«ژائو لیجیان»، سخنگوی وزارت خارجه چین روز جمعه در یک کنفرانس خبری بار دیگر درخواست آمریکا برای فعالسازی ساز و کار موسوم به مکانیسم ماشه را محکوم کرد.
سخنگوی وزارت خارجه چین در پاسخ به سئوالی درباره موضع کشورش در خصوص اقدام دولت آمریکا در ارائه درخواستی به شورای امنیت جهت فعال کرن ساز و کار ماشه برای بازگرداندن همه تحریمهای بینالمللی علیه ایران گفت: «همانطور که بارها تأکید کردهایم، خروج یکجانبه آمریکا از برجام به معنی این است که این کشور تمامی حقوقش به عنوان طرف مشارکتکننده در این توافق را از دست داده و در جایگاهی نیست که بتواند مکانیسم بازگشت خودکار تحریمها (مکانیسم ماشه) را اجرا کند.»
وی اضافه کرد: «بنابراین، طرفهای مشارکتکننده در برجام و همچنین اکثریت قاطع اعضای شورای امنیت معتقدند که درخواست آمریکا فاقد اساس قانونی است و مکانیسم بازگشت خودکار تحریمها فعال نشده است.»
لیجیان در ادامه تصریح کرد: «تا آنجا که میدانم، طرفهای برجام شامل چین، روسیه، انگلیس، فرانسه، آلمان و ایران، نامههایی به رئیس شورای امنیت ارسال کردهاند. وزرای خارجه انگلیس، فرانسه و آلمان هم بیانیهای برای ابراز مخالفت با تصمیم آمریکا منتشر کردهاند.»
وی تصریح کرد: «چین آماده است برای حفظ برجام و مرجعیت شورای امنیت سازمان ملل و حراست از نظام منع اشاعه هستهای و صلح و امنیت منطقه با سایر طرفها همکاری کرده و راهی مناسب برای حل و فصل سیاسی و دیپلماتیک پرونده هستهای ایران پیدا کند.»
دولت آمریکا روز پنجشنبه (۲۱ اوت/۳۰ مرداد) با ارائه نامهای به رئیس شورای امنیت رسماً این شورا را از خواست خود برای بازگرداندن تمامی تحریمهای بینالمللی علیه ایران مطلع کرد.
آمریکا در این نامه ایران را به «نقض اساسی» تعهداتش در «برنامه جامع اقدام مشترک» (برجام) متهم کرده است.
این نامه، روند ۳۰ روزهای را آغاز میکند که از لحاظ تئوریک میتواند به «بازگشت خودکار» تحریم سازمان ملل علیه ایران منجر شود. با این حال، کارشناسان گفتهاند دولت آمریکا مسیر پرپیچ و خم و دشواری پیش رو دارد.
ساز و کار موسوم به بازگشت خودکار تحریمها که با نامهای دیگری مثل «مکانیسم ماشه» یا «اسنپبک» نیز شناخته میشود به دنبال احیای تمامی قطعنامههای تحریمی علیه تهران است که پس از حصول برجام میان ایران و گروه موسوم به ۱+۵ تعلیق شده بودند.
تلاش آمریکا در این مسیر پس از شکست این کشور در به تصویب رساندن قطعنامهای که خواستار جلوگیری از انقضای تحریمهای تسلیحاتی علیه ایران بود، صورت میگیرد. آن قطعنامه که روز ۲۵ مرداد به رأی گذاشته شد با ۱۱ رأی ممتنع، ۲ رأی موافق (آمریکا و جمهوری دومینیکن) و ۲ رأی مخالف (روسیه و چین) رد شد.
واشنگتن از قبل اعلام کرده بود چنانچه در تمدید تحریمهای تسلیحاتی علیه ایران موفق نشود قصد دارد بر حسب تفسیر خود از قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت از یکی از بندهای مندرج در برجام که با نامهایی مانند «مکانیسم ماشه»، «ساز و کار حل و فصل اختلاف» یا «ساز و کار بازگشت خودکار تحریمها» شناخته میشود برای بازگرداندن تحریمهای بینالمللی علیه ایران استفاده کند.
کارشناسان میگویند آمریکا از آن جهت که اردیبهشتماه سال ۱۳۹۷ از برجام خارج شده جزو طرفهای مشارکتکننده در «برجام» نیست و نمیتواند از بندهای این توافق برای تمدید تحریمها علیه ایران استفاده کند.
مقامهای دولت آمریکا ادعا میکنند از آنجا که در متن قطعنامه ۲۲۳۱ از آمریکا به عنوان «مشارکتکننده برجام» یاد شده این کشور میتواند از ایران بابت «نقض اساسی برجام» شکایت کرده و خواستار بازگشت تحریمها علیه این کشور شود.