگو کردیم که در ادامه میخوانید:
سیداحسان خاندوزی نائب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس با اشاره به شرایط نامساعد تولید در کشور، گفت: «مسئله فضای نامساعد تولید در کشور یکی از مشکلاتی است که دهه‌ها در اقتصاد ایران وجود داشته است، اما در سالهای گذشته به جهت رانت درآمدهای نفتی که موجب تزریق هزینه ها به بودجه دولت در اقتصاد میشد تا حد زیادی این مشکلات سرپوش گذاشته میشد.
بنابراین سیاستگذار توجه کمتری به رفع موانع تولید داشت، در شرایطی که بعد از تحریمهای نفتی این منبع درآمدی از اقتصاد ایران به حداقل ممکن رسیده است به ناچار اقتصاد ایران باید از اعتیاد تاریخی خود به درآمد نفت فاصله بگیرد و موتور اقتصادی کشور به تولید درون‌زا و برونگرای غیروابسته به نفت برگردد.»
این عضو ناظر مجلس در هیأت مقررات زدایی و تسهیل صدور مجوزهای کسب و کار تصریح کرد: «این هدف مستلزم آن است که باید کسانی که در زمینه تولید داخل و سیاست برونگرایی یا صادرات غیرنفتی موثر هستند بیشتر تشویق شوند و موانع از پیشپای آنها برداشته شود. در حال حاضر مثل دهههای گذشته نیست که این خلاء و کاستی اقتصادی توسط درآمدهای نفت پوشیده و جبران شود. به همین منظور ما در میانه تحریمهای سخت اقتصادی، فرصت کم نظیری داریم برای اینکه تا جای ممکن زنجیر از پای تولیدکنندگان و صادرکنندگان خود برداریم و به جای اینکه آن را وابسته به اعتیاد نفتی کنیم، موتور رشد اقتصادی را به داخل اقتصاد برگردانیم.»
موانع مقرراتی و نظام مجوزها موانع تولید هستند
نماینده مردم تهران در مجلس با اشاره به موانع پیش پای تولید در کشور، اظهار کرد: «اگر بخواهیم یک دستهبندی از موانع تولید در کشور ارائه دهیم شاید بر اساس یک تقسیم بندی بتوان گفت که دو مسئله مهم پیشپای تولید کنندگان قرار دارد که دسته اول موانع مقرراتی است. به این معنا که بیثباتی مقررات تولیدی، تجاری و ارزی در کشور موجب میشود که تولیدکنندگان ما هر ماه و بلکه هر هفته با یک دستورالعمل جدید و یک شیوهنامه متفاوتی مواجه باشند که امکان برنامهریزی بلندمدت را از آنها میگیرد، بنابراین نمیتوانند هدفگذاری میان مدت و بلندمدت چه برای تولید داخل و چه برای بازارهای صادراتی خود انجام دهند، چراکه ممکن است ظرف ماههای آینده تمام آن مقررات تغییر یابد که یا سختتر یا شرایط جدیدی در نظر گرفته شود.»
وی افزود: «دسته دوم موانع پیشپای تولید به دشواری نظام مجوزها و استعلام‌ها بر میگردد که در خصوص این مسئله نیز چه در مرحله شروع کسب و کار و چه در مرحله توسعه فعالیت اقتصادی، همیشه فعالان اقتصادی محتاج هستند که تعدادی از مجوزها و استعلام‌ها را از دستگاههای دولتی یا نظامات صنفی کشور بگیرند.
در این مرحله هم محیط بسیار پرهزینه و کندی دراقتصاد ایران داریم، به این معنا که دریافت آن مجوزها و دستورالعمل ها هم زمان زیادی میطلبد و هم پرهزینه است، چه هزینه رسمی و چه هزینه های غیررسمی که در غالب دریافتهای فسادآلود، مطالبات و پرداختهای ناسالم از طرف فعالان اقتصادی صورت میگیرد.
خاندوزی با اشاره به این دریافتی‌ها و مطالبات ناسالم گفت: «متاسفانه این مضوع به یک رویه جاری در عملکرد دستگاههای اقتصادی کشور بدل شده است. برداشته شدن این دو دسته موانع تولید، مستلزم یک برنامه ملی همه جانبه است که باید تمام سه قوه و بروکراسیهای اداری کشور برای رفع این دو مانع از پیش پای تولید، هم راستا بشوند که متاسفانه منفعت بخش زیادی از بروکراتهای بخشهای دولتی کشور در ادامه همین روند ناسالم است.»
نائب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس تصریح کرد: «بنده به عنوان یکی از نمایندگان مجلس یازدهم عرض کنم که برای برطرف کردن موانع دسته دوم که تحت عنوان موانع مجوزها و استعلام ها است، ما یک تجربهای از سال 1392 که اجرای قانون بهبود مستمر محیط کسب و کار انجام شد، داریم.
بر اساس آن یک بخشی از وزارت امور اقتصادی و دارایی، متکفل مسئله مقرارات زدایی و تسهیل کسب و کار شدند، لذا تجربهای در 7 سال گذشته در کشور وجود داشت که ما به عنوان نماینده مجلس از آنها استفاده کردیم و طرحی را تقدیم هیئت رئیسه مجلس کردیم هر چند که باید متاسفانه زودتر از این ها اعلام وصول آن انجام می شد و به تاخیر افتاده است، اما امیدوار هستیم که در هفته آینده رسما اعلام وصول شود و به کمیسیون تخصصی و مربوطه ارجاع شود.
وی درخصوص طرح مزبور گفت: بر اساس آن طرح، قرار است نظام مجوزها و استعلام ها در کشور به سمت این برود که در اکثریت موارد ماهیت الکترونیک پیدا کند و بر اساس سامانه ها انجام شود که دیگر مناسبات کاغذی، امضاهای طلایی و اراده ها و سلیقه های شخصی که در دستگاه های اجرایی گاهی اوقات ماه ها و سال ها فعالین اقتصادی را برای کسب مجوز، معطل نگه می داشت اصلاح شود. همچنین به لحاظ مجموعه شرایط صدور مجوز و زمان صدور مجوزها، قواعد بسیار شفاف به عبارتی سهل گیرانه ای برای فعالان اقتصادی و پاسخگویی سخت گیرانه ای برای دستگاه های اجرایی در نظر گرفته شده که اگر ان شالله از مرحله کمیسیون هم به همین ترتیب عبور کند، می تواند درسال جهش تولید گشایشی برای فعالان اقتصادی محسوب شود.
رفع موانع تولید در راستای کمک به بنگاههای اقتصادی تعطیل و نیمه تعطیل
محسن علیزاده عضو دیگر کمیسیون اقتصادی مجلس درخصوص اقدامات رفع موانع تولید گفت: به درستی می توان گفت که رفع موانع تولید و مشکلاتی که در بخش تولید داریم، در راستای فرمایشات مقام معظم رهبری در خصوص تحقق واقعی شعار جهش تولید است. در این باره نخست باید بنگاه های اقتصادی و واحدهای تولیدی ای که تعطیل یا نیمه تعطیل شده اند را شناسایی کنیم که متاسفانه باید عرض کنم که خیلی از این تعطیلی ها به دلیل عدم همکاری بانک ها با این فعالین اقتصادی بوده است.
نماینده مردم سپیدان در مجلس افزود: به عنوان نمونه ما در استان فارس به دنبال این هستیم که اگر ستاد ملی مقابله با کرونا اجازه دهد، در شهریور ماه کمیسیون اقتصادی مجلس را به همراه کلیه تیم اقتصادی دولت یعنی وزیر اقتصاد به همراه تمام زیرمجموعه اش و همچنین عزیزان خود در قوه قضائیه که فعالیت بنگاههای اقتصادی را دنبال میکنند، به استان فارس دعوت کنیم به منظور همین مشکلات بنگاههای اقتصادی و فی المجلس مسائل را حل کنیم. البته به دلیل شرایط کرونا ممکن است این مسئله با تاخیر یک الی سه ماهه نیز انجام شود.
وی خاطرنشان کرد: نمیخواهم بگویم اگر ظرفیت یک کارخانه را از 200 واحد به 400 واحد برسانیم، افزایش تولید داشته ایم. اما با اطمینان میتوانم بگویم اگر واحدهای تعطیل و نیمه تعطیل را کمک کنیم تا به چرخه تولید برگردند، همین امر برای سال جهش تولید کافی است، چراکه آن جهش لازم در تولید انجام خواهد شد که مطمئنا مورد رضایت مقام معظم رهبری هم خواهد بود.
دیپلماسی اقتصادی تاثرگذار در جهش تولید
ولی اسمائیلی رئیس فراکسیون توسعه روابط با کشورهای عضو اکو در این خصوص نیز گفت: کمیسیون اجتماعی در این باره چندین جلسه با مجموعه وزارت کار و تعاون برگزار کرده است، چراکه بیشتر مجوزها از طرف وزارت کار و تعاون و سازمان های زیرمجموعه این وزارتخانه داده میشود. ما این موضوع را بررسی کردیم و یک کارگروه تشکیل دادیم که مجوزهای کسب و کار تسهیل شود. برای حمایت از تولیدکنندهای استانها نیز در حال بررسی هستیم که در استانها یک کمیتهای تشکیل شود تا وقتی سرمایهگذران برای اخذ مجوز می‌روند، کار مجوز و استعلامات آن در عرض یک روز انجام شود و اگر این اتفاق در یک روز نیفتد، نمایندهای از دولت پیگیر این قضیه باشد نه اینکه سرمایه گذار پیگیری کند.
عضو هیئت رئیسه کمیسیون اجتماعی مجلس تصریح کرد: همه این موارد به رفع مشکلات کسب و کار کمک می کند و ما پیگیر این قضیه هسیتم. در ادامه بحث نیز پیگیر دیپلماسی اقتصادی با کشورهای همسایه نیز هستیم. بنده به عنوان رئیس فراکسیون توسعه روابط با کشورهای اکو پیگیری می‌کنیم که با ده کشور اکو در تولید و جهش تولید رابطه برقرار کنیم که برای تولیدات داخلی و مناسبات اقتصادی تاثیرگذار است.
بنابراین سیاستگذار توجه کمتری به رفع موانع تولید داشت، در شرایطی که بعد از تحریمهای نفتی این منبع درآمدی از اقتصاد ایران به حداقل ممکن رسیده است به ناچار اقتصاد ایران باید از اعتیاد تاریخی خود به درآمد نفت فاصله بگیرد 
